Αγκαλιάστε τη σκοτεινή σας πλευρά: Μια νέα προοπτική στα αρνητικά συναισθήματα

Tο άρθρο (bigthink.com) εξετάζει την αναγκαιότητα των αρνητικών συναισθημάτων στην ανθρώπινη εμπειρία και πώς αυτά μας βοηθούν να αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις. Παρουσιάζει ιστορικές προσπάθειες διαχείρισης των “σκοτεινών” συναισθημάτων, από τρυπανισμούς κρανίων έως λοβοτομές, υπογραμμίζοντας την εξέλιξη της κατανόησής μας για αυτά. Ο ψυχολόγος Ethan Kross προτείνει ότι τα αρνητικά συναισθήματα είναι πολύτιμες πληροφορίες και κίνητρα για δράση, και δεν πρέπει να αποφεύγονται. Επισημαίνεται η σημασία της συνειδητοποίησης των συναισθημάτων μας και της χρήσης εργαλείων για την αλλαγή της συναισθηματικής μας κατάστασης. Συμπερασματικά, το άρθρο υποστηρίζει την αποδοχή και την κατανόηση των αρνητικών συναισθημάτων ως αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης ύπαρξης. Μας ενθαρρύνει να πειραματιστούμε με διάφορες τεχνικές για να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τα συναισθήματά μας.

 
Η ιστορική και πολιτιστική εξέλιξη της αντίληψης για τα αρνητικά συναισθήματα έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές με την πάροδο του χρόνου.

Αρχικά, στην ιστορία, οι άνθρωποι προσπάθησαν να διαχειριστούν τα σκοτεινά συναισθήματα με ακραίες μεθόδους, αλλά η σύγχρονη επιστήμη δείχνει ότι αυτά τα συναισθήματα είναι φυσικά και απαραίτητα μέρη της ανθρώπινης ύπαρξης. Στο παρελθόν, τα αρνητικά συναισθήματα συχνά θεωρούνταν επιβλαβή και έπρεπε να κατασταλούν ή να εξαλειφθούν.

• Αρχαίες αντιλήψεις: Ο Evagrius Ponticus, τον 4ο αιώνα μ.Χ., πίστευε ότι μόνο με την άρνηση των αναγκών της σάρκας θα μπορούσε το πνεύμα να ενωθεί με τον Θεό, και τα συναισθήματα όπως η λαγνεία, η λαιμαργία, η οκνηρία, η απληστία, η οργή, η υπερηφάνεια, η ματαιοδοξία και η απελπισία θεωρούνταν ότι αλυσοδένουν το πνεύμα. Τα γραπτά του Evagrius αντιπροσωπεύουν την πρώτη εμφάνιση αυτού που σήμερα ονομάζουμε τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα.
• Μεσαίωνας: Οι διδασκαλίες του Evagrius πέρασαν για δύο αιώνες πριν έρθουν στην προσοχή του Πάπα Γρηγορίου Α’, ο οποίος το 590 μ.Χ. αναθεώρησε τη λειτουργία στα επτά στάνταρ. Αυτές οι αμαρτίες συνέχισαν να προειδοποιούνται από τον άμβωνα και εμφανίζονται τακτικά στην τέχνη και τις ιστορίες για να μας ταράξουν ή να μας σερβίρουν ηθικά διδάγματα.
• Σύγχρονες προσεγγίσεις: Σήμερα, υπάρχει μια αναγνώριση της αξίας των αρνητικών συναισθημάτων. Ο Ethan Kross, ένας ψυχολόγος, υποστηρίζει ότι τα αρνητικά συναισθήματα εξυπηρετούν μια λειτουργία και είναι ωφέλιμα όταν βιώνονται στις σωστές αναλογίες. Μας παρέχουν κρίσιμες πληροφορίες που μας παρακινούν να ενεργήσουμε με ωφέλιμους τρόπους όταν αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις.
• Θεραπευτικές πρακτικές: Ιστορικά, έχουν χρησιμοποιηθεί ακραίες μέθοδοι για τη ρύθμιση των συναισθημάτων, όπως η τρυπανισμός, οι εξορκισμοί, οι αφαιμάξεις, το κάψιμο μαγισσών και οι λοβοτομές. Σήμερα, η διαχείριση των συναισθημάτων περιλαμβάνει την αναγνώριση της αξίας τους και τη χρήση εργαλείων για την αλλαγή μεταξύ των συναισθηματικών καταστάσεων.
• Σύγχρονη κατανόηση: Οι επιστήμονες έχουν χαρτογραφήσει τις “χαλαρά συντονισμένες αντιδράσεις” που είναι τα συναισθήματά μας που ξεδιπλώνονται μέσα μας. Μια κατάσταση προκαλεί μια συναισθηματική απόκριση που προκαλεί σωματικές αντιδράσεις, γνωστικές αξιολογήσεις και εξωτερικές συμπεριφορές.

Συνολικά, η κατανόηση των αρνητικών συναισθημάτων έχει εξελιχθεί από την προσπάθεια καταστολής τους στην αναγνώριση της αξίας τους και την ανάπτυξη εργαλείων για την αποτελεσματική διαχείρισή τους.

Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Ethan Kross, τα αρνητικά συναισθήματα είναι απαραίτητα για την ασφαλή και καλή πλοήγηση στη ζωή μας. Δεν πρέπει να θεωρούνται ως εμπόδια στην ευτυχία και την πληρότητα, αλλά ως πληροφορίες.

Ο Kross αναφέρει ότι όλα τα συναισθήματα, όταν βιώνονται στις σωστές αναλογίες, έχουν αξία. Παρομοιάζει αυτή την αξία με τον σωματικό πόνο. Όπως τα συναισθήματα, ο πόνος είναι μια εξελικτική απάντηση σε μια κατάσταση.

• Χωρίς αρνητικά συναισθήματα, θα βρισκόμασταν σε κάθε είδους προβλήματα και δύσκολες καταστάσεις.
• Τα αρνητικά συναισθήματα μας παρακινούν συμπεριφορικά και γνωστικά να αντιμετωπίσουμε μια δυσάρεστη κατάσταση.
• Αντιμετωπίζοντας τα αρνητικά συναισθήματα ως κάτι που το σώμα μας υποτίθεται ότι κάνει, μεταμορφώνει ριζικά την εμπειρία μας στη ζωή.
• Μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας.

Ο Kross προειδοποιεί ότι τα αρνητικά συναισθήματα πρέπει να βιώνονται στις σωστές αναλογίες, ούτε πολύ έντονα ούτε για πολύ καιρό. Όταν κάποιο από αυτά είναι εκτός ισορροπίας, οι συναισθηματικές πληροφορίες γίνονται πιο δύσκολο να διαχειριστούν καλά.

Σύμφωνα με τον Ethan Kross, η “μετατόπιση” (shift) αναφέρεται στην ικανότητα να βιώνουμε όλα τα συναισθήματα, να μαθαίνουμε από αυτά και, όταν χρειάζεται, να μετακινούμαστε εύκολα από μια συναισθηματική κατάσταση σε μια άλλη. Δεν πρόκειται για την αποφυγή των αρνητικών συναισθημάτων ή την επιδίωξη μόνο των θετικών.

Η σημασία της “μετατόπισης” έγκειται στην αποτελεσματική διαχείριση των συναισθημάτων:

Αναγνώριση της αξίας όλων των συναισθημάτων: Όλα τα συναισθήματα, όταν βιώνονται στις σωστές αναλογίες, έχουν αξία και μας παρέχουν σημαντικές πληροφορίες.

Ευελιξία: Η “μετατόπιση” περιλαμβάνει την ικανότητα να αλλάζουμε μεταξύ συναισθηματικών καταστάσεων, ανάλογα με τις ανάγκες της εκάστοτε κατάστασης.

Αποτελεσματική διαχείριση: Η “μετατόπιση” αφορά την αποτελεσματική διαχείριση των συναισθημάτων, χρησιμοποιώντας διάφορα εργαλεία για τη ρύθμιση της έντασης και της διάρκειάς τους. Ο Kross επισημαίνει ότι έχουμε εξελίξει μια εξελιγμένη συσκευή για να χαλιναγωγήσουμε αυτές τις αντιδράσεις, αν το θέλουμε.

Προσαρμογή: Η “μετατόπιση” απαιτεί την προσαρμογή των συναισθηματικών εργαλείων και τεχνικών στις εκάστοτε ανάγκες, καθώς ένα εργαλείο που λειτουργεί καλά για ένα άτομο μπορεί να μην λειτουργεί για κάποιο άλλο.

Ο Kross προτείνει να εξοικειωθούμε με τα διαθέσιμα συναισθηματικά εργαλεία και να πειραματιστούμε για να βρούμε αυτά που λειτουργούν καλύτερα για εμάς, χρησιμοποιώντας τρία ή τέσσερα εργαλεία τακτικά. Η κατανόηση των μικρών αλλαγών που μπορούν να μας ωθήσουν σε διαφορετικές κατευθύνσεις, μας δίνει την ευκαιρία να κατευθύνουμε τα συναισθήματά μας και τον εαυτό μας εκεί που θέλουμε να είμαστε.