Γιατί η κυριαρχία του δολαρίου δεν κινδυνεύει άμεσα;

‘Αρθρο που δημοσιεύτηκε στο OMFIF, εξετάζει την κυρίαρχη θέση του δολαρίου στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι η θέση του δολαρίου δεν απειλείται άμεσα, αλλά υπογραμμίζουν πως οποιαδήποτε μείωση της κυριαρχίας του θα μπορούσε να προκύψει από την αδυναμία των ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν τα δικά τους οικονομικά προβλήματα. Παρ’ όλα αυτά, υποστηρίζουν ότι τα πλεονεκτήματα της κυριαρχίας του δολαρίου είναι υπερεκτιμημένα και ότι η απώλεια της θέσης του δεν θα συνιστούσε σημαντικό πλήγμα για την αμερικανική οικονομία. Εντούτοις, η ανησυχία τους εστιάζεται σε ένα σενάριο όπου η αμερικανική πολιτική οδηγήσει σε διεθνή διάσπαση και σταθερή μείωση της αξιοπιστίας των ΗΠΑ.

 
Κυριαρχία του δολαρίου: Βασικοί λόγοι

Οι πηγές υποδεικνύουν διάφορους λόγους για τους οποίους το δολάριο διατηρεί την κυρίαρχη θέση του στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα:

• Ισχυρή οικονομία των ΗΠΑ: Η αμερικανική οικονομία είναι τεράστια, καινοτόμος, επιχειρηματική και με ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με τις περισσότερες ανεπτυγμένες οικονομίες.
• Βαθιές και ανοιχτές χρηματοπιστωτικές αγορές: Οι χρηματοπιστωτικές αγορές των ΗΠΑ θεωρούνται οι πιο βαθιές, με μεγάλη ρευστότητα και ανοιχτές στον κόσμο.
• Ισχυρό κράτος δικαίου: Το κράτος δικαίου στις ΗΠΑ είναι ισχυρό, με προστασία των επενδυτών τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους ξένους.
• Ασφαλή ομόλογα: Τα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου θεωρούνται από τα ασφαλέστερα στον κόσμο.
• Περιορισμένη ελκυστικότητα εναλλακτικών: Το ευρώ αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω της ασθενούς οικονομίας και του κατακερματισμένου δημοσιονομικού συστήματος και της κεφαλαιαγοράς. Το κινεζικό γιουάν, ενώ κερδίζει έδαφος στις συναλλαγές, περιορίζεται από την έλλειψη πλήρους μετατρεψιμότητας, τους ελέγχους κεφαλαίων και το αδιαφανές ρυθμιστικό περιβάλλον. Τα κρυπτονομίσματα δεν εμπνέουν αρκετή εμπιστοσύνη για να αντικαταστήσουν το δολάριο.
• Πολυμερής χρήση κυρώσεων: Η επιβολή οικονομικών κυρώσεων από τις ΗΠΑ, σε συνεργασία με τους συμμάχους της, περιορίζει τις αρνητικές συνέπειες για το δολάριο.

Η κυριαρχία του δολαρίου βασίζεται στην ισχύ της αμερικανικής οικονομίας, την αξιοπιστία των θεσμών της και την έλλειψη ελκυστικών εναλλακτικών λύσεων.

 
Πιθανές απειλές για την κυριαρχία του Δολαρίου

Παρόλο που η κυριαρχία του δολαρίου στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν αναμένεται να εκλείψει σύντομα, υπάρχουν ορισμένες πιθανές απειλές που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την κυρίαρχη θέση του.

• Μονομερής επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ: Ενώ η πολυμερής επιβολή οικονομικών κυρώσεων, σε συνεργασία με συμμάχους, έχει μικρό αντίκτυπο, η μονομερής χρήση κυρώσεων από τις ΗΠΑ θα μπορούσε να επιταχύνει την υποβάθμιση του δολαρίου.
• Εσωτερικά προβλήματα των ΗΠΑ: Η αδράνεια των ΗΠΑ στην αντιμετώπιση των οικονομικών και δημοσιονομικών προβλημάτων της, η αύξηση του προστατευτισμού και η έλλειψη αξιοπιστίας ως εταίρος στο εξωτερικό, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια δυσμενή εξέλιξη για το δολάριο.
• Αστάθεια και έλλειψη εμπιστοσύνης: Η πολιτική παρέμβαση στην ανεξαρτησία της Fed, ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός και η αστάθεια στις αγορές θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη στο δολάριο.
• Εμφάνιση εναλλακτικών συστημάτων πληρωμών: Ομάδες χωρών, όπως οι BRICS, προσπαθούν να δημιουργήσουν εναλλακτικά συστήματα πληρωμών, αν και η επιτυχία τους δεν θεωρείται δεδομένη.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι συγγραφείς δεν υποστηρίζουν την άποψη ότι το ευρώ, το γουάν ή τα κρυπτονομίσματα αποτελούν άμεση απειλή για την κυριαρχία του δολαρίου.

 
Η άποψη των συγγραφέων για το μέλλον του δολαρίου

Οι συγγραφείς του άρθρου πιστεύουν ότι η κυριαρχία του δολαρίου στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα δεν πρόκειται να εξαφανιστεί σύντομα. Παρόλο που υπάρχουν συζητήσεις για την πιθανή παρακμή του, το μερίδιο του δολαρίου στα παγκόσμια αποθεματικά είναι σχεδόν 60%, πολύ υψηλότερο από τον επόμενο διεκδικητή, το ευρώ, με περίπου 20%, ενώ το γουάν είναι λιγότερο από 3%. Η κυριαρχία του δολαρίου οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως το μέγεθος και η δυναμική της αμερικανικής οικονομίας, οι ισχυρές χρηματοπιστωτικές αγορές των ΗΠΑ και η εμπιστοσύνη στους τίτλους του αμερικανικού δημοσίου.

Οι συγγραφείς αναλύουν πιθανούς ανταγωνιστές του δολαρίου, όπως το ευρώ, το γουάν και τα κρυπτονομίσματα, αλλά καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι κανένας δεν αποτελεί πραγματική απειλή για την κυριαρχία του δολαρίου. Επισημαίνουν ότι η χρήση οικονομικών κυρώσεων από τις ΗΠΑ θα μπορούσε να υπονομεύσει το δολάριο μόνο εάν εφαρμόζονται μονομερώς, χωρίς τη στήριξη των συμμάχων.

Παράλληλα, οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι τα οφέλη της κυριαρχίας του δολαρίου για τις ΗΠΑ είναι υπερεκτιμημένα. Αναλύουν τα πιθανά οφέλη, όπως το κέρδος από την έκδοση νομίσματος, τα χαμηλότερα επιτόκια, η ενίσχυση της αξίας του δολαρίου και η μόνωση από εξωτερικά σοκ, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η επίδρασή τους στην αμερικανική οικονομία είναι περιορισμένη.

Οι συγγραφείς ανησυχούν περισσότερο για ένα δυσμενές σενάριο, όπου η παγκόσμια οικονομία κατακερματίζεται, οι ΗΠΑ γίνονται αναξιόπιστος εταίρος, η δημοσιονομική πολιτική γίνεται μη βιώσιμη και ο πληθωρισμός ξεφεύγει από τον έλεγχο. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η κυριαρχία του δολαρίου θα μπορούσε να υπονομευθεί, με σοβαρές συνέπειες για τις ΗΠΑ και την παγκόσμια οικονομία.

Για το λόγο αυτό, οι συγγραφείς τονίζουν την ανάγκη οι ΗΠΑ να θέσουν σε τάξη τα οικονομικά τους και να δράσουν υπεύθυνα στη διεθνή σκηνή.

 
Γιατί η κυριαρχία του δολαρίου δεν κινδυνεύει άμεσα;

Οι συγγραφείς του άρθρου υποστηρίζουν ότι η κυριαρχία του δολαρίου δεν απειλείται άμεσα για διάφορους λόγους:

• Υψηλό μερίδιο αγοράς: Το δολάριο κατέχει το 60% των παγκόσμιων αποθεματικών, αφήνοντας πίσω το ευρώ με 20% και το γιουάν με λιγότερο από 3%. Η κυριαρχία του είναι εμφανής και στις διεθνείς συναλλαγές, με το δολάριο να χρησιμοποιείται στο 90% των συναλλαγών συναλλάγματος.
• Δυναμική οικονομία ΗΠΑ: Η αμερικανική οικονομία, παρά τα προβλήματά της, παραμένει τεράστια, καινοτόμος και με γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης σε σύγκριση με άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες. Αυτή η δυναμική αποτελεί βασικό πυλώνα της κυριαρχίας του δολαρίου.
• Ισχυρές χρηματοπιστωτικές αγορές: Οι αμερικανικές χρηματοπιστωτικές αγορές είναι οι πιο βαθιές, ρευστοποιήσιμες και ανοιχτές στον κόσμο, προσφέροντας ασφάλεια και προστασία στους επενδυτές, τόσο εγχώριους όσο και ξένους. Αυτά τα χαρακτηριστικά τις καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστικές.
• Ασφάλεια ομολόγων: Τα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου θεωρούνται από τα ασφαλέστερα στον κόσμο. Αυτή η φήμη αποτελεί εγγύηση για τους επενδυτές που αναζητούν σταθερότητα.
• Αδυναμίες ανταγωνιστών: Οι συγγραφείς αναλύουν πιθανούς ανταγωνιστές του δολαρίου:
  • Ευρώ: Ενώ το ευρώ αποτελεί σημαντικό νόμισμα, η ασθενής οικονομία της Ευρωζώνης, το κατακερματισμένο δημοσιονομικό σύστημα και η έλλειψη ενοποιημένης κεφαλαιαγοράς αποτελούν σημαντικά εμπόδια.
  • Γουάν: Η Κίνα, αν και αναπτύσσει υποδομές πληρωμών ανεξάρτητες από το δολάριο, αντιμετωπίζει περιορισμούς λόγω της έλλειψης πλήρους μετατρεψιμότητας του γουάν, των ελέγχων κεφαλαίων και του αδιαφανούς ρυθμιστικού περιβάλλοντος.
  • Κρυπτονομίσματα: Τα κρυπτονομίσματα, λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης και σταθερότητας, δεν θεωρούνται αξιόπιστη εναλλακτική.
• Πολυμερής επιβολή κυρώσεων: Η χρήση οικονομικών κυρώσεων από τις ΗΠΑ μόνο σε συνεργασία με τους συμμάχους τους περιορίζει τις πιθανές αρνητικές συνέπειες για το δολάριο. Η συλλογική δράση διασφαλίζει μικρότερο αντίκτυπο.

Οι συγγραφείς αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν προκλήσεις, όπως η πιθανότητα μονομερών κυρώσεων από τις ΗΠΑ και εσωτερικά προβλήματα. Ωστόσο, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι, προς το παρόν, η κυριαρχία του δολαρίου παραμένει ισχυρή, καθώς οι εναλλακτικές λύσεις δεν μπορούν να προσφέρουν την ίδια σταθερότητα και αξιοπιστία.