Ηλεκτρική ενέργεια: Τάσεις, προκλήσεις, προβλέψεις για την περίοδο 2025-2027

15 Φεβρουαρίου, 2025 12:32 μμ

«Πρωτοφανής» ανάπτυξη ηλεκτρικής ενέργειας

 
Η έκθεση “Ηλεκτρισμός 2025” της Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ) (Πλήρης αναφορά) αναλύει τις τάσεις και τις προκλήσεις στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως, με προβλέψεις για την περίοδο 2025-2027. Εξετάζει την αυξανόμενη ζήτηση, την επέκταση των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας και την αυξανόμενη διείσδυση ανανεώσιμων πηγών. Επιπλέον, αξιολογεί την επάρκεια των πόρων και τις μεθόδους για τη διασφάλιση της ασφάλειας, της ανθεκτικότητας και της αξιοπιστίας των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας. Η έκθεση εστιάζει στην Κίνα, στην ηλεκτροκίνηση, στις επιπτώσεις του καιρού και στις αρνητικές τιμές χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας. Τέλος, διερευνά τις περιφερειακές διαφορές και τις πολιτικές που διαμορφώνουν το μέλλον της ηλεκτρικής ενέργειας.

 
Ερώτηση 1: Πώς συνδέονται η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και η οικονομική ανάπτυξη, και γιατί είναι σημαντικό για τις αναδυόμενες οικονομίες;

Απάντηση: Ιστορικά, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και η ανάπτυξη του ΑΕΠ συνδέονται άμεσα. Η ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη αυξάνει τη βιομηχανική δραστηριότητα, τις μεταποιητικές και τις υπηρεσίες, οδηγώντας σε αυξημένη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα, η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή και αξιόπιστη ηλεκτρική ενέργεια ενισχύει την ανάπτυξη αυτών των τομέων, οδηγώντας σε οικονομική ανάπτυξη. Αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπου η αυξημένη πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να ξεκλειδώσει σημαντικές οικονομικές ευκαιρίες και βελτιώσεις στην ποιότητα ζωής.

Ερώτηση 2: Πώς επηρεάζει η ανάπτυξη των δικτύων 5G και των κέντρων δεδομένων τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, ειδικά στην Κίνα;

Απάντηση: Η ανάπτυξη των δικτύων 5G και η εξάπλωση των κέντρων δεδομένων έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, ιδιαίτερα στην Κίνα. Η αυξημένη χρήση βιομηχανικών ιδιωτικών δικτύων 5G αυξάνει την κινητή κίνηση και τις συνδέσεις, αυξάνοντας την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Τα κέντρα δεδομένων στην Κίνα, εξαιρουμένων των τηλεπικοινωνιακών δικτύων, εκτιμάται ότι καταναλώνουν 70-130 TWh το 2023. Η αβεβαιότητα σε αυτήν την εκτίμηση προέρχεται από παράγοντες όπως η κλίμακα των επιχειρηματικών κέντρων δεδομένων, η μη συμπερίληψη των κυβερνητικών κέντρων δεδομένων και των υπερυπολογιστών και τα ποσοστά αξιοποίησης των κέντρων δεδομένων.

Ερώτηση 3: Πώς επηρεάζουν οι στατικοί τιμοκατάλογοι ώρας (ToD) και τα έξυπνα μέτρα κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και τη διαχείριση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας;

Απάντηση: Οι στατικοί τιμοκατάλογοι ώρας (ToD) και η συνεχής ανάπτυξη των έξυπνων μετρητών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Οι τιμοκατάλογοι ToD, οι οποίοι χρεώνουν υψηλότερες τιμές μεταξύ 6:00 και 10:00, έχουν συμβάλει στη μείωση της βραδινής αιχμής της ζήτησης. Στην Ινδία, το Υπουργείο Ενέργειας επέβαλε μειώσεις τιμών τουλάχιστον 20% κατά τις ηλιακές ώρες και αυξήσεις τιμών τουλάχιστον 20% κατά την περίοδο αιχμής. Αυτοί οι τιμοκατάλογοι είναι υποχρεωτικοί για τους μεγάλους εμπορικούς και βιομηχανικούς καταναλωτές από τον Απρίλιο του 2024 και για τους μικρότερους καταναλωτές από τον Απρίλιο του 2025. Η ανάπτυξη των έξυπνων μετρητών επιτρέπει στους προμηθευτές να προσφέρουν δυναμικούς τιμοκατάλογους και να επεκτείνουν τους τιμοκατάλογους ToD στους οικιακούς καταναλωτές, προωθώντας περαιτέρω την ευέλικτη ζήτηση.

Ερώτηση 4: Τι είναι οι «ξηρασίες VRE» (Variable Renewable Energy), πώς ορίζονται και ποιες είναι οι επιπτώσεις τους στα ενεργειακά συστήματα;

Απάντηση: Οι «ξηρασίες VRE» αναφέρονται σε περιόδους σημαντικά μειωμένης παραγωγής από καιρικά εξαρτώμενες τεχνολογίες όπως η υδροηλεκτρική ενέργεια, η αιολική και η ηλιακή φωτοβολταϊκή ενέργεια. Μπορούν να διαρκέσουν από ώρες έως χρόνια, ανάλογα με την πηγή ενέργειας. Οι ορισμοί ποικίλλουν ευρέως, συχνά βασίζονται σε κατώφλια για τους συντελεστές δυναμικότητας ή σε τυποποιημένους δείκτες που διευκολύνουν τις συγκρίσεις μεταξύ περιοχών. Όταν οι ξηρασίες VRE συμπίπτουν με την αυξημένη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας ή τις διακοπές ρεύματος των θερμικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, μπορούν να θέσουν σημαντική πίεση στο σύστημα. Ένας κοινός όρος για την ταυτόχρονη έλλειψη αιολικής και ηλιακής ενέργειας είναι το «Dunkelflaute», που σημαίνει σκοτεινή νωθρότητα στα γερμανικά.

Ερώτηση 5: Πώς συμβάλλουν οι άκαμπτοι θερμικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής και οι VRE στις αρνητικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην NEM (National Electricity Market) της Αυστραλίας;

Απάντηση: Τόσο οι άκαμπτοι θερμικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής όσο και οι VRE συμβάλλουν στις αρνητικές τιμές στην NEM. Οι θερμικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής, ιδιαίτερα οι σταθμοί που λειτουργούν με άνθρακα, συχνά συνεχίζουν να παράγουν κατά τη διάρκεια των αρνητικών τιμών λόγω τεχνικών, ρυθμιστικών και συμβατικών δυσκαμψιών, καθώς και υψηλών εξόδων τερματισμού λειτουργίας και επανεκκίνησης. Οι VRE, ιδιαίτερα οι ηλιακοί και οι αιολικοί σταθμοί μεγάλης κλίμακας, ενδέχεται να υποβάλουν προσφορές για ελαφρώς αρνητικές τιμές για να διασφαλίσουν την αποστολή, θεωρώντας ότι το οριακό τους κόστος είναι ελαφρώς αρνητικό λόγω των πράσινων πιστοποιητικών. Αυτοί οι συντελεστές, σε συνδυασμό με τη διείσδυση της ηλιακής ενέργειας στην οροφή, οδηγούν συχνά σε μέτρια αρνητικές τιμές, ενώ οι συνδέσεις και οι περιορισμοί του δικτύου μπορούν να επιδεινώσουν περαιτέρω το πρόβλημα.

Ερώτηση 6: Πώς επηρεάζουν οι περιορισμοί της διασύνδεσης τις αρνητικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και τις ευκαιρίες εμπορικής διαιτησίας στην NEM της Αυστραλίας;

Απάντηση: Οι περιορισμοί της διασύνδεσης έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις αρνητικές τιμές και στις ευκαιρίες εμπορικής διαιτησίας στην NEM. Όταν μια περιοχή εξάγει ηλεκτρική ενέργεια, η αδυναμία εξαγωγής πλεονάζουσας ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να εμποδίσει μια εισαγωγική περιοχή να επωφεληθεί από φθηνή ενέργεια και να επιδεινώσει τις αρνητικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή εξαγωγής. Βασικές διασυνδέσεις όπως η QNI (Queensland-New South Wales Interconnector) και η VNI (Victoria-New South Wales Interconnector) λειτουργούν συχνά στην ικανότητά τους, αποτρέποντας την εξαγωγή περίσσειας ανανεώσιμης ενέργειας σε περιοχές με υψηλότερες τιμές. Αυτοί οι περιορισμοί είναι ιδιαίτερα έντονοι κατά τις περιόδους υψηλής παραγωγής ηλιακής ενέργειας και χαμηλής ζήτησης, ενισχύοντας τις αρνητικές τιμές και μειώνοντας την ικανότητα ελαχιστοποίησης του κόστους σε όλες τις περιοχές με διαφορετικές συνθήκες προσφοράς και ζήτησης.

Ερώτηση 7: Ποιος είναι ο ρόλος των συμβολαίων διαφοράς (CfD) στην ηλεκτρική ενέργεια και πώς λειτουργούν τα δίπλευρα CfD;

Απάντηση: Τα συμβόλαια διαφοράς (CfD) διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην αντιστάθμιση του κινδύνου των τιμών και στην παροχή σταθερότητας των τιμών για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας. Τα CfD είναι συμβάσεις μεταξύ ενός παραγωγού και ενός αντισυμβαλλομένου, συνήθως μιας κρατικής οντότητας, που βασίζονται στη διαφορά μεταξύ της τιμής της αγοράς και μιας συμφωνημένης τιμής άσκησης για την ηλεκτρική ενέργεια. Σε ένα αμφίπλευρο CfD, εάν η τιμή άσκησης είναι χαμηλότερη από την τιμή spot, στον παραγωγό καταβάλλεται η διαφορά από την κυβέρνηση, λαμβάνοντας ουσιαστικά την τιμή άσκησης. Αντίθετα, εάν η τιμή spot υπερβαίνει την τιμή άσκησης, τότε ο παραγωγός επιστρέφει χρήματα στην κυβέρνηση, λαμβάνοντας και πάλι ουσιαστικά την τιμή άσκησης.

Ερώτηση 8: Ποιες είναι οι βασικές τάσεις και στρατηγικές που διαμορφώνουν το μέλλον της ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού;

Απάντηση: Στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, πολλές τάσεις και στρατηγικές διαμορφώνουν το μέλλον της ηλεκτρικής ενέργειας. Η Κίνα αναμένεται να διατηρήσει μια ισχυρή αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, με σημαντικές επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πυρηνική ενέργεια. Η Ινδία εστιάζει στην απλοποίηση των διαδικασιών για την απόκτηση νέων συνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας και την προώθηση της εγκατάστασης ηλιακών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, ενώ παράλληλα στοχεύει στην ανάπτυξη 500 GW ανανεώσιμης εγκατεστημένης ισχύος έως το 2030. Η Ιαπωνία στοχεύει σε 40-50% ανανεώσιμη ενέργεια στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έως το οικονομικό έτος 2040, με επανεμφάνιση της πυρηνικής ενέργειας. Η Νότια Κορέα σχεδιάζει να επεκτείνει την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και πυρηνική ενέργεια για να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση από τα κέντρα δεδομένων και τα χυτήρια ημιαγωγών. Στη Νοτιοανατολική Ασία, χώρες όπως το Βιετνάμ επιδιώκουν φιλόδοξους στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υπό την προϋπόθεση της διεθνούς οικονομικής υποστήριξης, και στοχεύουν σε 47% μερίδιο έως το 2030, ενώ παράλληλα σταματούν την ανάπτυξη νέων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν με άνθρακα μετά το 2030. Οι Φιλιππίνες αναμένεται να δουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να καλύπτουν περισσότερο από το ένα τρίτο της αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τα επόμενα τρία χρόνια.

 
Ποιές είναι οι σημαντικότερες τάσεις που διαμορφώνουν την παγκόσμια ζήτηση και προσφορά ηλεκτρικής ενέργειας;

Οι σημαντικότερες τάσεις που διαμορφώνουν την παγκόσμια ζήτηση και προσφορά ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με το έγγραφο “Electricity 2025” είναι οι εξής:

• Αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας: Η παγκόσμια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί με τον ταχύτερο ρυθμό τα επόμενα χρόνια, λόγω της αυξανόμενης βιομηχανικής παραγωγής, της αυξανόμενης χρήσης κλιματισμού, της επιτάχυνσης της ηλεκτροκίνησης και της επέκτασης των κέντρων δεδομένων παγκοσμίως. Η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 4,3% το 2024 και προβλέπεται να συνεχίσει να αυξάνεται με σχεδόν 4% έως το 2027.
• Κυριαρχία των ανανεώσιμων πηγών στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας: Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αναμένεται να καλύψουν περίπου το 90% της αύξησης της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2027. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές αυξήθηκε κατά 10% το 2024. Η ισχυρή ανάπτυξη της ηλιακής φωτοβολταϊκής συνοδεύεται από τη συνεχή επέκταση της παραγωγής αιολικής ενέργειας.
• Σταθεροποίηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα: Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα αναμένεται να παραμείνει σχετικά σταθερή έως το 2027. Οι μειώσεις στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες θα αντισταθμιστούν από σημαντικές αυξήσεις σε άλλες ασιατικές χώρες.
• Αύξηση της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας: Η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας θα φτάσει σε νέο υψηλό το 2025 και θα συνεχίσει να αυξάνεται σταθερά τα επόμενα δύο χρόνια. Η ισχυρή ανάπτυξη θα τροφοδοτηθεί από την ανάκαμψη της γαλλικής πυρηνικής παραγωγής, τις επανεκκινήσεις στην Ιαπωνία και τους νέους αντιδραστήρες που τίθενται σε λειτουργία στην Κίνα, την Ινδία, την Κορέα και άλλες χώρες.
• Επιδράσεις του καιρού: Οι ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως οι καύσωνες, οι ακραίες ψυχρές περίοδοι ή η χαμηλή διαθεσιμότητα νερού για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, μπορούν να προκαλέσουν διακυμάνσεις στις εκπομπές σε μεμονωμένα έτη.
• Ανάγκη για ευελιξία στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας: Η ισχυρή τάση ανάπτυξης των αρνητικών τιμών σε διάφορες περιοχές τα τελευταία χρόνια υπογραμμίζει την αυξανόμενη ανάγκη για μεγαλύτερη ευελιξία στην προσφορά και τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας.
• Εθνικές πολιτικές και στόχοι: Οι εθνικές πολιτικές και οι στόχοι για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας επηρεάζουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Επιπλέον, το έγγραφο αναφέρει ότι η Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ινδία αναμένεται να δουν το μερίδιο της ηλιακής φωτοβολταϊκής ενέργειας να φτάνει το 10% κατά την περίοδο πρόβλεψης. Η Ινδία αναμένεται επίσης να συνεχίσει να καταγράφει ισχυρή ανάπτυξη στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.

 
Πώς επηρεάζουν οι καιρικές συνθήκες την ηλεκτρική ενέργεια;

Οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν σημαντικά την ηλεκτρική ενέργεια, τόσο στην ζήτηση όσο και στην προσφορά.

Επιπτώσεις στην ζήτηση:

• Ακραίες θερμοκρασίες: Οι καύσωνες αυξάνουν την ανάγκη για ψύξη και οδηγούν σε αντίστοιχη αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Το 2024, η Κίνα κατέγραψε τους θερμότερους Ιούλιο και Αύγουστο των τελευταίων έξι δεκαετιών, με αποτέλεσμα αυξημένες ανάγκες ψύξης και άνοδο στην ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ακραίες ψυχρές περίοδοι αυξάνουν την ζήτηση για θέρμανση.
• Μεταβολές στις ημέρες θέρμανσης και ψύξης: Οι μεταβολές στις ημέρες θέρμανσης (HDDs) και ψύξης (CDDs) επηρεάζουν την ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Για παράδειγμα, εάν ο καιρός το 2024 ήταν ίδιος με το 2023, η συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην Κίνα θα ήταν 0,6 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερη.
• Αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από κλιματισμό: Η αυξανόμενη χρήση κλιματισμού οδηγεί σε αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.

Επιπτώσεις στην προσφορά:

• Διαθεσιμότητα νερού για υδροηλεκτρική ενέργεια: Η χαμηλή διαθεσιμότητα νερού λόγω ξηρασίας μπορεί να μειώσει την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας. Το 2023, η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά περίπου 2% λόγω σοβαρών ξηρασιών σε πολλές περιοχές.
• Αιολική και ηλιακή ενέργεια: Η παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες. Οι περίοδοι με μειωμένη παραγωγή από αυτές τις τεχνολογίες αναφέρονται ως “ενεργειακές ξηρασίες”. Οι ελλείψεις αιολικής και ηλιακής ενέργειας μπορούν να διαρκέσουν ώρες ή ημέρες.
• Ακραίες καιρικές συνθήκες και διακοπές ρεύματος: Ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως χειμερινές καταιγίδες ή έντονοι καύσωνες, μπορούν να προκαλέσουν διακοπές ρεύματος.

Άλλες επιπτώσεις:

• Ασφάλεια και αξιοπιστία του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας: Η αυξανόμενη εξάρτηση από τον καιρό τόσο στην ζήτηση όσο και στην προσφορά ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνει την ανάγκη για ασφαλή και αξιόπιστα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας.
• Διακυμάνσεις στις εκπομπές: Οι ακραίες καιρικές συνθήκες μπορούν να προκαλέσουν διακυμάνσεις στις εκπομπές σε μεμονωμένα έτη.

Επιπλέον, το έγγραφο αναφέρει ότι ακραία καιρικά φαινόμενα μπορούν να επιδεινώσουν προβλήματα επάρκειας κατά τις περιόδους αυξημένης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Οι διακοπές στην παροχή καυσίμων λόγω καιρικών φαινομένων οδήγησαν σε διακοπές ρεύματος και μπλακ άουτ σε πολλές χώρες.

 
Πώς επηρεάζουν τα προγράμματα επιδότησης τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας;

Τα προγράμματα επιδότησης μπορούν να επηρεάσουν τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας με διάφορους τρόπους.

• Πριμοδοτήσεις και πιστοποιητικά προέλευσης: Οι παραγωγοί που λαμβάνουν πριμοδοτήσεις ή πιστοποιητικά προέλευσης, προσθέτοντας έσοδα επιπλέον της τιμής spot, είναι πρόθυμοι να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές, ακόμη και αρνητικές, έως το ύψος της επιδότησης. Αυτό συμβαίνει επειδή “βλέπουν” μια τιμή υψηλότερη από την τιμή spot.
• Συμβάσεις για τη διαφορά (CfD): Τα CfD είναι συμβάσεις που στοχεύουν στην αντιστάθμιση του κινδύνου τιμών και την παροχή σταθερότητας τιμών.

• • Σε ένα αμφίδρομο CfD, εάν η τιμή spot είναι χαμηλότερη από την τιμή συμφωνίας (strike price), η κυβέρνηση πληρώνει τη διαφορά στον παραγωγό. Εάν η τιμή spot είναι υψηλότερη, ο παραγωγός επιστρέφει τη διαφορά στην κυβέρνηση, με αποτέλεσμα ο παραγωγός να λαμβάνει ουσιαστικά τη συμφωνημένη τιμή.
  • Σε ένα μονομερές CfD, εάν οι τιμές της αγοράς είναι χαμηλότερες από την τιμή συμφωνίας, η κυβέρνηση αποζημιώνει τον παραγωγό. Εάν η τιμή spot υπερβαίνει την τιμή συμφωνίας, ο παραγωγός μπορεί να διατηρήσει τα επιπλέον έσοδα.

• Διακοπή πληρωμών υποστήριξης: Σε ορισμένες χώρες με CfD που βασίζονται στην παραγωγή, έχουν εισαχθεί πρόσθετες ρήτρες για τη διακοπή των πληρωμών υποστήριξης μετά από έναν συγκεκριμένο αριθμό συνεχόμενων ωρών με αρνητικές τιμές, με σκοπό να ενθαρρυνθεί η φιλική προς το σύστημα λειτουργία των γεννητριών κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων.

Γενικά, τα προγράμματα επιδότησης μπορούν να οδηγήσουν σε αρνητικές τιμές spot, επειδή οι παραγωγοί έχουν κίνητρο να συνεχίσουν να παράγουν ακόμη και όταν οι τιμές είναι χαμηλές ή αρνητικές, καθώς τα έσοδά τους υποστηρίζονται από τις επιδοτήσεις. Αυτό μπορεί να αυξήσει τη συχνότητα των αρνητικών τιμών χονδρικής, όπως έχει παρατηρηθεί στη Γερμανία.