«Η έκθεση Ντράγκι ήταν συναγερμός επιβίωσης για την Ευρώπη»
Η έκθεση Ντράγκι αποτέλεσε κεντρικό θέμα συζήτησης, στο 2ο Φόρουμ των Δελφών στο Παρίσι, αναδεικνύοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές της Ευρώπης στον σύγχρονο κόσμο.
Η έκθεση Ντράγκι αποτελεί «έναν συναγερμό για την επιβίωση της Ευρώπης», είπε ο Γιώργος Παγουλάτος, Πρέσβης, Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδος στον ΟΟΣΑ, σημειώνοντας ότι το μέγεθος των επενδύσεων που προτείνεται είναι τεράστιο: «Η αύξηση των ετήσιων επενδύσεων ισοδυναμεί με 5% του ΑΕΠ της ΕΕ, κάτι που αντιστοιχεί σε 2-3 σχέδια Μάρσαλ».
Ο ίδιος σημείωσε ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά γενναίο σχέδιο επενδύσεων, το οποίο επιδιώκει να καλύψει το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στην ΕΕ και τους διεθνείς ανταγωνιστές της. «Η ΕΕ υπολείπεται των ανταγωνιστών της, και αυτό επιδεινώνεται από το περιβάλλον απορρύθμισης στις ΗΠΑ, μετά την εκλογή Τραμπ, καθώς και από τις δηλώσεις της νέας κυβέρνησης σε τομείς όπως η ενέργεια και το κλίμα».
Ο κ. Παγουλάτος τόνισε ότι η Ευρώπη έχει οικοδομήσει το μοντέλο ευημερίας της σε έναν μεταπολεμικό κόσμο, βασιζόμενη σε εσωτερικές πολιτικές κοινωνικού συμβολαίου και σε ανοιχτές εξωτερικές αγορές. Ωστόσο, αυτό το μοντέλο βρίσκεται πλέον υπό αμφισβήτηση. «Η Ευρώπη θυμίζει αθλητή με αξιοπρεπείς επιδόσεις στο πένταθλο, αλλά τώρα πρέπει να αντιμετωπίσει τον Μάικ Τάισον στο ρινγκ». Επισήμανε ότι η ΕΕ χρειάζεται να επενδύσει αποφασιστικά στην ανταγωνιστικότητά της, καθώς αυτό αποτελεί ζήτημα επιβίωσης.
Η Άννυ Ποδηματά, Αντιπρόεδρος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (2011-2014), παρατήρησε ότι η έκθεση Ντράγκι προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, με ορισμένους να τη χαιρετίζουν επειδή «διάβασαν» σε αυτήν την προοπτική «ανοίγματος της κάνουλας», κάτι που όμως τρόμαξε τις χώρες του Βορρά. «Πέρα από τις διαφορετικές αναγνώσεις, η έκθεση Ντράγκι είναι κατάλληλη για την Ευρώπη και συνεπώς κατάλληλη για τα κράτη-μέλη της».
Όπως σημείωσε, ο Ντράγκι υπογράμμισε ότι η έκθεση αφορά τη διασφάλιση της δυνατότητας των Ευρωπαίων να υπερασπιστούν τις κοινές αξίες τους. «Η Ευρώπη εδώ και αρκετά χρόνια χάνει έδαφος έναντι της Κίνας και των ΗΠΑ. Με την εκλογή Τραμπ, το ριζικά διαφορετικό περιβάλλον και οι κίνδυνοι που συνεπάγονται για την Ευρώπη μπαίνουν σε άλλη κλίμακα».
Σύμφωνα με την κ. Ποδηματά, αν και μπορεί να γίνει κριτική στα επιμέρους κεφάλαια της έκθεσης, είναι απαραίτητο να συμφωνήσουμε στη συνολική της προσέγγιση. «Η έκθεση πρέπει να διαβαστεί ως ένας ενιαίος κώδωνας κινδύνου».
Η Sylvie Goulard, Καθηγήτρια Εφαρμογών, Πανεπιστήμιο Bocconi, Υποδιοικήτρια, Banque de France (2018-2022), τόνισε ότι η έκθεση Ντράγκι περιλαμβάνει αξιοσημείωτες προτάσεις, αλλά επισήμανε ότι «δεν έχουμε κάνει πολλά πράγματα στη Γαλλία και την Ελλάδα, για παράδειγμα». Το ζήτημα, σύμφωνα με την ίδια, είναι τι μπορούν να κάνουν οι χώρες ξεχωριστά για να βοηθήσουν την Ευρώπη. «Στην πολιτική συζήτηση, συχνά επιστρέφουμε σε έναν εθνικισμό που δεν είναι συμβατός με την εποχή». Υπογράμμισε, επίσης, την ανάγκη οι πολίτες να κατανοήσουν τις θυσίες που απαιτούνται, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η άμυνα. «Δεν είναι μόνο η Ουκρανία, αλλά και η Μέση Ανατολή και η Αφρική».
Η κ. Goulard δήλωσε εντυπωσιασμένη από το γεγονός ότι η έκθεση Ντράγκι δεν επικεντρώνεται μόνο στα χρήματα. «Το να μιλήσουμε μόνο για την απαλλαγή από τον άνθρακα είναι λάθος. Το ζήτημα του πρασινίσματος της οικονομίας πρέπει να εξεταστεί πιο ευρέως», είπε. Τόνισε ότι η Ευρώπη χρειάζεται ενότητα, καθώς «την Ευρώπη θα την ενισχύσει τόσο ο Νότος όσο και ο Βορράς μαζί, σε συνεργασία». Παράλληλα, προειδοποίησε για τον κίνδυνο εθνικιστικών τάσεων: «Πρέπει να σταματήσει το εθνικιστικό παραλήρημα. Αν δεν υπήρχε η ΕΕ, θα έπρεπε να τη δημιουργήσουμε τώρα».
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την αντιμετώπιση του Τραμπ, είπε ότι «η Ευρώπη είναι βασισμένη στο κράτος δικαίου, λειτουργεί με κανόνες. Δεν είμαστε αγαθοί, αλλά φανήκαμε άπληστοι».
Στον ρόλο του συντονισμού ήταν η Christine Ockrent, Senior Producer, France Culture.
Το φόρουμ διοργανώνεται από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών με την υποστήριξη από τις εφημερίδες «ΤΟ ΒΗΜΑ» και «ΝΕΑ» και υπό την αιγίδα της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδος στον ΟΟΣΑ και της Γενικής Γραμματείας Αποδήμου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών.
-Οι προκλήσεις του δημογραφικού και της μετανάστευσης – «Να δούμε το θέμα με πιο ανοιχτά μάτια»
Στο πλαίσιο του 2ο Φόρουμ των Δελφών στο Παρίσι, διακεκριμένοι ομιλητές συζήτησαν τις προκλήσεις που αφορούν το δημογραφικό ζήτημα, τη μετανάστευση και την πολιτική δυναμική στην Ευρώπη. Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε υπό τον συντονισμό της Άννυς Ποδηματά, Αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2011-2014).
Ο Alvaro Pereira, Επικεφαλής Οικονομολόγος του ΟΟΣΑ, Επικεφαλής του Τμήματος Οικονομικών και Αναπληρωτής Διευθυντής του Τμήματος Οικονομικών της G20, παρουσίασε τις προκλήσεις που προκύπτουν από τις δημογραφικές αλλαγές και τις επιπτώσεις τους στην παγκόσμια οικονομία. Ξεκίνησε με ένα θετικό μήνυμα, τονίζοντας την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και την καλύτερη υγεία των πολιτών, φέρνοντας ως παράδειγμα τη Νότια Κορέα, όπου το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε κατά 5 χρόνια τα τελευταία 25 χρόνια. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι αυτή η πρόοδος συνοδεύεται από μεγάλες προκλήσεις για τις κυβερνήσεις, όπως η ανάγκη για κοινωνικό κράτος και συστήματα πρόνοιας.
«Στον δυτικό κόσμο, οι εργαζόμενοι μεγαλώνουν σε ηλικία, ενώ η ροή νέων εργαζομένων μειώνεται. Αυτό δημιουργεί ένα σοβαρό πρόβλημα που, αν δεν αντιμετωπιστεί, θα οδηγήσει σε μείωση του ΑΕΠ και της παραγωγικότητας», ανέφερε, τονίζοντας τη σημασία της λήψης μέτρων για την αποφυγή μιας τέτοιας καθοδικής πορείας.
Εξέτασε επίσης τη δυνατότητα της μετανάστευσης ως λύσης στο πρόβλημα, σημειώνοντας ότι, αν και η μετανάστευση μπορεί να συμβάλει στη σταθεροποίηση του εργασιακού πληθυσμού, τα απαιτούμενα ποσοστά είναι πολύ μεγαλύτερα από τα υπάρχοντα σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Ιαπωνία. Παράλληλα, πρότεινε τη σταδιακή κατάργηση της υποχρεωτικής συνταξιοδότησης και τη θέσπιση κινήτρων για τη συνέχιση της εργασίας σε μεγαλύτερη ηλικία.
Κλείνοντας, χαρακτήρισε τη διαχείριση των δημογραφικών αλλαγών, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, ως τη μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας. «Πρέπει να σχεδιάσουμε μεταναστευτικές πολιτικές σε συνδυασμό με τα συνταξιοδοτικά μας προγράμματα, ώστε να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα των οικονομιών μας», δήλωσε.
Η βουλευτής της ΝΔ, Σέβη Αναστασίου Βολουδάκη, Πρόεδρος της Ομάδας Φιλίας Γαλλίας-Ελλάδας, αναφέρθηκε στις προσπάθειες που γίνονται στην Ελλάδα για τη στήριξη των νέων οικογενειών, όπως το επίδομα γέννησης, το πρόγραμμα «Σπίτι μου» και οι «νταντάδες της γειτονιάς». Τόνισε ότι, αν και αυτά τα μέτρα είναι σημαντικά, δεν αρκούν από μόνα τους για να αναστρέψουν την τάση του γηράσκοντος πληθυσμού. Αναφέρθηκε, επίσης, στην αντιστροφή του φαινομένου του brain drain, με αρκετούς νέους να επιστρέφουν στην Ελλάδα, και επισήμανε ότι το μεταναστευτικό μπορεί να συμβάλει στη στήριξη του εργατικού δυναμικού, εφόσον υπάρξει σωστή διαχείριση μέσω συμφωνιών για προσωρινή εργασία. «Πρέπει να παραδεχθούμε ότι η πορεία της ΕΕ δεν είναι αυτή που έπρεπε να είναι, μολονότι η προεδρία Τραμπ φέρνει τα πάνω κάτω. Στην περιφέρεια μου λένε συνέχεια, φέρτε εργατικά χέρια, δεν τους απασχολεί από πού είναι, χρειάζονται εργατικά χέρια». Εξέφρασε την εκτίμηση ότι τα συστημικά κόμματα δεν μετατοπίζονται προς μία ακροδεξιά ατζέντα, ενώ χαρακτήρισε ευκαιρία για την Ευρώπη την εκλογή Τραμπ προκειμένου να ανασυντάξει τις δυνάμεις της.
Η Λαμπρινή Ρόρη, Επίκουρη Καθηγήτρια Πολιτικής Ανάλυσης στο ΕΚΠΑ, έδωσε έμφαση στις δυσκολίες που προκύπτουν από τη μείωση του πληθυσμού και την πτώση του δείκτη γονιμότητας κάτω από το όριο αναπλήρωσης. Τόνισε ότι οι μετανάστες μπορούν να μετριάσουν, αλλά όχι να επιλύσουν πλήρως το πρόβλημα, και υπογράμμισε τα εμπόδια στην ενσωμάτωσή τους. Παράλληλα, αναφέρθηκε στην πολιτική ανισότητα, καθώς οι συνταξιούχοι ψηφίζουν με μεγαλύτερη συχνότητα, επηρεάζοντας τις πολιτικές ατζέντες προς συντηρητικές κατευθύνσεις. Υποστήριξε ότι οι μεταναστευτικές ροές συχνά εργαλειοποιούνται από την ακροδεξιά, κάτι που μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω μετά την εκλογή Τραμπ. Κλείνοντας, πρότεινε τρεις λύσεις με έναν βασικό γνώμονα – «Να δούμε το θέμα με πιο ανοιχτά μάτια»: «Να επενδύσουμε σε συγκεκριμένα εργατικά χέρια από μετανάστες που χρειαζόμαστε. Να πάψουν οι πολιτικές ελίτ να δαιμονοποιούν τη μετανάστευση. Και να υπάρχει υποστήριξη με πολιτικές που αντιμετωπίζουν την υπογεννητικότητα»
Ο Τάσος Κριεκούκης, Πρέσβης ε.τ., διπλωματικός σύμβουλος Δημάρχου Αθηναίων, επεσήμανε την ανισορροπία και την ανεπαρκή πολιτική της ΕΕ απέναντι στις μεταναστευτικές ροές, ιδιαίτερα για τις χώρες της περιφέρειας όπως η Ελλάδα και η Ιταλία. Παράλληλα, σημείωσε ότι η Ελλάδα έχει υιοθετήσει έξυπνες πολιτικές, δίνοντας πρόσβαση τόσο στους πρόσφυγες όσο και στους μετανάστες σε εκπαίδευση και εργασία. Ειδική αναφορά έκανε στις ευκαιρίες για αγροτική εργασία για άτομα χωρίς ιδιαίτερες δεξιότητες.
Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι η μετανάστευση μπορεί να λειτουργήσει θετικά, αρκεί να συνοδευτεί από ολοκληρωμένες πολιτικές ενσωμάτωσης και υποστήριξης. Παράλληλα, η Ευρώπη καλείται να ανασυντάξει τις δυνάμεις της, ειδικά σε μια περίοδο όπου οι γεωπολιτικές εξελίξεις, όπως η επανεκλογή Τραμπ, αναδιαμορφώνουν τη διεθνή σκηνή.
-Γαλλικό και Ελληνικό Συμβούλιο της Επικρατείας: Παράλληλοι Βίοι και Θεσμική Συνεργασία
Στο πλαίσιο του 2ου Φόρουμ των Δελφών στο Παρίσι, ο Παναγιώτης Πικραμμένος, Πρωθυπουργός (2012) και Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης (2019-2023), παρουσίασε την ιστορική εξέλιξη και τις θεσμικές ομοιότητες μεταξύ του Γαλλικού και του Ελληνικού Συμβουλίου της Επικρατείας. Τη συζήτηση προλόγισε η Άννυ Ποδηματά, Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2011-2014).
Ο Παναγιώτης Πικραμμένος επισήμανε ότι και τα δύο Συμβούλια της Επικρατείας, ανώτατα δικαστικά και συμβουλευτικά όργανα, διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στη διατήρηση του κράτους δικαίου, την προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων και τη διασφάλιση της θεσμικής ευθύνης. Με κοινές αρμοδιότητες, όπως ο έλεγχος της δημόσιας διοίκησης, η γνωμοδότηση επί σχεδίων νόμου και η διαχείριση διοικητικών διαφορών, αποτελούν πυλώνες του διοικητικού συστήματος.
Αναφερόμενος στις ιστορικές καταβολές των δύο θεσμών, τόνισε πως το Γαλλικό Συμβούλιο της Επικρατείας, που ιδρύθηκε από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, αποτέλεσε πρότυπο για το Ελληνικό, το οποίο από τη δημιουργία διαδραματίζει, έναν διττό ρόλο: ερμηνεύει τη συνταγματικότητα νόμων και διασφαλίζει την ορθή λειτουργία της δημόσιας διοίκησης.
Παρά τις ομοιότητες, ανέδειξε και κρίσιμες διαφοροποιήσεις. Ο κ. Πικραμμένος ανέφερε ως παράδειγμα την περίοδο της πανδημίας, όπου το Γαλλικό ΣτΕ δέχτηκε κριτική για ανεπαρκή προστασία των ατομικών ελευθεριών. Το Ελληνικό ΣτΕ, από την άλλη, επέδειξε μεγαλύτερη προσοχή στην αναλογικότητα, εξετάζοντας περιπτώσεις όπως η προσέλευση των πιστών στις εκκλησίες, εξισορροπώντας τα δικαιώματα των πολιτών με την προστασία της δημόσιας υγείας.
Ο κ. Πικραμμένος επισήμανε ότι, παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις, και οι δύο θεσμοί εργάζονται με κοινό στόχο: την ενίσχυση της δημοκρατίας και τη θωράκιση του κράτους δικαίου. Είναι θεσμικοί εγγυητές της σταθερότητας και της εμπιστοσύνης των πολιτών προς το διοικητικό σύστημα. Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με την επισήμανση ότι η θεσμική συνεργασία μεταξύ του Γαλλικού και του Ελληνικού Συμβουλίου της Επικρατείας αποτελεί προϋπόθεση για την περαιτέρω ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών στην Ευρώπη.
Info photo: Παναγιώτης Πικραμμένος, Πρωθυπουργός (2012), Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης (2019-2023)
