Η γνώση δεν είναι πλέον δύναμη

Η ανάρτηση του Rahim Hirji (boxofamazing.substack.com) υποστηρίζει ότι η παραδοσιακή αντίληψη πως “η γνώση είναι δύναμη” δεν ισχύει πλέον με τον ίδιο τρόπο στη σύγχρονη εποχή. Λόγω της τεράστιας διαθεσιμότητας και προσβασιμότητας της πληροφορίας μέσω του διαδικτύου και της τεχνητής νοημοσύνης, η απλή κατοχή γνώσης έχει χάσει την αποκλειστική της αξία. Η πραγματική δύναμη σήμερα έγκειται στην ικανότητα εφαρμογής, σύνθεσης,κριτικής αξιολόγησης, κοινοποίησης και πρακτικής αξιοποίησης αυτής της γνώσης. Η έμφαση μετατοπίζεται από τη συσσώρευση πληροφοριών στην ανάπτυξη δεξιοτήτων όπως η κριτική σκέψη, η επίλυση προβλημάτων, η δημιουργικότητα, η επικοινωνία και η προσαρμοστικότητα, καθώς και στην ικανότητα χρήσης της γνώσης για τη δημιουργία αξίας και την προώθηση της καινοτομίας.

 
5 βασικά σημεία

Η γνώση έχει γίνει εμπόρευμα: Η εύκολη και άμεση πρόσβαση σε τεράστιο όγκο πληροφοριών μέσω της τεχνολογίας έχει καταστήσει τη γνώση ευρέως διαθέσιμη, μειώνοντας την ανταγωνιστική αξία της απλής κατοχής της.

Η εφαρμογή υπερέχει της κατοχής: Η πραγματική δύναμη δεν βρίσκεται πλέον στην αποθήκευση πληροφοριών, αλλά στην ικανότητα να τις εφαρμόζουμε αποτελεσματικά για την επίλυση προβλημάτων, τη λήψη αποφάσεων και τη δημιουργία καινοτομίας.

Οι δεξιότητες είναι το νέο “νόμισμα”: Δεξιότητες όπως η κριτική σκέψη, η δημιουργικότητα, η συναισθηματική νοημοσύνη, η επικοινωνία και η προσαρμοστικότητα είναι πιο κρίσιμες από ποτέ, καθώς επιτρέπουν την πλοήγηση και αξιοποίηση της πληροφορίας.

Η δύναμη της κοινοποίησης και της σύνδεσης: Σε αντίθεση με την παλιά νοοτροπία της απόκρυψης γνώσης, η κοινοποίησή της και η δημιουργία δικτύων ενισχύουν τη συλλογική ευφυΐα, επιταχύνουν την πρόοδο και δημιουργούν περισσότερη αξία.

Μετάβαση από τη γνώση στη σοφία και τη δράση: Η πρόκληση δεν είναι πλέον η απόκτηση γνώσης, αλλά η μετατροπή της σε κατανόηση (σοφία) και η ανάληψη δράσης βάσει αυτής της κατανόησης για την επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων.

 
Η γνώση δεν είναι πλέον η μοναδική δύναμη: Η εποχή της εφαρμογής και της σύνδεσης

Για αιώνες, η φράση “η γνώση είναι δύναμη”, που συχνά αποδίδεται στον Francis Bacon, αποτελούσε έναν ακρογωνιαίο λίθο της ανθρώπινης προόδου. Η κατοχή πληροφοριών που άλλοι δεν είχαν, προσέδιδε ένα σαφές πλεονέκτημα. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Rahim Hirji στην ανάλυσή του με τίτλο “Knowledge Is No Longer Power”, το τοπίο αυτό έχει αλλάξει δραματικά στην ψηφιακή εποχή. Η πανταχού παρουσία του διαδικτύου, οι εξελιγμένες μηχανές αναζήτησης και η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης έχουν εκδημοκρατίσει την πρόσβαση στην πληροφορία σε πρωτοφανή βαθμό. Τι σημαίνει αυτό για την παραδοσιακή έννοια της δύναμης που απορρέει από τη γνώση;

 
Η πλημμύρα της πληροφορίας και η υποτίμηση της κατοχής

Το θεμελιώδες επιχείρημα του Hirji είναι ότι η γνώση, με την έννοια των ακατέργαστων δεδομένων και πληροφοριών, έχει ουσιαστικά γίνει ένα εμπόρευμα (commodity). Οποιοσδήποτε με μια σύνδεση στο διαδίκτυο μπορεί να βρει απαντήσεις σε σχεδόν οποιαδήποτε ερώτηση μέσα σε δευτερόλεπτα. Αυτή η αφθονία, όμως, δημιουργεί και μια νέα πρόκληση: τον πληροφοριακό κορεσμό. Δεν αρκεί πλέον να “ξέρεις” κάτι, γιατί πιθανότατα το ξέρουν και πολλοί άλλοι ή μπορούν να το μάθουν εύκολα. Η απλή συσσώρευση γεγονότων, που κάποτε αποτελούσε ένδειξη μόρφωσης και ισχύος, χάνει την αξία της ως διαφοροποιητικό στοιχείο.

 
Η αναδυόμενη δύναμη της εφαρμογής και των δεξιοτήτων

Αν η κατοχή γνώσης δεν είναι πλέον η κύρια πηγή δύναμης, τότε τι είναι; Η απάντηση, σύμφωνα με τη σύγχρονη οπτική που παρουσιάζει ο Hirji, βρίσκεται στην εφαρμογή της γνώσης. Η πραγματική αξία δημιουργείται όταν οι πληροφορίες χρησιμοποιούνται για:

Επίλυση προβλημάτων: Η ικανότητα να συνδυάζεις διαφορετικά κομμάτια γνώσης για να βρεις λύσεις σε σύνθετες προκλήσεις.

Καινοτομία και δημιουργικότητα: Η χρήση της γνώσης ως βάση για τη δημιουργία νέων ιδεών, προϊόντων, υπηρεσιών ή διαδικασιών.

Λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων: Η κριτική αξιολόγηση των πληροφοριών και η χρήση τους για να κατευθύνεις τις ενέργειές σου προς επιθυμητά αποτελέσματα.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι λεγόμενες “μετα-δεξιότητες” (meta-skills) αποκτούν τεράστια σημασία. Η κριτική σκέψη (η ικανότητα να αναλύεις πληροφορίες, να εντοπίζεις προκαταλήψεις και να αξιολογείς την εγκυρότητα), η επικοινωνία (η ικανότητα να μεταδίδεις ιδέες καθαρά και πειστικά), η συνεργασία (η ικανότητα να δουλεύεις αποτελεσματικά με άλλους) και η προσαρμοστικότητα (η ευελιξία να μαθαίνεις και να εξελίσσεσαι σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον) είναι πλέον πολύ πιο πολύτιμες από την απλή απομνημόνευση.

 
Από την απόκρυψη στην κοινοποίηση: Η αξία της σύνδεσης

Η παλιά αντίληψη της δύναμης συχνά συνδεόταν με την απόκρυψη ή τον έλεγχο της γνώσης. Στο σημερινό διασυνδεδεμένο κόσμο, όμως, αυτή η στρατηγική είναι λιγότερο αποτελεσματική. Η κοινοποίηση της γνώσης, αντίθετα, μπορεί να οδηγήσει σε εκθετική ανάπτυξη. Όταν οι ιδέες μοιράζονται ανοιχτά, μπορούν να βελτιωθούν, να συνδυαστούν και να οδηγήσουν σε απρόσμενες καινοτομίες (network effect). Πλατφόρμες ανοιχτού κώδικα, συλλογικά ερευνητικά προγράμματα και συνεργατικοί χώροι εργασίας αποτελούν παραδείγματα της δύναμης που προκύπτει από τη διασύνδεση και την ανταλλαγή γνώσεων. Η δύναμη πλέον δεν βρίσκεται στο τι ξέρεις εσύ, αλλά στο τι μπορεί να επιτύχει το δίκτυό σου μέσω της συλλογικής γνώσης.

 
Προς τη σοφία και τη δράση

Η τελική μετατόπιση που υπογραμμίζεται είναι από την απλή γνώση (knowledge) στην κατανόηση και τη σοφία (wisdom) και, κυρίως, στη δράση (action). Η γνώση είναι τα δεδομένα. Η κατανόηση είναι η σύνδεση αυτών των δεδομένων με ένα πλαίσιο. Η σοφία είναι η ικανότητα να κρίνεις πότε και πώς να εφαρμόσεις αυτή την κατανόηση. Αλλά ακόμη και η σοφία παραμένει ανενεργή χωρίς δράση. Η ικανότητα να μετατρέπεις τη γνώση και τη διορατικότητα σε συγκεκριμένα βήματα και αποτελέσματα είναι αυτό που τελικά κάνει τη διαφορά. Σε έναν κόσμο υπερπληροφόρησης, δεξιότητες όπως η επιμέλεια (curation – η ικανότητα να φιλτράρεις και να επιλέγεις τις πιο σχετικές πληροφορίες) και η σύνθεση (synthesis – η ικανότητα να συνδυάζεις πληροφορίες από διάφορες πηγές για να δημιουργήσεις νέα κατανόηση) γίνονται κρίσιμες.

 
Η πραγματική δύναμη στον 21ο αιώνα

Η εποχή όπου η απλή κατοχή γνώσης ισοδυναμούσε αυτόματα με δύναμη φαίνεται να παρέρχεται. Όπως υποστηρίζει εύστοχα η ανάλυση του Rahim Hirji, η γνώση παραμένει θεμελιώδης, αλλά η πραγματική δύναμη στον 21ο αιώνα πηγάζει από την ικανότητά μας να την αξιοποιούμε: να την εφαρμόζουμε, να την κρίνουμε, να τη συνθέτουμε, να τη μοιραζόμαστε και, κυρίως, να δρούμε βάσει αυτής. Η πρόκληση και η ευκαιρία έγκεινται στην καλλιέργεια των δεξιοτήτων και της νοοτροπίας που απαιτούνται για να πλοηγηθούμε και να ευδοκιμήσουμε σε αυτό το νέο, δυναμικό πληροφοριακό περιβάλλον.

mywaypress.gr