Η επιβάρυνση της οικονομίας με μη παραγωγικές επενδύσεις δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο στασιμότητας

Τι δείχνει η ανάλυση για τις καθαρές Ξένες Άμεσες Επενδύσεις (ΞΑΕ) στην Ελλάδα από το ΚΕΠΕ: Μια ανησυχητική πραγματικότητα

 
Η ανάλυση του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) για τις καθαρές Ξένες Άμεσες Επενδύσεις (ΞΑΕ) στην Ελλάδα φέρνει στην επιφάνεια ένα ζήτημα που παραμένει αγκάθι για την ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με τα δεδομένα, σχεδόν 1 στις 2 ΞΑΕ αφορούν τον τομέα των ακινήτων και των κατασκευών. Παρόλο που αυτές οι επενδύσεις μπορεί να προσφέρουν προσωρινή οικονομική ώθηση, η υπερβολική συγκέντρωση σε αυτόν τον τομέα αποκαλύπτει μια βαθύτερη διαρθρωτική αδυναμία: την απουσία παραγωγικών επενδύσεων, οι οποίες είναι απολύτως αναγκαίες για τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.

 
Η ανάγκη για παραγωγικές επενδύσεις

Η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει έντονες προκλήσεις στη μεταμνημονιακή εποχή. Οι παραγωγικές επενδύσεις, που αφορούν τομείς όπως η βιομηχανία, η τεχνολογία, η ενέργεια και οι εξαγωγικές δραστηριότητες, είναι το κλειδί για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητας της χώρας σε ένα δυναμικό διεθνές περιβάλλον. Ωστόσο, οι στατιστικές αποκαλύπτουν ότι οι σημερινές επενδυτικές ροές δεν πλησιάζουν καν το 1/5 του ΑΕΠ – ένα επίπεδο που θεωρείται αναγκαίο για τη διατήρηση ικανοποιητικών ρυθμών ανάπτυξης.

Η υπερβολική εξάρτηση από επενδύσεις σε ακίνητα και κατασκευές δεν είναι αρκετή για να δημιουργήσει τις βάσεις μιας υγιούς, παραγωγικής οικονομίας. Αυτές οι επενδύσεις συχνά αφήνουν πίσω τους έναν “εφήμερο πλούτο”, χωρίς να προσθέτουν στην παραγωγική δυναμική, στις θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης ή στις εξαγωγικές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας.

 
Η αποτυχία της κυβέρνησης στη χάραξη στρατηγικής

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αναδεικνύεται είναι η αδυναμία της κυβέρνησης να σχεδιάσει και να εφαρμόσει ένα μακροπρόθεσμο, αποτελεσματικό Εθνικό Σχέδιο Ανάταξης και Ανάπτυξης. Η απουσία στρατηγικής οδηγεί τη χώρα σε μια πορεία χωρίς συνοχή – “γυμνή στα αγκάθια”, όπως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί.

Η έλλειψη σχεδιασμού αποτυπώνεται σε πολλαπλά επίπεδα:

1. Έλλειψη κινήτρων για παραγωγικές επενδύσεις: Οι ξένοι επενδυτές δεν βρίσκουν το κατάλληλο περιβάλλον για να επενδύσουν σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως η τεχνολογία ή η πράσινη ενέργεια.
2. Κακή διαχείριση ευκαιριών: Πολλαπλές ευκαιρίες ανάπτυξης χάνονται λόγω της αδυναμίας της κυβέρνησης να προσελκύσει στρατηγικούς επενδυτές με προοπτική μακροπρόθεσμου οφέλους.
3. Ανεπαρκής απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων: Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) αποτελεί μια ιστορική ευκαιρία για την ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας, αλλά η κυβέρνηση αδυνατεί να αξιοποιήσει πλήρως τους διαθέσιμους πόρους.

 
Το Ταμείο Ανάκαμψης και η χαμένη ευκαιρία

Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί έναν από τους βασικότερους μοχλούς για την επανεκκίνηση των οικονομιών μετά την πανδημία. Ωστόσο, η απορροφητικότητα των κονδυλίων στην Ελλάδα παραμένει προβληματική. Οι καθυστερήσεις, η γραφειοκρατία και η έλλειψη στοχευμένων προγραμμάτων ακυρώνουν την αποτελεσματικότητα του Ταμείου, με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος και δυναμική.

Η κακή διαχείριση αυτής της ευκαιρίας αποτελεί ένα ακόμη πιστοποιητικό ανικανότητας της κυβέρνησης, η οποία φαίνεται να στερείται του αναγκαίου οράματος και της τεχνογνωσίας για τη διαμόρφωση μιας στρατηγικής που θα οδηγήσει σε διατηρήσιμη ανάπτυξη.

 
Οι αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνία

Η έλλειψη στρατηγικής και οι χαμένες ευκαιρίες επηρεάζουν άμεσα και αρνητικά την κοινωνία. Η ανεργία, οι χαμηλές απολαβές και η έλλειψη προοπτικής για τους νέους οδηγούν σε φυγή ταλέντων και εντείνουν την ανασφάλεια. Η επιβάρυνση της οικονομίας με μη παραγωγικές επενδύσεις δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο στασιμότητας, που μειώνει την εμπιστοσύνη τόσο των πολιτών όσο και των επενδυτών.

 
Προτάσεις

Η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Η υπερβολική εξάρτηση από επενδύσεις σε ακίνητα και κατασκευές είναι ένα ανησυχητικό σημάδι που απαιτεί άμεση δράση. Η κυβέρνηση πρέπει να επανεξετάσει τις προτεραιότητές της και να προχωρήσει στη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου Εθνικού Σχεδίου Ανάταξης και Ανάπτυξης, το οποίο να περιλαμβάνει:

• Κίνητρα για παραγωγικές επενδύσεις: Ειδικά προγράμματα φορολογικών ελαφρύνσεων και επιδοτήσεων για τομείς όπως η καινοτομία, η πράσινη ενέργεια και η εξαγωγική βιομηχανία.
• Βελτίωση της απορρόφησης ευρωπαϊκών κονδυλίων: Μείωση της γραφειοκρατίας και ενίσχυση των μηχανισμών παρακολούθησης και αξιολόγησης.
• Συνεργασία με διεθνείς επενδυτές: Στοχευμένη προβολή της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού σε αγορές του εξωτερικού με έμφαση στη σταθερότητα και τη διαφάνεια.
• Εκπαίδευση και ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού: Επενδύσεις στην εκπαίδευση και την επανεκπαίδευση εργαζομένων ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες μιας σύγχρονης, παραγωγικής οικονομίας.

Χωρίς μια τέτοια στροφή, η Ελλάδα κινδυνεύει να παραμείνει εγκλωβισμένη σε ένα οικονομικό μοντέλο χαμηλής ανάπτυξης, που δεν ανταποκρίνεται στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του 21ου αιώνα. Η στιγμή για δράση είναι τώρα.

mywaypress.gr