Η Νέα Λιμενική Στρατηγική της ΕΕ: Ανάλυση των βασικών προτεραιοτήτων και επιπτώσεων

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στην τελική ευθεία για την παρουσίαση της νέας της λιμενικής στρατηγικής, η οποία αναμένεται να δημοσιευθεί έως το τέλος του 2025. Αυτή η στρατηγική έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία, όπου οι ευρωπαϊκοί λιμένες καλούνται να διαδραματίσουν έναν πολυδιάστατο ρόλο στην ενεργειακή αυτονομία, την πράσινη μετάβαση, την ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα της ηπείρου.1 Το 21ο Ετήσιο Συνέδριο του Οργανισμού Ευρωπαϊκών Λιμένων (ESPO), που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Μάιο του 2025, αποτέλεσε ένα κομβικό σημείο για τη διαμόρφωση αυτής της στρατηγικής, συγκεντρώνοντας εκπροσώπους της λιμενικής βιομηχανίας, φορείς χάραξης πολιτικής και άλλους ενδιαφερόμενους.2 Η επικείμενη στρατηγική σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τους ευρωπαϊκούς λιμένες, καθώς επιδιώκει να συνδέσει την οικονομική τους ευρωστία με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την ενισχυμένη ασφάλεια.1

Η χρονική συγκυρία της δημοσίευσης της νέας στρατηγικής, στα τέλη του 2025, υποδηλώνει μια προληπτική προσέγγιση από την πλευρά της ΕΕ για την αντιμετώπιση των άμεσων και μελλοντικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο λιμενικός τομέας. Η επανειλημμένη αναφορά στην καταληκτική ημερομηνία του 2025 σε πολλαπλά κείμενα 1 καταδεικνύει μια ισχυρή δέσμευση και αίσθηση επείγουσας ανάγκης πίσω από αυτό το νέο πολιτικό πλαίσιο. Αυτή η επείγουσα ανάγκη πιθανότατα πηγάζει από έναν συνδυασμό παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης για πράσινη μετάβαση, της ενίσχυσης της ασφάλειας σε ένα ασταθές γεωπολιτικό τοπίο και της επιτακτικής ανάγκης για διατήρηση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών λιμένων. Επιπλέον, το συνέδριο της ESPO αποτέλεσε μια κρίσιμη πλατφόρμα για τους ενδιαφερόμενους φορείς προκειμένου να συζητήσουν και να επηρεάσουν την κατεύθυνση της νέας στρατηγικής. Οι πολυάριθμες αναφορές στο συνέδριο της ESPO 2 και η ενεργός συμμετοχή βασικών προσωπικοτήτων όπως ο Επίτροπος Τζιτζικώστας και ο υπουργός Γκίκας υπογραμμίζουν τη σημασία αυτής της εκδήλωσης στη διαμόρφωση της επερχόμενης λιμενικής στρατηγικής. Η πρόσκληση για υποβολή στοιχείων (call for evidence) που ανακοινώθηκε από τον κ. Τζιτζικώστα 4 υπογραμμίζει περαιτέρω τη συνεργατική προσέγγιση στην ανάπτυξη της στρατηγικής.

 
Η Πράσινη Μετάβαση ως κεντρικός πυλώνας

Ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της νέας λιμενικής στρατηγικής της ΕΕ είναι η πράσινη μετάβαση. Η ΕΕ έχει θέσει φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και οι λιμένες, ως σημαντικοί κόμβοι μεταφορών, καλούνται να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην απανθρακοποίηση της ναυτιλίας.1 Σε όλη την Ευρώπη, παρατηρούνται ήδη διάφορες πρωτοβουλίες που σηματοδοτούν αυτή τη μετάβαση. Το λιμάνι της Αμβέρσας-Μπρυζ στο Βέλγιο φιλοδοξεί να γίνει ένα από τα πιο βιώσιμα λιμάνια παγκοσμίως, συμμετέχοντας στο έργο PIONEERS που προωθεί λύσεις όπως η παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας, η καθαρότερη πρόωση πλοίων και η ψηφιοποίηση των λιμενικών λειτουργιών. Επιπλέον, σχεδιάζει να αναδειχθεί σε διεθνή κόμβο για το “πράσινο” υδρογόνο, αντικαθιστώντας τα ορυκτά καύσιμα σε πολλές βιομηχανικές εφαρμογές.1 Το λιμάνι της Βαρκελώνης στην Ισπανία υλοποιεί πρωτοβουλίες για τη μείωση των αποβλήτων, όπως η εγκατάσταση διανομέων νερού για την εξάλειψη των πλαστικών μπουκαλιών μιας χρήσης, και προωθεί την ηλεκτροδότηση των πλοίων κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο λιμάνι, μειώνοντας τις εκπομπές ρύπων.1 Στην Ελλάδα, το λιμάνι του Πειραιά, ως μέλος του δικτύου EcoPorts, εφαρμόζει προγράμματα παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα και του νερού. Επιπλέον, υπάρχουν σχέδια για την υιοθέτηση καυσίμων χαμηλών εκπομπών όπως το LNG και εξετάζεται η εγκατάσταση συστημάτων παροχής ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά (“cold ironing”) για τα κρουαζιερόπλοια.1 Το λιμάνι του Έσμπιεργκ στη Δανία έχει εξελιχθεί σε κέντρο για την αποστολή ανεμογεννητριών ανοικτής θαλάσσης, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας στη Βόρεια Θάλασσα, ενώ παράλληλα προωθεί την εγκατάσταση υποδομών για την υποστήριξη της πράσινης ενέργειας.1 Τέλος, το λιμάνι του Ρόσλερ στην Ιρλανδία επενδύει σε υποδομές για την υποστήριξη της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, στοχεύοντας να γίνει κόμβος ανανεώσιμης ενέργειας στην Ιρλανδία.1

Ωστόσο, η υλοποίηση της πράσινης μετάβασης δεν είναι χωρίς προκλήσεις. Υπάρχει επιτακτική ανάγκη για την ανάπτυξη υποδομών που θα υποστηρίζουν τη χρήση εναλλακτικών καυσίμων και την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στα πλοία από την ξηρά.1 Επιπλέον, το υψηλό κόστος των πράσινων καυσίμων σε σύγκριση με τα συμβατικά αποτελεί σημαντικό εμπόδιο.30 Είναι επίσης απαραίτητο ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που να λαμβάνει υπόψη τα εμπορικά και επιχειρησιακά δεδομένα τόσο των πλοιοκτητών όσο και των λιμενικών εγκαταστάσεων.18 Παρά τις προκλήσεις, η πράσινη μετάβαση προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για τα ευρωπαϊκά λιμάνια να διαδραματίσουν έναν κρίσιμο ρόλο στην υποστήριξη των προσπαθειών απανθρακοποίησης της ναυτιλιακής βιομηχανίας.28 Ο ESPO έχει καλέσει τα λιμάνια να αναπτύξουν διαδικασίες για τον ασφαλή και αποτελεσματικό ανεφοδιασμό των πλοίων με νέα καύσιμα και να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη αυτών των καυσίμων μέσω πιλοτικών έργων.28 Η ποικιλία των πράσινων πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται σε διάφορα ευρωπαϊκά λιμάνια υποδεικνύει μια τοπική προσέγγιση στην πράσινη μετάβαση, προσαρμοσμένη στις συγκεκριμένες δυνατότητες και προκλήσεις κάθε λιμένα. Ενώ ο γενικός στόχος της πράσινης μετάβασης είναι κοινός, οι συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται από λιμάνια όπως η Αμβέρσα-Μπρυζ (κόμβος υδρογόνου), η Βαρκελώνη (μείωση αποβλήτων, ηλεκτροδότηση) και το Έσμπιεργκ (υπεράκτια αιολική ενέργεια) καταδεικνύουν ότι τα λιμάνια αξιοποιούν τις μοναδικές γεωγραφικές τους θέσεις, τις υπάρχουσες υποδομές και τα βιομηχανικά οικοσυστήματα για να συμβάλουν στους ευρύτερους στόχους της ΕΕ. Αυτό υποδηλώνει ότι η νέα στρατηγική της ΕΕ θα χρειαστεί πιθανότατα να λάβει υπόψη αυτή την ποικιλομορφία και να παρέχει ένα ευέλικτο πλαίσιο αντί για μια άκαμπτη, ομοιόμορφη προσέγγιση. Επιπλέον, η ανάπτυξη της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά (Onshore Power Supply – OPS) αποτελεί έναν κοινό και σημαντικό τομέα επενδύσεων για τα ευρωπαϊκά λιμάνια στις προσπάθειές τους για απανθρακοποίηση. Τα κείμενα 26 υπογραμμίζουν τη σημασία του OPS για τη μείωση των εκπομπών από τα πλοία κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην προβλήτα. Το γεγονός ότι πάνω από το 70% των λιμένων που παρείχαν στοιχεία σχεδιάζουν να επενδύσουν σε OPS 29 υποδεικνύει μια ισχυρή τάση και την αναγνώριση της άμεσης επίδρασής του στην ποιότητα του αέρα στις λιμενικές πόλεις. Αυτό επίσης υποδηλώνει ότι η νέα στρατηγική της ΕΕ θα τονίσει πιθανότατα και ενδεχομένως θα επιβάλει την υιοθέτηση του OPS στα μεγάλα ευρωπαϊκά λιμάνια.

 
Ενεργειακή αυτονομία και οι λιμένες ως κόμβοι καθαρής ενέργειας

Η νέα λιμενική στρατηγική της ΕΕ αναγνωρίζει τους λιμένες ως “κλειδιά” για την ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης.1 Οι λιμένες θα αποτελέσουν κόμβους καθαρής ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών, συμβάλλοντας στην ενεργειακή ανεξαρτησία της ΕΕ.1 Παραδείγματα όπως το λιμάνι της Αμβέρσας-Μπρυζ, το οποίο σχεδιάζει να γίνει διεθνής κόμβος για το πράσινο υδρογόνο 1, και το λιμάνι του Έσμπιεργκ, ως κέντρο για την αιολική ενέργεια στη Βόρεια Θάλασσα 1, υπογραμμίζουν αυτόν τον εξελισσόμενο ρόλο. Η στρατηγική προβλέπει μια μετατόπιση του ρόλου των λιμένων από πρωτίστως εμπορικούς και μεταφορικούς κόμβους σε σημαντικούς παράγοντες στην ενεργειακή υποδομή της ΕΕ. Η ρητή αναφορά των λιμένων ως “κλειδιών” για την ενεργειακή αυτονομία 1 και ως “κόμβων καθαρής ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών” 1 σηματοδοτεί έναν στρατηγικό επαναπροσανατολισμό. Αυτό συνεπάγεται ότι η νέα πολιτική θα περιλαμβάνει πιθανότατα μέτρα και κίνητρα για την υποστήριξη της ανάπτυξης ενεργειακών υποδομών εντός των λιμένων, όπως εγκαταστάσεις για την παραγωγή, αποθήκευση και διανομή υδρογόνου, καθώς και για τη διαχείριση άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

 
Ασφάλεια και ανθεκτικότητα: Απαραίτητες προϋποθέσεις

Σε ένα ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον, η ασφάλεια και η ανθεκτικότητα των ευρωπαϊκών λιμένων αποτελούν ύψιστη προτεραιότητα. Η νέα στρατηγική θα περιλαμβάνει μέτρα για την ενίσχυση της φυσικής και κυβερνοασφάλειας των λιμένων.1 Η ανθεκτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι ένας κεντρικός στόχος, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα των ραγδαίων μεταβολών και της διεθνούς αναδιάταξης των εφοδιαστικών αλυσίδων.1 Η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Λιμένων κατά του οργανωμένου εγκλήματος θα ενσωματωθεί στη νέα στρατηγική.1 Επιπλέον, επισημαίνεται η ανάγκη για ευελιξία στον τρόπο λειτουργίας των λιμένων προκειμένου να προσαρμόζονται ταχύτερα στις συνεχείς αλλαγές.7 Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών λιμένων παραμένει επίσης ένας κρίσιμος στόχος.2 Η έμφαση τόσο στη φυσική όσο και στην κυβερνοασφάλεια αντανακλά τις εξελισσόμενες απειλές που αντιμετωπίζουν οι κρίσιμες υποδομές όπως οι λιμένες. Η ρητή αναφορά στην “φυσική και κυβερνοασφάλεια” 1 υπογραμμίζει τη διττή φύση των ανησυχιών για την ασφάλεια. Η φυσική ασφάλεια αντιμετωπίζει παραδοσιακές απειλές όπως η κλοπή και η τρομοκρατία, ενώ η κυβερνοασφάλεια είναι ολοένα και πιο σημαντική λόγω της εξάρτησης από ψηφιακά συστήματα για τις λιμενικές λειτουργίες. Αυτό υποδηλώνει ότι η νέα στρατηγική θα περιλαμβάνει πιθανότατα κατευθυντήριες γραμμές και μέτρα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας έναντι και των δύο τύπων απειλών. Επιπλέον, η στρατηγική επιδιώκει να εξισορροπήσει την ανάγκη για αυστηρότερους κανονισμούς με τη σημασία της διατήρησης της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών λιμένων έναντι του παγκόσμιου ανταγωνισμού. Στο συνέδριο της ESPO εκφράστηκαν ανησυχίες σχετικά με το ενδεχόμενο η νέα στρατηγική να επιβάλει πρόσθετα βάρη στους λιμένες.9 Τόσο ο Επίτροπος Τζιτζικώστας όσο και ο Πρόεδρος της ESPO, κ. Zeltins, τόνισαν την ανάγκη για ένα υποστηρικτικό πλαίσιο με ευελιξία.9 Αυτό υποδεικνύει μια προσπάθεια εξισορρόπησης κατά την ανάπτυξη της στρατηγικής, με στόχο την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας και ασφάλειας χωρίς να υπονομεύεται η οικονομική βιωσιμότητα και η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών λιμένων.

 
Ψηφιοποίηση και καινοτομία: Ο δρόμος προς τα έξυπνα λιμάνια

Η προώθηση της ψηφιοποίησης και της καινοτομίας αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονες της νέας λιμενικής στρατηγικής.1 Η ψηφιοποίηση θεωρείται ένα κρίσιμο εργαλείο για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της ασφάλειας και της βιωσιμότητας των λιμένων.2 Παραδείγματα όπως το λιμάνι του Ρότερνταμ, το οποίο χρησιμοποιεί τεχνολογίες blockchain και τεχνητής νοημοσύνης 33, αναφέρονται ως πρότυπα. Επιπλέον, το πρόγραμμα MOSES στοχεύει στην ενίσχυση των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων μέσω της χρήσης αυτοματισμού και “έξυπνων” πλατφορμών.36 Η ψηφιοποίηση δεν αφορά μόνο την αύξηση της αποδοτικότητας, αλλά θεωρείται επίσης βασικός παράγοντας για την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας και ασφάλειας στους λιμένες. Η σύνδεση μεταξύ της ψηφιοποίησης και διαφόρων στρατηγικών στόχων είναι εμφανής σε πολλά κείμενα.1 Οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να βελτιστοποιήσουν την κατανάλωση ενέργειας, να βελτιώσουν τη ροή της κυκλοφορίας, να ενισχύσουν την παρακολούθηση της ασφάλειας και να διευκολύνουν την υιοθέτηση νέων, καθαρότερων τεχνολογιών. Αυτό υποδηλώνει ότι η νέα στρατηγική θα προωθήσει και θα υποστηρίξει πιθανότατα τις επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές και λύσεις εντός των ευρωπαϊκών λιμένων.

 
Ευρωπαϊκή συνεργασία και στρατηγικές πρωτοβουλίες

Η ευρωπαϊκή συνεργασία και η ανάπτυξη στρατηγικών πρωτοβουλιών είναι απαραίτητες για την επιτυχία της νέας λιμενικής στρατηγικής. Ο ESPO, ως ο οργανισμός που εκπροσωπεί τα ευρωπαϊκά λιμάνια, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της νέας στρατηγικής.3 Η νέα στρατηγική θα ενσωματώσει πρωτοβουλίες όπως η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Λιμένων κατά του οργανωμένου εγκλήματος και ο Ευρωπαϊκός Χώρος Ναυτιλίας.1 Επιπλέον, η συνεργασία με το ΝΑΤΟ για την ενίσχυση της στρατιωτικής κινητικότητας μέσω των λιμένων αναγνωρίζεται ως σημαντική, δεδομένης της διπλής χρήσης των λιμενικών υποδομών.22 Η Ελλάδα, μέσω του λιμένα της Θεσσαλονίκης, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη συζήτηση για το μέλλον των ευρωπαϊκών λιμένων, καθώς φιλοξένησε το 21ο Συνέδριο της ESPO.2 Η συμπερίληψη της στρατιωτικής κινητικότητας στη συζήτηση για το μέλλον των ευρωπαϊκών λιμένων σηματοδοτεί μια αυξανόμενη ευαισθητοποίηση για τον γεωπολιτικό ρόλο των λιμένων. Δημοσιεύματα 38 υπογραμμίζουν τη διττή χρήση των λιμενικών υποδομών και την αυξανόμενη εστίαση στη στρατηγική τους σημασία για τη στρατιωτική κινητικότητα εντός της ΕΕ και σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ. Αυτό υποδεικνύει ότι η νέα στρατηγική θα λάβει πιθανότατα υπόψη τις απαιτήσεις για τη διευκόλυνση της μετακίνησης στρατιωτικού προσωπικού και εξοπλισμού, παράλληλα με τις παραδοσιακές εμπορικές λειτουργίες των λιμένων. Επιπλέον, η επιλογή της Θεσσαλονίκης ως διοργανώτριας πόλης για το συνέδριο της ESPO υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και τον ρόλο των ελληνικών λιμένων στο ευρωπαϊκό δίκτυο. Πολλά δημοσίευματα 2 αναφέρουν τη φιλοξενία του συνεδρίου ESPO από τη Θεσσαλονίκη, τονίζοντας τη σημασία της ως κόμβου για τη συζήτηση του μέλλοντος των ευρωπαϊκών λιμένων. Αυτή η επιλογή αντανακλά πιθανότατα την αυξανόμενη σημασία των λιμένων στην Ανατολική Μεσόγειο για το εμπόριο, την ενέργεια και την ασφάλεια.

 
Συμπεράσματα

Η νέα λιμενική στρατηγική της ΕΕ έως το 2025 αναδεικνύεται ως ένα κρίσιμο πλαίσιο για την αντιμετώπιση των πολλαπλών προκλήσεων και ευκαιριών που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκοί λιμένες. Οι βασικοί πυλώνες της στρατηγικής, που περιλαμβάνουν την πράσινη μετάβαση, την ενίσχυση της ασφάλειας και της ανθεκτικότητας, την προώθηση της ψηφιοποίησης και της καινοτομίας, και την αναγνώριση του ρόλου των λιμένων στην ενεργειακή αυτονομία, σκιαγραφούν ένα φιλόδοξο όραμα για το μέλλον του λιμενικού τομέα στην Ευρώπη. Η επιτυχία της στρατηγικής θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των φορέων χάραξης πολιτικής να επιτύχουν μια ισορροπία μεταξύ των φιλόδοξων στόχων και των ρεαλιστικών μέτρων εφαρμογής, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές ανάγκες και προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι διάφοροι ευρωπαϊκοί λιμένες. Η παροχή επαρκούς χρηματοδότησης και τεχνικής υποστήριξης στα λιμάνια θα είναι ζωτικής σημασίας για την υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής. Επιπλέον, η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ λιμένων, ναυτιλιακών εταιρειών, προμηθευτών ενέργειας και άλλων ενδιαφερομένων φορέων θα είναι απαραίτητη για την επίτευξη μιας συνεκτικής και αποτελεσματικής προσέγγισης. Τέλος, η συνεχής παρακολούθηση και αξιολόγηση της προόδου στην εφαρμογή της στρατηγικής, με δυνατότητα προσαρμογής σε νέες εξελίξεις και προκλήσεις, θα διασφαλίσει ότι οι ευρωπαϊκοί λιμένες θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν έναν κεντρικό ρόλο στην οικονομική ευημερία, την ασφάλεια και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα της Ευρώπης.

 
Πηγές αναφοράς

  1. Έως το τέλος του 2025 η νέα Λιμενική Στρατηγική της ΕΕ: Τα λιμάνια «κλειδί» για ενεργειακή αυτονομία – FinanceNews.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://financenews.gr/shipping-news/eos-to-telos-tou-2025-i-nea-limeniki-stratigiki-tis-ee-ta-limania-kleidi-gia-energeiaki-aftonomia/100226/
  2. Πολλές οι προκλήσεις για τα ευρωπαϊκά λιμάνια. «Πράσινη» μετάβαση, ψηφιοποίηση και ανθεκτικότητα – Metaforespress.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.metaforespress.gr/naftilia/%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BB%CE%AD%CF%82-%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%BA%CE%BB%CE%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B1-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AC/
  3. 21ο Ετήσιο Συνέδριο της ESPO: Πράσινη μετάβαση και καινοτομία στο επίκεντρο της νέας ευρωπαϊκής πολιτικής για τα λιμάνια – Infomarine.net, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.infomarine.net/en/greece/110-headlines-news/20341-21%CE%BF-%CE%B5%CF%84%CE%AE%CF%83%CE%B9%CE%BF-%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%AD%CE%B4%CF%81%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-espo-%CF%80%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%B9%CE%BD%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%AC%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%AF%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B5%CF%80%CE%AF%CE%BA%CE%B5%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BD%CE%AD%CE%B1%CF%82-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B1-%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%B1.html
  4. ESPO Conference 2025: Πράσινη μετάβαση, ασφάλεια και καινοτομία στο επίκεντρο της νέας ευρωπαϊκής πολιτικής για τα λιμάνια – Portnet.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://portnet.gr/prasini-metavasi-asfaleia-kai-kainotomia-sto-epikentro-tis-neas-evropaikis-politikis-gia-ta-limania/
  5. Τα ευρωπαϊκά λιμάνια σε νέο στρατηγικό χάρτη και η Ινδία ως στρατηγικός εταίρος της Ευρώπης – Metaforespress.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.metaforespress.gr/naftilia/%CF%84%CE%B1-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AC-%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CF%83%CE%B5-%CE%BD%CE%AD%CE%BF-%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%B9%CE%BA/
  6. Τέλος του 2025 η νέα Στρατηγική της ΕΕ για τα Λιμάνια – Τι περιλαμβάνει – Ypodomes.com, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://ypodomes.com/telos-toy-2025-i-nea-stratigiki-tis-ee-gia-ta-limania-ti-perilamvanei/
  7. ESPO 2025: Νέος χάρτης για τα λιμάνια της Ευρώπης | Ημερησία – imerisia, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.imerisia.gr/oikonomia/109451_espo-2025-neos-hartis-gia-ta-limania-tis-eyropis
  8. Η νέα στρατηγική της ΕΕ για τα λιμάνια στο επίκεντρο του ESPO Conference 2025, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://energypress.gr/news/geopolitikes-entaseis-dasmoi-prasini-metabasi-ton-limanion-sto-21o-synedrio-toy-espo
  9. Τα ευρωπαϊκά λιμάνια αντέχουν στη «φουρτούνα» των γεωπολιτικών εξελίξεων, αλλά χρειάζονται στήριξη – ΑΠΕ-ΜΠΕ, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.amna.gr/macedonia/article/902359/Ta-europaika-limania-antechoun-sti-fourtouna-ton-geopolitikon-exelixeon
  10. Α. Τζιτζικώστας: «Πιο ανταγωνιστικά, ασφαλή και βιώσιμα ευρωπαϊκά λιμάνια με τη νέα στρατηγική» – OTA VOICE, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://otavoice.gr/eidhseis/2025/05/a-tzitzikostas-pio-antagonistika-asfali-kai-viosima-ta-evropaika-limania-me-ti-nea-stratigiki/
  11. Νέα στρατηγική της ΕΕ για τα λιμάνια: Παρουσίαση έως το τέλος του 2025 – Politic.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.politic.gr/thessaloniki/nea-stratigiki-tis-ee-gia-ta-limania-parousiasi-eos-to-telos-tou-2025/
  12. Απ. Τζιτζικώστας: Πιο ανταγωνιστικά, ασφαλή και βιώσιμα τα ευρωπαϊκά λιμάνια με τη νέα στρατηγική που θα παρουσιάσουμε τέλη του 2025 – Metaforespress.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.metaforespress.gr/naftilia/%CE%B1%CF%80-%CF%84%CE%B6%CE%B9%CF%84%CE%B6%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82-%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%B1%CF%83/
  13. Νέα στρατηγική της ΕΕ για τα λιμάνια έως το 2025 λέει ο Τζιτζικώστας – Business Daily, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.businessdaily.gr/oikonomia/144103_nea-stratigiki-tis-ee-gia-ta-limania-eos-2025-leei-o-tzitzikostas
  14. ESPO 2025: Από τη Θεσσαλονίκη στο Γκντανσκ – Ο χάρτης των λιμανιών του αύριο – imerisia, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.imerisia.gr/epiheiriseis/109585_espo-2025-apo-ti-thessaloniki-sto-gkntansk-o-hartis-ton-limanion-toy-ayrio
  15. Στο προσκήνιο το μέλλον των ευρωπαϊκών λιμένων – Ypodomes.com, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://ypodomes.com/sto-proskinio-to-mellon-ton-eyropaikon-limenon/
  16. Ολοκληρώνονται σήμερα οι εργασίες του συνεδρίου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Λιμένων, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.theopinion.gr/thessaloniki-makedonia/oloklironontai-simera-oi-ergasies-toy-synedrioy-toy-eyropaikoy-organismoy-limenon/
  17. Τζιτζικώστας: Προτεραιότητα η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών λιμανιών – PowerGame, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.powergame.gr/navtilia/904540/tzitzikostas-proteraiotita-i-antagonistikotita-ton-evropaikon-limanion/
  18. Τα λιμάνια της Ευρώπης σε…σταυροδρόμι: Ενεργειακή αβεβαιότητα και γεωπολιτική ρευστότητα – Reporter.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.reporter.gr/Eidhseis/Naytilia/638898-Ta-limania-ths-Eyrwphs-se-stayrodromi-Energeiakh-abebaiothta-kai-gewpolitikh-reystothta
  19. Ζητούμενο η επιλογή καυσίμου στην ναυτιλία, διπλασιάστηκε στην τριετία το LNG, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.metaforespress.gr/naftilia/%CE%B6%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%8D%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF-%CE%B7-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AE-%CE%BA%CE%B1%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%BC%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BD%CE%B1%CF%85/
  20. ESPO: Αυτή είναι η νέα Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα λιμάνια – Tourism Today, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.tourismtoday.gr/espo-%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%AE-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%BD%CE%AD%CE%B1-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE-%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%B9%CE%BA/
  21. 21ο Συνέδριο ESPO: Προτεραιότητες και προτάσεις για τη νέα στρατηγική της Ε.Ε. για τα λιμάνια – Naftemporiki, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.naftemporiki.gr/maritime/1953820/21o-synedrio-espo-proteraiotites-kai-protaseis-gia-ti-nea-stratigiki-tis-e-e-gia-ta-limania/
  22. Το τριπλό στοίχημα που δίνουν τα λιμάνια της Ευρώπης – Ολοκληρώθηκε το διήμερο συνέδριο του ESPO – Energypress, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://energypress.gr/news/triplo-stoihima-poy-dinoyn-ta-limania-tis-eyropis-oloklirothike-diimero-synedrio-toy-espo
  23. Θεσσαλονίκη-ESPO: Τα λιμάνια στον πυρήνα της ευρωπαϊκής άμυνας | Ημερησία – imerisia, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.imerisia.gr/oikonomia/109566_thessaloniki-espo-ta-limania-ston-pyrina-tis-eyropaikis-amynas?amp
  24. Η νέα στρατηγική της ΕΕ για τα λιμάνια στο επίκεντρο του ESPO Conference 2025, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://energypress.gr/index.php/news/geopolitikes-entaseis-dasmoi-prasini-metabasi-ton-limanion-sto-21o-synedrio-toy-espo
  25. ESPO 2025: Οι ευρωπαϊκοί λιμένες σχεδιάζουν το μέλλον τους εν μέσω γεωπολιτικών ανακατατάξεων – Κόμβος στρατηγικού διαλόγου η Θεσσαλονίκη | MKDN.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.mkdn.gr/oikonomia/espo-2025-oi-eyropaikoi-limenes-shediazoyn-mellon-toys-en-meso-geopolitikon-anakatataxeon
  26. Στυλιανίδης: Η απανθρακοποίηση και η πράσινη ναυτιλία είναι το μέλλον – Οικονομικός Ταχυδρόμος – ot.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.ot.gr/2023/12/08/naytilia/limania/stylianidis-i-apanthrakopoiisi-kai-i-prasini-naytilia-einai-to-mellon/
  27. Χρήστος Στυλιανίδης: «Η απανθρακοποίηση και η πράσινη ναυτιλία είναι το μέλλον – ΥΝΑΝΠ, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.ynanp.gr/el/gr-epikoinwnias-enhmerwshs/xrhstos-stylianidhs-h-apan8rakopoihsh-kai-h-prasinh-naytilia-einai-to-mellon/
  28. ESPO: Τα ευρωπαϊκά λιμάνια προετοιμάζονται για τη χρήση …, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://energypress.gr/news/espo-ta-eyropaika-limania-proetoimazontai-gia-ti-hrisi-enallaktikon-kaysimon
  29. Στα 80 δισ. οι επενδυτικές ανάγκες στα ευρωπαϊκά λιμάνια το 2034 – Ypodomes.com, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://ypodomes.com/sta-80-dis-oi-ependytikes-anagkes-sta-eyropaika-limania-tin-epomeni-dekaetia/
  30. Ναυτιλία: Αύξηση των πλοίων με εναλλακτικά καύσιμα – Φωνή του Λ.Σ., πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.voicels.gr/2025/03/blog-post_709.html
  31. ESPO: Στα 80 δισ. οι επενδυτικές ανάγκες στα ευρωπαϊκά λιμάνια την επόμενη δεκαετία, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.liberal.gr/naytilia/espo-sta-80-dis-oi-ependytikes-anagkes-sta-eyropaika-limania-tin-epomeni-dekaetia
  32. Από τη Θεσσαλονίκη ξεκινούν τα Ευρωπαϊκά λιμάνια του μέλλοντος – Capital, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.capital.gr/epikairotita/3916559/apo-ti-thessaloniki-xekinoun-ta-europaika-limania-tou-mellontos/
  33. 4η Βιομηχανική Επανάσταση και «έξυπνα» λιμάνια – Metaforespress.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.metaforespress.gr/gnomi/4%CE%B7-%CE%B2%CE%B9%CE%BF%CE%BC%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%AD%CE%BE%CF%85%CF%80%CE%BD%CE%B1/
  34. Πώς οι νέες τεχνολογίες θα μας οδηγήσουν στα «Έξυπνα Λιμάνια – Οικονομικός Ταχυδρόμος, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.ot.gr/2021/06/07/texnologia/pos-oi-nees-texnologies-tha-mas-odigisoun-sta-eksypna-limania/
  35. Τα 10 κορυφαία λιμάνια στην Ευρώπη το 2024 – Tonlexing Logistics, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.tonlexing.com/el/%CE%A4%CE%B1-10-%CE%BA%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%95%CF%85%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%BF-2024/
  36. Τεχνητή νοημοσύνη, προηγμένη ρομποτική, “αυτόνομο σμήνος ρυμουλκών” στα λιμάνια και στη ναυτιλία μικρών αποστάσεων – Το πρόγραμμα MOSES, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.greektugowners.gr/techniti-noimosyni-proigmeni-robotiki-aftonomo-sminos-rymoulkon-sta-limania-kai-sti-naftilia-mikron-apostaseon-to-programma-moses/
  37. ESPO: Στα 80 δισ. οι επενδυτικές ανάγκες στα ευρωπαϊκά λιμάνια την επόμενη δεκαετία, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.supply-chain.gr/espo-%CF%83%CF%84%CE%B1-80-%CE%B4%CE%B9%CF%83-%CE%BF%CE%B9-%CE%B5%CF%80%CE%B5%CE%BD%CE%B4%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CE%B5/
  38. Δις ευρώ “ρίχνει” η Ε.Ε. σε λιμάνια και μεταφορές για την ενίσχυση της μετακίνησης στρατευμάτων – αφορά και την Ελλάδα – ΠΤΗΣΗ, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://flight.com.gr/eu-defence-mobility-prgoramms/
  39. Σήραγγες, λιμάνια και υποδομές στην ΕΕ ετοιμάζονται και για στρατιωτική χρήση – Ποιες περιοχές είναι στην Ελλάδα – GOVNews.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://govnews.gr/diethni/256824/siranges-limania-kai-ypodomes-stin-ee/
  40. Σύραγγες, λιμάνια και υποδομές στην ΕΕ ετοιμάζονται και για στρατιωτική χρήση – Ποιες περιοχές είναι στην Ελλάδα – GOVNews.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://govnews.gr/diethni/256824/syranges-limania-kai-ypodomes-stin-ee/
  41. Χρηματοδοτήσεις και δάνεια δισεκατομμυρίων για την ενίσχυση της στρατιωτικής κινητικότητας στην Ευρώπη – Politic.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.politic.gr/thessaloniki/chrimatodotiseis-kai-daneia-disekatommyrion-gia-tin-enischysi-tis-stratiotikis-kinitikotitas-stin-evropi/
  42. Επενδύσεις για τη στρατιωτική κινητικότητα στην Ευρώπη: Στρατηγικές και προκλήσεις, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.politic.gr/business-news/ependyseis-gia-ti-stratiotiki-kinitikotita-stin-evropi-stratigikes-kai-prokliseis/
  43. Λιμάνια, σήραγγες και υποδομές στην ΕΕ ετοιμάζονται και για στρατιωτική χρήση – Ποια βρίσκονται στην Ελλάδα – Hxo News, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.hxonews.gr/article/limania-shragges-kai-ypodomes-sthn-ee-etoimazontai-kai-gia-stratiwtikh-xrhsh-poia-briskontai-sthn-ellada
  44. Τα ευρωπαϊκά λιμάνια και η στρατιωτική κινητικότητα – www.TheSeaNation.gr, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.theseanation.gr/%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%B1/62755-%CF%84%CE%B1-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AC-%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B9%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1.html
  45. Απ. Τζιτζικώστας για στρατιωτική κινητικότητα: Όσοι νομίζουν ότι μπορούν να βλάψουν την ασφάλεια της ΕΕ κάνουν λάθος – Naftemporiki, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.naftemporiki.gr/politics/1945889/ap-tzitzikostas-gia-stratiotiki-kinitikotita-osoi-nomizoyn-oti-mporoyn-na-vlapsoyn-tin-asfaleia-tis-ee-kanoyn-lathos/
  46. Απ. Τζιτζικώστας για στρατιωτική κινητικότητα: «Όσοι νομίζουν ότι μπορούν να βλάψουν την ασφάλεια της ΕΕ κάνουν λάθος» | European Newsroom, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://europeannewsroom.com/el/%CE%B1%CF%80-%CF%84%CE%B6%CE%B9%CF%84%CE%B6%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B9%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B7/

Τα ευρωπαϊκά λιμάνια αντέχουν στη «φουρτούνα» των γεωπολιτικών εξελίξεων, αλλά χρειάζονται περισσότερη στήριξη από την ΕΕ – Ertnews, πρόσβαση Μαΐου 9, 2025, https://www.ertnews.gr/ert3/ta-eyropaika-limania-antexoun-sti-fourtouna-ton-geopolitikon-ekselikseon-alla-xreiazontai-perissoteri-stiriksi-apo-tin-ee/

mywaypress.gr

Κατηγορία

Σχετικά Άρθρα