Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της φτώχειας

29 Οκτωβρίου, 2024 11:18 πμ

Η συγκέντρωση της φτώχειας σε συγκεκριμένες περιφέρειες και η μετάδοσή της από γενιά σε γενιά υπογραμμίζουν την ανάγκη για στοχευμένες πολιτικές για την αντιμετώπιση του προβλήματος

 
Βασικά σημεία για την φτώχεια στην Ελλάδα:

• Η οικονομική κρίση οδήγησε σε αύξηση της φτώχειας. Οι απώλειες θέσεων εργασίας, η μείωση μισθών, και η συρρίκνωση της οικονομίας επιδείνωσαν το πρόβλημα.
• Το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας δυσκολεύεται να ανταποκριθεί. Οι μειωμένες παροχές και η περιορισμένη υποστήριξη δυσκολεύουν την ζωή των ευάλωτων ομάδων.
• Οι δημογραφικές τάσεις εντείνουν το πρόβλημα. Τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρίες είναι πιο ευάλωτα, ενώ η μετάδοση της φτώχειας από γενιά σε γενιά αποτελεί ανησυχία.
• Απαιτούνται ολοκληρωμένες λύσεις. Η στήριξη της απασχόλησης, η αύξηση μισθών, η ενίσχυση της κοινωνικής πρόνοιας, και η βελτίωση της πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες είναι κρίσιμα βήματα.

 
Ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης στην φτώχεια στην Ελλάδα

Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα επιδείνωσε σημαντικά το πρόβλημα της φτώχειας. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η αδύναμη οικονομία οδήγησε σε αυστηρά μέτρα λιτότητας και εκτεταμένες απώλειες θέσεων εργασίας. Πολλοί Έλληνες έχασαν τη δουλειά τους ή είδαν τους μισθούς τους να μειώνονται δραματικά.

Συγκεκριμένα, η ελληνική οικονομία παραμένει 19% μικρότερη σε σχέση με το 2007, ενώ οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά 30% από τα προ κρίσης επίπεδα.

Η κρίση επηρέασε αρνητικά και το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, με αποτέλεσμα μειωμένα επιδόματα και περιορισμένη υποστήριξη για ευάλωτους πληθυσμούς.

Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της φτώχειας. Αυτό οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως:

• Εκτεταμένες απώλειες θέσεων εργασίας και περικοπές μισθών. Η κρίση οδήγησε σε αυστηρά μέτρα λιτότητας, με αποτέλεσμα πολλοί Έλληνες να χάσουν τις δουλειές τους ή να δουν τους μισθούς τους να μειώνονται δραματικά.
• Αδύναμη οικονομία και χαμηλοί μισθοί. Η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 19% από το 2007, ενώ η οικονομία της ΕΕ έχει αυξηθεί κατά 17%. Οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά 30% από τα προ κρίσης επίπεδα.
• Πίεση στο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας. Λόγω της κρίσης, τα επιδόματα και η υποστήριξη για ευάλωτους πληθυσμούς μειώθηκαν. Αυτό δυσκόλεψε την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, όπως η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση και η στέγαση.

Η Eurostat αναφέρει ότι το 2020, το 21,4% του ελληνικού πληθυσμού βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ. Το 2023, η φτώχεια στην Ελλάδα παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα, με το 26,1% του πληθυσμού να κινδυνεύει.

Εκτός από τους οικονομικούς παράγοντες, σημαντικό ρόλο παίζουν και οι δημογραφικές τάσεις. Ορισμένες ομάδες, όπως τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρίες, είναι πιο ευάλωτες στη φτώχεια. Υπάρχει επίσης ανησυχία για τη μετάδοση της φτώχειας μεταξύ των γενεών. Σύμφωνα με την Eurostat, οι πολίτες που προέρχονται από φτωχά νοικοκυριά στην παιδική τους ηλικία, διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας στην ενήλικη ζωή τους.

Συνολικά, η οικονομική κρίση στην Ελλάδα έχει επιδεινώσει σημαντικά το πρόβλημα της φτώχειας. Οι συνέπειες της κρίσης, σε συνδυασμό με τις δημογραφικές τάσεις, δημιουργούν ένα δύσκολο περιβάλλον για πολλούς Έλληνες πολίτες.

 
Παράγοντες διατήρησης υψηλών ποσοστών φτώχειας στην Ελλάδα

Παράγοντες που συμβάλλουν στη διατήρηση των υψηλών ποσοστών φτώχειας στην Ελλάδα.

• Η αδύναμη οικονομία αποτελεί βασικό παράγοντα. Η οικονομική κρίση οδήγησε σε αυστηρά μέτρα λιτότητας και εκτεταμένες απώλειες θέσεων εργασίας, με αποτέλεσμα πολλοί Έλληνες να χάσουν τη δουλειά τους ή να δουν τους μισθούς τους να μειώνονται δραματικά. Η ελληνική οικονομία παραμένει 19% μικρότερη σε σχέση με το 2007, ενώ οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά 30% από τα προ κρίσης επίπεδα.
• Το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας έχει επίσης πιεστεί λόγω της κρίσης, με αποτέλεσμα μειωμένα επιδόματα και περιορισμένη υποστήριξη για ευάλωτους πληθυσμούς.

• Οι δημογραφικές τάσεις παίζουν ρόλο στη διαιώνιση της φτώχειας, με ομάδες όπως τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρίες να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα. Η μετάδοση της φτώχειας μεταξύ των γενεών αποτελεί σοβαρή ανησυχία, με τα παιδιά από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας. Συγκεκριμένα, ένα στα τέσσερα άτομα που μεγάλωσαν σε συνθήκες φτώχειας, κινδυνεύει να παραμείνει φτωχό, ενώ ο κίνδυνος μειώνεται σε ένα στα επτά για όσους προέρχονται από ευπορότερα στρώματα.”

Συνολικά, τα στοιχεία υπογραμμίζουν την πολυπλοκότητα του προβλήματος της φτώχειας στην Ελλάδα και την ανάγκη για ολοκληρωμένες και βιώσιμες λύσεις. Η αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της φτώχειας, η στήριξη της δημιουργίας θέσεων εργασίας, η αύξηση των μισθών, η ενίσχυση των προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας και η βελτίωση της πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες για ευάλωτους πληθυσμούς αποτελούν κρίσιμα βήματα προς την κατεύθυνση της μείωσης της φτώχειας και της προώθησης της κοινωνικής ένταξης.

 
Προτεινόμενες λύσεις για την αντιμετώπιση της φτώχειας στην Ελλάδα

Οι προτεινόμενες λύσεις για την αντιμετώπιση της φτώχειας στην Ελλάδα,  εστιάζουν στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της φτώχειας και στην προώθηση της ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς.

• Δημιουργία Θέσεων Εργασίας: Η αύξηση της απασχόλησης αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την καταπολέμηση της φτώχειας. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα σε πολιτικές που ενθαρρύνουν την επιχειρηματικότητα, προσελκύουν επενδύσεις και δημιουργούν ευκαιρίες απασχόλησης.
• Αύξηση Μισθών: Οι χαμηλοί μισθοί αποτελούν σημαντικό παράγοντα που συμβάλλει στη φτώχεια στην Ελλάδα. Η αύξηση του κατώτατου μισθού και η προώθηση συλλογικών διαπραγματεύσεων μπορούν να βοηθήσουν στην αύξηση των εισοδημάτων και στη μείωση της φτώχειας.
• Ενίσχυση Προγραμμάτων Κοινωνικής Πρόνοιας: Το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας στην Ελλάδα έχει πιεστεί λόγω της οικονομικής κρίσης. Η ενίσχυση των επιδομάτων, η παροχή στεγαστικής βοήθειας και η βελτίωση της πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες, όπως η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση, μπορούν να βοηθήσουν τους ευάλωτους πληθυσμούς.
• Στοχευμένες Παρεμβάσεις: Προγράμματα εισοδηματικής στήριξης, πρωτοβουλίες κατάρτισης δεξιοτήτων και προγράμματα για παιδιά από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της φτώχειας και στην πρόληψη της μετάδοσής της μεταξύ των γενεών.
• Συνεργασία: Η συνεργασία μεταξύ της κυβέρνησης, των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και του ιδιωτικού τομέα είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της φτώχειας. Η ανταλλαγή γνώσεων, πόρων και εμπειρίας μπορεί να οδηγήσει σε καινοτόμες λύσεις.
• Επενδύσεις: Οι επενδύσεις στην εκπαίδευση, την υγεία και τις κοινωνικές υπηρεσίες είναι κρίσιμες για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς και την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της οικονομικής ευημερίας.

Η αντιμετώπιση της φτώχειας στην Ελλάδα απαιτεί ολοκληρωμένες και βιώσιμες λύσεις που αντιμετωπίζουν τις βαθύτερες αιτίες της φτώχειας και προωθούν την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.

Πιο συγκεκριμένες προτάσεις, όπως στοχευμένα προγράμματα κατάρτισης για ανέργους ή φορολογικά κίνητρα για επιχειρήσεις που προσλαμβάνουν άτομα από ευπαθείς ομάδες μπορούν να προστεθούν στις επιλογές μιας  ενεργούς πολιτικής  βούλησης για την πρακτική εφαρμογή λύσεων.

 
Ο αντίκτυπος της αδύναμης οικονομίας σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού

Η αδύναμη οικονομία στην Ελλάδα επηρεάζει δυσανάλογα συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού. Σύμφωνα με τα στοιχείς:

• Τα παιδιά από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας. Η μετάδοση της φτώχειας μεταξύ των γενεών αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, με 1 στους 4 πολίτες που μεγάλωσαν σε φτωχά νοικοκυριά να αντιμετωπίζει κίνδυνο φτώχειας.
• Οι ηλικιωμένοι αποτελούν επίσης ευάλωτη ομάδα, καθώς η μείωση των συντάξεων και η περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας επιδεινώνουν την οικονομική τους κατάσταση.
• Τα άτομα με αναπηρίες αντιμετωπίζουν επιπρόσθετες δυσκολίες στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας και σε κοινωνικές υπηρεσίες.

Η οικονομική κρίση οδήγησε σε αυστηρά μέτρα λιτότητας και εκτεταμένες απώλειες θέσεων εργασίας, με αποτέλεσμα πολλοί Έλληνες να χάσουν τη δουλειά τους ή να δουν τους μισθούς τους να μειώνονται δραματικά. Η ελληνική οικονομία παραμένει 19% μικρότερη σε σχέση με το 2007, ενώ οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά 30% από τα προ κρίσης επίπεδα.

Η μείωση των θέσεων εργασίας και η μείωση των μισθών επηρεάζουν όλους τους εργαζόμενους, αλλά ιδιαίτερα τις ευάλωτες ομάδες, που συχνά κατέχουν θέσεις εργασίας χαμηλής ειδίκευσης και χαμηλών αμοιβών.

Επιπλέον, το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας έχει πιεστεί λόγω της κρίσης, με αποτέλεσμα μειωμένα επιδόματα και περιορισμένη υποστήριξη για ευάλωτους πληθυσμούς.

Συνοπτικά, η αδύναμη οικονομία επηρεάζει δυσανάλογα τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, επιδεινώνοντας την ήδη δύσκολη οικονομική τους κατάσταση.

 
Η κατάσταση της φτώχειας στις Ελληνικές Περιφέρειες το 2023

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2023, η φτώχεια παραμένει ένα σημαντικό πρόβλημα σε αρκετές ελληνικές περιφέρειες.

• Δύο περιφέρειες στην Ελλάδα κατέγραψαν ποσοστό άνω του 35% των κατοίκων τους να αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού.
• Πέντε επιπλέον περιφέρειες είχαν περίπου 1 στους 3 πολίτες να αντιμετωπίζει τον ίδιο κίνδυνο.
• Συγκεκριμένα, οι περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας (32,7%), Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης (31,5%), Βορείου Αιγαίου (30,4%), Κεντρικής Μακεδονίας (29,6%) και Ιονίων Νήσων (27,7%) είχαν ποσοστά άνω του 25%.
• Συνολικά, σε πέντε ελληνικές περιφέρειες, πάνω από το 30% των πολιτών αντιμετωπίζουν σοβαρούς κινδύνους υλικής στέρησης, φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
• Η ελληνική οικονομία παραμένει περίπου 19% μικρότερη σε σχέση με το 2007, παρά την ανάκαμψη μετά την πανδημία.
• Αντίθετα, η οικονομία της Ε.Ε. έχει αυξηθεί κατά 17% την ίδια περίοδο.
• Οι πραγματικοί μισθοί μειώνονταν σταθερά μέχρι το 2022, φτάνοντας 30% χαμηλότερα από τα επίπεδα πριν την οικονομική κρίση.

Παρόλο που το 2023 η ελληνική οικονομία σημείωσε ρυθμό ανάπτυξης 2%, η φτώχεια δεν μειώθηκε.

• 26,1% των Ελλήνων πολιτών, δηλαδή 2.658.400 άτομα, βρέθηκαν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού.

Σημαντικό ρόλο στη διαιώνιση της φτώχειας παίζει η μετάδοσή της από γενιά σε γενιά.

• Το 26,1% των πολιτών ηλικίας 25 έως 59 ετών που ανέφεραν κακή οικονομική κατάσταση στο νοικοκυριό τους στην ηλικία των 14 ετών, διέτρεχαν κίνδυνο φτώχειας το 2023.
• Αντίθετα, μόλις 14,9% όσων μεγάλωσαν σε νοικοκυριά με καλή οικονομική κατάσταση αντιμετώπιζαν τον ίδιο κίνδυνο.

Συμπερασματικά, η φτώχεια στις ελληνικές περιφέρειες το 2023 παρέμεινε σε ανησυχητικά επίπεδα, παρά την οικονομική ανάπτυξη. Η συγκέντρωση της φτώχειας σε συγκεκριμένες περιφέρειες και η μετάδοσή της από γενιά σε γενιά υπογραμμίζουν την ανάγκη για στοχευμένες πολιτικές για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

 
Το ποσοστό φτώχειας στην Ελλάδα το 2023

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που αναφέρονται στις πηγές, το 2023 το 26,1% των Ελλήνων πολιτών, δηλαδή 2.658.400 άτομα, βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 1 στους 4 Έλληνες πολίτες αντιμετώπιζε δυσκολίες στην κάλυψη βασικών αναγκών ή/και βίωνε κοινωνικό αποκλεισμό.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το ποσοστό αυτό παρέμεινε σχεδόν σταθερό σε σχέση με το 2022, οπότε το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 26,3%. Παρόλο που η ελληνική οικονομία σημείωσε ρυθμό ανάπτυξης 2% το 2023, η φτώχεια δεν μειώθηκε αισθητά. Αυτό υποδεικνύει ότι η οικονομική ανάπτυξη δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε άμεση βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης για τους πιο ευάλωτους πολίτες.