Η πρώτη μέρα μιας πιο σκοτεινής Τουρκίας: Θα μπορούσε η χώρα σας να είναι η επόμενη;

Η Τουρκία πέρασε ένα νέο όριο με την κράτηση του Ekrem İmamoğlu, του τελευταίου βιώσιμου ηγέτη της αντιπολίτευσης. Αν νομίζετε ότι αυτό είναι μακρινό, ξανασκεφτείτε το – καμία χώρα δεν είναι άτρωτη.

 
Άρθρο της Ezgi Başaran,  σε ένα νέο Σημείωμα  Στρατηγικής Αξιολόγησης (SAM) που δημοσιεύεται από το Παγκόσμιο Κέντρο Ιδεών στο Βερολίνο στο The Globalist (theglobalist.com), αναλύει την σύλληψη του Ekrem İmamoğlu, ως ένα σημαντικό γεγονός στην μετάβαση της Τουρκίας στον αυταρχισμό υπό τον Ρετζέπ Ταγίπ Ἐρντογάν. Ἡ συγγραφέας  ἀμφισβητεῖ τὴν ἀπόδοση τῆς κατάστασης  μόνον  στὸν Ἰσλαμισμό ἢ ἀσθενεῖς θεσμούς, συνδέοντας τις εξελίξεις στην Τουρκία  με εὐρύτερα παγκόσμια φαινόμενα ἀπομάκρυνσης ἀπὸ δημοκρατικές ἀρχές. Τονίζει ὅτι τὸ γεγονὸς αυτό δὲν εἶναι μεμονωμένο καὶ προειδοποιεῖ ἄλλες χώρες για πιθανές ἐπαναλήψεις παρομοίων καταστάσεων.

1. Ποιο είναι το γεγονός που σηματοδοτεί ένα νέο, πιο σκοτεινό κεφάλαιο για την Τουρκία, σύμφωνα με το άρθρο της Ezgi Başaran για το Globalist;

Σύμφωνα με την Ezgi Başaran, σε ένα νέο Έγγραφο Στρατηγικής Παρέμβασης (SIP) που δημοσιεύθηκε από το Global Ideas Center στο Βερολίνο, η κράτηση στις 19 Μαρτίου 2025 του Εκρέμ Ιμάμογλου, δημάρχου της Κωνσταντινούπολης και πιθανού προεδρικού υποψηφίου της αντιπολίτευσης, σηματοδοτεί ένα κρίσιμο νέο κατώφλι στην αυταρχική πορεία της Τουρκίας. Η Başaran τονίζει ότι ο Ιμάμογλου ήταν ο μόνος ηγέτης της αντιπολίτευσης με πραγματικές πιθανότητες να νικήσει τον Ερντογάν σε μια δίκαιη εκλογική αναμέτρηση.

2. Για ποιους λόγους συνελήφθη ο Εκρέμ Ιμάμογλου και ποια ήταν η άμεση συνέπεια για την πολιτική του σταδιοδρομία;

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου συνελήφθη επισήμως για “ηγεσία οργάνωσης”, αν και η φύση αυτής της οργάνωσης παραμένει ασαφής, όπως σημειώνει η Ezgi Başaran. Παράλληλα, το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης ανακάλεσε ξαφνικά το πτυχίο του, γεγονός κρίσιμο καθώς στην Τουρκία απαιτείται πανεπιστημιακό πτυχίο για να είναι κάποιος υποψήφιος για την προεδρία. Αυτές οι ενέργειες, σύμφωνα με την Başaran, αποσκοπούν στην απομάκρυνση του ισχυρότερου αντιπάλου του Ερντογάν και στην παρεμπόδιση της δυνατότητάς του να διεκδικήσει την προεδρία.

3. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που υποδεικνύουν την αυταρχική ολίσθηση της Τουρκίας εδώ και αρκετά χρόνια, σύμφωνα με το άρθρο;

Η Ezgi Başaran επισημαίνει την απουσία ανεξάρτητης δικαιοσύνης, την δυσλειτουργική βουλή, την έλλειψη ελευθερίας του τύπου και της έκφρασης ως πραγματικότητα στην Τουρκία από το 2011. Τονίζει ότι η ελεύθερη έκφραση τιμωρείται με απώλεια εργασίας ή φυλάκιση για αόριστους λόγους. Επιπλέον, η συγγραφέας αναφέρει ότι ενώ υπήρχε η “φενάκη” μιας αντιπολίτευσης, αυτή επιτρεπόταν να υπάρχει μόνο όσο παρέμενε εντός στενών ορίων και καταπνίγονταν όταν η φωνή της δυνάμωνε.

4. Ποια άλλα μέτρα έχουν ληφθεί παράλληλα με τη σύλληψη του Ιμάμογλου για να κατασταλεί η αντιπολίτευση στην Τουρκία;

Παράλληλα με την κράτηση του Εκρέμ Ιμάμογλου, η Ezgi Başaran αναφέρει πληροφορίες για ευρεία καταστολή δημοσιογράφων, δικηγόρων, επιχειρηματιών και καλλιτεχνών με την κατηγορία δεσμών με μια φανταστική οργάνωση που φέρεται να ενορχήστρωσε τις διαδηλώσεις του Γκεζί το 2013. Επιπλέον, η Κωνσταντινούπολη βρίσκεται υπό de facto κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με κλειστούς δρόμους και γραμμές μετρό που οδηγούν στην πλατεία Ταξίμ, απαγόρευση διαδηλώσεων και περιορισμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

5. Ποιο είναι το σημείο καμπής που σηματοδοτεί η σύλληψη του Ιμάμογλου στην πολιτική εξέλιξη της Τουρκίας, σύμφωνα με την Başaran;

Η σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου, σύμφωνα με την Ezgi Başaran, σηματοδοτεί την κατάρρευση της “ψευδαίσθησης του εκλογικού ανταγωνισμού” που διατηρούνταν για χρόνια για τη διατήρηση της διεθνούς νομιμότητας του καθεστώτος. Με αυτή την κίνηση, το τελευταίο εναπομείναν θεσμικό αντίβαρο, οι εκλογές (αν και ελαττωματικές), καθίστανται πλέον άχρηστες, σηματοδοτώντας την οριστική μετάβαση της Τουρκίας από τον “ανταγωνιστικό αυταρχισμό” σε μια καθαρή αυταρχία.

6. Ποια είναι η εσφαλμένη διάγνωση που κάνουν πολλοί δυτικοί παρατηρητές για την αυταρχική στροφή της Τουρκίας υπό τον Ερντογάν, σύμφωνα με το άρθρο;

Η Ezgi Başaran υποστηρίζει ότι πολλοί δυτικοί (και Τούρκοι) παρατηρητές έχουν ερμηνεύσει λανθασμένα την πορεία της Τουρκίας προς τον αυταρχισμό. Όσοι αρχικά επευφημούσαν τις πρώτες εκκαθαρίσεις του AKP στη δικαιοσύνη, τη γραφειοκρατία και τα μέσα ενημέρωσης, αποδίδοντάς τες στην απομάκρυνση της στρατιωτικής κηδεμονίας, τώρα κατηγορούν το ισλαμιστικό υπόβαθρο του Ερντογάν για την αυταρχική του στροφή. Η Başaran θεωρεί αυτή τη διάγνωση εσφαλμένη, επισημαίνοντας ότι η ολίσθηση της Τουρκίας είναι μέρος ενός ευρύτερου κύματος λαϊκιστικού αντιφιλελευθερισμού.

7. Ποια είναι η ευρύτερη σύνδεση που εντοπίζει η Ezgi Başaran μεταξύ της κατάστασης στην Τουρκία και άλλων χωρών ή πολιτικών φαινομένων παγκοσμίως;

Η Ezgi Başaran τονίζει ότι η αυταρχική στροφή της Τουρκίας δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό, ούτε αφορά αποκλειστικά τον ισλαμισμό. Αντίθετα, την συνδέει με ένα ευρύτερο κύμα λαϊκιστικού αντιφιλελευθερισμού, παραλληλίζοντας την άνοδο του Τραμπ, της Μελόνι, του AfD στη Γερμανία, του Όρμπαν και του Νετανιάχου. Επισημαίνει ότι υπάρχει ένα κοινό “εγχειρίδιο” που χρησιμοποιούν αυτοί οι ηγέτες, όπου η ιδεολογία αποτελεί εργαλείο για τον έλεγχο και όχι έναν γνήσιο στόχο. Επίσης, προειδοποιεί κατά των ευρωκεντρικών αφηγήσεων που θεωρούν τη Μέση Ανατολή ως φυσικό “σπίτι” του αυταρχισμού, ενώ οι δυτικές δημοκρατίες παραμένουν “φάροι αρετής”.

8. Ποιο είναι το κεντρικό μήνυμα ή προειδοποίηση που απευθύνει η Ezgi Başaran στο τέλος του άρθρου της;

Στο τέλος του άρθρου της, η Ezgi Başaran προειδοποιεί ότι η σημερινή κατάσταση στην Τουρκία δεν αφορά μόνο την Τουρκία, την Ανατολή ή τον Νότο, αλλά ένα μοντέλο διακυβέρνησης που θυσιάζει τη δημοκρατία με τους ελέγχους και τις ισορροπίες για την καθαρή πλειοψηφική κυριαρχία. Κλείνει θέτοντας ένα ρητορικό ερώτημα προς τους αναγνώστες, παροτρύνοντάς τους να αναρωτηθούν αν είναι βέβαιοι ότι η αυταρχική ολίσθηση που παρατηρείται στην Τουρκία δεν θα μπορούσε να συμβεί και στη δική τους χώρα.