Θάνατος της αμερικανικής ήπιας ισχύος υπό τον Τραμπ

Άρθρο του axios.com αναλύει την αποδυνάμωση της αμερικανικής ήπιας ισχύος υπό την προεδρία Τραμπ, εστιάζοντας στην περικοπή της χρηματοδότησης της USAID και στην αμφισβήτηση των συμμαχιών των ΗΠΑ. Ο Τραμπ προτιμά μια συναλλακτική και εξαναγκαστική προσέγγιση, χρησιμοποιώντας δασμούς και απειλές για να επιτύχει τους στόχους του. Αυτή η πολιτική αποδυναμώνει την παγκόσμια επιρροή των ΗΠΑ και δημιουργεί ένα κενό που χώρες όπως η Κίνα και η Ρωσία επιδιώκουν να καλύψουν. Η μείωση της χρηματοδότησης για βασικές ανάγκες σε ασταθείς περιοχές έχει σοβαρές συνέπειες, ενώ η κριτική του Τραμπ στις συμμαχίες δημιουργεί αβεβαιότητα. Η απομάκρυνση από την ήπια ισχύ αντιστρέφει την ιστορική αμερικανική προσέγγιση και υπονομεύει την αξιοπιστία των ΗΠΑ ως εταίρου. Το άρθρο υπογραμμίζει την αντίθεση μεταξύ της προσέγγισης του Μπάιντεν, που δίνει έμφαση στη δύναμη του παραδείγματος, και της πεποίθησης του Τραμπ στην ωμή ισχύ.

 
Ποια είναι η “ήπια ισχύς” (soft power) και πώς φαίνεται να την υπονομεύει ο Πρόεδρος Τραμπ;

Η “ήπια ισχύς” αναφέρεται στην ικανότητα μιας χώρας να επηρεάζει άλλες χώρες μέσω της έλξης και της πειθούς, αντί της άσκησης πίεσης ή της απειλής με βία. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της κουλτούρας, των αξιών και των πολιτικών της. Ο Πρόεδρος Τραμπ φαίνεται να την υπονομεύει υιοθετώντας ένα στυλ διαπραγμάτευσης που βασίζεται σε απειλές, δασμούς και μια γενικότερη “συναλλακτική” προσέγγιση στις διεθνείς σχέσεις, υποβαθμίζοντας τη σημασία των συμμαχιών και της βοήθειας προς άλλες χώρες.

Πώς η μείωση της χρηματοδότησης και του προσωπικού της USAID επηρεάζει την αμερικανική επιρροή στο εξωτερικό;

Η USAID είναι ο μεγαλύτερος πάροχος ξένης βοήθειας παγκοσμίως. Η δραστική μείωση της χρηματοδότησης και του προσωπικού της σημαίνει ότι λιγότερα χρήματα είναι διαθέσιμα για βασικές ανάγκες, όπως τρόφιμα, νερό, φάρμακα, εκπαίδευση και ανακούφιση από καταστροφές, σε φτωχές και ασταθείς περιοχές. Αυτό αποδυναμώνει την αμερικανική επιρροή, καθώς άλλες χώρες (όπως η Κίνα, η Ρωσία και το Ιράν) μπορούν να καλύψουν το κενό, προσφέροντας βοήθεια και ενισχύοντας τις δικές τους σχέσεις και την επιρροή τους.

Πώς η προσέγγιση του Τραμπ στις συμμαχίες διαφέρει από αυτή των προηγούμενων προέδρων;

Οι προηγούμενοι πρόεδροι, όπως ο Ρόναλντ Ρέιγκαν, έβλεπαν τις συμμαχίες ως ένα σημαντικό πλεονέκτημα των ΗΠΑ έναντι των αντιπάλων τους. Ο Τραμπ, από την άλλη πλευρά, έχει δείξει περιφρόνηση για τις συμμαχίες, απειλώντας με δασμούς τον Καναδά, θεωρώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση “χειρότερη από την Κίνα” στο εμπόριο και αμφισβητώντας τις δεσμεύσεις των ΗΠΑ απέναντι στους συμμάχους του ΝΑΤΟ. Αυτή η στάση αποδυναμώνει την αξιοπιστία των ΗΠΑ ως φίλος και εταίρος.

Τι επιπτώσεις έχει η στάση του Τραμπ για την αξιοπιστία των ΗΠΑ στη διεθνή σκηνή;

Η στάση του Τραμπ, που βασίζεται σε απειλές, μονομερείς ενέργειες και αμφισβήτηση των συμμαχιών, οδηγεί στην αντίληψη ότι οι ΗΠΑ είναι ένας αναξιόπιστος φίλος και εταίρος. Αυτό μπορεί να κάνει τις άλλες χώρες να διστάζουν να συνεργαστούν με τις ΗΠΑ ή να εμπιστευτούν τις δεσμεύσεις της, βλάπτοντας την επιρροή της Αμερικής και αφήνοντας χώρο για άλλες δυνάμεις να αναλάβουν ηγετικό ρόλο.

Πώς αντιδρούν άλλες χώρες, όπως η Κίνα, στην αποδυνάμωση της αμερικανικής ήπιας ισχύος;

Η Κίνα, η Ρωσία και το Ιράν φαίνεται να συμφωνούν με τον Τραμπ ότι η USAID διαδίδει “καταστροφικές αριστερές ιδεολογίες” και ενδιαφέρονται να επωφεληθούν από την αποδυνάμωση της αμερικανικής ήπιας ισχύος. Η Κίνα, ιδιαίτερα, έχει επενδύσει σημαντικά στην ήπια ισχύ μέσω της Πρωτοβουλίας “Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος” και άλλων προγραμμάτων. Εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες που δημιουργούνται από την αμερικανική αποδέσμευση για να ενισχύσει την δική της επιρροή.

Πώς η κίνηση του Μάρκο Ρούμπιο να μποϊκοτάρει τη σύνοδο G20 στη Νότια Αφρική συνδέεται με την παρακμή της αμερικανικής ήπιας ισχύος;

Το μποϊκοτάζ του Μάρκο Ρούμπιο στη σύνοδο G20 στη Νότια Αφρική, λόγω διαφωνιών για την πολιτική της χώρας, θεωρείται μια ασυνήθιστη κίνηση που υπονομεύει περαιτέρω την αμερικανική ήπια ισχύ. Η Κίνα, αντίθετα, εξέφρασε την υποστήριξή της στην προεδρία της Νότιας Αφρικής στο G20, δείχνοντας μια διαφορετική προσέγγιση που ενισχύει την επιρροή της.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της προσέγγισης του Μπάιντεν και του Τραμπ όσον αφορά την αμερικανική επιρροή;

Ο Μπάιντεν πίστευε ότι η επιρροή της Αμερικής βασίζεται στο “παράδειγμα της δύναμής μας”, δηλαδή στην ικανότητά της να εμπνέει και να ηγείται μέσω των αξιών και της δράσης της. Ο Τραμπ, από την άλλη πλευρά, πιστεύει ακριβώς το αντίθετο, ότι δηλαδή αυτό που μετράει είναι “η δύναμη του παραδείγματός μας”, δηλαδή η άσκηση πίεσης και η επιδίωξη των αμερικανικών συμφερόντων με οποιοδήποτε κόστος.

Πώς η περικοπή της USAID αποδυναμώνει την ικανότητα των ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας;

Η USAID είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης επιρροής της Κίνας, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Μέσω της παροχής βοήθειας και της στήριξης της οικονομικής ανάπτυξης, της δημοκρατίας και της καλής διακυβέρνησης, η USAID μπορεί να βοηθήσει τις χώρες να αντισταθούν στην κινεζική επιρροή. Η περικοπή της χρηματοδότησης της USAID αποδυναμώνει την ικανότητα των ΗΠΑ να ανταγωνιστούν την Κίνα, δημιουργώντας ευκαιρίες για την Κίνα να ενισχύσει την επιρροή της και να προωθήσει τα δικά της συμφέροντα.

 
Πώς η μετάβαση από την ήπια ισχύ στην εξαναγκαστική διπλωματία επηρεάζει τις παγκόσμιες συμμαχίες και επιρροή των ΗΠΑ;

Η στροφή από την ήπια ισχύ στην εξαναγκαστική διπλωματία, όπως φαίνεται να εφαρμόζεται από τον Πρόεδρο Trump, έχει σημαντικές επιπτώσεις στις παγκόσμιες συμμαχίες και στην επιρροή των ΗΠΑ.

• Αποδυνάμωση της επιρροής των ΗΠΑ: Η εστίαση σε συναλλαγές και η χρήση απειλών, όπως δασμοί, υπονομεύει την αξιοπιστία των ΗΠΑ ως εταίρου. Ο Daniel Shapiro, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Ισραήλ, υποστηρίζει ότι αυτό κάνει τις ΗΠΑ να φαίνονται απλώς ως μια ακόμη συναλλακτική μεγάλη δύναμη.
• Αποδυνάμωση της USAID και της ξένης βοήθειας: Η δραστική μείωση της χρηματοδότησης και του προσωπικού της USAID, του μεγαλύτερου παρόχου ξένης βοήθειας παγκοσμίως, έχει σοβαρές συνέπειες για τις πιο φτωχές και ασταθείς περιοχές. Η διακοπή της παροχής βασικών ειδών διατροφής, νερού, φαρμάκων, εκπαίδευσης και βοήθειας σε περιπτώσεις καταστροφών επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους.
• Αποξένωση συμμάχων: Ο Trump έχει εκφράσει περιφρόνηση για το δίκτυο συμμαχιών των ΗΠΑ, απειλώντας ακόμη και με δασμούς τον Καναδά και χαρακτηρίζοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση «χειρότερη από την Κίνα» στο εμπόριο.
• Ενίσχυση των αντιπάλων: Η αποδυνάμωση της επιρροής των ΗΠΑ δημιουργεί ένα κενό που οι αντίπαλοι, όπως η Κίνα, η Ρωσία και το Ιράν, επιδιώκουν να καλύψουν. Η Κίνα, για παράδειγμα, έχει επενδύσει σημαντικά στην ήπια ισχύ μέσω της πρωτοβουλίας Belt and Road.
• Αμφισβήτηση της «ήπιας ισχύος»: Ενώ προηγούμενοι πρόεδροι, όπως ο Ronald Reagan, θεωρούσαν την ήπια ισχύ ως κεντρικό στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, ο Trump φαίνεται να πιστεύει στο αντίθετο, δίνοντας έμφαση στην ισχύ του παραδείγματός του.

 
Ποια η άποψη του Reagan για την ήπια ισχύ;

Ο Ronald Reagan θεωρούσε την ήπια ισχύ ως κεντρικό στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Σύμφωνα με τον Reagan, τα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ ήταν άρρηκτα συνδεδεμένα με την ασφάλεια και την ανάπτυξη των φίλων και συμμάχων τους.