Μια Εκκλησία που εξομολογείται για τη στιγμή της Βαϊμάρης της Αμερικής

Το άρθρο από τους Michael Reneau και Paul D. Miller στο thedispatch.com  παραλληλίζει τη σημερινή πολιτική κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες με τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης στη Γερμανία, προτείνοντας ότι οι Αμερικανοί Χριστιανοί βρίσκονται σε μια παρόμοια εποχή ανόδου του εξτρεμισμού. Εξετάζει την ιστορία της Ομολογούσης Εκκλησίας στη ναζιστική Γερμανία, αναρωτώμενος αν θα μπορούσαν να είχαν αντισταθεί αποτελεσματικότερα νωρίτερα. Οι συγγραφείς καλούν τους σημερινούς Χριστιανούς να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους από τα πολιτικά κόμματα, να αναγνωρίζουν την αδικία από όλες τις πλευρές και να υποστηρίζουν τη νομιμότητα και την ειρήνη. Τονίζουν την ανάγκη για αυτοκριτική και για άρνηση της άνευ όρων πίστης σε οποιοδήποτε κόμμα, προτρέποντας τους πιστούς να είναι φως και αλάτι ακόμη και μέσα στα πολιτικά τους στρατόπεδα.

1. Τι είναι η ιδέα μιας “Ομολογούσας Εκκλησίας” και ποια ιστορική αναλογία χρησιμοποιείται για να την εξηγήσει;

Η ιδέα μιας “Ομολογούσας Εκκλησίας” αναφέρεται στο ιστορικό παράδειγμα της γερμανικής Ομολογούσας Εκκλησίας κατά τη διάρκεια της ανόδου του ναζισμού. Μια μικρή ομάδα Γερμανών Προτεσταντών ηγετών αντιστάθηκε στην προσπάθεια των Ναζί να χειραγωγήσουν την εκκλησία, εκδίδοντας τη Διακήρυξη του Μπάρμεν το 1934, η οποία επιβεβαίωνε την ανεξαρτησία της εκκλησίας από το ναζιστικό καθεστώς. Η παρούσα ανάλυση χρησιμοποιεί την αναλογία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης στη Γερμανία της δεκαετίας του 1920 για να εξετάσει την κατάσταση της αμερικανικής εκκλησίας σήμερα, υποστηρίζοντας ότι οι σημερινοί χριστιανοί μπορεί να βρίσκονται σε μια παρόμοια περίοδο αστάθειας και ανόδου του εξτρεμισμού, όπως η Γερμανία πριν την άνοδο των Ναζί στην εξουσία το 1933.

2. Γιατί οι συγγραφείς πιστεύουν ότι η αναλογία με τη ναζιστική Γερμανία του 1933 μπορεί να είναι παραπλανητική για τους Αμερικανούς χριστιανούς σήμερα;

Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η αναλογία με τη ναζιστική Γερμανία του 1933 μπορεί να είναι παραπλανητική επειδή τείνει να δημιουργεί μια σαφή διάκριση μεταξύ “καλών” και “κακών”, οδηγώντας τους χριστιανούς να επικεντρωθούν στην αντίσταση σε ένα μόνο, εύκολα αναγνωρίσιμο κακό στην άλλη πλευρά του πολιτικού φάσματος. Αυτό μπορεί να τους τυφλώσει απέναντι στις αδικίες και τα κακά που προέρχονται από τη δική τους πολιτική πλευρά και να τους εμποδίσει να αναγνωρίσουν την πολυπλοκότητα της τρέχουσας πολιτικής και κοινωνικής κατάστασης, η οποία μπορεί να μοιάζει περισσότερο με την εποχή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, όπου ο εξτρεμισμός αντλούσε δύναμη τόσο από την αριστερά όσο και από τη δεξιά.

3. Πώς περιγράφουν οι συγγραφείς την πολιτική κατάσταση στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης και ποια παραλληλία βλέπουν με τις Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα;

Οι συγγραφείς περιγράφουν τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης ως ένα ασταθές, διεφθαρμένο και αδύναμο καθεστώς που ιδρύθηκε μετά την ταπεινωτική ήττα της Γερμανίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και αντιμετώπισε σοβαρά οικονομικά προβλήματα, όπως υπερπληθωρισμό, καθώς και πολιτική αστάθεια με συγκρούσεις μεταξύ κομμουνιστών και δεξιών παραστρατιωτικών. Βλέπουν μια παραλληλία με τις σημερινές Ηνωμένες Πολιτείες, όπου υπάρχει έντονος πολιτικός διχασμός, άνοδος του εξτρεμισμού τόσο στην αριστερά όσο και στη δεξιά, και αμφισβήτηση της αποτελεσματικότητας των κεντρώων πολιτικών δυνάμεων.

4. Τι σημαίνει για τους χριστιανούς σήμερα να μην ταυτίζονται πλήρως με κανένα πολιτικό κόμμα, σύμφωνα με το άρθρο;

Σύμφωνα με το άρθρο, το να μην ταυτίζονται πλήρως με κανένα πολιτικό κόμμα σημαίνει ότι οι χριστιανοί πρέπει να διατηρούν μια κριτική απόσταση από όλα τα κόμματα, αναγνωρίζοντας ότι κάθε ανθρώπινος θεσμός, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών κομμάτων, είναι επιρρεπής στην αδικία και την αμαρτία. Ενώ επιτρέπεται η συνεργασία με κόμματα σε συγκεκριμένα ζητήματα, οι χριστιανοί δεν πρέπει να δίνουν την απόλυτη πίστη και ηθική τους υποστήριξη σε κανένα κόμμα, ούτε να θεωρούν κανένα κόμμα ως το κόμμα του Θεού. Αυτή η αποδέσμευση επιτρέπει στους χριστιανούς να ασκούν προφητικό ρόλο, κατακρίνοντας τις αδικίες και προάγοντας τη δικαιοσύνη ανεξάρτητα από κομματικές γραμμές.

5. Ποια είναι η στάση μιας “Ομολογούσας Εκκλησίας” σήμερα απέναντι στην πολιτική δράση και τη συμμετοχή σε κόμματα;

Μια “Ομολογούσα Εκκλησία” σήμερα δεν θα υποστήριζε την αποχή από την πολιτική, καθώς η δημόσια ζωή θεωρείται αναπόφευκτη. Θα αναγνώριζε την αναγκαιότητα της κομματικής δραστηριότητας και των εκλογών σε μια πολυκομματική δημοκρατία. Ωστόσο, θα απέρριπτε την τυφλή πίστη σε οποιοδήποτε κόμμα και θα καλούσε τα μέλη της να εξετάζουν προσεκτικά όχι μόνο τις πλατφόρμες των κομμάτων αλλά και τη συμπεριφορά τους, κρίνοντας από τους “καρπούς” τους και όχι μόνο από τη ρητορική τους.

6. Ποιες συγκεκριμένες ενέργειες καλούνται να κάνουν οι χριστιανοί που υποστηρίζουν Ρεπουμπλικάνους ή Δημοκρατικούς, σύμφωνα με το άρθρο;

Οι χριστιανοί που ψηφίζουν Ρεπουμπλικάνους καλούνται να είναι “αλάτι και φως” εντός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, πράγμα που σημαίνει να καταδικάζουν την παραβίαση του κράτους δικαίου, να υπερασπίζονται τους φτωχούς και αδύναμους και να αντιτίθενται στην κουλτούρα σκληρότητας και εκδικητικότητας. Αντίστοιχα, οι χριστιανοί που ψηφίζουν Δημοκρατικούς καλούνται να καλέσουν το Δημοκρατικό Κόμμα να λάβει υπόψη τον “Νόμο της Φύσης και τον Θεό της Φύσης”, αντιστεκόμενοι σε μια ενδεχόμενη αθεϊστική ή ηθικά σχετικιστική τάση και προάγοντας θεμελιώδεις ηθικές αρχές.

7. Ποιες αρετές και πρακτικές τονίζονται ως ουσιώδεις για μια “Ομολογούσα Εκκλησία” σήμερα;

Ως ουσιώδεις αρετές και πρακτικές για μια “Ομολογούσα Εκκλησία” σήμερα τονίζονται: μια ισχυρή θεολογία της πολιτικής συμμετοχής που να διδάσκει την ηθική αξία της δημοκρατικής διακυβέρνησης, του κράτους δικαίου και του συνταγματισμού· ο σεβασμός της πολυφωνίας και η αναγνώριση των κινδύνων των ολοκληρωτικών πολιτικών ιδεολογιών· η κριτική αποδέσμευση από τα κόμματα σε συνδυασμό με επιλεκτική συνεργασία· η αλήθεια, η ευγένεια και η απλότητα στον λόγο· η αποφυγή της “σοφίας του κόσμου” που τροφοδοτεί τον φόβο και τον θυμό· και πάνω απ’ όλα, η αυτοκριτική και η διάκριση των καιρών.

8. Ποιο είναι το κεντρικό μήνυμα ή η προτροπή του άρθρου προς τους Αμερικανούς χριστιανούς σήμερα;

Το κεντρικό μήνυμα του άρθρου είναι μια προτροπή προς τους Αμερικανούς χριστιανούς να μάθουν από την ιστορία της γερμανικής Ομολογούσας Εκκλησίας, ιδιαίτερα από την καθυστέρησή της στην αντίσταση στον ναζισμό. Το άρθρο τους καλεί να είναι άγρυπνοι απέναντι στον εξτρεμισμό και την αδικία σε όλο το πολιτικό φάσμα, να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους από τα πολιτικά κόμματα και να μην επιτρέψουν να διαδοθούν ψεύδη μέσω αυτών. Τονίζεται η σημασία της ηθικής ακεραιότητας και της αντίστασης στον εξτρεμισμό, ακόμη και αν αυτός φαίνεται να θριαμβεύει, με την αρχή: “Αφήστε το ψέμα να έρθει στον κόσμο, αφήστε το ακόμη και να θριαμβεύσει. Όχι όμως μέσω εμού.”