Ο κόσμος το 2035: Ανάμεσα στην απαισιοδοξία για τη Δημοκρατία και την ελπίδα της Τεχνολογίας
Οι προβλέψεις του Φόρουμ των Δελφών
Η έρευνα “Ο κόσμος το 2035” αποκαλύπτει τις προσδοκίες και ανησυχίες των συμμετεχόντων του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών για τις μεγάλες ανακατατάξεις της επόμενης δεκαετίας, σκιαγραφώντας ένα μέλλον γεμάτο αντιθέσεις.
Πώς θα διαμορφωθεί ο πλανήτης μας την επόμενη δεκαετία; Σε έναν κόσμο που ήδη βιώνει “σεισμικές μετατοπίσεις”, όπως εύστοχα τις χαρακτήρισε το 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών με τον κεντρικό τίτλο “Realignments”, η προσπάθεια πρόβλεψης του μέλλοντος αποκτά κρίσιμη σημασία. Στο πλαίσιο αυτό, το Φόρουμ, σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών aboutpeople και με την υποστήριξη της Deep Capital Group, διεξήγαγε την έρευνα «Ο κόσμος το 2035», θέτοντας κρίσιμα ερωτήματα στους συμμετέχοντες του (ομιλητές και συνέδρους) για την πορεία της δημοκρατίας, των ανισοτήτων, της γεωπολιτικής, της τεχνολογίας, της εργασίας και του περιβάλλοντος. Τα αποτελέσματα, από δείγμα 266 ατόμων (27/3-2/4), προσφέρουν μια συναρπαστική, αν και συχνά ανησυχητική, ματιά στις αναμενόμενες μεγάλες ανακατατάξεις έως το 2035.
- Μια γενική αίσθηση απαισιοδοξίας με εξαιρέσεις
Η κυρίαρχη τάση που αναδύεται από την έρευνα είναι μάλλον απαισιόδοξη. Το 42,1% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι το 2035 θα ζούμε σε έναν χειρότερο κόσμο, έναντι μόλις 28,9% που προσδοκά έναν καλύτερο. Ένα σημαντικό ποσοστό (24,1%) προβλέπει στασιμότητα, ότι δηλαδή τα πράγματα θα παραμείνουν περίπου ίδια. Αυτή η απαισιοδοξία φαίνεται να πηγάζει κυρίως από τις ανησυχίες για την πολιτική και κοινωνική σφαίρα.
- Η τρωτότητα της Δημοκρατίας και η διεύρυνση των ανισοτήτων
Οι προβλέψεις για την ποιότητα της δημοκρατίας είναι ιδιαίτερα δυσοίωνες. Η συντριπτική πλειοψηφία (61,7%) εκτιμά ότι θα επιδεινωθεί έως το 2035, με μόλις το 14,7% να αναμένει βελτίωση. Παράλληλα, οι κοινωνικές ανισότητες προβλέπεται να οξυνθούν, με το 55,6% να βλέπει επιδείνωση και μόνο το 15,8% βελτίωση. Αυτή η τάση επεκτείνεται και σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς το 42,9% θεωρεί πιθανότερο να διευρυνθεί η ψαλίδα μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών, παρά να μειωθεί (31,2%).
- Γεωπολιτικές ανακατατάξεις: Πολυπολικότητα, ανταγωνισμός και ο κίνδυνος σύγκρουσης
Η εικόνα της παγκόσμιας ισχύος αλλάζει. Το 51,5% προβλέπει έναν πολυπολικό κόσμο το 2035. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αντίληψη για τις μελλοντικές υπερδυνάμεις: η Κίνα αναδεικνύεται ως η επικρατέστερη (23,3%), ξεπερνώντας οριακά τις ΗΠΑ (18,8%). Παρά την ανησυχία, ο κίνδυνος ενός νέου παγκόσμιου πολέμου θεωρείται μεν υπαρκτός από ένα σημαντικό ποσοστό (35% το θεωρεί αρκετά ή πολύ πιθανό), αλλά παραμένει μειοψηφική άποψη έναντι του 61,6% που τον θεωρεί απίθανο ή σχεδόν απίθανο. Όσον αφορά στις μορφές διακυβέρνησης, η πλειοψηφία (62,8%) δεν περιμένει δραματικές αλλαγές, εκτιμώντας ότι τα καθεστώτα θα παραμείνουν ως έχουν, με τη δημοκρατία να μην κυριαρχεί (μόνο το 18,8% το πιστεύει) και μια μειοψηφία (16,2%) να προβλέπει άνοδο απολυταρχικών καθεστώτων.
- Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε σταυροδρόμι
Οι απόψεις για το μέλλον της Ε.Ε. είναι μοιρασμένες. Ένα 33,5% την βλέπει αποδυναμωμένη το 2035, ενώ ένα σχεδόν ισοδύναμο ποσοστό (32,3%) εκτιμά ότι θα έχει ισχυροποιήσει τη θέση της. Η στασιμότητα προβλέπεται από το 30,5%, ενώ η πλήρης διάλυση θεωρείται σχεδόν απίθανη (2,6%).
- Η τεχνολογία ως κυρίαρχος επιταχυντής: AI, Βιοτεχνολογία και το μέλλον της εργασίας
Εδώ οι προσδοκίες αλλάζουν άρδην. Η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) αναγνωρίζεται σχεδόν καθολικά (89,1%) ως η τεχνολογία με τη μεγαλύτερη επίδραση στην καθημερινή ζωή την επόμενη δεκαετία. Ακολουθούν η βιοτεχνολογία και η γενετική μηχανική (46,6%) και οι ρομποτικές τεχνολογίες (26,7%). Υπάρχει ισχυρή πεποίθηση (77,8%) ότι οι νέες τεχνολογίες θα αξιοποιηθούν για το δημόσιο συμφέρον.
Στο εργασιακό μέτωπο, οι απόψεις διίστανται για τις ώρες εργασίας: το 42,5% βλέπει σταθερότητα, το 38% προβλέπει λιγότερες ώρες (πιθανώς λόγω αυτοματισμού), ενώ το 18,8% περισσότερες. Ωστόσο, υπάρχει ευρεία συναίνεση (64,7%) ότι οι επιχειρήσεις θα λειτουργούν με ένα υβριδικό μοντέλο συνεργασίας ανθρώπων και ρομπότ. Στις μορφές επιχειρηματικότητας, οι ψηφιακές και αποκεντρωμένες επιχειρήσεις αναμένεται να κυριαρχήσουν (36,1%).
- Περιβάλλον και Υγεία: Προκλήσεις και ελπίδες
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί σοβαρή ανησυχία. Πάνω από τους μισούς (53,8%) πιστεύουν ότι το 2035 θα είναι δύσκολο να ζήσει κανείς σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών. Ωστόσο, υπάρχει και μια ισχυρή νότα αισιοδοξίας: το 74,8% αναμένει αύξηση του προσδόκιμου ζωής και μια συντριπτική πλειοψηφία (94%) πιστεύει ότι θα υπάρξει σημαντική πρόοδος στην ιατρική, με ανάπτυξη θεραπειών για ασθένειες όπως ο καρκίνος και ο διαβήτης.
Ένα μέλλον γεμάτο αντιφάσεις
Η έρευνα “Ο κόσμος το 2035” του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών σκιαγραφεί ένα μέλλον γεμάτο αντιφάσεις. Οι συμμετέχοντες εκφράζουν βαθιά ανησυχία για την υγεία της δημοκρατίας, την όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και τις γεωπολιτικές εντάσεις σε έναν μεταβαλλόμενο πολυπολικό κόσμο. Η απαισιοδοξία για την κοινωνικοπολιτική σφαίρα έρχεται σε έντονη αντίθεση με την σχεδόν καθολική αισιοδοξία για τις δυνατότητες της τεχνολογίας – κυρίως της AI – και τις προόδους της ιατρικής.
Φαίνεται ότι οι συμμετέχοντες βλέπουν την τεχνολογία ως μια δύναμη που θα αλλάξει ριζικά την καθημερινότητα, την εργασία και την υγεία, προσφέροντας λύσεις και αυξάνοντας το προσδόκιμο ζωής. Ταυτόχρονα, όμως, δεν φαίνεται να πιστεύουν ότι αυτή η τεχνολογική πρόοδος θα μεταφραστεί απαραίτητα σε βελτίωση της ποιότητας της δημοκρατίας ή μείωση των ανισοτήτων.
Το 2035, σύμφωνα με τους συμμετέχοντες του Φόρουμ, μπορεί να είναι ένας κόσμος με πιο έξυπνες μηχανές και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, αλλά ταυτόχρονα πιο άνισος, πολιτικά εύθραυστος και περιβαλλοντικά πιεσμένος. Οι “μεγάλες ανακατατάξεις” που βρίσκονται σε εξέλιξη απαιτούν διαχείριση, όραμα και συλλογική δράση, προκειμένου η τεχνολογική πρόοδος να υπηρετήσει την ανθρώπινη ευημερία και τη δημοκρατική ανθεκτικότητα.
Για να διαβάσετε το πλήρες περιεχόμενο της έρευνας στα Ελληνικά , πατήστε εδώ .
Για να διαβάσετε το πλήρες περιεχόμενο της έρευνας στα Αγγλικά , πατήστε εδώ
