Περιφερειακή Συνδεσιμότητα – Αναξιοποίητες δυνατότητες, καινοτόμες πρακτικές και μελλοντικές προοπτικές
To last mile delivery αλλάζει τη μορφή των εμπορευματικών μεταφορών – Μεγάλες οι προκλήσεις και οι ανάγκες ρύθμισης της αγοράς παραδόσεων
Θεσσαλονίκη, Η ελληνική αγορά παραδόσεων και συγκεκριμένα το last mile delivery, που συγκεντρώνει πλέον μεγάλες επενδύσεις και στην ελληνική αγορά και είναι απόρροια της ραγδαίας ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου, ήταν το θέμα του τελευταίου πάνελ της πρώτης ημέρας του διεθνούς συνεδρίου Southeast Europe Connectivity Forum (SECF) το οποίο πραγματοποιείται από 31 Οκτωβρίου έως 1 Νοεμβρίου 2023 στη Θεσσαλονίκη υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, της Ελληνικής Εταιρείας Logistics και του Συνδέσμου Εξαγωγέων Ελλάδος.
Ο κ. Βασίλειος Ζεϊμπέκης, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics, επεσήμανε ότι τα city logistics είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα και ήρθε αίφνης στην επικαιρότητα μετά την πανδημία. «Η πανδημία έφερε αλλαγές στα city logistics. Υπάρχουν πλέον πολυκαναλικοί τρόποι παράδοσης και προκλήσεις για τις ίδιες τις εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες μεταφοράς και διανομής» σημείωσε ο κ. Ζεϊμπέκης και πρόσθεσε ότι έχει αυξηθεί σημαντικά το κόστος στη διανομή. Οι προκλήσεις για το last mile delivery είναι η αύξηση του αστικού πληθυσμού, η οργάνωση των μεταφορικών διαδρομών μέσα στην πόλη, η αειφορία, η ασφάλεια, το ωράριο παραδόσεων κ.α.
Στην κρισιμότητα του last mile delivery και στην ανάγκη μητροπολιτών παρεμβάσεων στο θέμα αναφέρθηκε ο κ. Αθανάσιος Ζηλιασκόπουλος, Επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Logistics και μέλος του Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ, καθώς το κόστος του last mile delivery είναι μεγάλο σε σχέση με όλη την υπόλοιπη μεταφορική αλυσίδα. «Είναι ένα θέμα, και της κάθε πόλης, η πραγματοποίηση όλων αυτών των παραδόσεων, ενώ οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αξιοποιήσουν τεχνολογίες και να υιοθετήσουν καινοτομίες, όπως τα αστικά κέντρα ενοποίησης εμπορευμάτων. Απαραίτητες είναι και οι τεχνολογίες που βοηθούν την επικοινωνία πελάτη και μεταφορέα» υπογράμμισε ο κ. Ζηλιασκόπουλος, ενώ διευκρίνισε πως το υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο δεν επιτρέπει αποθήκες εντός του αστικού ιστού και για αυτό ίσως θα έπρεπε να επιτραπούν αποθηκευτικά micro-hubs με φιλικά προς το περιβάλλον οχήματα.
Ο κ. Γκίκας Σελέκος, Επικεφαλής του Skroutz Last Mile, επεσήμανε ότι η εταιρεία του έχει 600 οχήματα, εκ των οποίων 40-50 ηλεκτρικά και 600-700 οδηγούς, που εξυπηρετούνται από κεντρική αποθήκη. «Έχουμε 150.000 παραδόσεις κάθε εβδομάδα. Αντιμετωπίζουμε αρκετά προβλήματα με τις διαδρομές και με τα ηλεκτρικά οχήματα και τις φορτίσεις τους για να μην μείνουν από μπαταρία» είπε ο κ. Σελέκος, σημειώνοντας ότι κύριος κανόνας είναι ότι ο πελάτης πρέπει να παραλάβει στο μικρότερο δυνατό χρόνο και κόστος. Για τα smart lockers που αναπτύσσονται ραγδαία πανελλαδικά ο κ. Σελέκος είπε ότι ο καταναλωτής παραλαμβάνει σε 24ωρη βάση χωρίς να ταλαιπωρείται ο μεταφορικός στόλος με ανεπιτυχείς παραδόσεις.
Ο κ. Εμμανουήλ Βλαχογιάννης, Ά Αντιπρόεδρος του Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, τόνισε πως το last mile delivery είναι ένα ακανθώδες πρόβλημα, που επηρεάζεται ακόμη και από δημογραφικά χαρακτηριστικά. «Χρειάζεται να οργανωθεί η αστική εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς είναι κυρίως B2C. Θα απαιτηθεί να ελαχιστοποιηθούν οι μεταφορικές αποστάσεις μέσα στην πόλη» κατέληξε ο κ. Βλαχογιάννης.
Luis Blancas (Παγκόσμια Τράπεζα) στο Southeast Europe Connectivity Forum: Η Ελλάδα μπορεί να εξελιχθεί σε παγκόσμιο κόμβο της εφοδιαστικής αλυσίδας
Σε κόμβο Logistics μπορεί να μετατραπεί η Ελλάδα, εκμεταλλευόμενη τα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφώσει στην εφοδιαστική αλυσίδα ο πόλεμος στην Ουκρανία και η σύγκρουση στη Λωρίδα της Γάζας. Στην εκτίμηση αυτή κατέληξαν οι ομιλητές που συμμετείχαν σε συζήτηση στο πλαίσιο του πρώτου διεθνούς συνεδρίου, Southeast Europe Connectivity Forum (SECF).
Ο Luis Blancas, Senior Transport and Logistics Specialist for Europe and Central Asia της Παγκόσμιας Τράπεζας (World Bank), ανέφερε πως η Παγκόσμια Τράπεζα έχει δεσμευτεί να βελτιώσει τη συνδεσιμότητα στην Ευρώπη, ακόμα και στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που δεν είναι μέλη της ΕΕ. Όπως είπε, στην περίοδο μετά την πανδημία, διάστημα κατά το οποίο η εφοδιαστική αλυσίδα βίωσε τεράστιες αναταραχές, οι μεταφορείς αναθεωρούν τον σχεδιασμό των logistics, η καρδιά του οποίου είναι η Κεντρική Ευρώπη και το μερίδιό του όχι αναλογικό. Τόνισε πως αυτή τη στιγμή υπάρχει μία ενδοχώρα που μπορεί να εξυπηρετηθεί εναλλακτικά και μία τεράστια αγορά της τάξης των 8 εκατ. TEU –11 φορές το μέγεθος της Ελλάδας– που μπορεί να περάσει μέσα από τα λιμάνια του Πειραιά ή της Θεσσαλονίκης, υπό την προϋπόθεση να γίνουν επενδύσεις σε σιδηροδρόμους.
«Αν θέλουμε να μπούμε σε αυτήν την αγορά, πρέπει να μπούμε στις σιδηροδρομικές επενδύσεις. Είναι ευκαιρία για την Ελλάδα και για τα μέλη του άξονα αυτού. Η Ελλάδα μπορεί να γίνει κέντρο logistics σε παγκόσμιο επίπεδο κι έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετεί αγορές της Ευρώπης. Είναι μία ρεαλιστική φιλοδοξία. Δεν έχει επιχειρησιακά κέντρα logistics, αλλά θα αποκτήσει», τόνισε, σημειώνοντας πως έτσι κι αλλιώς μέσω Πειραιά το κόστος των logistics είναι πιο χαμηλό σε σχέση με άλλα μέρη.
Την ίδια άποψη εξέφρασε ο Επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Logistics και μέλος του Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ, Αθανάσιος Ζηλιασκόπουλος, ο οποίος ανέφερε ότι αυτά τα 8 εκατ. TEU που φτάνουν στην Ευρώπη σε χώρες όπως η Γερμανία, το Βέλγιο και η Δανία, εξυπηρετούνται από ελληνικά λιμάνια σε ποσοστό μόλις 0,1%. «Μπορεί να ανατραπεί η κατάσταση, αλλά χρειάζονται δράσεις που εμπλέκουν κυβερνήσεις -όχι μόνο την ελληνική αλλά και των βαλκανικών κρατών- και τον ιδιωτικό τομέα και πρέπει να γίνει συντονισμένα», είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Ζηλιασκόπουλος ανέφερε ότι η εφοδιαστική αλυσίδα είναι σαν το νερό που πάντα βρίσκει τρόπο να υπερκεράσει εμπόδια, οπότε η χώρα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη. «Η αγορά σπάνια θα αφαιρέσει εμπόδια αλλά θα βρει τρόπο να τα παρακάμψει. Αν δεν είσαι αποτελεσματικός στις συνδέσεις των λιμανιών θα βρουν άλλο δρόμο, όπως για παράδειγμα τη Ριέκα. Είναι σπάνιο για μία πολυεθνική που μπορεί να χρησιμοποιήσει μέρος της αγοράς, να πάει στην κυβέρνηση και να πει να το κάνει και θα φέρουμε τα φορτία. Αν δεν έχουν δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τα λιμάνια μας, θα τα παρακάμψουν. Είναι μια μεγάλη ευκαιρία να αυξήσουμε την παρουσία μας στην αγορά, αλλά θα πρέπει να είμαστε σε θέση να προσεγγίσουμε την αγορά», τόνισε.
Επίσης, ανέφερε πως πρέπει να δημιουργηθούν εναλλακτικοί δρόμοι, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι ως χώρα βασιζόμαστε στον διάδρομο 10 ενώ υπάρχει και ο 7 που ξεκινά από Θεσσαλονίκη και φτάνει μέχρι τη Ρουμανία, και υπογράμμισε ότι θα πρέπει να ξαναχτιστουν οι υποδομές μέχρι τον Προμαχώνα, να αναβαθμιστούν αυτές του Ορμενίου και του Πύθιου προς Τουρκία, αλλά και από τη Φλώρινα προς τη Βόρεια Μακεδονία, από όπου διακλαδώνεται προς Βορρά και προς Αλβανία.
Φέρνοντας ως παράδειγμα το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, εξέφρασε τον προβληματισμό για το αν θα υπάρξουν οφέλη για την ελληνική οικονομία, εφόσον η Ελλάδα γίνει hub. «Αν απλώς μπαίνουν εμπορεύματα και φεύγουν αλλού, δεν είμαι σίγουρος ότι αρκεί. Θα πρέπει να κερδίσουμε κάτι παραπάνω από αυτό, οπότε πρέπει να βάλουμε κάτω τα νούμερα», υπογράμμισε.
Τη συζήτηση συντόνισε ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Κυκλικής Οικονομίας και Κλιματικής αλλαγής του EPLO, Γιώργος Κρεμλής, ο οποίος τόνισε πως η συνδεσιμότητα μεταξύ των χωρών θα διασφαλιστεί από διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών, ενέργειας και τηλεπικοινωνιών μέσα από εργαλεία που μπορεί να διαθέσει η Παγκόσμια Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Τόνισε πως πρέπει να συνδεθούν τα λιμάνια των χωρών της ΝΑ Ευρώπης μέσω της πρωτοβουλίας Sea2Sea, ώστε να δημιουργηθεί μία διαδρομή που θα έχει ανθρωπιστικό και πράσινο χαρακτήρα και ταυτόχρονα θα αξιοποιηθεί για την ανοικοδόμηση Ουκρανίας, κάτι στο οποίο θα συμβάλει και ο αγωγός Αλεξανδρούπολης – Μπουργκάς.
Ειδικά για την Ελλάδα ανέφερε πως μπορεί να αναπτύξει σημαντικό ρόλο, καθώς αποτελεί σημείο εισόδου και εξόδου με στρατηγική γεωπολιτική θέση σε σχέση με την Ανατολική Μεσόγειο, την Ευρώπη και το Σουέζ κι έφερε ως παράδειγμα την Κάρπαθο, η οποία, όπως είπε, έχει δυναμική να εξελιχθεί σε logistics hub.
Χρήστος Στυλιανίδης: Πρέπει να κερδίσουμε το στοίχημα της «πράσινης ναυτιλίας» με νέους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς
Η αναζήτηση νέων χρηματοδοτικών μηχανισμών που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της «πράσινης ναυτιλίας», που σκοπό έχει αφενός την ψηφιοποίηση αλλά κυρίως το μικρότερο ανθρακικό αποτύπωμα στο περιβάλλον, είναι το στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε, ανέφερε σήμερα ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Χρήστος Στυλιανίδης στο πλαίσιο του πρώτου διεθνούς συνεδρίου, Southeast Europe Connectivity Forum (SECF), το οποίο πραγματοποιείται στο ξενοδοχείο Makedonia Palace στη Θεσσαλονίκη σήμερα και αύριο.
Ο Υπουργός Ναυτιλίας απευθυνόμενος στους συνέδρους της ενότητας για τις «Θαλάσσιες Μεταφορές: Βιωσιμότητα και Απανθρακοποίηση», υπογράμμισε την βούληση και αποφασιστικότητα της ελληνικής κυβέρνησης και ειδικά του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ, αλλά και ευρύτερα της παγκόσμια ναυτιλιακής κοινότητας για την «πράσινη ναυτιλία». Μάλιστα, υπενθύμισε πως οι ενέργειες για αυτό βασίζονται στον ρεαλισμό και ταυτόχρονα στον ριζοσπαστισμό.
Βρισκόμαστε στο σταυροδρόμι της επιλογής του καυσίμου που θα απαιτεί η ναυτιλία την επόμενη μέρα, σημείωσε ο κ. Στυλιανίδης και συμπλήρωσε πως πρέπει αυτήν την απάντηση να μας την δώσει η επιστήμη και η έρευνα. Επίσης, τόνισε πως για να γίνει αυτό πρέπει να προχωρήσουμε με την αντίστοιχη ενίσχυση με πόρους, γιατί αυτές θα καθορίσουν τις αποφάσεις για το καύσιμο. Όπως είπε, πρέπει να υπάρξει ένα μείγμα της ιδιωτικής και της δημόσιας χρηματοδότησης, αφού στο τέλος ο στόχος όλων μας είναι η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος.
Ο Αντώνης Βενιέρης, Πρόεδρος της Διεθνούς Ναυτικής Ένωσης Ελλάδος, σημείωσε πως παρόλο που ακόμη και σήμερα το 90% της παγκόσμιας εμπορευματικής μεταφοράς γίνεται μέσω της ναυτιλίας, το ανάλογο αποτύπωμα των ρύπων, σύμφωνα με τους σχετικούς δείκτες, αγγίζει μόλις το 3%. Σύμφωνα με τον κ. Βενιέρη, θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όλοι στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την μέγιστη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, τους οποίους και καλώς θέτει, για το 2030, καθώς το θεσμικό – νομικό πλαίσιο δημιουργεί καταστάσεις που όχι μόνο δεν οδηγούν στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά μπορεί να γεννήσει προβλήματα ακόμη και στη λειτουργία του κλάδου, αλλά και των λιμένων. Χαρακτηριστικά τόνισε ο κ. Βενιέρης πως με τις ρυθμίσεις της ΕΕ θα χάνονται έσοδα, θέσεις εργασίας και εν κατακλείδι το περιβάλλον δεν θα είναι κερδισμένο στις περιπτώσεις που ένα πλοίο προερχόμενο πχ από την Ασία, κάνει απλώς μια στάση σε ένα λιμάνι γειτονικών χωρών, στις οποίες δεν ισχύουν οι ευρωπαϊκές οδηγίες.
Ο Διευθυντής Επικοινωνίας και Πολιτισμού στην TEU Shipping and Forwarding, Θεόδωρος Βαφειάδης σημείωσε πως στόχος όλων είναι η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος της ναυτιλίας, ωστόσο είναι ένα ζήτημα που πρέπει να εξεταστεί πολυεπίπεδα. Όπως είπε, ακόμη δεν έχουν δοθεί απαντήσεις σε πολύ σημαντικά ζητήματα που αφορούν την παγκόσμια ναυτιλία. Σύμφωνα με τον κ. Βαφειάδη ακόμη δεν υπάρχουν ξεκάθαρες απαντήσεις στην χρήση του καυσίμου, της αλλαγής των καυστήρων, δηλ. των κινητήρων των πλοίων, αλλά και βέβαια στους χώρους αποθήκευσης αντίστοιχα των καυσίμων. Ο ίδιος επισήμανε πως πρέπει συνολικά να αντιμετωπιστεί το ζήτημα στις θαλάσσιες μεταφορές, φτιάχνοντας όμως την αλυσίδα στη ροή από τους τόπους παραγωγής των εμπορευμάτων, στη διακίνησή τους και τελικά στην υποδοχή τους στα λιμάνια.
Τον συντονισμό της συζήτησης είχε ο διπλωματικός συντάκτης της ΕΡΤ, Φάνης Παπαθανασίου.
Τα πρωτεία των μεταφορών θα εξακολουθήσουν να κρατούν οι οδικές μεταφορές – Τα περιφερειακά λιμάνια οδηγούν την ανάπτυξη στη Βόρεια Ελλάδα
Οι οδικές μεταφορές και οι προοπτικές ανάπτυξης τους, αλλά και οι διαδικασίες ανάπτυξης περιφερειακών λιμένων βρέθηκαν στο επίκεντρο του διεθνούς συνεδρίου Southeast Europe Connectivity Forum (SECF), που εστίασε στις συνδυασμένες και διατροπικές μεταφορές.
Οι οδικές εμπορευματικές μεταφορές θα αυξηθούν και άλλο
Η κα. Ηρώ Δουμάνη, Γενική Διευθύντρια της Ομοσπονδίας Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδας Οδικών Εμπορευματικών και Επιβατικών Μεταφορών (ΟΦΑΕ) τόνισε ότι οι οδικές μεταφορές εκπροσωπούν το 98% των εμπορευματικών μεταφορών της Ελλάδας. «Οι προβλέψεις είναι ότι το ποσοστό αυτό θα διευρυνθεί και άλλο. Ο κλάδος μας τα καταφέρνει αποτελεσματικά, αλλά υπάρχει συμφόρηση και ανάγκη για συνεργατικότητα μεταξύ των διαφορετικών τρόπων μεταφοράς. Στην Ελλάδα υπάρχει πολύς δρόμος για να λειτουργήσουν οι συνδυασμένες μεταφορές. Είμαστε αρκετά πίσω, αλλά με τον κατάλληλο οδικό χάρτη μπορούμε να προχωρήσουμε γρήγορα» σημείωσε η κα. Δουμάνη, ενώ είπε ότι στην Ελλάδα καταγράφεται ο υψηλότερος μέσος όρος ηλικίας φορτηγών οχημάτων σε όλη την Ευρώπη, καθώς και έλλειψη οδηγών βαρέων οχημάτων.
Η Διευθύντρια της ΟΦΑΕ υπογράμμισε, επίσης, ότι η ψηφιοποίηση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των χρόνων των διαδικασιών στις οδικές μεταφορές, ενώ είπε ότι μόλις πριν από λίγες ημέρες η Ελλάδα έγινε η 34η χώρα στον κόσμο, που κύρωσε το πρωτόκολλο του e-CMR για διέλευση φορτηγών με φορτωτικές σε ψηφιακή μορφή.
Μεγάλη η προοπτική ανάπτυξης των λιμανιών της Βόρειας Ελλάδας
Στην ανάπτυξη των ελληνικών περιφερειακών λιμένων αναφέρθηκε ο κ. Άγγελος Βλάχος, Διευθύνων Σύμβουλος του Οργανισμού Λιμένος Καβάλας (ΟΛΚ) υπογραμμίζοντας ότι το μεγάλο πρόβλημα στα ελληνικά λιμάνια είναι οι χρόνοι εξυπηρέτησης των πελατών. «Στα λιμάνια χρειάζονται επενδύσεις σε ανθρώπινους πόρους και σε υποδομές. Σε terminal και αποθηκευτικούς χώρους. Επίσης, στην τεχνολογική καινοτομία. Τα μεγάλα ελληνικά λιμάνια πλαγιοκοπούνται από ανταγωνιστικά γειτονικά λιμάνια» σημείωσε ο κ. Βλάχος και συμπλήρωσε ότι για τα λιμάνια της Βόρειας Ελλάδας υπάρχει πολύ μεγάλη προοπτική, καθώς θα αυξηθούν πολύ οι εμπορευματικές μεταφορές. Όσον αφορά στην ιδιωτικοποίηση του λιμανιού της Καβάλας δήλωσε ότι είναι θέμα χρόνου για να ολοκληρωθεί.
Εμπορεύματα με τον σιδηρόδρομο μέχρι τη Γερμανία
Ο κ. Dejan Nikolic, Διευθύνων Σύμβουλος της Σερβικής MBOX Terminals DOO, επεσήμανε ότι το MBOX είναι ένα intermodal terminal στη Σερβία με πλεονεκτική γεωγραφική θέση. «Έχουμε στρατηγικό πλεονέκτημα και προσπαθούμε να αναπτύξουμε τις συνδυασμένες μεταφορές με σύνδεση και με το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Για την ελληνική αγορά η περίπτωση μας έχει ενδιαφέρον, καθώς ένας πελάτης από την Ελλάδα μπορεί να στείλει τα εμπορεύματα του στη Γερμανία μέσω του σιδηροδρόμου. Χρειάζονται περισσότερες συνδέσεις με τον σιδηρόδρομο για να αναπτυχθούν οι μεταφορές και με αυτό το μέσο» κατέληξε ο ίδιος.
Συντονίστρια του πάνελ ήταν η Μαίρη Ευθυμιάτου, Αρχισυντάκτρια του SC & L Magazine
Κομβικός ο ρόλος των λιμανιών στα αναθεωρημένα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών
Οι στρατηγικές ανάπτυξης, καθώς και το πλάνο εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού δικτύου
Τον κρίσιμο ρόλο των λιμανιών στον σχεδιασμό των ευρωπαϊκών σιδηροδρομικών δικτύων, αλλά και την ανάγκη συνεργασίας της Πολιτείας με την αγορά για τον σχεδιασμό των σιδηροδρομικών διαδρομών τόνισαν οι ομιλητές του πρώτου διεθνούς συνεδρίου, Southeast Europe Connectivity Forum (SECF).
Στην σχετική ενότητα, την οποία συντόνισε ο δημοσιογράφος και ιδρυτής του Ypodomes.com, Νίκος Καραγιάννης, εξετάστηκαν διεξοδικά οι στρατηγικές ανάπτυξης, καθώς και το πλάνο εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού δικτύου, ενώ συζητήθηκαν οι αλλαγές που φέρνουν στον σιδηροδρομικό χάρτη ο Corridor X και ο Orient-East Med Corridor, που αποτελούν διασύνδεση της Βόρειας, της Βαλτικής, της Μαύρης Θάλασσας και της Μεσογείου, γεγονός που επιτρέπει τη βέλτιστη αξιοποίηση των λιμένων.
Η Πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων, Ιωάννα Τσιαπαρίκου, ανέφερε πως τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών βρίσκονται στο επίκεντρο της πολιτικής της ΕΕ και στα αναθεωρημένα δίκτυα ο ρόλος των σιδηροδρόμων είναι ιδιαίτερα κρίσιμος. Για την Ελλάδα, όπως είπε, οι δύο διάδρομοι φέρνουν αλλαγές, που έχουν να κάνουν με τα σημαντικά έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη. «Η Ελλάδα ως χώρα – πύλη δεν είναι στρατηγική επιδίωξη, αλλά τείνει να γίνει πραγματικότητα», σημείωσε και αναφέρθηκε στα σιδηροδρομικά έργα Θεσσαλονίκη – Τοξότες, την αναβάθμιση της γραμμής Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο και τη σύνδεση του 6ου Προβλήτα του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης.
Η κ. Τσιαπαρίκου παραδέχτηκε ότι οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι διανύουν μία εξαιρετικά δύσκολη περίοδο μετά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών και την κακοκαιρία Daniel που κατέστρεψε και καινούργια τμήματα του δικτύου. Τόνισε όμως πως η βελτίωση του δικτύου είναι αναπτυξιακός μονόδρομος, οπότε πρέπει να προχωρήσει η σύνδεση με γειτονικές χώρες και με τα λιμάνια, η ενίσχυση των σιδηροδρόμων με προσωπικό, η συντήρηση τμημάτων του δικτύου και να αναβαθμιστεί το τροχαίο υλικό.
Η πρόεδρος της ΡΑΣ επεσήμανε ότι τους τελευταίους μήνες γίνεται μία σημαντική προσπάθεια για τη διαλειτουργικότητα και το τροχαίο υλικό, με στόχο την επίτευξη της συμβατότητας με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Παράλληλα, η Αρχή έχει τον κρίσιμο ρόλο να διαμορφώσει νέο τοπίο σε ένα σχεδόν μονοπωλιακό περιβάλλον, προσελκύοντας νέες επιχειρήσεις στον ελληνικό σιδηρόδρομο, όπου σήμερα υπάρχουν μόλις τέσσερις αδειοδοτημένες εταιρείες. Επίσης, εξέφρασε την εκτίμηση ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξει ρύθμιση, ώστε να αρθεί ο κατακερματισμός στη λήψη αποφάσεων και τόνισε πως πρέπει να υπάρξει συνολικός σχεδιασμός, στον οποίο θα προσδιορίζεται ποια γραμμή θα πρέπει να συνδεθεί με ποιο λιμάνι.
Από την πλευρά του, ο Χρήστος Διονέλης, Ειδικός Σύμβουλος Έργων Μεταφορών της «Σαμαράς & Συνεργάτες ΑΕ – Σύμβουλοι Μηχανικοί», ανέφερε πως μέχρι τώρα η Ελλάδα συνδέεται μέσω του διαδρόμου East Med, ο οποίος σπάει σε δύο κομμάτια. Το ένα τμήμα είναι ο διάδρομος των Δυτικών Βαλκανίων και το δεύτερο ο διάδρομος Βαλτικής – Μαύρης Θάλασσας και Αιγαίου, τον οποίο χαρακτήρισε εξαιρετικής σημασίας, καθώς δίνει τη δυνατότητα στην Ελλάδα να εκμεταλλευτεί ροές που ήταν ανεκμετάλλευτες. Ήδη, όπως είπε, σε συνεργασία με τη Βουλγαρία έχει γίνει προεργασία και νομική ανάλυση για προώθηση και εκμετάλλευση, όμως το κόστος ανέρχεται σε 5 δις ευρώ, ενώ ο χρονικός ορίζοντας υλοποίησης είναι τα δέκα χρόνια.
«Σε αυτό το έργο μπορούμε να πάρουμε ένα κομμάτι και να το προωθήσουμε κατά προτεραιότητα. Είναι το τμήμα Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς, το οποίο μπορεί να γίνει πολύ γρήγορα με πολύ μικρά κεφάλαια και να προσελκύσει μεγάλες ροές από την αγορά», τόνισε και πρόσθεσε πως αν μπορέσει να πάρει το 6% – 8% από τις ροές μέσω Δαρδανελίων θα είναι βιώσιμο. Ο κ. Διονέλης υπογράμμισε πως για τον νέο σχεδιασμό η Πολιτεία θα πρέπει να αρχίσει να συνεργάζεται με την αγορά, που είναι οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, οι εταιρείες logistics και βέβαια τα λιμάνια.
Στο ζήτημα της σιδηροδρομικής σύνδεσης των λιμανιών εστίασε και ο Παναγιώτης Χριστέλης, Διευθυντής Διοίκησης & Λειτουργίας, VTG Rail Logistics Hellas ΕΠΕ. «Η Ελλάδα σιδηροδρομικώς διαφέρει, γιατί δεν είναι χώρα τράνζιτ, είναι τερματική χώρα. Αυτό που θέλουμε είναι να τη μετατρέψουμε σε χώρα τράνζιτ κι αυτό θα γίνει με τα λιμάνια», τόνισε. Ειδική αναφορά έκανε για τα λιμάνια της Ηγουμενίτσας και της Πάτρας, για τα οποία είπε πως πρέπει να υπάρχει ενεργό σιδηροδρομικό δίκτυο. Άλλωστε, όπως σημείωσε, υπάρχει ανάγκη να αναπτυχθεί το σιδηροδρομικό δίκτυο όχι μόνο από Βορρά προς Νότο, αλλά και από Ανατολή προς Δύση.
Ο κ. Χριστέλης επεσήμανε πως ο σιδηρόδρομος είναι το καθαρότερο μέσο μαζικής μεταφοράς και μπορεί να συμβάλει στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, ενώ τόνισε πως δεν λειτουργεί ανταγωνιστικά αλλά συμπληρωματικά με τα υπόλοιπα μέσα μεταφοράς.
Η ψηφιοποίηση, η εμπιστοσύνη και η ασφάλεια των δεδομένων περνούν μέσα από τα λιμάνια και την περιφερειακή συνεργασία
Τα συστήματα διαχείρισης στη λιμενική κοινότητα και η ψηφιοποίηση των δεδομένων που αφορούν στη μεταφορά των προϊόντων μέσω των λιμανιών μπορούν να δείξουν τον δρόμο για την επόμενη μέρα στην περιφερειακή συνεργασία και τη συνδεσιμότητα. Σε αυτό συνέκλιναν οι συμμετέχοντες στην αντίστοιχη θεματική ενότητα στις εργασίες του πρώτου διεθνούς συνεδρίου, Southeast Europe Connectivity Forum (SECF).
Ο Γενικός Διευθυντής και εκτελών χρέη Διοικητή, της Δημόσιας Αρχής Λιμένων Ιωάννης Γιαννάκος αναφέρθηκε στον ειδικό ρόλο που διαδραματίζει η Αρχή για την «εύρυθμη λειτουργία των κανόνων της αγοράς, των παικτών δηλ. των επιχειρήσεων και τα λιμάνια είναι επιχειρήσεις και τις σχέσεις τους με το Δημόσιο». Σύμφωνα με τον επικεφαλής της ΔΑΛ η σημαντικότερη παράμετρος που αφορά την ανάπτυξη της ψηφιοποίησης είναι «η εμπιστοσύνη. Αυτή πρέπει αμοιβαία να επιδείξουν όλες οι πλευρές». Ο κ. Γιαννάκος τόνισε πως η ενίσχυση του ρόλου της ψηφιοποίησης «περνά από μέσα από τα συστήματα της διαχείρισης δεδομένων κι αυτά πρέπει να συνοδεύονται από την αρχή της «εμπιστευσιμότητας». Ο ίδιος υπογράμμισε πως το θέμα της ανάπτυξης της χρήσης της τεχνολογίας έχει ενταχθεί στο έργο του ψηφιακού μετασχηματισμού που το Υπουργείο Ναυτιλίας προχωρά και ανάμεσα στα άλλα, αφορά και την διαχείριση δεδομένων μέσα και από τον επίσημο εθνικό μας διαδικτυακό τόπο, το gov.gr, παρέχοντας ακόμη μεγαλύτερη ασφάλεια.
Την ανάγκη της περαιτέρω ενίσχυσης της ψηφιοποίησης σε όλα τα λιμάνια της χώρας, επισήμανε ο Βασίλειος Μάμαλης, Εκτελεστικός Διευθυντής της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος. «Στα μεγάλα λιμάνια της χώρας βλέπουμε πως η ψηφιακή εποχή έχει προχωρήσει σημαντικά, αλλά το ίδιο πρέπει να γίνει και στα υπόλοιπα δημόσια μικρότερα λιμάνια», υπογράμμισε ο επικεφαλής της ΕΛΙΜΕ. Ο ίδιος παράλληλα τόνισε ότι η χώρα μας έχει γενικώς μείνει πίσω σε ό,τι αφορά το ψηφιακό περιβάλλον και των big data, κι αυτό πρέπει άμεσα να το δούμε.
Χαρακτηριστική ήταν η αναφορά του Γενικού Διευθυντή του Ανατολικού Λιμένα του Πορτ Σάιντ της Αιγύπτου, Aly Assem Ibrahim, όταν θύμισε το πρόβλημα που αντιμετώπισε το εν λόγω λιμάνι το 2021, όταν ένα πλοίο ακινητοποιήθηκε κι όλοι, όπως είπε «μετρούσαν τα δευτερόλεπτα», και τη σημασία που έχει για την οικονομία στις μεταφορές. Μάλιστα τόνισε πως εκείνες τις μέρες μπήκε μέσα στις συζητήσεις και το θέμα της κυβερνοασφάλειας και γι΄ αυτό το λόγο το Πόρτ Σάιντ προχώρησε σε ένα τέτοιο σχέδιο ασφάλειας των δεδομένων, συνολικού κόστους περίπου 300 εκατ. δολαρίων. Ο ίδιος ανέφερε πως η Θεσσαλονίκη είναι η πύλη για τη ΝΑ Ευρώπη κι είναι πολύ σημαντικό να ενισχυθούν οι περιφερειακές συνεργασίες και η συνδεσιμότητα, αφού το θέμα του κόστους έχει πολύ μεγάλη σημασία.
Ο Νικόλαος Λιάπης, Μέλος του ΔΣ της Ένωσης Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων υπογράμμισε πως έχει ιδιαίτερη σημασία για τον κλάδο η επίτευξη των στόχων της ψηφιοποίησης και της απανθρακοποίησης, αφού το γενικότερο εγχείρημα είναι και δύσκολο και βέβαια εξαιρετικά δαπανηρό. Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι σίγουρο πως η ψηφιοποίηση θα περιορίσει τα κόστη μεταφοράς και αναμονής των πλοίων που στη συνέχεια αυτό θα συμβάλλει και στην απανθρακοποίηση.
Ο Tom Schouten, Διευθυντής Πωλήσεων και Επιχειρηματικής Ανάπτυξης των Ολλανδικών Λιμένων είπε πως το σημαντικότερο χαρακτηριστικό που διέπει την ανάπτυξη της ψηφιοποίησης είναι η εμπιστοσύνη. Στην Ολλανδία, όπως είπε, τα δεδομένα διακινούνται με ασφάλεια και έχουν κοινό παρονομαστή, πάντα την αμοιβαία εμπιστοσύνη όλων των εμπλεκόμενων μερών.
Την συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Φώτης Φωτεινός από το metaforespress.gr
