Πώς πρέπει να σκεφτόμαστε τα οικονομικά της τεχνητής νοημοσύνης;

Ο  οἰκονομολόγος Paul Krugman, συνομιλεῖ με τον  Erik Brynjolfsson,  ειδικό στη σύνδεση   τεχνολογίας καὶ οἰκονομίας, για την  οἰκονομική ἐπίδραση τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης (AI). Στη συνομιλία τους εξετάζουν  τὸ παράδοξο τῆς παραγωγικότητος, τὴν πιθανὴ ὑπομέτρηση τῆς οἰκονομικῆς ἀξίας στην ψηφιακῇ ἐποχῇ, καὶ τὴν ἀνάγκη ἀναδιοργανώσεως τῶν ἐπιχειρήσεων για να ἀξιοποιηθῇ πλήρως ἡ τεχνολογία. Ὁ Brynjolfsson  ἐκφράζει  αισιοδοξία  για την  μελλοντική αὐξηση τῆς παραγωγικότητος λόγω τῆς AI, ἀλλὰ καὶ ἐπισημαίνει τὴν σημασία του διαμοιρασμού  τῶν ὠφελειῶν τῆς τεχνολογικῆς προόδου. Ἐν κατακλείδι, ἀμφότεροι ἀναγνωρίζουν τὴν μετασχηματιστικὴ δύναμη τῆς AI.

1. Πώς ορίζεται η τεχνολογική πρόοδος στην οικονομία και ποιος ο ρόλος της στην αύξηση του βιοτικού επιπέδου, σύμφωνα με τον Erik Brynjolfsson;

Ο Erik Brynjolfsson αναφέρεται στην εργασία του Robert Solow, ο οποίος έδειξε ότι η τεχνολογική πρόοδος είναι ο κύριος οδηγός για την αύξηση του βιοτικού επιπέδου, πολύ περισσότερο από την αύξηση των ωρών εργασίας ή του κεφαλαίου. Ο Brynjolfsson εστιάζει σε μια κατηγορία τεχνολογιών που ονομάζονται Τεχνολογίες Γενικής Χρήσης (GPTs), όπως η ατμομηχανή, ο ηλεκτρισμός και, κατά τη γνώμη του, η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ). Αυτές οι τεχνολογίες έχουν τη δυνατότητα να μεταμορφώσουν πολλούς τομείς της οικονομίας και να οδηγήσουν σε σημαντική πρόοδο.

2. Τι ήταν το «παράδοξο της παραγωγικότητας» που παρατήρησε ο Robert Solow τη δεκαετία του 1980 και πώς το εξήγησε αρχικά ο Erik Brynjolfsson;

Το «παράδοξο της παραγωγικότητας», όπως το έθεσε ο Robert Solow, ήταν η παρατήρηση ότι ενώ η τεχνολογία των υπολογιστών φαινόταν να εξαπλώνεται παντού, αυτό δεν αντικατοπτριζόταν στα στατιστικά στοιχεία παραγωγικότητας. Ο Erik Brynjolfsson ασχολήθηκε με αυτό το παράδοξο στην αρχική του έρευνα.

3. Πώς λύθηκε το αρχικό παράδοξο της παραγωγικότητας τη δεκαετία του 1990 και γιατί παρατηρείται ένα «δεύτερο παράδοξο παραγωγικότητας» σήμερα σε σχέση με την ψηφιακή επανάσταση και την ΤΝ;

Το αρχικό παράδοξο της παραγωγικότητας φάνηκε να λύνεται τη δεκαετία του 1990 με μια σημαντική αύξηση της παραγωγικότητας, η οποία αποδόθηκε στην εξάπλωση του Διαδικτύου και των μεγάλων εταιρικών συστημάτων (ERP). Ωστόσο, η αύξηση της παραγωγικότητας επιβραδύνθηκε μετά το 2005 περίπου, δημιουργώντας ένα «δεύτερο παράδοξο παραγωγικότητας», όπου παρά τις τεράστιες τεχνολογικές εξελίξεις, όπως το Διαδίκτυο ευρείας ζώνης και τα smartphones, δεν παρατηρείται αντίστοιχη αύξηση στα επίσημα στατιστικά στοιχεία παραγωγικότητας.

4. Ποια είναι η άποψη του Erik Brynjolfsson για το ρόλο της εσφαλμένης μέτρησης του ΑΕΠ στην εξήγηση του δεύτερου παραδόξου παραγωγικότητας και πώς η νέα μέτρηση «ΑΕΠ-Β» προσπαθεί να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα;

Ο Erik Brynjolfsson αναγνωρίζει ότι η εσφαλμένη μέτρηση του ΑΕΠ παίζει ρόλο, καθώς το παραδοσιακό ΑΕΠ δεν καταγράφει καλά την αξία των ψηφιακών αγαθών και υπηρεσιών που συχνά παρέχονται δωρεάν ή σε πολύ χαμηλή τιμή, παρά τη σημαντική ωφέλεια που προσφέρουν στους καταναλωτές. Για να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα, η ομάδα του στο Στάνφορντ έχει αναπτύξει μια νέα μέτρηση ευημερίας που ονομάζεται ΑΕΠ-Β (GDP-B), η οποία προσπαθεί να μετρήσει το «καταναλωτικό πλεόνασμα» που δημιουργείται από αυτά τα αγαθά.

5. Πέρα από τη μέτρηση, ποια άλλη εξήγηση προτείνει ο Erik Brynjolfsson για το δεύτερο παράδοξο παραγωγικότητας, αναφερόμενος στην «καμπύλη J της παραγωγικότητας»;

Ο Brynjolfsson υποστηρίζει ότι η διαδικασία της οργανωτικής ανασυγκρότησης και της αναμόρφωσης των επιχειρηματικών διαδικασιών που απαιτούνται για την πλήρη αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών χρειάζεται χρόνο και αρχικά μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της μετρούμενης παραγωγικότητας. Αυτό απεικονίζεται στην «καμπύλη J της παραγωγικότητας», όπου αρχικά η παραγωγικότητα μπορεί να μειωθεί καθώς οι επιχειρήσεις επενδύουν σε άυλα στοιχεία όπως η επανεκπαίδευση του εργατικού δυναμικού και η αναδιοργάνωση, αλλά στη συνέχεια αυξάνεται σημαντικά καθώς αυτές οι επενδύσεις αποδίδουν.

6. Πώς περιγράφει ο Erik Brynjolfsson τη σημερινή επανάσταση της ΤΝ σε σύγκριση με τις προηγούμενες προσπάθειες στον τομέα και ποιοι είναι οι τρεις βασικοί παράγοντες που την καθιστούν διαφορετική;

Ο Brynjolfsson περιγράφει τη σημερινή επανάσταση της ΤΝ ως μια «επανάσταση της μηχανικής μάθησης», σε αντίθεση με τα προηγούμενα «συστήματα βασισμένα σε κανόνες». Οι τρεις βασικοί παράγοντες που τη διαφοροποιούν είναι η τεράστια ποσότητα διαθέσιμων δεδομένων, η σημαντικά αυξημένη υπολογιστική ισχύς (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης GPUs) και οι βελτιώσεις στους αλγορίθμους.

7. Ποιες είναι οι πιθανές οικονομικές επιπτώσεις της «μετασχηματιστικής ΤΝ» που αναφέρει ο Erik Brynjolfsson, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων στην απασχόληση και στην κατανομή του πλούτου;

Ο Brynjolfsson πιστεύει ότι η «μετασχηματιστική ΤΝ» έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει ένα μεγάλο ποσοστό των γνωστικών επαγγελμάτων. Προβλέπει ότι ενώ θα δημιουργηθεί τεράστια αξία, υπάρχει κίνδυνος αυτή η αξία και ο πλούτος να συγκεντρωθούν σε λίγα χέρια, καθώς οι μηχανές θα μπορούν να εκτελούν όλο και περισσότερες εργασίες που σήμερα εκτελούνται από ανθρώπους. Επομένως, τονίζει την ανάγκη να αναδιαμορφωθεί το οικονομικό σύστημα για να διασφαλιστεί η ευρεία κατανομή των οφελών.

8. Ποια είναι η άποψη του Erik Brynjolfsson για την κατανάλωση ενέργειας που σχετίζεται με την ανάπτυξη της ΤΝ και ποιες πιθανές λύσεις αναφέρονται;

Ο Brynjolfsson αναγνωρίζει την ανησυχία για την υψηλή κατανάλωση ενέργειας που απαιτούν τα μεγαλύτερα μοντέλα ΤΝ. Ως πιθανές λύσεις αναφέρει την αναζήτηση πιο αποδοτικών αλγορίθμων που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη ισχυρότερων μοντέλων με λιγότερη ενέργεια, καθώς και την επένδυση σε καθαρές πηγές ενέργειας. Αναφέρεται επίσης στην εμφάνιση μικρότερων αλλά εξίσου ισχυρών μοντέλων, όπως το DeepSeek, ως μια ελπιδοφόρα κατεύθυνση.

 
Πηγή:  paulkrugman.substack.com