
Τι κάνει το Κατάρ στην Ανατολική Μεσόγειο;
Τόσο το Κατάρ όσο και η Τουρκία προωθούν την ίδια ισλαμιστική ατζέντα. Αυτό δείχνει μια πιθανή γεωπολιτική ευθυγράμμιση και μια κοινή επιδίωξη στόχων
Οι επενδύσεις του Κατάρ στην Ανατολική Μεσόγειο δεν έχουν μόνο οικονομικές διαστάσεις, αλλά και σημαντικές γεωπολιτικές και στρατηγικές επιπτώσεις, οι οποίες ενδέχεται να αυξήσουν τις προκλήσεις ασφαλείας στην περιοχή
Το άρθρο του Michael Rubin στο aei.org εξετάζει τις γεωστρατηγικές επενδύσεις του Κατάρ στην Ανατολική Μεσόγειο, αναλύοντας την απόκτηση μεριδίων σε κοιτάσματα φυσικού αερίου σε Λίβανο, Αίγυπτο και Κύπρο. Παρά την αφθονία ενεργειακών πόρων στο εσωτερικό του, η κίνηση του Κατάρ θεωρείται όχι μόνο οικονομική, αλλά και γεωπολιτική προσπάθεια για την εδραίωση επίδρασης στην περιοχή, ενδεχομένως υποστηρίζοντας παράλληλα ισλαμιστικές οργανώσεις. Η συνεργασία με μεγάλες εταιρείες ενέργειας και η γεωγραφική θέση των κοιτασμάτων επιτρέπουν στον Κατάρ να επηρεάζει τις σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας.
1. Γιατί το Qατάρ, μια χώρα με τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου, επενδύει σε κοιτάσματα στην Ανατολική Μεσόγειο;
Το Κατάρ κατέχει την τρίτη θέση παγκοσμίως σε αποθέματα φυσικού αερίου και, θεωρητικά, δεν έχει ανάγκη από περισσότερο. Οι επενδύσεις στην Ανατολική Μεσόγειο δεν φαίνεται να στοχεύουν στην εξασφάλιση επιπλέον φυσικού αερίου, αλλά στην εγκαθίδρυση μιας γεωστρατηγικής παρουσίας σε μια περιοχή αυξανόμενης σημασίας. Η ανάπτυξη κοιτασμάτων φυσικού αερίου προσφέρει στο Qατάρ μια επιχειρηματική “κάλυψη” για την παρουσία πλοίων, προσωπικού και εξοπλισμού στην περιοχή.
2. Ποιες είναι οι συγκεκριμένες επενδύσεις του Κατάρ στην Ανατολική Μεσόγειο;
Το Κατάρ έχει προβεί σε σημαντικές επενδύσεις στην περιοχή. Αντικατέστησε μια ρωσική εταιρεία στην εξερεύνηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου στα ανοικτά του Λιβάνου, αγόρασε μερίδιο 23% σε ένα αιγυπτιακό θαλάσσιο κοίτασμα από την Chevron και συνεργάζεται με την ExxonMobil για γεωτρήσεις στα ανοικτά της Κύπρου. Αυτές οι επενδύσεις υπογραμμίζουν τη στρατηγική της διείσδυση στην περιοχή.
3. Πώς χρησιμοποιεί το Κατάρ τα τεράστια έσοδά της από το φυσικό αέριο;
Το Κατάρ έχει έναν τεράστιο πλούτο από το φυσικό αέριο, που διαχειρίζεται το Κρατικό Επενδυτικό Ταμείο, το οποίο εκτιμάται σε πάνω από μισό τρισεκατομμύριο δολάρια. Εκτός από τις επενδύσεις, η χώρα επιδοτεί μέσα ενημέρωσης, φιλανθρωπικές οργανώσεις και πανεπιστήμια. Επίσης, υπάρχουν ισχυρισμοί για μυστική διοχέτευση χρημάτων σε ισλαμιστικές οργανώσεις και πιθανώς σε τρομοκρατικές ομάδες.
4. Πώς μπορεί η δραστηριότητα του Κατάρ στην Ανατολική Μεσόγειο να επηρεάσει την περιφερειακή ασφάλεια;
Η στρατηγική παρουσία του Κατάρ στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσω της ανάπτυξης φυσικού αερίου, δημιουργεί ευκαιρίες για επιτήρηση και πιθανή παρεμπόδιση των ενεργειών χωρών όπως το Ισραήλ. Επιπλέον, υπάρχει ο κίνδυνος το Κατάρ να χρησιμοποιήσει τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες για να μεταφέρει χρήματα και εξοπλισμό σε τρομοκρατικές οργανώσεις, παρόμοια με τον τρόπο που η Χαμάς χρησιμοποίησε διεθνή βοήθεια για να δημιουργήσει σήραγγες.
5. Ποια είναι η σχέση του Κατάρ με την Τουρκία στην περιοχή;
Το Κατάρ και η Τουρκία, αν και με διαφορετικούς τρόπους, προωθούν μια παρόμοια ισλαμιστική ατζέντα. Η Τουρκία επιδιώκει την ανάπτυξη αγωγών που παραβιάζουν τα κυπριακά χωρικά ύδατα και εμποδίζουν τις φιλοδοξίες του Ισραήλ για συνδέσεις αγωγών με την Ελλάδα και την Κύπρο. Η παρουσία του Κατάρ στην περιοχή μπορεί να συνδυαστεί με τις γεωπολιτικές φιλοδοξίες της Τουρκίας.
6. Πώς μπορεί το Κατάρ να ασκήσει επιρροή κατά του Ισραήλ μέσω των επενδύσεών της;
Το Κατάρ, μέσω των συνεργασιών του με μεγάλες ενεργειακές εταιρείες, μπορεί να ασκήσει έμμεση πίεση και να κάνει λόμπι εναντίον του Ισραήλ, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, χωρίς να αντιμετωπίσει άμεσα το στίγμα που συνοδεύει τη χώρα. Αυτό γίνεται μέσω των εταιρικών της συνεργασιών και της επιρροής που αυτές ασκούν σε πολιτικό επίπεδο.
7. Γιατί οι επενδύσεις του Κατάρ στην Ανατολική Μεσόγειο αποτελούν “αυτογκόλ” για χώρες όπως η Αίγυπτος και η Κύπρος;
Η συνεργασία της Αιγύπτου και της Κύπρου με το Κατάρ για την ανάπτυξη φυσικού αερίου στην περιοχή μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη, καθώς ενισχύει την επιρροή του Κατάρ στην περιοχή και θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξημένες προκλήσεις ασφάλειας στο μέλλον. Η ενίσχυση της παρουσίας του Κατάρ στην Ανατολική Μεσόγειο είναι ιδιαίτερα ανησυχητική δεδομένων των γεωπολιτικών εντάσεων στην περιοχή.
8. Ποιος είναι ο απώτερος στόχος του Κατάρ με τις επενδύσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο, πέρα από τα οικονομικά οφέλη;
Ο κύριος στόχος του Κατάρ δεν φαίνεται να είναι η κερδοφορία από την πώληση φυσικού αερίου, αλλά η εγκαθίδρυση μιας στρατηγικής παρουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία της επιτρέπει να παρακολουθεί τις δραστηριότητες άλλων χωρών, να επηρεάζει την περιφερειακή ασφάλεια και να προωθεί γεωπολιτικές ατζέντες, πιθανώς σε συνεργασία με την Τουρκία. Η ενεργειακή δραστηριότητα προσφέρει μια βολική “κάλυψη” για τις στρατηγικές αυτές.