Το κράτος δικαίου διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση μιας σταθερής και ευημερούσας κοινωνίας

Η αποσταθεροποίηση του κράτους δικαίου υπονομεύει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, διαιωνίζει τη διαφθορά και εντείνει τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες

 
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποτέλεσε αντικείμενο ειδικής συζήτησης στις 17 Ιανουαρίου στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου  για τα καυτά θέματα του κράτους δικαίου, την ελευθερία του Τύπου και την τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε το γεγονός της θεσμικής παρέμβασης της Επιτρόπου Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρέιντερς  που με εμφατικό τρόπο αποδέχθηκε ότι υπάρχουν λόγοι ανησυχίας σε μια σειρα υπαρκτών, ανοικτών, ευαίσθητων ζητημάτων λειτουργία του κράτους δικαίου όπως το ζήτημα των υποκλοπών,  τον τρόπο που οι επικεφαλής των αρχών που θα έχουν την αρμοδιότητα του ελέγχου της διαφάνειας διορίζονται απευθείας από την κυβέρνηση, το γεγονός ότι οι δημοσιογράφοι και υπερασπιστές των δικαιωμάτων των πολιτών βρίσκονται αντιμέτωποι με καταχρηστικές μηνύσεις,  το γεγονός ότι «βλέπουμε περιορισμένη δίωξη συγκεκριμένων περιπτώσεων διαφθοράς», αλλά και για την επάρκεια του προσωπικού του ΕΣΡ. Ο απόηχος και οι επιπτώσεις της δημόσιας παραδοχής αυτών των δεδομένων από την Επίτροπο Δικαιοσύνης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου , στα θέματα ευρωπαικών κονδυλίων , άμεσων ξένων επενδύσεων και εγχώριων επενδυτών κρίνεται από παράγοντες της αγοράς ιδιαιτέρως σημαντικός και η κυβέρνηση οφείλει να κινηθεί με πράξεις και όχι γενικόλογες δηλώσεις καθησυχασμού  να περιορίσει κατά αρχήν την αρνητική εικόνα που έχει η χώρα με την βούλα πλέον θεσμικών οργάνων της Ευρώπης.

Το κράτος δικαίου διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση μιας σταθερής και ευημερούσας κοινωνίας. Ωστόσο, όταν το κράτος δικαίου αποσταθεροποιείται, οι δυσμενείς επιπτώσεις του στην οικονομική ανάπτυξη γίνονται εμφανείς.

Το κράτος δικαίου αναφέρεται σε ένα νομικό πλαίσιο που υποστηρίζει τις αρχές της δικαιοσύνης, της ισότητας και της δικαιοσύνης. Περιλαμβάνει την ιδέα ότι κανένα άτομο ή οντότητα δεν είναι υπεράνω του νόμου και ότι οι νόμοι είναι σαφείς, προβλέψιμοι και εφαρμόζονται με συνέπεια. Το κράτος δικαίου προστατεύει τα δικαιώματα ιδιοκτησίας, την επιβολή των συμβάσεων και την προσωπική ασφάλεια, δημιουργώντας ένα περιβάλλον που ευνοεί την οικονομική ανάπτυξη.

Το κράτος δικαίου προωθεί την οικονομική ανάπτυξη προάγοντας ένα σταθερό και προβλέψιμο επιχειρηματικό περιβάλλον. Παρέχει στους επενδυτές εμπιστοσύνη καθώς διασφαλίζει ότι τα δικαιώματά τους θα προστατεύονται και οι αλληλεπιδράσεις τους με άλλους θα διεξάγονται δίκαια. Επιπλέον, ένα ισχυρό νομικό πλαίσιο μειώνει τη διαφθορά, ενθαρρύνει την καινοτομία και ενισχύει την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, τα οποία είναι απαραίτητα για τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Αποσταθεροποίηση του κράτους δικαίου συμβαίνει όταν οι θεμελιώδεις αρχές του παραμελούνται, υπονομεύονται ή καταχρώνται. Αυτό μπορεί να εκδηλωθεί μέσω της συστημικής διαφθοράς, της πολιτικής παρέμβασης στο δικαστικό σύστημα, της αδύναμης επιβολής του νόμου και της επιλεκτικής εφαρμογής των νόμων. Μια τέτοια αποσταθεροποίηση διαβρώνει την εμπιστοσύνη του κοινού στο νομικό σύστημα, εμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη και μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική αναταραχή.

Ένα αποδυναμωμένο κράτος δικαίου επηρεάζει αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη με διάφορους τρόπους. Η ανεξέλεγκτη διαφθορά διαβρώνει τα δημόσια οικονομικά, υπονομεύει τις επενδύσεις και στρεβλώνει τον ανταγωνισμό της αγοράς. Οι καταχρήσεις του κράτους δικαίου, όπως η άδικη μεταχείριση των επιχειρήσεων, εμποδίζουν την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, οδηγώντας σε μειωμένη παραγωγικότητα και οικονομική στασιμότητα.

Ένα αποσταθεροποιημένο κράτος δικαίου επηρεάζει άμεσα την εμπιστοσύνη των επενδυτών και, κατά συνέπεια, τις άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ). Οι επενδυτές διστάζουν να επενδύσουν σε χώρες όπου η νομική προστασία είναι αδύναμη, καθώς ο κίνδυνος να χάσουν την επένδυσή τους ή να αντιμετωπίσουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό είναι υψηλός. Αυτή η έλλειψη επενδύσεων εμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη και εμποδίζει τη μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας.

Η επιδείνωση του κράτους δικαίου καθιστά την επιβολή των συμβάσεων και την επίλυση διαφορών πιο απαιτητικές. Οι επιχειρήσεις αγωνίζονται να εξασφαλίσουν τη συμμόρφωση και να επιλύσουν αποτελεσματικά τις διαφορές, προκαλώντας καθυστερήσεις, απώλεια εσόδων και αυξημένο κόστος συναλλαγών. Αυτή η αβεβαιότητα οδηγεί σε μείωση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, μειωμένη εμπιστοσύνη και περιορισμένη οικονομική ανάπτυξη.

Η αποσταθεροποίηση του κράτους δικαίου επιτείνει τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες, παρεμποδίζοντας την κοινωνική συνοχή και σταθερότητα. Όταν επικρατεί η ατιμωρησία και η δικαιοσύνη γίνεται επιλεκτική, η δημόσια δυσαρέσκεια εντείνεται, οδηγώντας ενδεχομένως σε κοινωνικές αναταραχές και συγκρούσεις. Μια τέτοια αστάθεια δημιουργεί ένα δυσμενές περιβάλλον για την οικονομική ανάπτυξη, τρομάζοντας τους επενδυτές και εμποδίζοντας την ευημερία.

Η ανοικοδόμηση του κράτους δικαίου μπορεί να είναι μια πολύπλοκη και μακροπρόθεσμη διαδικασία. Η προτεραιότητα στις νομικές μεταρρυθμίσεις, η προώθηση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, η ενίσχυση των θεσμών και η ενίσχυση της νομικής εκπαίδευσης είναι κρίσιμα βήματα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο νομικό σύστημα. Ένα ισχυρό κράτος δικαίου δημιουργεί ένα περιβάλλον που ευνοεί την οικονομική ανάκαμψη, την προσέλκυση επενδύσεων και την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης.

Η διεθνής συνεργασία και υποστήριξη είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της αποσταθεροποίησης του κράτους δικαίου. Οι αξιολογήσεις από ομοτίμους, η ξένη βοήθεια, η τεχνική βοήθεια και οι πρωτοβουλίες ανάπτυξης ικανοτήτων μπορούν να βοηθήσουν τις χώρες που αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις του κράτους δικαίου. Οι συλλογικές προσπάθειες σε παγκόσμιο επίπεδο μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία βιώσιμων, διαφανών και υπεύθυνων νομικών συστημάτων, προάγοντας τόσο την οικονομική ανάπτυξη όσο και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Το κράτος δικαίου χρησιμεύει ως καταλύτης για την οικονομική ανάπτυξη. Η αποσταθεροποίησή του υπονομεύει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, παρεμποδίζει τις επιχειρηματικές δραστηριότητες, διαιωνίζει τη διαφθορά και εντείνει τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες. Αντίθετα, ένα ισχυρό κράτος δικαίου υποστηρίζει ένα ακμάζον επιχειρηματικό περιβάλλον, ενθαρρύνει την καινοτομία και ενισχύει την κοινωνική σταθερότητα. Η ανοικοδόμηση και η ενίσχυση του κράτους δικαίου είναι κρίσιμες προσπάθειες, που απαιτούν τόσο εγχώριες όσο και διεθνείς προσπάθειες για την προώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής ευημερίας.