Το τριπλό στοίχημα των Ευρωπαϊκών Λιμένων: Πράσινη μετάβαση, ασφάλεια και ψηφιοποίηση στο επίκεντρο
Θεσσαλονίκη, Ελλάδα – Σε μια περίοδο ραγδαίων γεωπολιτικών και οικονομικών μεταβολών, το 21ο Ετήσιο Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Θαλάσσιων Λιμένων (ESPO), που φιλοξενήθηκε για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη στις 8-9 Μαΐου 2025, ανέδειξε τις κρίσιμες προκλήσεις και ευκαιρίες για τα ευρωπαϊκά λιμάνια. Η άμυνα, η απανθρακοποίηση και η ψηφιοποίηση αναδείχθηκαν ως το τριπλό στοίχημα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και ανταγωνιστικότητας των λιμένων της Ευρώπης.
Η κεντρική θέση του συνεδρίου, όπως διατυπώθηκε από κορυφαίους εκπροσώπους της ευρωπαϊκής λιμενικής και ναυτιλιακής βιομηχανίας, εστιάζει στην ανάγκη για μια φιλόδοξη, ευέλικτη και ενιαία ευρωπαϊκή στρατηγική για τα λιμάνια, η οποία θα ενσωματώνει τις νέες πραγματικότητες και προκλήσεις. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος αρμόδιος για τις Βιώσιμες Μεταφορές και τον Τουρισμό, Απόστολος Τζιτζικώστας, ανακοίνωσε την επικείμενη παρουσίαση της νέας στρατηγικής έως το τέλος του 2025, τονίζοντας ότι τα λιμάνια δεν είναι απλώς κόμβοι διακίνησης εμπορευμάτων, αλλά πυλώνες οικονομίας, ενέργειας, καινοτομίας και ευρωπαϊκής ταυτότητας.
Βασικές προκλήσεις και στρατηγικές προτεραιότητες
Οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα ευρωπαϊκά λιμάνια περιλαμβάνουν την πράσινη μετάβαση, την ψηφιοποίηση, την ασφάλεια (φυσική και ψηφιακή), την ανθεκτικότητα των εφοδιαστικών αλυσίδων, τις γεωπολιτικές εντάσεις και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ανάγκη για προσαρμογή στις νέες γεωοικονομικές συνθήκες, όπως η αναδιάταξη των παγκόσμιων δικτύων παραγωγής και εμπορίου, η αποσύνδεση από την Κίνα και η ενίσχυση της περιφερειοποίησης.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι στρατηγικές προτεραιότητες περιλαμβάνουν:
Πράσινη μετάβαση: Η ηλεκτροδότηση πλοίων, τα εναλλακτικά καύσιμα (όπως LNG, αμμωνία, βιοκαύσιμα) και οι βιώσιμες εφοδιαστικές αλυσίδες αποτελούν επιταγές. Σημαντική είναι η ανάπτυξη των λιμανιών ως κόμβων εισαγωγής, παραγωγής και υποστήριξης της καθαρής ενέργειας.
Ψηφιοποίηση και καινοτομία: Η υιοθέτηση «έξυπνων» τεχνολογιών είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της διαχείρισης φορτίου, της ασφάλειας και της ανθεκτικότητας.
Ασφάλεια και ανθεκτικότητα: Η ενίσχυση της φυσικής και ψηφιακής ασφάλειας, καθώς και η διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας των λιμένων απέναντι σε κρίσεις, αποτελούν βασικές προτεραιότητες. Το ΝΑΤΟ αναγνώρισε τη μεγάλη σημασία των λιμανιών για τη στρατιωτική κινητικότητα και ασφάλεια.
Υποστηρικτικό νομοθετικό πλαίσιο: Ζητήθηκε ένα ευέλικτο και ρεαλιστικό νομοθετικό πλαίσιο που θα ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών λιμένων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Επενδύσεις και χρηματοδότηση: Η πρόσβαση σε χρηματοδότηση από ταμεία της ΕΕ και η προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων θεωρούνται κρίσιμες για την αναβάθμιση των υποδομών και την εφαρμογή νέων τεχνολογιών.
Συνεργασίες και συμμαχίες: Η συλλογική δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η ανάπτυξη νέων συνεργασιών με χώρες όπως η Ινδία κρίνονται απαραίτητες για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και τη διαμόρφωση νέων εφοδιαστικών αλυσίδων. Η Ινδία αναδεικνύεται σε κρίσιμο εταίρο για την Ευρώπη στην προσπάθεια διαφοροποίησης των αλυσίδων εφοδιασμού.
Ανθρώπινο δυναμικό: Η αντιμετώπιση ελλείψεων σε προσωπικό και η ενίσχυση των δεξιοτήτων στον ναυτιλιακό τομέα αποτελούν προτεραιότητα.
Σύνδεση με τις τοπικές κοινωνίες: Ο σεβασμός προς τις τοπικές κοινωνίες και το περιβάλλον, καθώς και η αναγνώριση του ρόλου του λιμένα ως αναπόσπαστου μέρους της κοινότητας, είναι σημαντικά.
Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης
Ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ Α.Ε.) ως οικοδεσπότης του συνεδρίου, ανέδειξε τη στρατηγική σημασία της πόλης και του λιμένα της στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Παρουσιάστηκαν οι επενδύσεις στην αναβάθμιση των υποδομών, με αιχμή του δόρατος το έργο επέκτασης του Προβλήτα 6, το οποίο θα ενισχύσει σημαντικά την ανταγωνιστικότητα του λιμένα και τη δυνατότητα εξυπηρέτησης μεγαλύτερων πλοίων.
Συμπεράσματα
Το 21ο Ετήσιο Συνέδριο της ESPO υπογράμμισε την ανάγκη για προσαρμογή των ευρωπαϊκών λιμένων σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Η επιτυχία εξαρτάται από την ικανότητα τους να επενδύσουν στην πράσινη μετάβαση, την ψηφιοποίηση και την ενίσχυση της ασφάλειας και ανθεκτικότητας, οικοδομώντας παράλληλα ισχυρές συνεργασίες σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για τα λιμάνια αναμένεται να παράσχει το πλαίσιο για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων και την αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάζονται.
Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να ανατρέξετε στην ιστοσελίδα του συνεδρίου: ESPO Conference.
mywaypress.gr
