Πώς μπορεί να πετύχει και στην Ελλάδα το Σύστημα Επιστροφής Εγγύησης (DRS)

Την ευκαιρία να γνωρίσουν καλύτερα τη μακροχρόνια εμπειρία του νορβηγικού συστήματος επιστροφής εγγύησης (Deposit Return System – DRS), ενός από τα πιο επιτυχημένα DRS παγκοσμίως, και να συζητήσουν πώς μπορούν να αξιοποιήσουν τις καλές πρακτικές του ώστε να δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία για το αντίστοιχο ελληνικό σύστημα, που θα τεθεί σε λειτουργία την 1 η Δεκεμβρίου 2025, είχαν, την Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου 2025, εκπρόσωποι της πολιτείας, φορείς της αγοράς και στελέχη επιχειρήσεων.

Τη συνάντηση εργασίας για το θέμα διοργάνωσαν η Πρεσβεία της Νορβηγίας στην Ελλάδα και ο νορβηγικός οργανισμός Innovation Norway, με την υποστήριξη της TOMRA, νορβηγικής πολυεθνικής εταιρείας παραγωγής συστημάτων συλλογής και διαλογής προϊόντων, όπως μηχανές αντίστροφης αυτόματης πώλησης (Reverse Vending Machines – RVM) για τη συλλογή φιαλών και μεταλλικών περιεκτών. Η TOMRA, μέσω των RVM της, στοχεύει στη συλλογή και ανακύκλωση συσκευασιών ποτών, συμβάλλοντας σε μια πιο βιώσιμη κυκλική οικονομία.

 
Τι είναι το Σύστημα Επιστροφής Εγγύησης (DRS) και πώς θα λειτουργεί στην Ελλάδα;

Το Σύστημα Επιστροφής Εγγύησης (DRS) είναι ένα σύστημα όπου οι καταναλωτές πληρώνουν μια μικρή εγγύηση όταν αγοράζουν ένα ποτό σε συσκευασία μιας χρήσης (πλαστικό ή μέταλλο). Όταν επιστρέφουν την άδεια συσκευασία σε ένα σημείο επιστροφής (π.χ. σούπερ μάρκετ, ειδικά μηχανήματα), λαμβάνουν πίσω την εγγύηση. Στην Ελλάδα, το σύστημα αυτό αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία την 1η Δεκεμβρίου 2025 και θα αφορά αρχικά συσκευασίες ποτών μιας χρήσης από πλαστικό και μέταλλο.

Ποιος είναι ο σκοπός της εισαγωγής του DRS στην Ελλάδα;

Ο κύριος σκοπός είναι η μείωση των απορριμμάτων και η αύξηση της ανακύκλωσης των συσκευασιών ποτών. Το DRS στοχεύει να διασφαλίσει ότι λιγότερες συσκευασίες καταλήγουν σε δρόμους, θάλασσες και χώρους ταφής απορριμμάτων, μετατρέποντας τα απόβλητα σε πολύτιμο πόρο για την κυκλική οικονομία.

Ποια είναι η εμπειρία της Νορβηγίας με το DRS και πώς μπορεί να βοηθήσει την Ελλάδα;

Η Νορβηγία διαθέτει ένα από τα πιο επιτυχημένα συστήματα DRS παγκοσμίως, με μια μακρά ιστορία και υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης. Η εμπειρία της Νορβηγίας, τόσο σε επίπεδο δομής, λειτουργίας, τεχνολογίας όσο και αποδοχής από τους πολίτες, μπορεί να βοηθήσει την Ελλάδα να σχεδιάσει και να εφαρμόσει ένα αποτελεσματικό DRS, προσαρμοσμένο στις δικές της ανάγκες και υποδομές. Η ανταλλαγή εμπειριών και καλών πρακτικών είναι κρίσιμη για την επιτυχία του ελληνικού συστήματος.

Ποιοι είναι οι εμπλεκόμενοι φορείς στην εφαρμογή του DRS στην Ελλάδα;

Οι εμπλεκόμενοι φορείς περιλαμβάνουν το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, φορείς της αγοράς (όπως σύνδεσμοι εμφιαλωτών, σούπερ μάρκετ, εταιρειών εστίασης, βιομηχανίες πλαστικών), την Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, καθώς και εταιρείες τεχνολογίας όπως η TOMRA. Η συνεργασία και ο συντονισμός μεταξύ όλων των εμπλεκομένων είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος.

Ποιος θα είναι ο ρόλος των καταναλωτών και των καταστημάτων λιανικής στο DRS;

Οι καταναλωτές θα πληρώνουν μια εγγύηση κατά την αγορά των ποτών και θα την λαμβάνουν πίσω όταν επιστρέφουν τις άδειες συσκευασίες σε καθορισμένα σημεία. Τα καταστήματα λιανικής (π.χ. σούπερ μάρκετ) θα λειτουργούν ως σημεία επιστροφής των συσκευασιών, αποτελώντας το “πρόσωπο του συστήματος” για τους καταναλωτές. Η ευαισθητοποίηση και η σωστή ενημέρωση των καταναλωτών είναι κρίσιμη για την αποδοχή και την αποτελεσματικότητα του DRS.

Τι είναι οι μηχανές αντίστροφης αυτόματης πώλησης (RVM) και πώς θα χρησιμοποιηθούν στο DRS;

Οι μηχανές αντίστροφης αυτόματης πώλησης (Reverse Vending Machines – RVM) είναι μηχανήματα που δέχονται άδειες συσκευασίες ποτών (πλαστικά μπουκάλια, μεταλλικά κουτιά) και επιστρέφουν την εγγύηση στον καταναλωτή. Οι RVM είναι μια τεχνολογικά προηγμένη λύση για την αυτοματοποιημένη συλλογή και διαλογή των συσκευασιών, κάνοντας τη διαδικασία εύκολη και γρήγορη για τους καταναλωτές και συμβάλλοντας στην αποτελεσματικότερη λειτουργία του DRS.

Ποια νομοθεσία στηρίζει τη δημιουργία του DRS στην Ελλάδα;

Το πλαίσιο για τη δημιουργία Συστήματος DRS στην Ελλάδα καλύπτεται από τους νόμους 4736/2020 και 4819/2021. Μια πρόσφατη Κοινή Υπουργική Απόφαση καθορίζει τις αρμοδιότητες και τις υποχρεώσεις όλων των εμπλεκόμενων μερών και ρυθμίζει ζητήματα σχετικά με την εφαρμογή του Συστήματος.

Ποιες είναι οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που παρουσιάζει η εφαρμογή του DRS στην Ελλάδα;

Οι προκλήσεις περιλαμβάνουν την οργάνωση της logistics, τον καθορισμό του ύψους της εγγύησης, τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού δικτύου σημείων επιστροφής, και την ευαισθητοποίηση του κοινού. Οι ευκαιρίες είναι η μείωση της περιβαλλοντικής ρύπανσης, η αύξηση της ανακύκλωσης, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην κυκλική οικονομία, και η βελτίωση της εικόνας των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στο σύστημα.

 
info photo (από αριστερά): Filippo Montalbetti, Vice President-Public Affairs Central Europe, TOMRA, Anne Lise Rognidalen, Director, Innovation Norway, Θανάσης Γκιοσές, Sales Manager, TOMRA Collection Ελλάδας, Christian Beck, Head of Southern Eastern Europe, TOMRA, H.E. Lajla Jakhelln, Ambassador of Norway.