Η Blind Type και το χρυσό συμβόλαιο της Google
Το διδυμο που κέρδισε την «τυφλή» εμπιστοσύνη της Google. Ένας από τους δύο συνιδρυτές της «ελληνοκεντρικής» Blind Type, ο Πάνος Πετρόπουλος σκιαγραφεί το δικό του My Way πορτρέτο αναφοράς σε απευθείας εισαγωγή από Σαν Φρανσίσκο και Φιλοθέη Αττικής.
Αυτοδημιούργητος, διακηρύσσει πως πιστεύει στην οικονομική ανεξαρτησία του ατόμου από νεαρή ηλικία.
Ο 38χρονος επιχειρηματίας Πάνος Πετρόπουλος ξεκίνησε ως νεαρός dj από τους χορούς της Σχολής Μωραΐτη, σπούδασε Marketing, εργάστηκε σε Χρηματιστηριακές εταιρείες στην Αθήνα κ.α., ενώ δεν εγκατέλειψε ποτέ το «πάθος» του για τους υπολογιστές.
Το 2010 ο ίδιος και ο ξάδερφός του Κώστας Ελευθερίου, ιδρύουν την Blind Type και το όνειρο αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα.
«Κάνε τη ζωή σου ένα όνειρο και το όνειρό σου πραγματικότητα», δεν έγραφε ο Antoin de Saint-Exupéry στο «Le Petit Prince»;
Η «αρρώστια των χοντρών δαχτύλων» στην touch screen τεχνολογία αποτέλεσε την ιδέα εφαλτήριο ή αλλιώς την αφετηρία.
Οι δυο τους κλείνονται μέσα σε ένα σπίτι- γραφείο, ανάμεσα σε υπολογιστές και μία κουζίνα.
Επί εβδομάδες βγαίνουν έξω μονάχα σε ένα grocery shop της γειτονιάς, κοιμούνται 2-3 ώρες, τρώνε μακαρόνια, αβγά και πρόχειρο φαγητό, ενώ δουλεύουν ασταμάτητα.
Ο στόχος της επιτυχίας ήταν κοντά…
Η εφαρμογή τους Blind Type αποτέλεσε τη «λύση» και έφερε την επανάσταση στις οθόνες αφής.
«Όλα πρέπει να γίνονται όσο πιο απλά είναι δυνατόν, αλλά όχι απλούστερα», υποστήριζε ο Γερμανοεβραίος Φυσικός, Αλβέρτος Αϊνστάιν.
Όπερ και εγένετο. Το ταξίδι της εφαρμογής ξεκίνησε από μια απλή ιστοσελίδα στο διαδίκτυο. Σε ένα μόλις βράδυ η επαναστατική τους ιδέα αναρτήθηκε σε όλες τα sites τεχνολογίας του κόσμου.
Ο Κολοσσός της Google ενδιαφέρθηκε άμεσα και η εξαγορά πραγματοποιήθηκε σε ταχύτατους χρόνους. Το συμβόλαιο έγινε σχεδόν ηλεκτρονικά, ενώ το ποσό της εξαγοράς από τη «μητέρα» Google παραμένει άγνωστο.
Ο Κώστας Πετρόπουλος είχε ξεκινήσει για τρίτη φορά από «το μηδέν» και τα είχε καταφέρει.
Εύφημη μνεία, honourable session όπως λένε στο κατεξοχήν παιχνίδι στρατηγικής, στο σκάκι.
To Βlind Type γίνεται άρθρο στη Wall Street Journal, το Techspot, το Gizmodo και το Cnet (για την ιστορία η Google πέρα από τη Blind Type έχει εξαγοράσει συνολικά μόλις 82 εταιρείες διεθνώς σε όλα τα χρόνια λειτουργίας της. Η επιτυχία δε μοιάζει τυχαία).
Μετά από αρκετούς μήνες παραμονής στο Σαν Φρανσίσκο και ένα συμβόλαιο με την Google, o Πάνος Πετρόπουλος τον περασμένο Οκτώβρη φτάνει στην Ελλάδα για διακοπές.
Αυτό ήταν το αρχικό πλάνο, καθώς κατόπιν αποφάσισε να αξιολογήσει τις τρέχουσες προτάσεις για μια νέα μόνιμη εγκατάσταση στη χώρα μας.
«Έχω ήδη προχωρήσει σε κάποιες μελλοντικές κινήσεις, δυστυχώς όμως δεν πρόκειται για κάτι ανακοινώσιμο στην τρέχουσα φάση», θα μας εξηγήσει αργότερα.
Ορίσαμε σημείο συνάντησης την «Παλιά αγορά» της Φιλοθέης, ένα γνωστό «στέκι» των Βορείων Προαστίων που απέχει λίγα μόλις λεπτά από το σπίτι του.
Ντυμένος casual και χαμογελαστός, άρτι αφιχθείς από ένα βιαστικό ταξίδι αναψυχής στην αγαπημένη του Κέρκυρα επέλεξε ένα από τα εσωτερικά τραπέζια με ησυχία.
Ευθύς, οικείος και συνάμα απόλυτα συγκροτημένος, ο 38χρονος επιχειρηματίας αφοσιώνεται στη συνέντευξη, ενώ ανά διαστήματα αποσπάται περιστασιακά από κλήσεις που δέχεται στο iphone και στο κινητό του τηλέφωνο.
Η ώρα είναι περίπου 21.00 μ.μ. και ο Πάνος Πετρόπουλος θα συνεχίσει αργότερα με δύο επιπλέον προγραμματισμένα ραντεβού για την ίδια μέρα.
«Κινούμαι 48 ώρες το 24ωρο. Κάθε μέρα μου χιλιαδυό διαφορετικά πράγματα…», περιγράφει εύστοχα, ενώ χαιρετά ανά διαστήματα γνωστούς του, θαμώνες της «Παλιάς Αγοράς».
Οι εντατικοί ρυθμοί δουλειάς πρωταγωνιστούσαν ανέκαθεν στην ημερήσια agenda του.
«Τώρα όμως δεν είμαι τόσο αγχωμένος. Απ΄ όταν επέστρεψα στην χώρα νιώθω πολύ πιο ήρεμος.
Τα τελευταία 10 χρόνια της ζωής μου τα πέρασα μπροστά από μια οθόνη υπολογιστών. Δούλευα επί 15 ώρες μπροστά σε έναν υπολογιστή. Έχουν μεσολαβήσει πολλές θυσίες, υπήρχε όμως ένας συγκεκριμένος στόχος…
Τώρα έπειτα από την εκπλήρωση του στόχου, ακολουθεί μια πιο ήρεμη περίοδος. Το coding για εμένα, έχει κάνει έναν ολοκληρωμένο «κύκλο» αυτή τη στιγμή», θα δηλώσει στη My Way…
•”Δύο Έλληνες γράφουν ιστορία στα touch screen”
Το δίδυμο Ελευθερίου- Πετρόπουλος αποτελούν και το σύνολο του δυναμικού στην Βlindtype.
Ξαδέρφια οι δυο τους, μεγάλωσαν μαζί από παιδιά και σήμερα μοιράστηκαν κοινά οράματα και ανησυχίες.
Ο ένας έμενε στον επάνω όροφο του σπιτιού της Φιλοθέης, κι ο δεύτερος ακριβώς κάτω.
«Θα ήθελα να είχα αρκετό πνεύμα για να εφεύρω το μουστάκι του Χίτλερ, το πηγούνι του Μουσολίνι, το κασκέτο του Φράνκο και το χαμόγελο του Χρουστσόφ», γράφει ο Ευγένιος Ιονέσκο, Γαλλορουμάνος θεατρικός συγγραφέας (1912-1994).
Το δίδυμο Ελευθερίου- Πετρόπουλος πάλι, κατάφερε να εφεύρει το Blind Type.
Το λογισμικό τους συνιστά ουσιαστικά μία επανάσταση στη βιομηχανία των touch screen συσκευών.
Το Blind Type είναι απλό και ιδιαίτερα λειτουργικό. Η καινοτομία του καθιστά εξαιρετικά εύκολη τη σύνθεση κειμένων στις οθόνες αφής.
Πιο αναλυτικά, το BlindeType αναλύει την τοποθέτηση των δακτύλων και τη μεταξύ τους σχέση και προσδιορίζει ποιον χαρακτήρα πληκτρολογεί ο χρήστης με ακρίβεια που προσεγγίζει το 100.
Η εφαρμογή μετακινεί το εικονικό πληκτρολόγιο εκεί που βρίσκονται τα δάκτυλα του χρήστη και καταργεί την γνωστή σταθερή θέση του. ΄Επειτα προσαρμόζει τα πλήκτρα στις κινήσεις μας.
Κάθε χρήστης μπορεί να γράφει πάνω στην οθόνη, δίχως να κοιτάζει, ενώ η εφαρμογή διορθώνει τυχόν λάθη στα μηνύματα κατά την πληκτρολόγηση. Τα σφάλματα διορθώνονται, ενώ μαντεύει την λέξη που προτίθεται να γράψει ο χρήστης, ακόμη κι αν τα γράμματα δεν έχουν ολοκληρώσει τη σύνθεσή της. Κι όχι δεν έχει καμία σχέση με το Τ9 των κινητών μας τηλεφώνων.
Η ιδέα προέκυψε παρατηρώντας τις καθημερινές δυσκολίες πληκτρολόγησης κειμένου στις οθόνες αφής.
Ο Κώστας Ελευθερίου είχε ήδη εντρυφήσει στα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης και αναρωτιόταν πως δεν έχει βρεθεί ακόμη η λύση στο λεγόμενο πρόβλημα «της αρρώστιας των χοντρών δαχτύλων»…
Ο Πάνος Πετρόπουλος σημειώνει: «Η παρατήρηση ήταν πολύ εύστοχη. Ειδικά σήμερα που η τεχνολογία είναι απίστευτα εξελιγμένη. Κωδικοποιούμε το DNA, και δε μπορούμε να γράφουμε σε μια οθόνη αφής; Του φαινόταν ασύλληπτο! Άρχισε να εργάζεται επάνω στην ιδέα και είδε ότι μπορεί να την εξελίξει. Τότε αρχίσαμε να εργαζόμαστε από κοινού».
Η ιδέα χωρίς τις εφαρμογές και το κατάλληλο περιβάλλον ανάπτυξης ωστόσο, υστερεί.
«Το βασικό είναι να έχεις την ιδέα. Από εκεί κι έπειτα δεν αρκεί μονάχα αυτό. Οι Έλληνες για παράδειγμα, είναι δημιουργικοί κι έχουν ιδέες. Πρέπει όμως να ανοίξουν τα φτερά τους και να απευθυνθούν στη διεθνή αγορά».
Οι προσδοκίες για τη μελλοντική ανάπτυξη του λογισμικού είναι υψηλές.
Η ιλιγγιώδης εξάπλωση της αγοράς των touch screens, σκιαγραφεί σε αδρές γραμμές το διαρκώς διευρυμένο target του Blind Type.
Όπως αναφέρεται και στην επίσημη ιστοσελίδα της εταιρείας των δύο Ελλήνων άλλωστε, στόχος για το BlindType είναι να γίνει port, να προσαρμοσθεί δηλαδή, σε όσο το δυνατόν περισσότερες συσκευές με οθόνη αφής, ξεκινώντας φυσικά από τα κινητά τηλέφωνα. Προς το παρόν είναι προσαρμοσμένο για iPhone, iPad αλλά και Android.
Το Blind Type αναμένεται να συμβαδίσει με τους αριθμούς που κυριαρχούν στην αγορά της τεχνολογίας με οθόνες αφής.
Περνώντας στο πεδίο των αριθμών, το 2010 οι πωλήσεις touch screen συσκευών διπλασιάζονται σε σχέση με το 2009.
Από 184.3 εκατομμύρια πωλήσεις την μία χρονιά σε 362.7 εκατομμύρια πωλήσεις την ερχόμενη χρονιά. H περιγραφή συνεχίζεται…
Στις 24 Ιουνίου 2010, η Google εμφανίζεται να πουλά περισσότερα από 160.000 Android phones κάθε ημέρα, ήτοι 4.8 εκατομμύρια συσκευές τον μήνα!
Το 2013 υπολογίζεται πως οι οθόνες αφής θα ξεπερνούν το ποσοστό του 58% στις συνολικές πωλήσεις των φορητών συσκευών παγκοσμίως και ποσοστό ανώτερο του 80% στις αναπτυγμένες αγορές της Βορείου Αμερικής και της Δυτικής Ευρώπης.
Σε παράλληλο τέμπο, υπολογίζεται πως το 2015 περισσότεροι από τους μισούς νεαρούς ανθρώπους, ηλικίας 15 ετών και κάτω θα προμηθεύονται φορητό υπολογιστή με touch οθόνη.
Όλες οι προβλέψεις επιβεβαιώνουν πως οι οθόνες αφής θα αποτελέσουν τον «κανόνα» στις αγορές τις επερχόμενες δεκαετίες.
Το ίδιο και το λογισμικό της Blind Type.
•”Σπούδασε Marketing μάλλον… τυχαία”
Ο Πάνος Πετρόπουλος τελείωσε το Λύκειο στη Σχολή Μωραΐτη και κατόπιν ξεκίνησε σπουδές marketing στο Κολλέγιο Deere, μια επιλογή που καθορίστηκε από τις επιταγές των εφηβικών παρορμήσεων.
Ήταν μόλις 17 ετών, είχε ολοκληρώσει τις σπουδές του στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και επεξεργαζόταν την ιδέα να φύγει για πτυχίο στο εξωτερικό, πιθανότατα στη Μεγάλη Βρετανία.
΄Ενας νεανικός έρωτας ωστόσο, αποτέλεσε την «πέτρα του σκανδάλου» στις επιλογές του κι άλλαξε καθοριστικά τα μελλοντικά του πλάνα.
Για χάρη της σχέσης του, ο Κώστας αποφάσισε να παραμείνει στην Ελλάδα και δίχως να το πολυσκεφτεί ακολούθησε τη λύση της εγγραφής του στο Ελληνοαμερικανικό Κολλέγιο.
«Όλοι με ρωτούσαν: «Πάνο τι θέλεις να γίνεις, τι θα σπουδάσεις;».
Εγώ δεν ήξερα τι να τους απαντήσω. Ήμουν μόλις 17 ετών και δεν ήξερα πραγματικά τι να ακολουθήσω στη ζωή μου. Στο τέλος του σχολείου σκεφτόμουν διάφορες εναλλακτικές… Η επιλογή του συγκεκριμένου κλάδου ήρθε σχεδόν τυχαία.
Προσωπικά πάντοτε ήθελα να ασχοληθώ με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Αυτή ήταν ανέκαθεν η προσωπική μου ασχολία. Στην Ελλάδα όμως εκείνη την εποχή δεν υπήρχε τίποτε καλό για υπολογιστές. Όλα ήταν zero. Ήθελα να φύγω για Computer Science στην Αγγλία, τότε η επιστήμη βρισκόταν στα σπάργανα… Τελικά έμεινα εδώ και μου πήρε πέντε χρόνια να τελειώσω το πτυχίο μου».
Αφηγείται με χιούμορ την ιστορία του εφηβικού του φλερτ και μας μιλά για τον πρότερο ενθουσιασμό του.
«Μοιάζει πολύ αστείο, η φίλη μου ήταν ένα χρόνο μικρότερη, οπότε όταν τελείωσε το σχολείο γράφτηκε κι εκείνη στο Deere και σπουδάζαμε μαζί. Δύο μήνες μετά αποφάσισε πως δεν της άρεσε και σηκώθηκε κι έφυγε για Αγγλία! Τελικά τίποτε δεν κρατά για πάντα (γέλια…)».
Σήμερα η τότε ιστορία μοιάζει μακρινή.
«Θα το διαβάσει η τότε φίλη μου και θα γελάει. Πρόσφατα συναντηθήκαμε, θυμηθήκαμε εκείνες τις ιστορίες και μας φαίνονταν όλα πολύ αστεία!».
Οι σπουδές στο marketing ωστόσο, αποδείχτηκαν διαχρονικά χρήσιμες για τον Πάνο Πετρόπουλο, με ενδεικτικότερο παράδειγμα την περίπτωση της Blind Type.
«Ο καιρός τα έφερε έτσι, ώστε όλα συντέθηκαν σαν ένα παζλ! Οι εφαρμογές των υπολογιστών από τη μία και οι γνώσεις του marketing από την άλλη. Στην Αμερική επιστρατεύτηκαν όλα. Ως τότε είχα περίεργη σχέση με τον τομέα του marketing».
Το πρώτο Spectrum στο σπίτι, τα εφηβικά παιχνίδια
Ασχολείται με τους υπολογιστές από τα 15 του χρόνια, ενώ παλιότερα είχε δηλώσει πως: «κάποιες φορές φαίνεται να έχω μεγαλύτερη ευχέρεια με την x86 γλώσσα προγραμματισμού, από ό,τι με τα ελληνικά».
Η πρώτη του επαφή με τις νέες τεχνολογίες προέκυψε σε μικρή ακόμη ηλικία, όταν πιτσιρικάς ακόμη απέκτησε έναν οικιακό Spectrum.
«Είχα δει τον Spectrum σε μία έκθεση στα Νότια Προάστια και έκτοτε ζητούσα καθημερινά στον πατέρα μου να τον αποκτήσω. Ήταν ένα μαύρο παραλληλόγραμμό και τα πλήκτρα του ήταν σα γομολάστιχες. Πάταγες το play για να ακούγεται ο ήχος και περίμενες περίπου ένα τέταρτο. Παίζαμε Jet Set Willy», εξηγεί γλαφυρά ο Μr Blind Type.
To Jet Set Willy κυκλοφόρησε το 1984 και «φορέθηκε» ως μόδα στους περισσότερους οικιακούς υπολογιστές της εποχής.
Ο Πάνος περνούσε ατέλειωτες ώρες μπροστά στον υπολογιστή παίζοντας παιχνίδια.
Η μητέρα του συχνά του φώναζε να αφήσει τον υπολογιστή και να καταπιαστεί με άλλες δραστηριότητες. Όμως…
•”Μία μέρα πριν την έξοδο στην «αγορά»”
Η εφαρμογή Blind Type δεν αποτέλεσε το τεχνολογικό ντεμπούτο των δυο τους.
Ο Κώστας Ελευθερίου, απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Warwick, είναι συνιδρυτής της Great Apps και δημιουργός του isteam, μιας εφαρμογής για τα iphones, η οποία πέτυχε περισσότερα από 1.000.000 downloads μέσα σε μία μόλις εβδομάδα κυκλοφορίας!
Σήμερα έχουν κατεβάσει το isteam περισσότεροι από 3.000.000 εκατομμύρια χρήστες των iphones.
H εταιρεία του isteam είχε ιδρυθεί στην Αγγλία μαζί με δύο ακόμη Έλληνες, ενώ ο Κώστας Ελευθερίου επινόησε και το λογισμικό Tapforce.
Η εταιρεία Blind Type πάλι, είχε σαφή προορισμό εξαρχής.
Απέκτησε απευθείας έδρα στη Sillicon Valley, ενώ η σύσταση της εταιρείας έγινε απλά μέσω μιας ηλεκτρονικής φόρμας στο διαδίκτυο. Η όλη διαδικασία διήρκεσε 15΄.
Ο Κώστας Ελευθερίου βρισκόταν ήδη στην Αμερική, ενώ ο Πάνος Πετρόπουλος δούλευε στην Ελλάδα. Οι απαιτήσεις της δουλειάς σταδιακά αυξάνονταν κι ο ίδιος φεύγει προς Αμερική τον Μάιο.
«Ο Κώστας και εγώ δουλεύαμε ήδη πάνω στο BlindType, εκείνος από Αμερική και εγώ από Ελλάδα. Αρχικά εκείνος ήταν ήδη στις ΗΠΑ, όταν δοκιμάσαμε για πρώτη φορά την εφαρμογή και είδε ότι ήταν εφικτό να γίνει. Από εκείνο το σημείο και μετά, είδαμε ότι δεν μπορούσαμε να συνεχίσουμε να δουλεύουμε από αυτή την απόσταση. Έτσι, τον περασμένο Μάιο, έφυγα για το San Francisco ώστε να ξεκινήσουμε να δουλεύουμε επάνω στο πρόγραμμα από κοινού».
Για τη δημιουργία του λογισμικού, οι δυο τους αφιέρωσαν ατέλειωτες ώρες έρευνας και ανάπτυξης (R & D).
Τις τρεις τελευταίες εβδομάδες δούλευαν ασταμάτητα, δίχως να γνωρίζουν αν έξω είναι μέρα ή νύχτα.
Έβγαιναν έξω για να πάρουν μονάχα φαγητό σε ένα μικρό μπακάλικο απέναντι από το σπίτι κι επέστρεφαν στη δουλειά.
Ο ύπνος τους περιοριζόταν σε 2-3 ώρες ημερησίως.
«Αυτό είναι όμως το τίμημα για να γίνεις καλύτερος σε αυτό που αγαπάς!», θα σχολιάσει σήμερα ο Πάνος.
Μόλις το λογισμικό ολοκληρώθηκε, οι δυο τους δημιούργησαν μια ιστοσελίδα και ανάρτησαν τη δημοσίευση σε ένα ελληνικό blog για την τεχνολογία.
«Θέλαμε να το παρουσιάσουμε στην Ελλάδα πρώτα να δούμε τι πίστευαν εδώ οι άνθρωποι. Και αφού τελειώσαμε απλά πήγαμε να κοιμηθούμε. Όταν ξυπνήσαμε γινόταν ένας χαμός παντού. Όλες οι μεγάλες ιστοσελίδες για την τεχνολογία μιλούσαν για το BlindType. Μέσα σε 24 ώρες ήρθαν και οι πρώτες προσφορές», εξηγεί ο Πάνος Πετρόπουλος.
Το feedback του ενδιαφέροντος ήταν κάτι παραπάνω από αναμενόμενο.
«Δε θα ρισκάραμε να ανοίξουμε την Blind Type στην Ελλάδα, εδώ η επιχειρηματικότητα αντιμετωπίζεται «περίεργα», για πολλαπλούς λόγους. Κυριαρχούν κυρίως οι πρακτικοί λόγοι.
Επίσης δεν ανοίξαμε τα γραφεία σε Νέα Υόρκη ή Αθήνα, όταν κυνηγάς κολοσσούς πρέπει να είσαι κοντά στα γραφεία τους. Στο Silicon Valley θέλαμε μεγαλύτερο prestige και το είχαμε!».
•”Η πώληση στη Google, μυστικές υποθέσεις”
H Blind Type δέχτηκε προσφορές από όλες τις μεγάλες εταιρείες στην βιομηχανία της τεχνολογίας, τελικά όμως επικράτησε η προσφορά της google.
Tα δύο ξαδέρφια ωστόσο, δεσμεύτηκαν με αυστηρούς όρους συμβολαίου και το ποσό της εξαγοράς παραμένει σήμερα άγνωστο.
Αρχικά, η συμφωνία δεν είχε αποκαλυφθεί ούτε στον στενό οικογενειακό κύκλο των Πετρόπουλου- Ελευθερίου.
Το πρώτο διάστημα, τηρήθηκε γενική σιγήν ιχθύος…
«Λόγω της συμφωνίας που είχαμε υπογράψει. Δεν μπορούσαμε να το μοιραστούμε ακόμα και με τα πιο κοντινά μέλη της οικογένειάς μας, έως ότου η συμφωνία με την Google έγινε γνωστή. Πρόκειται για μια συνήθη πρακτική που ακολουθείται από όλες τις μεγάλες εταιρείες. Φυσικά, όταν τελικά το έμαθαν οι δικοί μας χάρηκαν απίστευτα».
Oι συζητήσεις και οι υπογραφές για τη σύναψη του συμβολαίου έγιναν σχεδόν εξολοκλήρου διαμέσου της ηλεκτρονικής οδού.
«Στο τελικό συμβόλαιο με την Google ήμαστε σε ένα δωμάτιο, δεν υπάρχει η εικόνα που φαντάζεστε με σαμπάνιες κ.λπ.
Στην Αμερική το business σήμερα γίνεται ηλεκτρονικά. Μιλούσαμε με Νέα Υόρκη ενώ βρισκόμασταν στο Σαν Φρανσίσκο. Το τελικό resolution έγινε μέσα από το ηλεκτρονικό γραφείο της Google».
•”Δεκαεπτά ετών έβγαζε τα δικά του χρήματα”
Η επαγγελματική προϋπηρεσία στο προσωπικό του βιογραφικό, ξεκίνησε πολύ πριν το πέρας των σπουδών του.
«Πιστεύω πως το άτομο πρέπει να νιώθει ανεξάρτητο και να αυτονομείται οικονομικά.
Το τηρούσα ανέκαθεν ως φιλοσοφία ζωής.
Διαφωνώ με το ελληνικό μοντέλο της ανατροφής των παιδιών ως τα τριάντα τους και βάλε.
Πιστεύω στην ανεξαρτησία του ατόμου, όπως την παρουσιάζουν οι αμερικανοί.
Κι ας δέχονται τη δική μας κατακραυγή, ότι δηλαδή οι οικογένειές τους είναι διαλυμένες κ.ο.κ.
Όταν μεγαλώνουμε παιδιά δίχως πρωτοβουλία και εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και στις δυνάμεις τους, οι επιπτώσεις στο κοινωνικό σύνολο είναι εξίσου σοβαρές», υποστηρίζει σθεναρά ο 38χρονος επιχειρηματίας.
Σε ηλικία δεκαεπτά μόλις ετών, άρχισε να κερδίζει τα πρώτα του χαρτζιλίκια παίζοντας μουσική σε κοινωνικές εκδηλώσεις. Η αρχή έγινε στους χορούς της Σχολής Μωραΐτη, στις εκάστοτε εκδηλώσεις, σε χορούς και στο Πανηγύρι της χρονιάς.
Κατόπιν ο ίδιος επέκτεινε τη … «φήμη» του κι έπαιζε σε διάφορες εκδηλώσεις, σε δεξιώσεις αλλά και σε πάρτι. «Θυμάμαι πως ήμουν ακόμη ανήλικος, μόλις δεκαεπτά ετών κι όμως κέρδιζα περίπου 30.000 δραχμές το βράδυ!».
Ήταν η χρυσή εποχή των 80s’ και της disco. Τότε στέκι θεωρούνταν η «Αυτοκίνηση» στην Κηφισίας. «Η εποχή εκείνη είναι αξεπέραστη. Δεν πρόκειται να επαναληφθεί…». Ο Πάνος έπαιξε μουσική για δέκα ολόκληρα χρόνια κι αποχώρησε όταν βρισκόταν στο peak της «μουσικής του καριέρας», όπως την προσφωνεί χαριτολογώντας.
Την περίοδο 1997-98 ο ίδιος συνεργάζεται με χρηματιστηριακές εταιρείες. «Τότε ο «κύκλος» της μουσικής είχε κλείσει για εμένα. Είχα ξεκινήσει να ασχολούμαι και με τα computers ως προγραμματιστής. Όταν άρχισα να καταπιάνομαι με τους υπολογιστές δε μπορούσα παράλληλα να φαντάζομαι τον εαυτό μου στο Venue. Tοτε είπα τέλος!».
Το 1999 μπαίνει ως μέτοχος και Διευθύνων Σύμβουλος σε ΑΕΛΔΕ. Παραμένει συνεπής στο πόστο του για 1.5-2 χρόνια και στη συνέχεια αποχωρεί από το Δ.Σ. Έκτοτε ασχολείται συστηματικά και μόνο με τους υπολογιστές.
•”Το χρυσό δεκαπεντάλεπτο του επιχειρηματία”
Στις 20 Οκτωβρίου 2010 ο Πάνος Ελευθερίου συναντιέται με τον Υπουργό Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στα πλαίσια της συνάντησης νέων Επιχειρηματιών.
Εκεί, ο επιχειρηματίας της Blind Type εμφανίστηκε καταιγιστικός και τόνισε τις ανάγκες αλλαγής του υπάρχοντος νομικού και φορολογικού πλαισίου στην χώρα μας, προκειμένου να δοθεί «ανάσα» στις επιχειρήσεις.
«Στις ΗΠΑ χρειάστηκαν δεκαπέντε μόλις λεπτά για τη σύσταση της εταιρείας μας.
Στην Ελλάδα έχουμε δαιμονοποιήσει την επιχειρηματικότητα.
Υπάρχει εχθρικό περιβάλλον για τους επιχειρηματίες.
Οι νόμοι αλλάζουν συνεχώς και οι επιχειρήσεις επιβαρύνονται με επιπλέον φορολογία.
Ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η γραφειοκρατία.
Αν δεν αλλάξουν όλα αυτά σύντομα, δεν θα δοθεί ώθηση στην επιχειρηματικότητα». Μιλά για το προσωπικό του παράδειγμα και παρατηρεί τα μειονεκτήματα της ελληνικής πραγματικότητας με στόχο την αλλαγή της.
«Η Silicon Valley ήταν σίγουρα το ιδανικό μέρος για μας, γιατί εκεί βρίσκεται η Google, η Apple κ.λ.π. Πιστεύω ότι η γραφειοκρατία στην Ελλάδα είναι απλά χαοτική. Για να ξεκινήσεις μια επιχείρηση στις ΗΠΑ χρειάζονται μόνο 15 λεπτά, ενώ εδώ χρειάζεται να συμπληρώσεις μία ατέλειωτη χαρτούρα. Επίσης, ο νόμος «τιμωρεί» τις πετυχημένες επιχειρήσεις κάνοντας της να πληρώσουν την δήθεν έκτατη εισφορά που μόνο έκτακτη δεν είναι αφού πάει να εφαρμοστεί για τρίτη φορά»…
Ο κύριος Χρυσοχοϊδης στην τότε συνάντηση, δεσμεύτηκε για άμεσες & στρατηγικές κινήσεις της κυβέρνησης, προκειμένου να ανατραπούν, αφενός η υπάρχουσα κωλυσιεργία της γραφειοκρατίας και αφετέρου το περιορισμένο νομικό πλαίσιο.
«Είναι θέμα χρόνου η σύσταση εταιρίας στην Ελλάδα με συνοπτικές διαδικασίες», είχε δηλώσει ο Υπουργός. Στην ίδια συνάντηση είχε παρευρεθεί και ο π.Πρωθυπουργός. Για τον Γιώργο Παπανδρέου, τα συμπεράσματα του 38χρονου επιχειρηματία στάθηκαν απόλυτα θετικά.
«Η αρχική μου διάθεση απέναντι στον κ. Παπανδρέου προτού τον συναντήσω ήταν πολύ αρνητική. Από κοντά ωστόσο, μου έκανε εντύπωση. Άκουγε και παρακολουθούσε τις συζητήσεις. Παρέμεινε εκεί από την αρχή ως και το τέλος της συνάντησης, γεγονός επίσης πολύτιμο, δεδομένου πως στις περισσότερες περιπτώσεις οι πολιτικοί παρίστανται και φεύγουν μετά από λίγη ώρα. Κι απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις! Με τη στάση του έδειχνε πως θέλει να κάνει μια προσπάθεια.
Είναι σημαντικό το θέλω και το προσπαθώ για κάτι», δηλώνει o κ. Πετρόπουλος.
«Είδα ένα άνθρωπο που έχει αντίληψη της ελληνικής πραγματικότητας και διάθεση να ακούσει τις απόψεις των επιχειρηματιών».
•”Η Ελλάδα μοιάζει να βρίσκεται στο άρθρο 99″
Ταυτισμένος με το επιχειρηματικό πνεύμα, ο Πάνος Πετρόπουλος μιλά για την τρέχουσα κατάσταση πραγμάτων στην Ελλάδα ανακαλώντας επιχειρησιακούς όρους.
Φανερά επεξηγηματικός παρομοιάζει την τρέχουσα κατάσταση πραγμάτων στην ελληνική πραγματικότητα με το άρθρο 99 του Νέου Πτωχευτικού Κώδικα. (σ.σ. ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας (ν. 3588/2007) προβλέπει μια διαδικασία στο πλαίσιο της οποίας δύναται ένα νομικό πρόσωπο, μια εταιρεία που αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, να έλθει σε συνεννόηση μαζί τους και να υποβάλει μια πρόταση για τη ρύθμιση των οφειλών της, χωρίς να κινδυνεύει με κατάσχεση των περιουσιακών της στοιχείων. Δίνεται δηλαδή στην εταιρεία που βρίσκεται σε κίνδυνο πτώχευσης ένα χρονικό περιθώριο, κατά την διάρκεια του οποίου δεν μπορούν να γίνουν κατασχέσεις, προκειμένου να τακτοποιηθούν οι οικονομικές της εκκρεμότητες).
Στην παρούσα φάση της οικονομικής δυσπραγίας στην Ελλάδα οι αιτήσεις των επιχειρήσεων για ένταξη στο άρθρο 99 πέφτουν βροχή.
Ο Πάνος Πετρόπουλος επισημαίνει: «Η Ελλάδα βρίσκεται στο άρθρο 99. Φαίνεται να κερδίζει χρόνο, παραμένει όμως στην ίδια επιδεινωμένη κατάσταση»…
Οι αιτίες του παραπάνω φαινομένου είναι πολλές:
«Σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, εάν εργάζεσαι σε μια εταιρεία και είσαι καλός στη δουλειά σου, ο προϊστάμενός σου, σύντομα θα σε προωθήσει με κάποιο τρόπο.
Στην Ελλάδα ένα είναι πολύ πιθανό: να σε απολύσουν ενώ είσαι ο καλύτερος, γιατί είσαι αυτός που κάνει όλους τους άλλους να δείχνουν λίγοι…
Αυτή είναι η κατάσταση, δυστυχώς.
Δεν λειτουργούμε ως κοινωνικό σύνολο.
Μας ενδιαφέρει μόνο το προσωπικό συμφέρον».
Ο Πάνος Πετρόπουλος κρίνει ιδιαίτερα σημαντική την εμπειρία του εξωτερικού.
«Θα συμβούλευα τους νέους να δοκιμάσουν την τύχη τους στο εξωτερικό. Στις ΗΠΑ, υπάρχουν πολλές ακόμη ευκαιρίες. Εγώ ο ίδιος ρωτήθηκα, όταν ήμουν στη Silicon Valley, αν ήξερα προγραμματιστές από την Ελλάδα που θα ήθελαν να εργαστούν εκεί. Έκανα μία σχετική δημοσίευση σε ένα blog και από όσο γνωρίζω αρκετοί ενδιαφέρθηκαν. Ξέρω ότι ένας προγραμματιστής από τη Λάρισα, άφησε τη γυναίκα και τα παιδιά του και πήγε στη Silicon Valley για να εργαστεί. Πήρε το ρίσκο! Αλλά δεν υπάρχουν πολλοί που θα το τολμούσαν».
Στα πλαίσια της συζήτησής μας ο ίδιος τονίζει: «Αν είσαι επιχειρηματίας στην Ελλάδα δε ξέρεις τι σου ξημερώνει»…
Φυσικά δεν αφήνει ασχολίαστες και τις σχετικές κυβερνητικές δηλώσεις για τις προθέσεις δημιουργίας μιας εγχώριας Silicon Valley.
«Για να προχωρήσουμε σε κάτι αντίστοιχο σημαίνει πως εταιρείες κολοσσοί, όπως η Google, η Intel και η Microsoft θα ανοίξουν γραφεία στην Ελλάδα. Μονάχα έτσι θα μπορούσαν να εξελιχθούν οι τεχνολογικές επιχειρήσεις. Ποια εταιρεία όμως θα έρθει να ανοίξει γραφεία εδώ όταν φορολογείται με 45%; Για να έχεις ανταπόκριση οφείλεις να γίνεις ελκυστικός!».
•”Να βγουν και οι 300 στην αγορά εργασίας”
Συζητώντας για την πολιτική πραγματικότητα στη χώρα, η κριτική του μοιάζει αιχμηρή:
«Τα τελευταία 30 χρόνια κατάφεραν να βουλιάξουν κυριολεκτικά την Ελλάδα. Μια πρόκληση θα ήταν οι τριακόσιοι της Βουλής να δοκιμάζονταν για μια φορά έξω, στην αγορά εργασίας. Να γνώριζαν από κοντά τα πραγματικά δεδομένα της οικονομίας και της κοινωνίας», επισημαίνει με μεστότητα.
Και επανέρχεται ανατρέχοντας σε ένα παλιότερο άρθρο του Vanity Fair. «Ένας δημοσιογράφος περιέγραφε επακριβώς την τρέχουσα κατάσταση στην Ελλάδα. Κατά τη γνώμη μου το συγκεκριμένο άρθρο θα έπρεπε να διδάσκεται σε όλα τα σχολεία της χώρας μας. Να γνωρίσουν όλοι οι πολίτες τι πήγε λάθος και να προσπαθήσουμε συλλογικά να μη ξανασυμβεί.
Καταντήσαμε να κάνουμε την Ελλάδα ένα «χωράφι» του καθενός. Κατέστρεψαν την Ελλάδα με τα «ρουσφέτια».
«Η Ελλάδα επιζεί ακόμα, επιζεί νομίζω μέσα από διαδοχικά θαύματα», έγραφε κάποτε ο Νίκος Καζαντζάκης.
Και κάπου εκεί ο Πάνος Πετρόπουλος ξεκινά να μας αφηγείται μια επαναδιατυπωμένη ιστορία:
« Έχει εντυπωθεί στο μυαλό μου μια ιστορία, που μας αφηγήθηκε ο Παπανδρέου. Όταν είχε πρωτοαναλάβει την εντολή διακυβέρνησης της χώρας κάποιος πολίτης τον πλησίασε και του ζήτησε μία θέση στο Δημόσιο. Ο Παπανδρέου τον ρώτησε: «Τι ξέρεις να κάνεις;». Κι εκείνος απάντησε: «Να φιλοσοφώ!»… Έτσι μας μεγαλώνουν στην Ελλάδα. Οι Έλληνες αναθρέφονται με απώτερη προσδοκία εκπλήρωσης μια θέση στο Δημόσιο! Είναι σα να θέλουν να είναι αντιπαραγωγικοί».
•”Και η Αμερική έχει τα ελαττώματά της”
Μιλά για το Σαν Φρανσίσκο και περιγράφει τους ρυθμούς ως φρενήρεις.
«Το 90% των συζητήσεων στη Σίλικον Βάλει αφορούν τους υπολογιστές όλες οι ιδέες γεννιούνται εκεί. Η καρδία της τεχνολογίας χτυπάει εκεί», εξηγεί. Η γενικότερη εικόνα της καθημερινότητας πάλι, μοιάζει να τραμπαλίζει ανάμεσα σε δύο πραγματικότητα.
«Η ποιότητα της ζωής στην Αμερική μοιάζει καταπληκτική. Αισθάνεσαι ασφαλής να περπατήσεις έξω στο δρόμο, υπάρχει καθαρός αέρας, είναι ήσυχα, και οι άνθρωποι είναι ευγενικοί μεταξύ τους. Βέβαια μετά από λίγο, συνειδητοποιείς πως όλα αυτά βρίσκονται στην επιφάνεια, ότι η καθημερινή ζωή μαστίζεται από χιλιάδες κανόνες κι ότι απουσιάζει η έννοια του κοινωνικού κράτους».
Στα παθογενή χαρακτηριστικά της αμερικανικής κοινωνίας φυσικά, ο Πάνος Πετρόπουλος καταθέτει τις παρατηρήσεις του για το σύστημα υγείας της χώρας.
«Και φυσικά το σύστημα υγείας είναι απλώς απογοητευτικό. Λίγο πριν βρεθώ και εγώ στην Αμερική, ο ξάδελφός μου αρρώστησε με υψηλό πυρετό. Πήγε στο νοσοκομείο, όπου έκαναν ένα σωρό ενέσεις και, μετά, του ζήτησαν να πληρώσει 3.000 δολάρια!».
Μέσα σε όλα τα παράλογα εντούτοις, ο επιχειρηματίας παραδέχεται πως η Αμερική είναι ακόμα χώρα ευκαιρίας στον άξονα της ανάπτυξης.
«Εκεί γνώρισα έναν κύριο που έφυγε από την Κρήτη πριν από 30 χρόνια με τις τσέπες άδειες. Σήμερα έχει ένα οικοδομικό τετράγωνο αξίας 8 εκατομμυρίων δολλαρίων στο Σαν Φρανζίσκο.
Θυμάμαι πάντα αυτό που μου είπε ότι: η Αμερική επιβραβεύει αυτούς που δουλεύουν σκληρά και απορρίπτει αυτούς που δεν το κάνουν».
Ο Πάνος Πετρόπουλος όμως, δε θα μπορούσε να εγκατασταθεί μόνιμα στην αντίπερα πλευρά του Ατλαντικού.
«Αν ήμουν κάτω από 30, προφανώς θα με ενδιέφερε περισσότερο. Υπάρχει ένα πολύ καλό quality of life, εγώ όμως προτιμώ να ζω στην Ελλάδα».
•”Στην άγονη γραμμή, ακολουθώντας την έρημη ζώνη”
Ο Πάνος Πετρόπουλος είναι απρόβλεπτος & αυθόρμητος. Για τον ίδιο είναι εξίσου φυσιολογικό να κάνει sky diving στο Λας Βέγκας κι εξίσου φυσιολογικό να περιοδεύει στις Κυκλάδες ως ένας μοντέρνος ερημίτης.
Μιλάμε και μας δείχνει ένα πρόσφατο video πτώσης με αλεξίπτωτο στο κινητό του: «Η ελεύθερη πτώση κράτησε 20΄΄και η συνολική διάρκεια της πτήσης με το αλεξίπτωτο 2.30΄΄. Μου πρότειναν την ιδέα κι εγώ δέχτηκα δίχως δεύτερη σκέψη. Μου αρέσει πολύ και η ορειβασία… Γενικά είμαι ανοιχτός σε προτάσεις για νέες εμπειρίες», μας περιγράφει. Έχει ταξιδέψει αρκετά. Άλλοτε λόγω δουλειάς κι άλλοτε για την προσωπική του αναψυχή.
Στην Ελλάδα όμως, αναγνωρίζει τον απόλυτο προορισμό.
«Η θέα του Αιγαίου και των ελληνικών νησιών είναι ασύγκριτη!».
Όταν βρίσκει χρόνο για διακοπές, αρέσκεται σε παροδικές εξαφανίσεις σε μικρά νησάκια.
Επιλέγει τις Μικρές Κυκλάδες τα Κουφονήσια, την Ηρακλεία και τη Δονούσα. «Οτιδήποτε έχει ρεύμα κόσμου και τουρίστες απορρίπτεται δίχως συζήτηση. Μου αρέσει η ερημιά και η ηρεμία. Θέλω να κάνω διακοπές και να εξαφανίζομαι».
Και είναι φιλόζωος. Ζει με μια γάτα Περσίας, αναλαμβάνει ενίοτε όμως τον ρόλο του «διασώστη» ζώων. Μια φορά σταμάτησε καταμεσής της Εθνικής Οδού για να σώσει ένα γατάκι, στον οδικό άξονα προς Τρίπολη. Μια ακόμη φορά μετέφερε ένα μικρό γατάκι από τους Κάτω Παξούς μέσα στο φουσκωτό…
Το στενό του περιβάλλον τέλος, απαρτίζεται από συγκεκριμένους ανθρώπους και πρόσωπα.
Γεννήθηκε όταν η μητέρα του ήταν μόλις 20 ετών. Μεγάλωσε σε ζεστό οικογενειακό κύκλο με τη μητέρα, τη γιαγιά και τον παππού του. Η φιλία παίζει σημαντικό ρόλο για τον ίδιο, δηλώνει όμως εξαιρετικά διστακτικός με τους ανθρώπους.
•”Το Blind Type μετά μουσικής”
Ο Πάνος Πετρόπουλος δηλώνει λάτρης της μουσικής.
Η δημιουργία του Blind Type πραγματοποιήθηκε υπό τους ήχους ελληνικής playlist με τραγούδια.
«Όταν είσαι στην Αμερική και γενικότερα στο εξωτερικό θέλεις να νιώθεις μία σύνδεση με την Ελλάδα. Φεύγοντας από τη χώρα δεν είχα σκεφτεί να εφοδιαστούμε με τραγούδια. Το Blind Type δημιουργήθηκε ενώ ακούγαμε την ίδια playlist από το κινητό μου ξανά και ξανά. Υπήρχε μία νοσταλγία και η μουσική κατάφερνε να την επουλώσει.», θα δηλώσει. «Παλιά αισθανόμουν μία αποστροφή για την ελληνική μουσική. Τώρα ομολογώ πως μου αρέσουν πολύ».
Διασκεδάζει με την ελληνική μουσική μεν, απέχει από τον λουλουδοπόλεμο στα νυχτερινά κέντρα δε… «Βρίσκω τελείως άστοχο και άσκοπο όλο αυτό το σύστημα με τα λουλούδια στις πίστες. Πέραν όλων των άλλων, θεωρώ πως αποτελεί μία ύψιστη προσβολή στην παραγωγή του χρήματος και στην εργασία».
•”Ο Κώστας είναι μία διάνοια”
Το επιτυχημένο δίδυμο με τον Κώστα Ελευθερίου αποτελεί μια σχέση alter ego.
Ο Κώστας παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικά μιας διάνοιας.
Στην Αγγλία πρωτοδημιούργησε αυτοκινητάκια που λειτουργούσαν με τεχνητή νοημοσύνη.
Κατόπιν άφησε το Πανεπιστήμιο και εργάστηκε για την δημιουργία μιας εταιρείας συναλλάγματος. Έφτιαξε τη ραχοκοκαλιά της επιχείρησης και στη συνέχεια έκανε τη δική του εταιρεία και δημιούργησε το iSteam.
Ο Πάνος Πετρόπουλος αναφέρεται στο πρόσωπο του Κώστα με βαθύτατη εκτίμηση και απεριόριστη εμπιστοσύνη, ενώ επαναλαμβάνει να τον περιγράφει ως ιδιαίτερα ευφυή.
«Ο Κώστας είναι ένας πολύ ταλαντούχος προγραμματιστής. Έφυγε από την Ελλάδα για να σπουδάσει στην Αγγλία. Η διατριβή εκεί ήταν εξαιρετική. Κατόπιν άφησε το Πανεπιστήμιο και εργάστηκε για την δημιουργία μιας εταιρείας συναλλάγματος. Έφτιαξε τη ραχοκοκαλιά της επιχείρησης και στη συνέχεια έκανε τη δική του εταιρεία και δημιούργησε το iSteam που είχε 3 εκατομμύρια downloads», σχολιάζει ο Πάνος Πετρόπουλος.
•”Ατενίζω την επόμενη μέρα”
Σε προσωπικό επίπεδο, οι στόχοι του Πάνου Πετρόπουλου μοιάζουν να απεγκλωβίζονται από τα επαγγελματικά του σχέδια. Για τον 38χρονο επιχειρηματία η δουλειά αποτελεί μονάχα ένα από τα κομμάτια της προσωπικότητας του.
«Νομίζω ότι έχω επιτύχει πολλούς από τους στόχους μου και αισθάνομαι ότι πρέπει να σταματήσω για λίγο. Οι ατελείωτες ώρες εργασίας είχαν αναμφισβήτητα κόστος στην προσωπική μου ζωή» εξηγεί στη My Way.
Δηλώνει ήρεμος και υποστηρίζει πως δεν είναι αγχώδης.
Αντίθετα είναι υπομονετικός. Και χαμογελάει συχνά.
«Από την ημέρα που επέστρεψα στην χώρα χαμογελάω πολύ». Στην παρούσα φάση δηλώνει πως διανύει εργένικο βίο, οι σκέψεις για οικογένεια όμως αποτελούν υγιείς προσδοκίες για το μέλλον.
•”Μαθήματα ζωής”
Η επιτυχία ενός ακριβού συμβολαίου με τη Google, δεν αποτυπώνει το σύνολο της σταδιοδρομίας του. Η πορεία προς την κορυφή είχε αρκετά σκαμπανεβάσματα.
«Το κοντέρ μηδένισε στη ζωή μου τρεις φορές. Μιλώ και στα οικονομικά! Η κάθε πτώση μου έδωσε δυνατά χαστούκια και κάθε φορά ξεκινούσα πάλι με πείσμα. Ήμουν απόλυτος. Δάνειο δεν πήρα ποτέ. Πιστωτική κάρτα χρησιμοποιώ μόνο επειδή δε θέλω να κυκλοφορώ κάθε φορά με cash. Πιστεύω πως κάθε άνθρωπος πρέπει να ακουμπά μέχρι εκεί που φτάνει. Και όχι παραπέρα! Το 1999 στην Ελλάδα κέρδισα ένα «λαχείο», όπως και πολλοί ακόμη Έλληνες, όμως το έχασα. Ασχολήθηκα πεισματικά όμως με τους στόχους μου. Κάθε φορά ερχόταν κι ένα νέο ξεκίνημα… Αν γυρνούσα τον χρόνο πίσω δε θα άλλαζα τίποτε στην πορεία μου. Ίσως δεν έδινα τόσες ευκαιρίες σε ανθρώπους. Θα έπρεπε να είχα «διαβάσει» καλύτερα καταστάσεις κι ανθρώπους. Τίποτε άλλο. Μονάχα αυτό».
