Αποκλειστικό – Delphi Economic Forum: Οι κύριες συζητήσεις και τα συμπεράσματα

Το 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών λειτούργησε ως ένα κρίσιμο φόρουμ για την ανταλλαγή απόψεων και την προώθηση του διαλόγου σχετικά με τις σύνθετες παγκόσμιες προκλήσεις και ευκαιρίες υπό το ευρύτερο θέμα των «Ανακατατάξεων».

1. Εκτελεστική Σύνοψη

Το 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών πραγματοποιήθηκε στους Δελφούς από τις 9 έως τις 12 Απριλίου 2025, με κεντρικό θέμα τις «Ανακατατάξεις».¹Ως μια κορυφαία πλατφόρμα για παγκόσμιους ηγέτες, πολιτικούς, και αναλυτές, το φόρουμ στόχευε στην εξέταση των πιεστικών παγκόσμιων και περιφερειακών ζητημάτων που αναδιαμορφώνουν το διεθνές τοπίο.²Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν σε κρίσιμους τομείς όπως οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις, οι οικονομικές και χρηματοπιστωτικές προκλήσεις, η βιωσιμότητα και η πράσινη μετάβαση, η τεχνολογική καινοτομία, οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, η ασφάλεια και η άμυνα, καθώς και η κατάσταση της δημοκρατίας και η ανθεκτικότητα των θεσμών.³Οι αναλύσεις που προέκυψαν από το φόρουμ υπογράμμισαν την πολυπλοκότητα των παγκόσμιων προκλήσεων και την ανάγκη για διεθνή συνεργασία και καινοτόμες λύσεις.

1. Γεωπολιτικό Τοπίο σε Ρευστότητα

• Παγκόσμιες Μετατοπίσεις Ισχύος και Διεθνείς Σχέσεις: Οι συζητήσεις στο φόρουμ εμβάθυναν στις εξελισσόμενες σχέσεις μεταξύ των μεγάλων παγκόσμιων δυνάμεων, ιδίως των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Κίνας και της Ρωσίας.³Ενδεικτικά, στην ατζέντα περιλαμβάνονταν συνεδρίες με τίτλους όπως «Ψυχρός Πόλεμος 2.0;: Η Σινο-Αμερικανική Κούρσα για την Πρωτοκαθεδρία» και «Ο Αιώνας της Κίνας: Γεγονός ή Μύθος;».⁹Αυτό καταδεικνύει μια σημαντική ανησυχία μεταξύ των συμμετεχόντων σχετικά με τη μεταβαλλόμενη παγκόσμια τάξη και την πιθανότητα αυξημένων εντάσεων μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων. Η ρητή εστίαση στη σινο-αμερικανική σχέση υποδηλώνει την αναγνώριση ότι αυτή αποτελεί έναν κεντρικό άξονα γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η παγκόσμια γεωπολιτική. Η χρήση του όρου «Ψυχρός Πόλεμος 2.0» παραπέμπει σε ιστορικούς παραλληλισμούς έντονου ανταγωνισμού και πιθανότητας παγκόσμιας αστάθειας. Το φόρουμ στόχευε στην ανάλυση της φύσης και των συνεπειών αυτής της εξελισσόμενης δυναμικής.
  Η Ελλάδα, ως μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, τόνισε την υποστήριξή της στις διατλαντικές σχέσεις και την ανάγκη για αποκλιμάκωση του εμπορικού πολέμου.⁴Αυτό υπογραμμίζει την οπτική μιας μικρότερης χώρας που πλοηγείται στην πολυπλοκότητα του ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων δυνάμεων, τονίζοντας τη σημασία των συμμαχιών και της πολυμερούς συνεργασίας. Η θέση της Ελλάδας αντανακλά την ευρύτερη ευρωπαϊκή προοπτική επιδίωξης ισορροπίας μεταξύ της σχέσης της με τις ΗΠΑ και της δικής της στρατηγικής αυτονομίας. Η υποστήριξη της εμπορικής αποκλιμάκωσης αναδεικνύει τις οικονομικές ευπάθειες των μικρότερων χωρών σε έναν κόσμο εμπορικών διαφορών.
  Επιπλέον, το φόρουμ πραγματοποιήθηκε εν μέσω των νέων δασμών που επέβαλε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ⁵, ένα σημαντικό γεωπολιτικό και οικονομικό γεγονός που πιθανότατα επηρέασε πολλές συζητήσεις, ιδίως αυτές που σχετίζονταν με το εμπόριο, τη διεθνή συνεργασία και το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας. Η χρονική συγκυρία του φόρουμ κατά τη διάρκεια σημαντικών παγκόσμιων εμπορικών εντάσεων υποδηλώνει μια έντονη έμφαση στις επιπτώσεις αυτών των ανακατατάξεων στη διεθνή συνεργασία και την οικονομική σταθερότητα. Η επιβολή δασμών αποτελεί μια απτή εκδήλωση γεωπολιτικών αποφάσεων που επηρεάζουν την παγκόσμια οικονομία. Η διεξαγωγή του φόρουμ κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οδήγησε φυσικά σε συζητήσεις σχετικά με τις πιθανότητες εμπορικών πολέμων, τον αντίκτυπό τους σε διάφορες οικονομίες και το μέλλον των διεθνών εμπορικών συμφωνιών.
  Η ατζέντα του φόρουμ περιλάμβανε επίσης συνεδρίες σχετικά με το μέλλον της παγκόσμιας τάξης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τις γερμανικές εκλογές, την πρόκληση της δημοκρατίας στην Κορέα και τις συνεισφορές της Ανατολικής Μεσογείου στην ασφάλεια της Μέσης Ανατολής.⁹Αυτά τα ποικίλα θέματα υποδεικνύουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην κατανόηση της πολύπλευρης φύσης των παγκόσμιων γεωπολιτικών μετατοπίσεων. Το εύρος των θεμάτων στην ενότητα «Η Κατάσταση του Κόσμου» υποδηλώνει μια ολιστική ανάλυση διαφόρων περιφερειακών και παγκόσμιων προκλήσεων, πέρα από τις δυναμικές των μεγάλων δυνάμεων, συμπεριλαμβάνοντας συγκεκριμένες περιφερειακές συγκρούσεις και πολιτικές μεταβάσεις. Η εξέταση της τάξης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπονοεί έναν προβληματισμό σχετικά με το υπάρχον διεθνές πλαίσιο και τους πιθανούς περιορισμούς του μπροστά στις τρέχουσες προκλήσεις. Η συμπερίληψη θεμάτων όπως η Κορεατική Χερσόνησος και η Μέση Ανατολή καταδεικνύει μια γεωγραφικά διαφοροποιημένη κατανόηση των γεωπολιτικών εστιών έντασης.
• Επιπτώσεις Συγκρούσεων και Περιφερειακής Αστάθειας: Οι συζητήσεις στο φόρουμ αναφέρθηκαν στις περιφερειακές συγκρούσεις και τον αντίκτυπό τους στην παγκόσμια τάξη.⁴Η συνεχιζόμενη επίδραση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία αποτέλεσε ένα σημαντικό θέμα⁵, αναδεικνύοντας τη σημαντική διατάραξη που έχει επιφέρει η σύγκρουση στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και τις διεθνείς σχέσεις. Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτέλεσε πιθανότατα ένα κεντρικό σημείο συζήτησης, δεδομένου του βαθύ αντίκτυπού του στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας, τις ενεργειακές αγορές και τις γεωπολιτικές ευθυγραμμίσεις. Η ατζέντα του φόρουμ περιλάμβανε συνεδρίες σχετικά με την πιθανή έκβαση για την Ουκρανία και τη μάχη για μια ελεύθερη και ανοιχτή Μαύρη Θάλασσα.⁹Αυτές οι συγκεκριμένες συνεδρίες υποδεικνύουν μια εστιασμένη ανάλυση των επιπτώσεων της σύγκρουσης για την περιοχή και πέρα από αυτήν. Οι αφιερωμένες συνεδρίες για την Ουκρανία και τη Μαύρη Θάλασσα υποδηλώνουν μια βαθιά ανησυχία για τις ενέργειες της Ρωσίας και τον αντίκτυπό τους στην περιφερειακή σταθερότητα και τους διεθνείς κανόνες. Η Μαύρη Θάλασσα είναι μια στρατηγικά σημαντική περιοχή και η εστίαση του φόρουμ σε αυτήν στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία αναδεικνύει τις ευρύτερες γεωπολιτικές επιπτώσεις της σύγκρουσης πέρα από τα σύνορα της Ουκρανίας.
  Επιπλέον, η ατζέντα περιλάμβανε συνεδρίες σχετικά με τις συνεισφορές της Ανατολικής Μεσογείου στην ασφάλεια της Μέσης Ανατολής και τις εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις του Ισραήλ.⁹Αυτά υποδεικνύουν μια περιφερειακή εστίαση στο ευρύτερο πλαίσιο της παγκόσμιας αστάθειας. Η συμπερίληψη συζητήσεων για την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή υπογραμμίζει τη διασύνδεση των παγκόσμιων προκλήσεων ασφάλειας και την περιφερειακή συνάφεια του φόρουμ. Δεδομένου ότι το φόρουμ διεξάγεται στην Ελλάδα, η εστίαση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι φυσική. Η συμπερίληψη της Μέσης Ανατολής αναδεικνύει την πολύπλοκη δυναμική ασφάλειας αυτής της γειτονικής περιοχής και τον πιθανό αντίκτυπό της στην Ευρώπη.
• Γεωπολιτικές Επιπτώσεις για την Ευρώπη: Οι συνεδρίες επικεντρώθηκαν στις στρατηγικές προκλήσεις της Ευρώπης και στον ρόλο της στο εξελισσόμενο παγκόσμιο τοπίο.⁴Ενδεικτικά, μία συνεδρία είχε τον τίτλο «Μπορεί η Ευρώπη να Σώσει τον Εαυτό της;»¹, υποδεικνύοντας μια εστίαση στις εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις της Ευρώπης. Αυτός ο προκλητικός τίτλος υποδηλώνει μια κριτική εξέταση της τρέχουσας θέσης και των μελλοντικών προοπτικών της Ευρώπης σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο. Η ερώτηση που θέτει ο τίτλος αυτής της συνεδρίας αντανακλά μια πιθανή υποκείμενη ανησυχία σχετικά με την ικανότητα της Ευρώπης να διατηρήσει την επιρροή και τη συνάφειά της απέναντι στις παγκόσμιες μετατοπίσεις. Η έντονη διατύπωση της ερώτησης υπονοεί την αναγνώριση σημαντικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, πιθανώς σχετικών με την οικονομική ανταγωνιστικότητα, την πολιτική συνοχή και τον ρόλο της στις διεθνείς υποθέσεις.
  Επιπλέον, συζητήθηκε η έκθεση Ντράγκι για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα¹⁰, υποδηλώνοντας ανησυχίες σχετικά με την οικονομική και στρατηγική θέση της Ευρώπης. Η έμφαση της έκθεσης στην απλοποίηση των κανονισμών, την εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς και την επένδυση στην καινοτομία αναδεικνύει βασικούς τομείς όπου η Ευρώπη χρειάζεται βελτίωση για να ανταγωνιστεί παγκοσμίως. Η συζήτηση της έκθεσης Ντράγκι υποδεικνύει μια έντονη εστίαση στην ενίσχυση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης ως ένα κρίσιμο στοιχείο της γεωπολιτικής της θέσης. Η οικονομική ισχύς είναι ένας θεμελιώδης πυλώνας της γεωπολιτικής επιρροής. Η εστίαση στην έκθεση Ντράγκι υποδηλώνει ότι το φόρουμ αναγνώρισε την ανάγκη της Ευρώπης να αντιμετωπίσει τις οικονομικές της προκλήσεις για να διατηρήσει τον παγκόσμιο ρόλο της.
  Η ατζέντα του φόρουμ περιλάμβανε επίσης συνεδρίες σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία και το μέλλον της Ευρώπης εν μέσω παγκόσμιας αβεβαιότητας.⁹Αυτά τα θέματα αγγίζουν άμεσα την επιθυμία της Ευρώπης να διαδραματίσει έναν πιο ανεξάρτητο ρόλο στις διεθνείς υποθέσεις, ενώ παράλληλα πλοηγείται σε μια περίοδο σημαντικής παγκόσμιας αστάθειας. Οι συζητήσεις για τη στρατηγική αυτονομία υποδηλώνουν μια επιθυμία της Ευρώπης να μειώσει την εξάρτησή της από άλλες μεγάλες δυνάμεις και να αναπτύξει τη δική της ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας. Η έννοια της στρατηγικής αυτονομίας έχει αποκτήσει σημασία τα τελευταία χρόνια, αντανακλώντας μια ευρωπαϊκή φιλοδοξία να δράσει πιο ανεξάρτητα στην παγκόσμια σκηνή. Το φόρουμ πιθανότατα διερεύνησε τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που συνδέονται με αυτόν τον στόχο.

III. Πλοηγώντας Οικονομικούς Ανέμους

• Παγκόσμιες και Ευρωπαϊκές Οικονομικές Προκλήσεις: Οι συζητήσεις στο φόρουμ αναφέρθηκαν στους δασμούς, τον πληθωρισμό και τις διαταραχές στην παγκόσμια οικονομία.²Ειδικότερα, επισημάνθηκαν οι ανησυχίες στον ελληνικό τουριστικό τομέα σχετικά με τον αντίκτυπο των αμερικανικών δασμών στους Αμερικανούς ταξιδιώτες.²Αυτό καταδεικνύει τις άμεσες και απτές επιπτώσεις των γεωπολιτικών αποφάσεων σε συγκεκριμένους κλάδους και οικονομίες. Ο ελληνικός τουριστικός κλάδος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στις διεθνείς εμπορικές πολιτικές και τον πιθανό αντίκτυπό τους στη ζήτηση για ταξίδια και το κόστος για βασικές δημογραφικές ομάδες, όπως οι Αμερικανοί τουρίστες.
  Επιπλέον, σημειώθηκε ότι η έναρξη του φόρουμ συνέπεσε με ανησυχίες στις χρηματαγορές σχετικά με τους δασμούς του Τραμπ.⁵Αυτό υπογραμμίζει την ευρύτερη οικονομική αβεβαιότητα και την πιθανότητα αστάθειας στις αγορές που συνδέονται με προστατευτικά εμπορικά μέτρα. Η χρονική συγκυρία του φόρουμ αντανακλά τις επικρατούσες οικονομικές ανησυχίες σχετικά με τις εμπορικές διαφορές και την πιθανότητά τους να διαταράξουν τις παγκόσμιες αγορές. Οι αντιδράσεις των χρηματαγορών συχνά χρησιμεύουν ως δείκτες του επενδυτικού κλίματος και των αντιληπτών οικονομικών κινδύνων. Η αναφορά στις ανησυχίες των αγορών υπογραμμίζει τον ευρύ αντίκτυπο των ανακοινώσεων για τους δασμούς.
  Η ατζέντα του φόρουμ περιλάμβανε ειδικές συνεδρίες για τους δασμούς, τον πληθωρισμό και τις διαταραχές στην παγκόσμια οικονομία.⁹Αυτές οι συνεδρίες  περιλάμβαναν οικονομολόγους και πολιτικούς που συζητούσαν τις αιτίες, τις συνέπειες και τις πιθανές πολιτικές απαντήσεις σε αυτές τις προκλήσεις. Οι αφιερωμένες συνεδρίες σε αυτά τα βασικά οικονομικά ζητήματα υποδεικνύουν μια κεντρική εστίαση στην κατανόηση και την αντιμετώπιση των άμεσων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία. Οι δασμοί και ο πληθωρισμός είναι μείζονος σημασίας μακροοικονομικά ζητήματα με σημαντικές επιπτώσεις για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Η αφιέρωση συγκεκριμένων συνεδριών σε αυτά τα θέματα καταδεικνύει τη σημασία τους για την ατζέντα του φόρουμ.
• Επενδυτικές Στρατηγικές και Οικονομική Ανάπτυξη: Οι συνεδρίες στο φόρουμ αφορούσαν επενδύσεις, επιχειρηματική ανάπτυξη και στρατηγικές για την οικονομική ανάπτυξη.⁵Στο πλαίσιο αυτό, συζητήθηκαν οι επώνυμες κατοικίες ως μια αυξανόμενη επενδυτική ευκαιρία στον ελληνικό τουρισμό πολυτελείας, αλλά επισημάνθηκαν και τα γραφειοκρατικά εμπόδια.⁸Αυτό καταδεικνύει την ένταση μεταξύ των πιθανών επενδύσεων και των υπαρχόντων εμποδίων στην ελληνική οικονομία. Ενώ η Ελλάδα προσφέρει ελκυστικές επενδυτικές ευκαιρίες σε τομείς όπως ο τουρισμός πολυτελείας, οι γραφειοκρατικές αναποτελεσματικότητες παραμένουν ένα σημαντικό εμπόδιο στην υλοποίηση αυτού του δυναμικού.
  Η ατζέντα περιλάμβανε επίσης συνεδρίες σχετικά με την πλοήγηση στην επιχειρηματική ανάπτυξη στην ΕΕ, την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων και επενδυτικών καταλυτών για την ανάπτυξη.⁹Αυτά υποδεικνύουν μια εστίαση στην αναγνώριση και την προώθηση μηχανισμών για την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Το φόρουμ πιθανότατα διερεύνησε διάφορες στρατηγικές για την προσέλκυση επενδύσεων και την προώθηση της επιχειρηματικής ανάπτυξης τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό επίπεδο. Αυτά τα θέματα των συνεδριών αντανακλούν μια προληπτική προσέγγιση στην αντιμετώπιση των οικονομικών προκλήσεων, εστιάζοντας στους μοχλούς ανάπτυξης και επενδύσεων.
  Επιπλέον, αναφέρθηκαν συζητήσεις σχετικά με τη βιώσιμη χρηματοδότηση και τον ρόλο των επενδύσεων και της καινοτομίας.¹¹Αυτό υπογραμμίζει την αυξανόμενη σημασία της ενσωμάτωσης των παραμέτρων βιωσιμότητας στις χρηματοοικονομικές αποφάσεις και της αξιοποίησης της καινοτομίας για την οικονομική πρόοδο. Η βιώσιμη χρηματοδότηση και η καινοτομία αναγνωρίζονται ως βασικοί πυλώνες για τη μελλοντική οικονομική ανάπτυξη, αντανακλώντας μια στροφή προς μια πιο υπεύθυνη και τεχνολογικά προσανατολισμένη ανάπτυξη. Η ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στη χρηματοδότηση και η έμφαση στην καινοτομία καταδεικνύουν μια προοδευτική προοπτική για την οικονομική ανάπτυξη που λαμβάνει υπόψη τόσο τους περιβαλλοντικούς όσο και τους τεχνολογικούς παράγοντες.
• Μέλλον της Ευρωπαϊκής Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητα: Στο φόρουμ διεξήχθησαν συζητήσεις σχετικά με το μέλλον του ευρωπαϊκού οικονομικού μοντέλου και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς του.¹Η συνεδρία με ερώτημα «Μπορεί η Ευρώπη να Σώσει τον Εαυτό της;»¹έθεσε άμεσα το ζήτημα του μέλλοντος της ηπείρου, υποδηλώνοντας μια κρίσιμη αυτοαξιολόγηση της οικονομικής και πολιτικής της πορείας. Η διατύπωση του μέλλοντος της Ευρώπης ως ερώτημα αντανακλά μια πιθανή κρίση εμπιστοσύνης ή μια αναγνώριση σημαντικών προκλήσεων για το τρέχον μοντέλο της. Η έντονη διατύπωση της ερώτησης υπονοεί την ανάγκη για θεμελιώδεις αλλαγές ή προσαρμογές προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεχής ευημερία και επιρροή της Ευρώπης.
  Η έκθεση Ντράγκι, η οποία τονίζει την ανάγκη απλοποίησης των κανονισμών, εμβάθυνσης της ενιαίας αγοράς και επενδύσεων στην καινοτομία για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης.¹⁰Αυτό υποδεικνύει ένα σαφές σύνολο πολιτικών συστάσεων που συζητήθηκαν στο φόρουμ. Οι συστάσεις της έκθεσης Ντράγκι παρέχουν έναν συγκεκριμένο οδικό χάρτη για την ενίσχυση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, εστιάζοντας στη μείωση της γραφειοκρατίας, την ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς και την προώθηση της καινοτομίας. Αυτές οι συστάσεις αντιμετωπίζουν βασικές διαρθρωτικές αδυναμίες που συχνά αναφέρονται ως εμπόδια στην οικονομική απόδοση της Ευρώπης σε σύγκριση με άλλες παγκόσμιες δυνάμεις.
  Η ατζέντα του φόρουμ περιλάμβανε επίσης συνεδρίες σχετικά με το αν το τρέχον ευρωπαϊκό μοντέλο είναι ξεπερασμένο και το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας με βάση τις εκθέσεις Λέτα και Ντράγκι.⁹Αυτό επιβεβαιώνει ότι το φόρουμ διεξήγαγε μια κριτική αξιολόγηση της οικονομικής θέσης της Ευρώπης και των πιθανών μελλοντικών κατευθύνσεων. Το φόρουμ παρείχε μια πλατφόρμα για έναν διεξοδικό διάλογο σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του ευρωπαϊκού οικονομικού μοντέλου και τα απαραίτητα βήματα για τη διασφάλιση της μελλοντικής του ανταγωνιστικότητας. Η συμπερίληψη αυτών των συνεδριών καταδεικνύει μια δέσμευση για την αντιμετώπιση θεμελιωδών ερωτημάτων σχετικά με το οικονομικό μέλλον της Ευρώπης και την εξερεύνηση διαφορετικών προοπτικών και πιθανών λύσεων.
• Ελληνικές Οικονομικές Προοπτικές και Τομεακές Συζητήσεις: Σημαντική έμφαση δόθηκε στις προοπτικές και τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων βασικών τομέων όπως η ναυτιλία, ο τουρισμός, οι ψηφιακές τεχνολογίες και η ενέργεια.²Οι επώνυμες κατοικίες στον πολυτελή τουρισμό αναδείχθηκαν ως μια πολλά υποσχόμενη ευκαιρία, παρά τις υποδομές που χρήζουν βελτίωσης.⁸Αυτό αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του μείγματος ευκαιριών και εμποδίων που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία. Ο ελληνικός τουριστικός τομέας, ιδίως ο τομέας πολυτελείας, παρουσιάζει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης και επενδύσεων, ιδίως μέσω καινοτόμων μοντέλων όπως οι επώνυμες κατοικίες, αλλά απαιτεί την αντιμετώπιση θεμελιωδών περιορισμών στις υποδομές για την πλήρη αξιοποίηση αυτού του δυναμικού.
  Συζητήθηκε επίσης ο αντίκτυπος των αμερικανικών δασμών στον ελληνικό τουρισμό και η ανάγκη εστίασης στην πολιτιστική ελκυστικότητα της χώρας.²Αυτό υποδηλώνει μια στρατηγική για την άμβλυνση των εξωτερικών οικονομικών κραδασμών μέσω της αξιοποίησης των μοναδικών πολιτιστικών πόρων της Ελλάδας. Προκειμένου να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά του απέναντι στις παγκόσμιες οικονομικές αβεβαιότητες, ο ελληνικός τουριστικός τομέας πρέπει να εξελιχθεί πέρα από την παραδοσιακή προσφορά «ήλιος και θάλασσα» και να αξιοποιήσει την πλούσια πολιτιστική και αρχιτεκτονική του κληρονομιά για να προσελκύσει απαιτητικούς ταξιδιώτες λιγότερο ευάλωτους στις οικονομικές διακυμάνσεις.
  Η ατζέντα του φόρουμ περιλάμβανε πολλές συνεδρίες αφιερωμένες σε καθέναν από αυτούς τους τομείς⁹, υπογραμμίζοντας την έντονη εστίαση του φόρουμ στις συγκεκριμένες οικονομικές προκλήσεις και ευκαιρίες στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, συνεδρίες σχετικά με τις «Δυναμικές Ανάπτυξης: Συνέργειες Φιλοξενίας και Ακίνητης Περιουσίας», τις «Βιώσιμες και Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού» και συζητήσεις για τη ναυτιλία και την ενέργεια παρείχαν μια ολοκληρωμένη επισκόπηση. Η εκτεταμένη κάλυψη της ελληνικής οικονομίας σε πολλές συνεδρίες υπογραμμίζει τη σημασία της για τη συνολική ατζέντα του φόρουμ και τον ρόλο της στο ευρύτερο περιφερειακό και ευρωπαϊκό πλαίσιο. Δεδομένου ότι το φόρουμ διεξάγεται στην Ελλάδα, μια σημαντική εστίαση στις οικονομικές προοπτικές της χώρας υποδοχής είναι αναμενόμενη και αντανακλά τη συνάφεια του φόρουμ με το εθνικό πλαίσιο.
  Τέλος, αναφέρθηκαν συζητήσεις σχετικά με την αναπτυξιακή πορεία της Ελλάδας και τις ελληνοαμερικανικές οικονομικές σχέσεις¹¹, υποδεικνύοντας μια εξέταση τόσο των εγχώριων οικονομικών τάσεων όσο και της σημασίας των διεθνών συμπράξεων για την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας. Το φόρουμ πιθανότατα διερεύνησε στρατηγικές για τη διατήρηση της οικονομικής ανάκαμψης της Ελλάδας και την αξιοποίηση της σχέσης της με βασικούς εταίρους όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες για την προσέλκυση επενδύσεων και την προώθηση του εμπορίου. Οι ελληνοαμερικανικές οικονομικές σχέσεις είναι σημαντικές για τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ελλάδας και οι συζητήσεις για αυτό το θέμα πιθανότατα επικεντρώθηκαν στην ενίσχυση των δεσμών και στην εξερεύνηση νέωνvenues συνεργασίας.

1. Η Πράσινη Επιταγή

• Μετάβαση σε Βιώσιμες Οικονομίες: Οι συζητήσεις στο φόρουμ κάλυψαν τη μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία, την κλιματική αλλαγή, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη.³ Η αναφορά της πράσινης μετάβασης ως βασικού θέματος ³ υπογραμμίζει την εξέχουσα θέση της στην ατζέντα του φόρουμ. Η συμπερίληψη της πράσινης μετάβασης ως κεντρικού θέματος υπογραμμίζει την παγκόσμια αναγνώριση της επείγουσας ανάγκης αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και μετάβασης σε βιώσιμα οικονομικά μοντέλα. Αυτό αντανακλά μια παγκόσμια τάση όπου η βιωσιμότητα δεν είναι πλέον ένα περιφερειακό ζήτημα αλλά μια βασική παράμετρος για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.
  Η σημασία της βιωσιμότητας στην ανάπτυξη επώνυμων κατοικιών επισημάνθηκε ⁸, καταδεικνύοντας ότι ακόμη και σε συγκεκριμένους τομείς όπως ο τουρισμός πολυτελείας, οι περιβαλλοντικές considerations γίνονται όλο και πιο σημαντικές. Η βιωσιμότητα θεωρείται όλο και περισσότερο ως πρόταση αξίας και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε διάφορους κλάδους, συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού πολυτελείας και της ακίνητης περιουσίας. Αυτό υποδηλώνει μια αυξανόμενη ευαισθητοποίηση μεταξύ των επιχειρήσεων και των καταναλωτών σχετικά με τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των επιλογών τους και μια ζήτηση για πιο βιώσιμες επιλογές.
  Η ατζέντα του φόρουμ περιλάμβανε πολυάριθμες συνεδρίες υπό τους πυλώνες «Πλανήτης» και «Ενέργεια» ⁹, καλύπτοντας θέματα όπως τα συστήματα τροφίμων, η βιώσιμη γεωργία, η υγεία και η δράση για το κλίμα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η ενεργειακή ασφάλεια. Αυτή η εκτεταμένη κάλυψη καταδεικνύει την πολύπλευρη φύση της πράσινης μετάβασης και το εύρος των ζητημάτων που αντιμετωπίζονται. Η εκτεταμένη ατζέντα που αφιερώθηκε σε περιβαλλοντικά και ενεργειακά ζητήματα υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα και τη διασύνδεση των προκλήσεων και την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση στην πράσινη μετάβαση. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί δράση σε διάφορους τομείς, από τη γεωργία και την παραγωγή ενέργειας έως την υγειονομική περίθαλψη και τον αστικό σχεδιασμό.
  Επιπλέον, αναφέρθηκαν συζητήσεις σχετικά με τη μετάβαση σε βιώσιμα οικονομικά μοντέλα ¹¹, ενισχύοντας την ιδέα ότι πρόκειται για μια θεμελιώδη αλλαγή και όχι για ένα σύνολο απομονωμένων πρωτοβουλιών. Το φόρουμ αναγνώρισε την ανάγκη για έναν συστημικό μετασχηματισμό των οικονομικών πρακτικών και πολιτικών προκειμένου να επιτευχθεί ένα πραγματικά βιώσιμο μέλλον. Αυτό υποδηλώνει μια μετάβαση πέρα από τις σταδιακές αλλαγές προς μια θεμελιώδη αναθεώρηση του τρόπου λειτουργίας των οικονομιών σε σχέση με το περιβάλλον.
• Ενεργειακή Ασφάλεια και Προκλήσεις Μετάβασης: Στο φόρουμ δόθηκε έμφαση στην ενεργειακή ασφάλεια, τον ρόλο της συνδεσιμότητας και τις προκλήσεις της διπλής μετάβασης στο κλίμα και την ενέργεια.⁴ Η ενεργειακή ασφάλεια αναφέρθηκε ως βασικό σημείο συζήτησης ⁴, υπογραμμίζοντας την κρίσιμη σημασία της στο τρέχον γεωπολιτικό πλαίσιο. Η διασφάλιση μιας σταθερής και αξιόπιστης ενεργειακής προμήθειας αποτελεί πρωταρχικό μέλημα, ιδίως εν μέσω γεωπολιτικής αστάθειας και της συνεχιζόμενης μετάβασης σε νέες πηγές ενέργειας. Η αναφορά στην επίδραση του πολέμου στην Ουκρανία στις ενεργειακές αγορές ⁵ κατέδειξε πώς γεωπολιτικά γεγονότα μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ενεργειακή ασφάλεια και τις τιμές. Οι γεωπολιτικές συγκρούσεις και διαταραχές μπορούν να έχουν άμεσες και σημαντικές συνέπειες για τις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές, αναδεικνύοντας τη διασύνδεση της ενεργειακής ασφάλειας και των διεθνών σχέσεων.
  Η ατζέντα περιλάμβανε συνεδρίες για την πυρηνική ενέργεια, την κυκλικότητα στην ενέργεια, τις περιφερειακές ενεργειακές προκλήσεις, την ενεργειακή ασφάλεια και τη συνδεσιμότητα, καθώς και τη διπλή μετάβαση.⁹ Αυτά τα συγκεκριμένα θέματα υποδεικνύουν μια λεπτομερή εξερεύνηση διαφόρων πτυχών της ενεργειακής μετάβασης και των προκλήσεων που συνεπάγονται. Το ευρύ φάσμα των συνεδριών που σχετίζονται με την ενέργεια αντανακλά την πολυπλοκότητα της ενεργειακής μετάβασης, απαιτώντας την εξέταση διαφορετικών πηγών ενέργειας, αναγκών υποδομής και περιφερειακών ιδιαιτεροτήτων. Η μετάβαση σε ένα βιώσιμο ενεργειακό μέλλον περιλαμβάνει την αξιολόγηση των δυνατοτήτων διαφόρων τεχνολογιών και την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν διάφορες περιοχές.
• Βιωσιμότητα σε Συγκεκριμένους Τομείς: Στο φόρουμ εξετάστηκε η εφαρμογή αρχών βιωσιμότητας σε τομείς όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία.⁸ Η αναφορά στη βιωσιμότητα στο πλαίσιο των επώνυμων κατοικιών ⁸ υποδεικνύει μια αυξανόμενη ευαισθητοποίηση στους τομείς του τουρισμού και της ακίνητης περιουσίας. Η ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στην ανάπτυξη πολυτελών τουριστικών προσφορών υποδηλώνει την αναγνώριση της αυξανόμενης ζήτησης για περιβαλλοντικά συνειδητές ταξιδιωτικές εμπειρίες.
  Η ατζέντα περιλάμβανε συνεδρίες για τον βιώσιμο τουρισμό και την πράσινη πρόκληση της γαλάζιας οικονομίας στη ναυτιλία.⁹ Αυτό αναδεικνύει τις συγκεκριμένες προσπάθειες που καταβάλλονται για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών ανησυχιών σε αυτούς τους βασικούς τομείς για την ελληνική οικονομία. Το φόρουμ ασχολήθηκε ειδικά με την ανάγκη για βιώσιμες πρακτικές στους τομείς του τουρισμού και της ναυτιλίας, αναγνωρίζοντας το σημαντικό περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και τη σημασία της πράσινης μετάβασης αυτών των τομέων. Ο τουρισμός και η ναυτιλία είναι σημαντικοί συντελεστές στην ελληνική οικονομία, αλλά έχουν επίσης σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η εστίαση του φόρουμ στη βιωσιμότητά τους αντανακλά μια δέσμευση για υπεύθυνη ανάπτυξη.

1. Καινοτομία και Ψηφιακό Μέλλον

• Τεχνολογικές Προόδοι και Ψηφιακός Μετασχηματισμός: Οι συζητήσεις στο φόρουμ κάλυψαν την καινοτομία, τις ψηφιακές τεχνολογίες και τον αντίκτυπό τους σε διάφορους τομείς.³ Οι ψηφιακές τεχνολογίες αναδείχθηκαν ως βασικός τομέας για την ελληνική οικονομία ³, υποδεικνύοντας την εστίαση της χώρας στην αξιοποίηση της τεχνολογίας για ανάπτυξη. Η Ελλάδα αναγνωρίζει τις δυνατότητες των ψηφιακών τεχνολογιών να οδηγήσουν την οικονομική ανάπτυξη και να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά της στην παγκόσμια αγορά. Η επένδυση και η προώθηση των ψηφιακών τεχνολογιών θεωρούνται ζωτικής σημασίας για τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας και τη δημιουργία νέων ευκαιριών.
  Οι τεχνολογικές πρόοδοι αναφέρθηκαν ως σημείο συζήτησης ⁴, υπογραμμίζοντας τη σημασία τους στη διαμόρφωση του μελλοντικού παγκόσμιου τοπίου. Ο ραγδαίος ρυθμός των τεχνολογικών αλλαγών και ο βαθύς αντίκτυπός τους σε διάφορες πτυχές της ζωής και της οικονομίας καθιστούν το θέμα αυτό κρίσιμο για συζήτηση μεταξύ παγκόσμιων ηγετών και πολιτικών. Η κατανόηση και η προσαρμογή στις τεχνολογικές προόδους είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας και την αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων.
  Η ατζέντα περιλάμβανε συνεδρίες σχετικά με τα εργοστάσια τεχνητής νοημοσύνης, την ηγεσία στην τεχνητή νοημοσύνη και τον τρόπο με τον οποίο η τεχνολογία επαναπροσδιορίζει την υγειονομική περίθαλψη ⁹, παρουσιάζοντας συγκεκριμένους τομείς όπου η τεχνολογική καινοτομία έχει σημαντικό αντίκτυπο. Το φόρουμ εμβάθυνε σε συγκεκριμένες εφαρμογές αναδυόμενων τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τις δυνατότητές τους να μεταμορφώσουν κλάδους όπως η μεταποίηση και η υγειονομική περίθαλψη. Αυτά τα παραδείγματα απεικονίζουν τους απτούς τρόπους με τους οποίους η τεχνολογική καινοτομία αναδιαμορφώνει την οικονομία και την κοινωνία.
  Επιπλέον, δόθηκε έμφαση στον στρατηγικό ρόλο του ψηφιακού μετασχηματισμού και στη συνέργεια μεταξύ της ανθρώπινης δημιουργικότητας και της τεχνητής νοημοσύνης.¹² Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της ενσωμάτωσης της τεχνολογίας με τις ανθρώπινες δεξιότητες για βέλτιστα αποτελέσματα. Το μέλλον της εργασίας και της οικονομικής ανάπτυξης θα εξαρτηθεί πιθανότατα από την αποτελεσματική συνδυαστική χρήση των ανθρώπινων ικανοτήτων με τη δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης και των ψηφιακών εργαλείων. Αυτό υποδηλώνει την ανάγκη για προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης που θα εξοπλίσουν τα άτομα με τις δεξιότητες για να συνεργαστούν και να αξιοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες.
• Τεχνητή Νοημοσύνη και οι Επιπτώσεις της: Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην τεχνητή νοημοσύνη, τις δυνατότητές της και τις προκλήσεις που παρουσιάζει.⁹ Η ενίσχυση των επενδύσεων στην καινοτομία, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, αναφέρθηκε ως προτεραιότητα για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα.¹⁰ Η επένδυση στην έρευνα και την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης θεωρείται ζωτικής σημασίας για την Ευρώπη προκειμένου να διατηρήσει το οικονομικό της πλεονέκτημα απέναντι στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Η τεχνητή νοημοσύνη θεωρείται μια μετασχηματιστική τεχνολογία με τη δυνατότητα να αυξήσει την παραγωγικότητα και να δημιουργήσει νέους κλάδους.
  Η ατζέντα περιλάμβανε συνεδρίες σχετικά με την κούρσα της τεχνητής νοημοσύνης, την ηγεσία στην τεχνητή νοημοσύνη, τα εργοστάσια τεχνητής νοημοσύνης και τις δεξιότητες στην τεχνητή νοημοσύνη ⁹, καταδεικνύοντας μια ολοκληρωμένη εξερεύνηση των διαφόρων πτυχών της τεχνητής νοημοσύνης. Το φόρουμ ασχολήθηκε με το ανταγωνιστικό τοπίο στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, την ανάγκη για αποτελεσματική ηγεσία στον τομέα αυτό, τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης να φέρει επανάσταση στη μεταποίηση και τη σημασία της ανάπτυξης ενός εργατικού δυναμικού με δεξιότητες σχετικές με την τεχνητή νοημοσύνη. Αυτά τα ποικίλα θέματα υπογραμμίζουν την πολύπλευρη φύση της επανάστασης της τεχνητής νοημοσύνης και το εύρος των παραμέτρων για τους πολιτικούς και τις επιχειρήσεις.
  Επιπλέον, αναφέρθηκε μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με θέμα «Άνθρωποι και Μηχανές: Δημιουργώντας ένα Υβριδικό Εργατικό Δυναμικό για το Αύριο» ¹¹, η οποία αφορούσε άμεσα τον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης στην αγορά εργασίας. Η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στον χώρο εργασίας θα απαιτήσει μια στροφή προς ένα υβριδικό μοντέλο όπου άνθρωποι και μηχανές συνεργάζονται, γεγονός που θα καταστήσει απαραίτητες νέες δεξιότητες και κατάρτιση. Αυτό αναγνωρίζει τη δυνατότητα της τεχνητής νοημοσύνης να αυτοματοποιήσει ορισμένες εργασίες, δημιουργώντας παράλληλα νέους ρόλους που απαιτούν συνεργασία ανθρώπου-μηχανής.
  Η συνέργεια μεταξύ της ανθρώπινης δημιουργικότητας και της τεχνητής νοημοσύνης για την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας αποτέλεσε επίσης αντικείμενο συζήτησης ¹², υπογραμμίζοντας τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης να ενισχύσει τις ανθρώπινες ικανότητες και να οδηγήσει την καινοτομία. Η Ελλάδα βλέπει την τεχνητή νοημοσύνη ως εργαλείο για την ενίσχυση της ανθρώπινης δημιουργικότητας και την ενίσχυση της οικονομικής της ανταγωνιστικότητας, και όχι απλώς ως αντικατάσταση της ανθρώπινης εργασίας. Αυτό υποδηλώνει μια στρατηγική προσέγγιση στην υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης που εστιάζει στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων της για την ενίσχυση των ανθρώπινων δεξιοτήτων και την προώθηση της καινοτομίας σε βασικούς τομείς.
• Καινοτομία σε Συγκεκριμένους Τομείς: Στο φόρουμ συζητήθηκε η καινοτομία σε τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση και η άμυνα.⁹ Η ατζέντα περιλάμβανε συνεδρίες σχετικά με καινοτόμες τεχνολογίες για την υγειονομική περίθαλψη και την καινοτομία στην εκπαίδευση ⁹, υπογραμμίζοντας τις δυνατότητες της τεχνολογίας να βελτιώσει τα αποτελέσματα και την αποτελεσματικότητα σε αυτούς τους κρίσιμους τομείς. Η τεχνολογικά καθοδηγούμενη καινοτομία θεωρείται βασικός μοχλός για τη βελτίωση της ποιότητας, της προσβασιμότητας και της βιωσιμότητας των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και εκπαίδευσης.
  Επιπλέον, επισημάνθηκαν συζητήσεις σχετικά με καινοτόμες διδακτικές μεθοδολογίες για την Αρχαία Ελληνική ¹², καταδεικνύοντας ότι ακόμη και σε παραδοσιακά ανθρωπιστικά πεδία, η τεχνολογία μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην ενίσχυση της μάθησης. Η καινοτομία στην εκπαίδευση εκτείνεται πέρα από τους τομείς STEM και περιλαμβάνει τις ανθρωπιστικές επιστήμες, με την τεχνολογία να προσφέρει νέους τρόπους για την εμπλοκή των μαθητών και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
  Τέλος, η ατζέντα περιλάμβανε συνεδρίες για την αμυντική καινοτομία στις αναδυόμενες τεχνολογίες ⁹, υπογραμμίζοντας τον κρίσιμο ρόλο των τεχνολογικών προόδων στις σύγχρονες αμυντικές στρατηγικές. Η καινοτομία στις αμυντικές τεχνολογίες είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της εθνικής ασφάλειας και την προσαρμογή στις εξελισσόμενες απειλές στο γεωπολιτικό τοπίο.

1. Ελλάδα: Ευκαιρίες και Προκλήσεις

• Απόδοση και Μελλοντικές Προοπτικές Βασικών Τομέων: Στο φόρουμ διεξήχθησαν εις βάθος συζητήσεις σχετικά με τους τομείς του τουρισμού, της ναυτιλίας, της ενέργειας και της ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα.² Ο τουρισμός πολυτελείας και η ακίνητη περιουσία, παρά τις προκλήσεις στις υποδομές, αναδείχθηκαν ως τομείς με σημαντικές δυνατότητες.⁸ Αυτό αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της διττής φύσης των οικονομικών προοπτικών της Ελλάδας σε βασικούς τομείς. Ο ελληνικός τουριστικός τομέας υψηλών προδιαγραφών παρουσιάζει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης και επενδύσεων, ιδίως μέσω καινοτόμων μοντέλων όπως οι επώνυμες κατοικίες, αλλά απαιτεί την αντιμετώπιση θεμελιωδών περιορισμών στις υποδομές για την πλήρη αξιοποίηση αυτού του δυναμικού.
  Ο αντίκτυπος των αμερικανικών δασμών στον ελληνικό τουρισμό και η ανάγκη εστίασης στην πολιτιστική ελκυστικότητα της χώρας συζητήθηκαν επίσης.² Αυτό υποδηλώνει μια στρατηγική στροφή προς την ανάδειξη της μοναδικής κληρονομιάς της Ελλάδας για την προσέλκυση μιας ανθεκτικής και υψηλού επιπέδου τουριστικής βάσης. Ο ελληνικός τουριστικός κλάδος πρέπει να εξελιχθεί πέρα από την παραδοσιακή του προσφορά «ήλιος και θάλασσα» και να αξιοποιήσει την πλούσια πολιτιστική και αρχιτεκτονική του κληρονομιά για να προσελκύσει απαιτητικούς ταξιδιώτες λιγότερο ευάλωτους στις οικονομικές διακυμάνσεις.
  Η ατζέντα του φόρουμ περιλάμβανε πολλαπλές συνεδρίες αφιερωμένες σε καθέναν από αυτούς τους τομείς ⁹, υποδεικνύοντας μια λεπτομερή εξέταση της τρέχουσας κατάστασης και της μελλοντικής τους κατεύθυνσης. Για παράδειγμα, συνεδρίες σχετικά με τις «Δυναμικές Ανάπτυξης: Συνέργειες Φιλοξενίας και Ακίνητης Περιουσίας», τις «Βιώσιμες και Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού» και συζητήσεις για τη ναυτιλία και την ενέργεια παρείχαν μια ολοκληρωμένη επισκόπηση. Η εκτεταμένη κάλυψη των τομέων του τουρισμού, της ναυτιλίας, της ενέργειας και της ακίνητης περιουσίας στην ατζέντα υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο τους στην ελληνική οικονομία και τη δέσμευση του φόρουμ για την προώθηση του διαλόγου και την αναγνώριση στρατηγικών για τη βιώσιμη ανάπτυξή τους. Αυτοί οι τομείς είναι βασικοί συντελεστές στο ΑΕΠ και την απασχόληση της Ελλάδας, καθιστώντας τις μελλοντικές τους προοπτικές κεντρικό μέλημα για την οικονομική πολιτική και την ανάπτυξη.
• Υποδομές και Γραφειοκρατία: Στο φόρουμ επισημάνθηκαν οι προκλήσεις που θέτουν οι ανεπαρκείς υποδομές και τα γραφειοκρατικά εμπόδια στην προσέλκυση επενδύσεων και την οικονομική ανάπτυξη.⁸ Η επείγουσα ανάγκη για σύγχρονες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων οδικών δικτύων και υδάτινων πόρων, τονίστηκε ιδιαίτερα, ενώ η γραφειοκρατία χαρακτηρίστηκε ως ένα σημαντικό εμπόδιο στην αξιοποίηση του τουριστικού δυναμικού της Ελλάδας.⁸ Η έκκληση για προτεραιότητα στους επενδυτές και τους επισκέπτες έναντι της διανομής βοήθειας με βάση τις ψήφους αποκαλύπτει μια συστημική πρόκληση στην κατανομή των πόρων. Οι ελλείψεις σε βασικές υποδομές και οι περίπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες αποτελούν σημαντικά εμπόδια στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων και στην πλήρη αξιοποίηση του οικονομικού δυναμικού της Ελλάδας, ιδίως σε ταχέως αναπτυσσόμενους τομείς όπως ο τουρισμός. Το τρέχον σύστημα διανομής βοήθειας ενδέχεται να μην είναι βέλτιστα ευθυγραμμισμένο με τους στόχους της οικονομικής ανάπτυξης.
  Η ατζέντα περιλάμβανε συνεδρίες σχετικά με τον «Εκσυγχρονισμό των Υποδομών για το Επόμενο Στάδιο Ανάπτυξης» και την «Ανθεκτικότητα και Καινοτομία των Υποδομών Ύδρευσης» ⁹, υποδεικνύοντας την αναγνώριση αυτών των κρίσιμων τομέων που χρήζουν προσοχής και επενδύσεων. Το φόρουμ αναγνώρισε την επείγουσα ανάγκη εκσυγχρονισμού των υποδομών της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων διαχείρισης υδάτων, προκειμένου να υποστηριχθεί η οικονομική ανάπτυξη και να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα σε μελλοντικές προκλήσεις. Οι επενδύσεις σε υποδομές όχι μόνο δημιουργούν θέσεις εργασίας και τονώνουν την οικονομική δραστηριότητα, αλλά βελτιώνουν επίσης την ποιότητα ζωής και ενισχύουν τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της χώρας.
• Ανθρώπινο Κεφάλαιο και Αγορά Εργασίας: Στο φόρουμ συζητήθηκαν θέματα σχετικά με την ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου, την έλλειψη εργατικού δυναμικού και την ανάπτυξη ενός εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού.⁸ Η έναρξη της Ακαδημίας HotelBrain για την εκπαίδευση ταλέντων εκτός αγοράς και την αντιμετώπιση της επίμονης έλλειψης εργατικού δυναμικού στον τουριστικό τομέα αναφέρθηκε.⁸ Αυτή η προληπτική προσέγγιση από μια ιδιωτική εταιρεία υπογραμμίζει τη σοβαρότητα του ζητήματος και την ανάγκη για λύσεις που θα προέλθουν από τον ίδιο τον κλάδο. Ο τουριστικός τομέας στην Ελλάδα αντιμετωπίζει σημαντικές ελλείψεις εργατικού δυναμικού, γεγονός που απαιτεί καινοτόμες λύσεις όπως ακαδημίες κατάρτισης ειδικά για τον κλάδο, προκειμένου να προσελκύσει και να αναβαθμίσει τις δεξιότητες των εργαζομένων. Η εποχικότητα και οι ενδεχομένως χαμηλότεροι μισθοί στον τουριστικό τομέα μπορεί να συμβάλλουν στην έλλειψη εργατικού δυναμικού, απαιτώντας στοχευμένες πρωτοβουλίες κατάρτισης για την κάλυψη των κενών.
  Η ατζέντα περιλάμβανε συνεδρίες σχετικά με το «Μέλλον της Μάθησης (Δημόσιας και Ιδιωτικής)», την «Καινοτομία στην Εκπαίδευση» και τη «Δημιουργία ενός Υβριδικού Εργατικού Δυναμικού» ⁹, υποδεικνύοντας μια ευρύτερη εστίαση στην προσαρμογή του εκπαιδευτικού συστήματος και των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού στις μελλοντικές οικονομικές ανάγκες. Το φόρουμ αναγνώρισε τη σημασία της επένδυσης στην εκπαίδευση και την κατάρτιση για τον εξοπλισμό του ελληνικού εργατικού δυναμικού με τις δεξιότητες που απαιτούνται για τη μελλοντική οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της προσαρμογής στην άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης και του αυτοματισμού. Ένα καλά εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό είναι ζωτικής σημασίας για την προσέλκυση επενδύσεων, την προώθηση της καινοτομίας και τη διασφάλιση μακροπρόθεσμης οικονομικής ευημερίας.
  Επιπλέον, αναφέρθηκε μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με θέμα «Άνθρωποι και Μηχανές: Δημιουργώντας ένα Υβριδικό Εργατικό Δυναμικό για το Αύριο» ¹¹, η οποία αφορούσε ειδικά την ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης και της τεχνολογίας στο μεταβαλλόμενο εργατικό δυναμικό. Το φόρουμ ασχολήθηκε ειδικά με την ανάγκη προετοιμασίας του ελληνικού εργατικού δυναμικού για την αυξανόμενη ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης και του αυτοματισμού, τονίζοντας τη σημασία της ανάπτυξης δεξιοτήτων που συμπληρώνουν αυτές τις τεχνολογίες. Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για πρωτοβουλίες επανεκπαίδευσης και αναβάθμισης δεξιοτήτων προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης.
  Η συνέργεια μεταξύ της ανθρώπινης δημιουργικότητας και της τεχνητής νοημοσύνης για την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας αποτέλεσε επίσης αντικείμενο συζήτησης ¹², υποδηλώνοντας μια εστίαση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων που αξιοποιούν τόσο την ανθρώπινη ευφυΐα όσο και τις τεχνολογικές δυνατότητες. Η στρατηγική της Ελλάδας για την οικονομική ανάπτυξη στην ψηφιακή εποχή περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός εργατικού δυναμικού που μπορεί να συνεργαστεί αποτελεσματικά με την τεχνητή νοημοσύνη και να την αξιοποιήσει για την ενίσχυση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας. Αυτή η προσέγγιση αναγνωρίζει ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα ισχυρό εργαλείο, αλλά ότι οι ανθρώπινες δεξιότητες όπως η δημιουργικότητα και η κριτική σκέψη παραμένουν απαραίτητες για την προώθηση της καινοτομίας και της δημιουργίας αξίας.

VII. Ζητήματα Ασφάλειας και Γεωστρατηγικής

• Παγκόσμιες και Περιφερειακές Προκλήσεις Ασφάλειας: Στο φόρουμ συζητήθηκαν θέματα σχετικά με την ασφάλεια και την άμυνα στο πλαίσιο των γεωπολιτικών ανακατατάξεων και των συνεχιζόμενων συγκρούσεων.³ Η αναφορά της ασφάλειας και της άμυνας ως βασικών θεμάτων ³ υπογραμμίζει τη σημασία τους στο τρέχον παγκόσμιο κλίμα. Σε μια εποχή αυξανόμενης γεωπολιτικής αστάθειας και συγκρούσεων, η ασφάλεια και η άμυνα έχουν καταστεί κεντρικές εκτιμήσεις  για τις κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς παγκοσμίως. Η άνοδος του ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων δυνάμεων, οι περιφερειακές συγκρούσεις και οι μη κρατικοί δρώντες απαιτούν μια ανανεωμένη εστίαση στις στρατηγικές ασφάλειας και άμυνας.
  Οι περιφερειακές συγκρούσεις αναφέρθηκαν ως σημείο συζήτησης ⁴, αναγνωρίζοντας τον σημαντικό αντίκτυπό τους στην παγκόσμια σταθερότητα και τις διεθνείς σχέσεις. Οι συνεχιζόμενες περιφερειακές συγκρούσεις αποτελούν σημαντική απειλή για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια, απαιτώντας διεθνείς προσπάθειες για αποκλιμάκωση και επίλυση. Αυτές οι συγκρούσεις συχνά έχουν ευρύτερες γεωπολιτικές επιπτώσεις, επηρεάζοντας τις ενεργειακές αγορές, τις εμπορικές οδούς και τις διεθνείς συμμαχίες.
  Η ατζέντα περιλάμβανε πολυάριθμες συνεδρίες υπό τους πυλώνες «Η Κατάσταση του Κόσμου» και «Άμυνα» ⁹, καλύπτοντας θέματα όπως «Πλοήγηση στην Παγκόσμια Αστάθεια», «Η Συμμαχική Αμυντική Βιομηχανική Βάση» και «Το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Άμυνας». Αυτή η εκτεταμένη κάλυψη υποδεικνύει μια βαθιά ενασχόληση με τις πολύπλοκες προκλήσεις ασφάλειας που αντιμετωπίζει ο κόσμος. Το φόρουμ παρείχε μια πλατφόρμα για εις βάθος συζητήσεις σχετικά με την πολύπλευρη φύση των παγκόσμιων προκλήσεων ασφάλειας, που κυμαίνονται από γεωπολιτικές εντάσεις και στρατιωτικές συγκρούσεις έως την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων και των βιομηχανικών βάσεων. Η αντιμετώπιση αυτών των σύνθετων ζητημάτων απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που περιλαμβάνει πολιτικούς, στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες και ηγέτες της βιομηχανίας.
• Αμυντικές Στρατηγικές και Διεθνής Συνεργασία: Στο φόρουμ δόθηκε έμφαση στις αμυντικές στρατηγικές, το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας και τον ρόλο των συμμαχιών και των συμπράξεων.⁴ Η υποστήριξη της Ελλάδας στις διατλαντικές σχέσεις αναφέρθηκε ⁴, υπογραμμίζοντας τη σημασία συμμαχιών όπως το ΝΑΤΟ για την ασφάλειά της. Η Ελλάδα θεωρεί τη συμμετοχή της σε διατλαντικές συμμαχίες ζωτικής σημασίας για την εθνική της ασφάλεια και την ικανότητά της να πλοηγηθεί στην πολυπλοκότητα του παγκόσμιου τοπίου ασφάλειας. Οι συμμαχίες παρέχουν εγγυήσεις συλλογικής ασφάλειας και ενισχύουν την ικανότητα ενός έθνους να αποτρέψει πιθανές απειλές.
  Η ατζέντα περιλάμβανε συνεδρίες σχετικά με το «Μέλλον της Ευρωπαϊκής Άμυνας» και τα «Νέα Προγράμματα Επανεξοπλισμού στην ΕΕ (Ελλάδα, Τουρκία)» ⁹, υποδεικνύοντας μια εστίαση στην ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της Ευρώπης και στην αντιμετώπιση των περιφερειακών δυναμικών ασφάλειας. Υπάρχει μια αυξανόμενη αναγνώριση εντός της Ευρώπης της ανάγκης ενίσχυσης των ανεξάρτητων αμυντικών της δυνατοτήτων και αντιμετώπισης των περιφερειακών προκλήσεων ασφάλειας, όπως αποδεικνύεται από τις συζητήσεις για προγράμματα επανεξοπλισμού σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Τουρκία. Αυτή η τάση αντανακλά μια επιθυμία για μεγαλύτερη ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία σε θέματα ασφάλειας και άμυνας.
• Γεωπολιτικές Επιπτώσεις για την Ανατολική Μεσόγειο: Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στην ασφάλεια και τη γεωστρατηγική δυναμική στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.⁴ Η ατζέντα περιλάμβανε συνεδρίες σχετικά με τις «Συνεισφορές της Ανατολικής Μεσογείου στην Ασφάλεια της Μέσης Ανατολής» και την «Ανατολική Μεσόγειο ως Στρατηγικός Παίκτης».⁹ Αυτά τα θέματα υπογραμμίζουν την κρίσιμη γεωπολιτική θέση της περιοχής και την επιρροή της στην ευρύτερη περιφερειακή ασφάλεια. Η Ανατολική Μεσόγειος αναγνωρίζεται ως μια στρατηγικά σημαντική περιοχή με σημαντικές επιπτώσεις για την ασφάλεια τόσο της Ευρώπης όσο και της Μέσης Ανατολής, απαιτώντας προσεκτική διαχείριση των πολύπλοκων γεωπολιτικών δυναμικών. Η εγγύτητα της περιοχής σε εμπόλεμες ζώνες, ο ρόλος της στη μεταφορά ενέργειας και η παρουσία διαφόρων ανταγωνιστικών συμφερόντων την καθιστούν βασικό τομέα γεωπολιτικής ανάλυσης.

VIII. Η Κατάσταση της Δημοκρατίας και η Ανθεκτικότητα των Θεσμών

• Προκλήσεις για τα Δημοκρατικά Συστήματα: Στο φόρουμ συζητήθηκαν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα δημοκρατικά συστήματα, όπως ο λαϊκισμός και τα αντι-εγκατεστημένα αισθήματα.¹Η συνεδρία με ερώτημα «Μπορεί η Ευρώπη να Σώσει τον Εαυτό της;»¹ πιθανότατα άγγιξε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η δημοκρατική διακυβέρνηση εντός της ΕΕ. Η ίδια η ερώτηση υποδηλώνει μια ανησυχία σχετικά με την ανθεκτικότητα των δημοκρατικών αξιών και θεσμών εντός της Ευρώπης απέναντι σε διάφορες εσωτερικές και εξωτερικές πιέσεις. Αυτό θα μπορούσε να σχετίζεται με ζητήματα όπως η μειούμενη εμπιστοσύνη στους πολιτικούς θεσμούς, η άνοδος εξτρεμιστικών ιδεολογιών ή οι προκλήσεις στο κράτος δικαίου.
  Επιπλέον, συνεδρίες με τίτλους όπως «Θεσμοί σε μια Εποχή Αβεβαιότητας» και «Λαϊκισμός και Αντι-εγκατεστημένα Αισθήματα» ⁹ αντιμετώπισαν άμεσα αυτές τις προκλήσεις. Το φόρουμ παρείχε μια πλατφόρμα για την ανάλυση των παραγόντων που συμβάλλουν στην αβεβαιότητα στους δημοκρατικούς θεσμούς και στην άνοδο λαϊκιστικών κινημάτων που αμφισβητούν τα καθιερωμένα πολιτικά πρότυπα. Η κατανόηση των κινητήριων δυνάμεων και των συνεπειών του λαϊκισμού και της θεσμικής ευθραυστότητας είναι ζωτικής σημασίας για τη διαφύλαξη των δημοκρατικών αξιών και διαδικασιών.
  Η ατζέντα περιλάμβανε επίσης συνεδρίες σχετικά με την «Κατάσταση της Δημοκρατίας στον Παγκόσμιο Βορρά και Νότο» και το «Πώς να Ξεφύγουμε από την Κρίση του Δημοκρατικού Καπιταλισμού» ⁹, υποδεικνύοντας μια ευρεία εξέταση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η δημοκρατική διακυβέρνηση σε διάφορες περιοχές και πολιτικοοικονομικά συστήματα. Το φόρουμ ασχολήθηκε με τις συστημικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η δημοκρατία ως πολιτικό και οικονομικό μοντέλο σε διάφορα μέρη του κόσμου, εξερευνώντας πιθανές οδούς μεταρρύθμισης και ενίσχυσης της δημοκρατικής ανθεκτικότητας. Αυτό υποδηλώνει την αναγνώριση ότι το τρέχον μοντέλο του δημοκρατικού καπιταλισμού ενδέχεται να αντιμετωπίζει μια κρίση νομιμότητας και αποτελεσματικότητας στην αντιμετώπιση σύγχρονων προκλήσεων.
• Ρόλος των Θεσμών και της Διακυβέρνησης: Στο φόρουμ δόθηκε έμφαση στη σημασία ισχυρών θεσμών, χρηστής διακυβέρνησης και κράτους δικαίου.⁸ Η κριτική στη γραφειοκρατία και η έκκληση για σαφείς και ενιαίους πολεοδομικούς νόμους ⁸ υπογράμμισαν τη σημασία της αποτελεσματικής και διαφανούς διακυβέρνησης για την οικονομική ανάπτυξη. Η απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών και η θέσπιση σαφών νομικών πλαισίων είναι απαραίτητες για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για επενδύσεις και οικονομική ανάπτυξη. Η υπερβολική γραφειοκρατία μπορεί να δημιουργήσει αβεβαιότητα και καθυστερήσεις, αποθαρρύνοντας τις επενδύσεις και εμποδίζοντας την οικονομική δραστηριότητα.
  Συνεδρίες σχετικά με την «Ισορροπία Δυνάμεων: Δικαιοσύνη και Πολιτική» και τον «Ρόλο της Θεσμικής Ενίσχυσης στην Προώθηση της Πολιτικοκοινωνικής Βελτίωσης» ⁹ τόνισαν τον κρίσιμο ρόλο των ανεξάρτητων και αποτελεσματικών θεσμών σε μια δημοκρατική κοινωνία. Η διατήρηση μιας ισορροπίας δυνάμεων μεταξύ των διαφόρων κλάδων της κυβέρνησης και η ενίσχυση της ικανότητας των θεσμών είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της λογοδοσίας, την υπεράσπιση του κράτους δικαίου και την προώθηση της κοινωνικής προόδου. Ανεξάρτητα δικαστικά συστήματα και ισχυροί μηχανισμοί εποπτείας είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της κατάχρησης εξουσίας και τη διασφάλιση της χρηστής διακυβέρνησης.
  Επιπλέον, συζητήθηκαν θέματα σχετικά με την «Ανοικοδόμηση της Εμπιστοσύνης στο Ελληνικό Δικαστικό Σύστημα» και τη «Διακυβέρνηση σε Περιόδους Διεθνών Διαταραχών» ⁹, υποδεικνύοντας μια εστίαση στις συγκεκριμένες προκλήσεις και ανάγκες που σχετίζονται με τη διακυβέρνηση στην Ελλάδα και το ευρύτερο πλαίσιο της παγκόσμιας αστάθειας. Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του κοινού στο δικαστικό σύστημα και η διασφάλιση αποτελεσματικής διακυβέρνησης απέναντι σε διεθνείς κρίσεις αποτελούν βασικές προτεραιότητες για την Ελλάδα και άλλα έθνη που πλοηγούνται σε ένα ταραχώδες παγκόσμιο περιβάλλον. Η δημόσια εμπιστοσύνη στους θεσμούς είναι απαραίτητη για την κοινωνική συνοχή και την πολιτική σταθερότητα, ενώ η αποτελεσματική διακυβέρνηση είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση και την άμβλυνση των επιπτώσεων των παγκόσμιων διαταραχών.
• Μέσα Ενημέρωσης και Πληροφόρηση σε μια Δημοκρατική Κοινωνία: Στο φόρουμ συζητήθηκε ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης στη σύγχρονη δημοκρατία και οι προκλήσεις της παραπληροφόρησης.⁹ Η συνεδρία με θέμα τον «Ρόλο των Μέσων Ενημέρωσης στη Σύγχρονη Δημοκρατία» ⁹ αναγνώρισε την κρίσιμη λειτουργία ενός ελεύθερου και ανεξάρτητου τύπου στην ενημέρωση του κοινού και στον έλεγχο της εξουσίας. Ένας ζωντανός και ανεξάρτητος τύπος διαδραματίζει ζωτικό ρόλο σε μια λειτουργική δημοκρατία παρέχοντας στους πολίτες τις πληροφορίες που χρειάζονται για να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις και να συμμετέχουν στον δημόσιο διάλογο. Τα μέσα ενημέρωσης λειτουργούν ως θεματοφύλακες, ελέγχοντας τις κυβερνητικές ενέργειες και παρέχοντας μια πλατφόρμα για διαφορετικές προοπτικές.
  Επιπλέον, συζητήθηκε το θέμα της «Αντιμετώπισης της Παραπληροφόρησης» ⁹, υπογραμμίζοντας την αυξανόμενη απειλή που θέτει η διάδοση ψευδών ή παραπλανητικών πληροφοριών στις δημοκρατικές διαδικασίες και την κοινωνική συνοχή. Η διάδοση της παραπληροφόρησης, ιδίως στο διαδίκτυο, αποτελεί σημαντική πρόκληση για τις δημοκρατικές κοινωνίες, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη σε αξιόπιστες πηγές πληροφοριών και ενδεχομένως χειραγωγώντας την κοινή γνώμη. Η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση που περιλαμβάνει πρωτοβουλίες για την παιδεία στα μέσα ενημέρωσης, οργανισμούς ελέγχου γεγονότων και υπεύθυνη διακυβέρνηση των πλατφορμών.

1. Συμπεράσματα

Το 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ανέδειξε τις βαθιές και πολύπλευρες ανακατατάξεις που διαμορφώνουν το παγκόσμιο τοπίο. Οι συζητήσεις κάλυψαν ένα ευρύ φάσμα κρίσιμων θεμάτων, από τις γεωπολιτικές μετατοπίσεις και τις οικονομικές προκλήσεις έως την επιτακτική ανάγκη για βιωσιμότητα, την επίδραση της τεχνολογικής καινοτομίας, τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, τα ζητήματα ασφάλειας και την κατάσταση της δημοκρατίας. Οι συμμετέχοντες αναγνώρισαν την αλληλεξάρτηση αυτών των προκλήσεων και την ανάγκη για συντονισμένες διεθνείς προσπάθειες για την αντιμετώπισή τους.

Στον τομέα της γεωπολιτικής, η εστίαση ήταν στραμμένη στην αυξανόμενη ένταση μεταξύ μεγάλων δυνάμεων, στις συνεχιζόμενες περιφερειακές συγκρούσεις και στις επιπτώσεις αυτών των εξελίξεων στην Ευρώπη. Στον οικονομικό τομέα, οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στις προκλήσεις που θέτουν οι δασμοί, ο πληθωρισμός και η παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα, καθώς και στις στρατηγικές για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, ιδίως στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Η επιτακτική ανάγκη για πράσινη μετάβαση και η σημασία της ενεργειακής ασφάλειας αναδείχθηκαν ως κρίσιμα ζητήματα που απαιτούν άμεση δράση. Η τεχνολογική καινοτομία, ιδίως η τεχνητή νοημοσύνη, αναγνωρίστηκε ως κινητήρια δύναμη αλλαγών με εκτεταμένες επιπτώσεις σε όλους τους τομείς.

Για την Ελλάδα, το φόρουμ παρείχε μια σημαντική ευκαιρία για την εξέταση των προοπτικών και των προκλήσεων σε βασικούς τομείς όπως ο τουρισμός, η ναυτιλία, η ενέργεια και η ακίνητη περιουσία, καθώς και για την αντιμετώπιση ζητημάτων που σχετίζονται με τις υποδομές, τη γραφειοκρατία και το ανθρώπινο κεφάλαιο. Τα ζητήματα ασφάλειας και οι γεωστρατηγικέςconsiderations στην Ανατολική Μεσόγειο έλαβαν επίσης την δέουσα προσοχή, όπως και η κατάσταση της δημοκρατίας και η ανθεκτικότητα των θεσμών απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις.

Συνολικά, το 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών λειτούργησε ως ένα κρίσιμο φόρουμ για την ανταλλαγή απόψεων και την προώθηση του διαλόγου σχετικά με τις σύνθετες παγκόσμιες προκλήσεις και ευκαιρίες υπό το ευρύτερο θέμα των «Ανακατατάξεων». Οι συζητήσεις και τα συμπεράσματα του φόρουμ αναμένεται να συμβάλουν στη διαμόρφωση πολιτικών και στρατηγικών σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.

 

Πηγές αναφοράς

1. TO BHMA International Edition on the Ground at Delphi, πρόσβαση Απριλίου 12, 2025, https://www.tovima.com/society/to-bhma-international-edition-on-the-ground-at-delphi/
2. 10th Delphi Economic Forum: Greek Tourism Professionals Weigh US Tariffs and American Travel Spending Behavior | GTP Headlines, πρόσβαση Απριλίου 12, 2025, https://news.gtp.gr/2025/04/09/10th-delphi-economic-forum-greek-tourism-professionals-weigh-us-tariffs-and-american-travel-spending-behavior/
3. 10th Delphi Economic Forum Opens Today, Launching Global Talks …, πρόσβαση Απριλίου 12, 2025, https://www.tovima.com/finance/10th-delphi-economic-forum-opens-today-launching-global-talks-on-realignments/
4. Greece’s President Opens Delphi Economic Forum with Focus on …, πρόσβαση Απριλίου 12, 2025, https://greekreporter.com/2025/04/09/delphi-economic-forum-focus-realignments/
5. As World Rocked by Trump Tariffs, Delphi Economic Forum Opens – The National Herald, πρόσβαση Απριλίου 12, 2025, https://www.thenationalherald.com/as-world-rocked-by-trump-tariffs-delphi-economic-forum-opens/
6. ANA-MPA – Delphi Economic Forum X – Shaping the future amid global shifts, πρόσβαση Απριλίου 12, 2025, https://www.aman-alliance.org/Home/ContentDetail/88449
7. Delphi Economic Forum X, πρόσβαση Απριλίου 12, 2025, https://def-x.delphiforum.gr/
8. 10th Delphi Economic Forum: Branded Residences Signal Greece’s Next Big Move in Luxury Tourism | GTP Headlines, πρόσβαση Απριλίου 12, 2025, https://news.gtp.gr/2025/04/10/10th-delphi-economic-forum-branded-residences-signal-greeces-next-big-move-in-luxury-tourism/
9. Agenda | DEF X – Delphi Economic Forum X, πρόσβαση Απριλίου 12, 2025, https://def-x.delphiforum.gr/agenda
10. Delphi Economic Forum 2025 – YouTube, πρόσβαση Απριλίου 12, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=q0QDCzp-zsw
11. Delphi Economic Forum X – The 3rd Day Agenda – tovima.com, πρόσβαση Απριλίου 12, 2025, https://www.tovima.com/politics/delphi-economic-forum-x-the-3rd-day-agenda/

PeopleCert at Delphi Economic Forum X 2025, πρόσβαση Απριλίου 12, 2025, https://peoplecert.org/news-and-announcements/delphi-economic-forum-2025