«Ανθρώπων Άστεα» για τις ζωές των ανθρώπων και το περιβάλλον
Με αφορμή την απώλεια των δύο ηρώων αεροπόρων του canadair, τις απώλειες και τις πληγές των υπολοίπων ανθρώπων που υποφέρουν από τις πυρκαγιές, και την καταστροφή του πολύτιμου περιβάλλοντος μας σε όλα τα μέρη της πατρίδας μας που φλέγονται, το Ίδρυμα Πέτρου και Μαρίκας Κυδωνιέως συμμετέχει στο Εθνικό Πένθος, τοποθετώντας σε μεσίστια θέση την σημαία του αφιερώνοντας παράλληλα την εφετινή εκδήλωση στις ζωές των ανθρώπων και στο περιβάλλον
Εφέτος το καλοκαίρι για 29η χρονιά, φιλοξενείται στην Άνδρο ο εικαστικός θεσμός ΠΛΟΕΣ, με υπότιτλο «Ανθρώπων Άστεα». Τα εγκαίνια της έκθεσης, στην οποία συμμετέχουν 19 σημαντικοί Έλληνες καλλιτέχνες, θα πραγματοποιηθούν στο κτίριο του Ιδρύματος Π. & Μ. Κυδωνιέως στη Χώρα της Άνδρου το Σάββατο 29 Ιουλίου 2023 και ώρα 8 μ.μ. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει η Αθηνά Σχινά, Ιστορικός Τέχνης & Θεωρίας του Πολιτισμού (ΕΚΠΑ).
Η έκθεση παρουσιάσθηκε σε σχετική συνέντευξη τύπου στην οποία μίλησαν ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Πέτρου και Μαρίκας Κυδωνιέως κ. Δημήτριος Σιγάλας, ο Δήμαρχος Δήμου Άνδρου κ. Δημήτρης Λοτσάρης, καθώς και η κ. Αθηνά Σχινά, που έχει την επιμέλεια της έκθεσης και του καταλόγου που τη συνοδεύει.
Ο κ. Δημήτριος Σιγάλας καλωσόρισε εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Π. κ Μ. Κυδωνιέως στην εφετινή εικαστική εκδήλωση που φιλοξενείται για 29η χρονιά στο πλαίσιο του θεσμού ΠΛΟΕΣ, που ως υπότιτλο έχει δύο λέξεις ‘’ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΑΣΤΕΑ’’ τις οποίες συναντά κανείς, όπως σημείωσε, στους πρώτους στίχους της Οδύσσειας.
«Με τις λέξεις αυτές ο Όμηρος δεν εννοεί τις πόλεις ως οικοδομήματα, αλλά τις νοοτροπίες, τις πεποιθήσεις, τους τρόπους σκέψεις των ανθρώπων που συμβιώνουν σε μια κοινωνία, συμπεριφορές και πολιτισμό, ήθη και έθιμα», επεσήμανε ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Κυδωνιέως και συνέχισε:
«Ο σημαντικότατος μελετητής και μεταφραστής του έργου του Ομήρου αείμνηστος καθηγητής Δημήτρης Μαρωνίτης υποδεικνύει ότι το έπος της Οδύσσειας συντίθεται με τρόπο αντιθετικό πάνω σε δύο κύρια θέματα, στον νόστο του Οδυσσέα που αποτελεί την δεδομένη και αισιόδοξη έκβαση του έργου και στην αναζήτηση του ήρωα η οποία συνιστά την αντίρροπη απαισιόδοξη γραμμή.»
Ο κ. Δημήτριος Σιγάλας έκανε επίσης αναφορά στον αείμνηστο εξάδελφο του «Νίκο Σιγάλα που τόσο ξαφνικά και βιαστικά έφυγε από κοντά μας και βέβαια στους Ιδρυτές, τον Πέτρο και τη Μαρίκα Κυδωνιέως που την αγάπη τους για την ιδιαίτερη πατρίδα τους την Άνδρο την έδειξαν και έμπρακτα δημιουργώντας αυτό το Ίδρυμα», ενώ ευχαρίστησε την κ. Αθηνά Σχινά για τη συνεισφορά της στην υλοποίηση του θεσμού Πλόες.
Από την πλευρά της η επιμελήτρια της έκθεσης κ. Αθηνά Σχινά έκανε εκτενή παρουσίαση της έκθεσης και των καλλιτεχνών που συμμετέχουν σε αυτήν. Όπως επεσήμανε:
«Μετά τους δύο Παγκόσμιους και ιδιαίτερα καταστροφικούς πολέμους του περασμένου αιώνα, η τέχνη κάνοντας μια νέα αρχή, στράφηκε περισσότερο προς τις εκφραστικές ανάγκες του ατόμου. Την υπαρξιακή του αγωνία κι άλλοτε την τραγικότητα της υπαρξιακής του μοναξιάς τις συναντούμε συχνά σε έργα ως συνισταμένες της ζωής και νοηματικά ζητούμενα των καλλιτεχνών. Ζητούμενα, που τα διατυπώνουν από τότε μέχρι τις μέρες μας, ως ερωτήματα σχέσεων κι αποκρίσεων, μέσα από τις έννοιες του χωροχρόνου και των επερχόμενων μεταβολών που αισθανόμαστε στις πολυκύμαντες καθημερινότητες που βιώνουμε, οι οποίες ωστόσο εμφανίζονται απροσδόκητα και ραγδαία.
Σήμερα διαπιστώνουμε πως βιώνουμε τα επίχειρα της παγκοσμιοποίησης, της αδιαφάνειας, του ανεξέλεγκτου καταναλωτισμού και από την άλλη πλευρά των οικονομικών κρίσεων σε διεθνές επίπεδο, στοιχείων άλλωστε που συνοδεύονται από αλλαγές σε συμπεριφορές και νοοτροπίες, μαζί με μια πρωτοφανή παράλληλα μετανάστευση λαών. Τα επιτεύγματα της υψηλής τεχνολογίας, τα υποκατάστατα που έχουν εφευρεθεί και οι απροκάλυπτες διαμεσολαβήσεις που διαπιστώνουμε, ενισχύουν σταθερά και σταδιακά, ένα πνεύμα επιφυλακτικότητας και καχυποψίας, απομονωτισμού και ανασφάλειας, επιθετικότητας και βίας, που ανατρέπει πολλές κοινωνικές ισορροπίες. Ο κοινωνικός ιστός έχει υποστεί ρήγματα, που αντανακλούν στο συλλογικό μας ασυνείδητο, όπου συνήθως εδράζεται η ιεράρχηση ανθρωπιστικών αξιών και πολιτισμικών αναγκαιοτήτων όπως τις εκφράζει μια κοινωνία, μέσα από την ηθική και την αισθητική της.
Τα «Ανθρώπων Άστεα» αφορούν δύο λέξεις που συναντά κανείς στους αρχικούς στίχους της Οδύσσειας του Ομήρου και στην κυριολεξία μεταφράζονται ως «πόλεις ανθρώπων». Τα «άστεα» ωστόσο δεν ερμηνεύονται μόνον ως πόλεις, αλλά και ως πράξεις ή έργα ανθρώπων όταν αντανακλούν μέσα από αυτά τις νοοτροπίες, τις αντιλήψεις και το συλλογικό θυμικό τους ή όψεις του ασυνειδήτου τους, στις περιπτώσεις που τα άτομα έχουν οργανωθεί και διαβιούν σε ομάδες.
Η τέχνη είναι μέσον επίγνωσης. Δεν λύνει, αλλά θέτει εμμέσως προβληματισμούς, εφόσον της έχει αναγνωριστεί ένας σημαντικός κοινωνικός ρόλος, που επάξια τον επιτελεί. Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν με τα συγκεκριμένα έργα τους, – τα οποία συναντά κανείς σε διαλεκτική ανάπτυξη, στους εκθεσιακούς χώρους του Ιδρύματος Π. & Μ, Κυδωνιέως – υπαγορεύουν, μέσα από την νοηματική πολυμέρεια, την αισθητική και το ιδίωμά του το καθένα, ερωτήματα κι απορίες, σχετικά με τους τρόπους αφενός που βιώνουμε και συνειδητοποιούμε τις πραγματικότητές μας, αφετέρου τις όψεις που διακρίνουμε πως συνιστούν το συλλογικό μας ασυνείδητο, μέσα από τις νωπές και ραγδαίες αλλαγές που αυτό έχει υποστεί», κατέληξε η κ. Σχινά.
Η έκθεση περιλαμβάνει, σε διαλεκτική σχέση, (σύμφωνα με τον τρόπο στησίματος), έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής και «εγκαταστάσεων».
Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες αλφαβητικά είναι: Στέλιος Γαβαλάς, Στρατηγούλα Γιαννικοπούλου, Ανδρέας Δεβετζής, Χριστίνα Δουζένη, Κατερίνα Ζαφειροπούλου, Ιωάννα Καζάκη, Ηλίας Καφούρος, Καλλιόπη Λεμού (Calliopi Lemos), Φιλιππίνα Λιβιτσάνου, Κωνσταντίνος Μάσσος, Ισμήνη Μπονάτσου, Χρήστος Παλλαντζάς, Βασίλης Παπανικολάου, Κώστας Παππάς, Ανδρέας Σινόπουλος, Χρυσούλα Σκεπετζή, Αμαλία Σταυρουλάκη, Βίκυ Τσαλαματά , Κώστας Χριστόπουλος.
Επιμέλεια έκθεσης: Αθηνά Σχινά, Ιστορικός Τέχνης & Θεωρίας του Πολιτισμού (ΕΚΠΑ).
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν στο κτίριο του Ιδρύματος Π. & Μ. Κυδωνιέως στη Χώρα της Άνδρου το Σάββατο 29 Ιουλίου 2023 και ώρα 8 μ.μ.
Διάρκεια έκθεσης: Σάββατο 29 Ιουλίου έως και Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2023
Ημέρες και ώρες λειτουργίας: 10.30 – 14.30 & 18.30 – 21.30 καθημερινά, εκτός Τρίτης.
Είσοδος ελεύθερη
Οι ομιλίες αναλυτικά
-Αθηνά Σχινά, Επιμελήτρια της Έκθεσης
Μετά τους δύο Παγκόσμιους και ιδιαίτερα καταστροφικούς πολέμους του περασμένου αιώνα, η τέχνη κάνοντας μια νέα αρχή, στράφηκε περισσότερο προς τις εκφραστικές ανάγκες του ατόμου. Την υπαρξιακή του αγωνία κι άλλοτε την τραγικότητα της υπαρξιακής του μοναξιάς τις συναντούμε συχνά σε έργα ως συνισταμένες της ζωής και νοηματικά ζητούμενα των καλλιτεχνών. Ζητούμενα, που τα διατυπώνουν από τότε μέχρι τις μέρες μας, ως ερωτήματα σχέσεων κι αποκρίσεων, μέσα από τις έννοιες του χωροχρόνου και των επερχόμενων μεταβολών που αισθανόμαστε στις πολυκύμαντες καθημερινότητες που βιώνουμε, οι οποίες ωστόσο εμφανίζονται απροσδόκητα και ραγδαία.
Σήμερα διαπιστώνουμε πως βιώνουμε τα επίχειρα της παγκοσμιοποίησης, της αδιαφάνειας, του ανεξέλεγκτου καταναλωτισμού και από την άλλη πλευρά των οικονομικών κρίσεων σε διεθνές επίπεδο, στοιχείων άλλωστε που συνοδεύονται από αλλαγές σε συμπεριφορές και νοοτροπίες, μαζί με μια πρωτοφανή παράλληλα μετανάστευση λαών. Τα επιτεύγματα της υψηλής τεχνολογίας, τα υποκατάστατα που έχουν εφευρεθεί και οι απροκάλυπτες διαμεσολαβήσεις που διαπιστώνουμε, ενισχύουν σταθερά και σταδιακά, ένα πνεύμα επιφυλακτικότητας και καχυποψίας, απομονωτισμού και ανασφάλειας, επιθετικότητας και βίας, που ανατρέπει πολλές κοινωνικές ισορροπίες. Ο κοινωνικός ιστός έχει υποστεί ρήγματα, που αντανακλούν στο συλλογικό μας ασυνείδητο, όπου συνήθως εδράζεται η ιεράρχηση ανθρωπιστικών αξιών και πολιτισμικών αναγκαιοτήτων όπως τις εκφράζει μια κοινωνία, μέσα από την ηθική και την αισθητική της.
Τα «Ανθρώπων Άστεα» αφορούν δύο λέξεις που συναντά κανείς στους αρχικούς στίχους της Οδύσσειας του Ομήρου και στην κυριολεξία μεταφράζονται ως «πόλεις ανθρώπων». Τα «άστεα» ωστόσο δεν ερμηνεύονται μόνον ως πόλεις, αλλά και ως πράξεις ή έργα ανθρώπων όταν αντανακλούν μέσα από αυτά τις νοοτροπίες, τις αντιλήψεις και το συλλογικό θυμικό τους ή όψεις του ασυνειδήτου τους, στις περιπτώσεις που τα άτομα έχουν οργανωθεί και διαβιούν σε ομάδες.
Η τέχνη είναι μέσον επίγνωσης. Δεν λύνει, αλλά θέτει εμμέσως προβληματισμούς, εφόσον της έχει αναγνωριστεί ένας σημαντικός κοινωνικός ρόλος, που επάξια τον επιτελεί. Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν με τα συγκεκριμένα έργα τους, – τα οποία συναντά κανείς σε διαλεκτική ανάπτυξη, στους εκθεσιακούς χώρους του Ιδρύματος Π. & Μ, Κυδωνιέως – υπαγορεύουν, μέσα από την νοηματική πολυμέρεια, την αισθητική και το ιδίωμά του το καθένα, ερωτήματα κι απορίες, σχετικά με τους τρόπους αφενός που βιώνουμε και συνειδητοποιούμε τις πραγματικότητές μας, αφετέρου τις όψεις που διακρίνουμε πως συνιστούν το συλλογικό μας ασυνείδητο, μέσα από τις νωπές και ραγδαίες αλλαγές που αυτό έχει υποστεί.
-Ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Πέτρου και Μαρίκας Κυδωνιέως κ. Δημήτριος Σιγάλας
Πριν ξεκινήσω να μιλώ για την εφετινή εκδήλωση, θα ήθελα να επισημάνω τα εξής:
Με αφορμή την απώλεια των δύο ηρώων αεροπόρων του canadair που έχασαν τη ζωή τους εν ώρα καθήκοντος, με αφορμή επίσης τις απώλειες και τις πληγές των υπολοίπων ανθρώπων που υποφέρουν από τις πυρκαγιές, και την καταστροφή του πολύτιμου περιβάλλοντος μας σε όλα τα μέρη της πατρίδας μας που αυτόν τον καιρό, μέχρι και σήμερα φλέγονται, το Ίδρυμα Πέτρου και Μαρίκας Κυδωνιέως αποφάσισε τα εξής: να συμμετάσχει στο Εθνικό Πένθος, τοποθετώντας σε μεσίστια θέση την σημαία μας αφιερώνοντας παράλληλα την εφετινή μας εκδήλωση στις ζωές των ανθρώπων και στο περιβάλλον. Το θέμα άλλωστε της εφετινής έκθεσης αφορά τον κοινωνικό ιστό και φυσικά το περιβάλλον.
Και τώρα προχωράω στο κείμενο που έχω να σας μεταφέρω.
Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Π κ Μ Κυδωνιέως σας καλωσορίζω στην εφετινή μας εικαστική εκδήλωση που φιλοξενείται για 29η χρονιά και πρόκειται για τον θεσμό ΠΛΟΕΣ που ως υπότιτλο έχει δύο λέξεις ‘’ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΑΣΤΕΑ’’ και τις συναντά κανείς στους πρώτους στίχους της Οδύσσειας .
Με τις λέξεις αυτές ο Όμηρος δεν εννοεί τις πόλεις ως οικοδομήματα αλλά τις νοοτροπίες, τις πεποιθήσεις, τους τρόπους σκέψεις των ανθρώπων που συμβιώνουν σε μια κοινωνία, συμπεριφορές και πολιτισμό, ήθη και έθιμα.
Ο σημαντικότατος μελετητής και μεταφραστής του έργου του Ομήρου αείμνηστος καθηγητής Δημήτρης Μαρωνίτης υποδεικνύει ότι το έπος της Οδύσσειας συντίθεται με τρόπο αντιθετικό πάνω σε δύο κύρια θέματα, στον νόστο του Οδυσσέα που αποτελεί την δεδομένη και αισιόδοξη έκβαση του έργου και στην αναζήτηση του ήρωα η οποία συνιστά την αντίρροπη απαισιόδοξη γραμμή.
Και φέτος η σκέψη μας είναι στον πρώην Πρόεδρο του Δ.Σ του Ιδρύματος και εξάδελφο μου Νίκο Σιγάλα που τόσο ξαφνικά και βιαστικά έφυγε από κοντά μας και βέβαια στους Ιδρυτές ,τον Πέτρο και την Μαρίκα Κυδωνιέως που την αγάπη τους για την ιδιαίτερη πατρίδα τους την Άνδρο την έδειξαν και έμπρακτα δημιουργώντας αυτό το Ίδρυμα.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Ιστορικό Τέχνης και Ιστορίας του Πολιτισμού Πανεπιστημιακό κυρία Αθηνά Σχινά για την σύσταση ,την συγκρότηση και την ολοκληρωτική υλοποίηση αυτού του θεσμού με την συναίνεση και την υποστήριξη του Ιδρύματος μας.
Ευχαριστώ θερμά όλους τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες ,τους συλλέκτες, τους υπεύθυνους Αιθουσών Τέχνης που δάνεισαν τα έργα τους αλλά και σε όσους συνέβαλλαν με τον δικό τους τρόπο στην πραγματοποίηση και αυτής μας της εκδήλωσης και βέβαια εσάς τους δημοσιογράφους που προβάλλετε και αναδεικνύετε το έργο του Ιδρύματος.
Ευχαριστώ θερμά τους χορηγούς μας , τον μεγάλο μας χορηγό το ΙΔΡΥΜΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΑΙ ΛΙΛΙΚΑΣ ΜΩΡΑΪΤΗ ,την ΕΡΤ ,ΕΡΤ3 ,Φωνή της Ελλάδας, 2ο και 3ο πρόγραμμα, καθώς και τους χορηγούς μεταφορών, την GOLDEN STAR FERRIES των αδελφών Δημήτρη και Γιώργου Στεφάνου και FAST FERRIES του κ. Θεολόγου ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ.
-Τοποθέτηση χαιρετισμός του Δημάρχου Άνδρου, Δημήτρη Λοτσάρη
Χαιρετίζω την έναρξη και φέτος του εικαστικού θεσμού ΠΛΟΕΣ, που διεξάγεται αδιάλειπτα εδώ και 29 χρόνια στο Ίδρυμα Π. & Μ. Κυδωνιέως, στη Χώρα της Άνδρου και έχει αναδείξει μέχρι τώρα το έργο 250 σημαντικών, σύγχρονων καλλιτεχνών. Αυτή την χρονιά, υπό τον τίτλο 29 ΠΛΟΕΣ: «Ανθρώπων Άστεα», θα εκτεθούν έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής και «εγκαταστάσεων» Ελλήνων καλλιτεχνών, με πυρήνα δημιουργικής αναφοράς τις πράξεις και τ’ αποτυπώματα των ανθρώπων, όταν συμβιώνουν σε κοινότητες και ιδίως στην «πόλη». Με αφορμή την Ομηρική φράση, οι επισκέπτες της έκθεσης θ’ ανακαλύψουν εύλογα στοχάσματα για το συλλογικό θυμικό, τις κοσμοθεωρίες, που σχηματίζουν οι άνθρωποι στην καθημερινότητά τους, τη σχέση τους με τους συνανθρώπους τους και το περιβάλλον, υπό το πρίσμα και της διαφορετικότητας, που αναπτύσσεται σε μια κοινωνία.
Μέσα από την ιδιότητά μου ως μέλος του ΔΣ του Ιδρύματος, ευχαριστώ τον Πρόεδρο, Δημήτριο Σιγάλα, τα λοιπά μέλη και την Ιστορικό Τέχνης και επιμελήτρια της Έκθεσης, Αθηνά Σχινά, για την συνεργασία· η αγάπη και η φροντίδα τους για τα πολιτισμικά δρώμενα του Ιδρύματος στην Άνδρο είναι συμφυής με τον ζέοντα ρόλο του τελευταίου, ως πολιτισμικής κοιτίδας του νησιού.
Εύχομαι η καλλιτεχνική διάσταση της Έκθεσης να οδηγήσει τους δημιουργούς και επιμελητές της σε καρποφόρες, εσωτερικές αναγωγές μεταξύ ζωής και Τέχνης· στους επισκέπτες του θεσμού και της Άνδρου, εύχομαι καλή απόλαυση και στα δυο.
Info photo: Έργο της Αμαλίας Σταυρουλάκη
