ΙΟΒΕ: Υιοθέτηση των ΤΠΕ και ψηφιακή ανάπτυξη στην Ελλάδα
Ποσοτικοποίηση ωφελειών από την υλοποίηση τεσσάρων μεγάλων «ψηφιακών» παρεμβάσεων στην οικονομία
Στο πλαίσιο ειδικής μελέτης του ΙΟΒΕ εξετάζονται τα οφέλη για την οικονομία, σε όρους εξαγωγών, ανταγωνιστικότητας και διαφάνειας, αλλά και δημιουργίας θέσεων απασχόλησης και καινοτομίας που αναμένεται να προκύψουν από την υλοποίηση τεσσάρων παρεμβάσεων:
- Ψηφιακές υπογραφές στη δημόσια διοίκηση,
- Ανάπτυξη ανοιχτών δεδομένων,
- Βελτίωση των ηλεκτρονικών δεξιοτήτων του πληθυσμού
- Τόνωση της ψηφιακής επιχειρηματικότητας και των καινοτόμων ΜΜΕ
Αναλυτικότερα, υπολογίστηκε ότι «η ψηφιοποίηση του δημοσίου τομέα μπορεί να οδηγήσει στην εξοικονόμηση €380 εκατ. ετησίως.
Επίσης, μια αύξηση κατά 100% στη διάδοση των ανοιχτών δεδομένων στην Ελλάδα αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση της κατάταξης της σε όρους ανταγωνιστικότητας κατά 25 θέσεις, από την 56η στην 31η , σε όρους διαφάνειας κατά 33 θέσεις (από την 80η στη 47η) και στη δημιουργία 6.332 νέων επιχειρήσεων.
Σε ότι αφορά την επίδραση της αναβάθμισης των ηλεκτρονικών δεξιοτήτων από την ανάλυση προκύπτει ότι για κάθε 1000 άτομα που βελτιώνουν το επίπεδο e-skills που διαθέτουν θα μπορούσαν να ενισχυθούν οι εξαγωγές από την Ελλάδα κατά €13,9 εκατ και να δημιουργηθούν στη χώρα 72 νέες επιχειρήσεις.
Τέλος η υιοθέτηση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) από τις ελληνικές ΜΜΕ φαίνεται ότι αυξάνει την πιθανότητα καινοτομίας κατά περίπου 4-9 ποσοστιαίες μονάδες ενώ διευκολύνει σημαντικά τη διεθνοποίηση των επιχειρήσεων, καθώς αυξάνει τη πιθανότητα εξαγωγών κατά περίπου 1,5-4 ποσοστιαίες μονάδες.»
Αναλυτικότερα η έκθεση σημειώνει τα εξής: «Στη σημερινή εποχή, η ταχεία εξέλιξη της ψηφιακής τεχνολογίας και ειδικά των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών δημιουργεί πολλές προκλήσεις. Στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών πολιτικών, αυτές εξυπηρετούν το βασικό στόχο της στρατηγικής ‘’Ευρώπη 2020’’, για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Όλο και περισσότερες κυβερνήσεις σχεδιάζουν και εφαρμόζουν την υιοθέτηση των ΤΠΕ μέσω συγκεκριμένων στρατηγικών ψηφιακής ανάπτυξης, με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας στη δημόσια διοίκηση, την τόνωση της νέας επιχειρηματικότητας, μέσω της μεγαλύτερης καινοτομικότητας, την ενίσχυση της εξαγωγικής δραστηριότητας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
Οι νέες τεχνολογίες, και ειδικά οι ΤΠΕ διαμορφώνουν ένα νέο επιχειρηματικό περιβάλλον που αντιπροσωπεύει τη λεγόμενη μετάβαση σε μια ψηφιακή οικονομία, στο πλαίσιο της οποίας δημιουργούνται νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες υψηλής προστιθέμενης αξίας, συνεισφέροντας σε διάφορες διαστάσεις της αναπτυξιακής διαδικασίας μιας οικονομίας.
Όμως η Ελλάδα δεν έχει συλλάβει το πλήρες εύρος των ωφελειών από την ταχύτερη υιοθέτηση ΤΠΕ, καθώς ακόμα υστερεί σε σχέση με την Ευρώπη σε 65 από τους 84 δείκτες ΤΠΕ οι οποίοι παρακολουθούνται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Ατζέντας (Digital Agenda Scoreboard, 2014). Η Ελλάδα σημειώνει χαμηλές επιδόσεις στην ευρυζωνική διείσδυση, τη συχνότητα χρήσης του διαδικτύου, τη χρήση ηλεκτρονικών συναλλαγών και ηλεκτρονικών προμηθειών, ελλείψεις που καθίστανται ακόμα πιο κρίσιμες στο σημερινό δυσμενές οικονομικό περιβάλλον. Σήμερα οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αντιμετωπίζουν μια μεγάλη πρόκληση: να υποστηρίξουν τη διαδικασία εξάπλωσης της χρήσης ΤΠΕ μέσα στους περιορισμούς του δημοσιονομικού περιβάλλοντος.
Οι βασικές περιοχές παρεμβάσεων που έχουν επιλεγεί στο πλαίσιο της παρούσας μελέτης προκειμένου να δημιουργήσουν μεγάλα οφέλη για την οικονομία, σε όρους εξαγωγών, ανταγωνιστικότητας και διαφάνειας, αλλά και δημιουργίας θέσεων απασχόλησης και καινοτομίας είναι τέσσερις, οι εξής:
- Ψηφιακές υπογραφές στη δημόσια διοίκηση,
- Ανάπτυξη ανοιχτών δεδομένων,
- Βελτίωση των ηλεκτρονικών δεξιοτήτων του πληθυσμού
- Τόνωση της ψηφιακής επιχειρηματικότητας και των καινοτόμων ΜΜΕ
Η επιλογή αυτών των βασικών πεδίων δράσεων καθορίστηκε εν πολλοίς από το στρατηγικό πλαίσιο ψηφιακής ανάπτυξης το οποίο αφορά στην περίοδο 2014-2020 σε ευρωπαϊκό, αλλά και σε εθνικό επίπεδο δημόσιας πολιτικής. Για να εξηγήσουμε την οικονομική σημασία και τα πιθανά οφέλη που θα μπορούσαν να προέλθουν από την εφαρμογή των ψηφιακών έργων που προτάθηκαν, προχωρήσαμε σε 4 διαφορετικές οικονομετρικές αναλύσεις. Αυτές οι αναλύσεις παρείχαν ποσοτικά αποτελέσματα για κάποια από τα οφέλη που μπορούν να επιτευχθούν με τη γρήγορη υλοποίηση τέτοιων ψηφιακών έργων.
Ψηφιακές υπογραφές στη δημόσια διοίκηση
Η ευρεία χρήση και υιοθέτηση των ψηφιακών υπογραφών στο δημόσιο, όπως επίσης και στον ιδιωτικό τομέα, θα μπορούσε να απλοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τις συναλλαγές πολιτών και επιχειρήσεων, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής τους και την παραγωγικότητά τους αντιστοίχως. Η ευρύτερη υιοθέτηση της ψηφιακής υπογραφής αναμένεται να κάνει πιο αποτελεσματική τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Η διάδοση της ηλεκτρονικής επικοινωνίας και του ηλεκτρονικού εμπορίου καθιστούν αναγκαία τη χρήση “ηλεκτρονικών υπογραφών’’ και σχετικών υπηρεσιών που επιτρέπουν την ταυτοποίηση των δεδομένων.
Η ηλεκτρονική υπογραφή θεωρείται επίσης ότι θα ωθήσει την ευρεία διάδοση κυρίως της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης καθώς και των εφαρμογών e-banking.
Αναλυτικότερα στη βάση παραδείγματος της Arx Company, η οποία δημιούργησε τη εφαρμογή CoSign, μέσω της οποία είναι εφικτή η ψηφιακή υπογραφή εγγράφων, υπολογίστηκε ότι η ψηφιοποίηση του δημοσίου τομέα μπορεί να οδηγήσει στην εξοικονόμηση €380 εκατ. ετησίως. Η επίδραση των ψηφιακών υπογραφών υπερτερεί και κατά τη σύγκριση με άλλους μηχανισμούς εξοικονόμησης κόστους που έχουν χρησιμοποιηθεί από το δημόσιο τομέα, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας δημοσιονομικής εξυγίανσης που γίνεται στην Ελλάδα τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Συγκεκριμένα, η δημοσιονομική ωφέλεια των προγραμμάτων κινητικότητας και απολύσεων που έχουν σχεδιαστεί να γίνουν στο δημόσιο τομέα βρίσκεται στην περιοχή των €100 εκατ., επίδραση η οποία υπολείπεται σαφώς εκείνης από τη διάδοση λύσεων ψηφιοποίησης στο δημόσιο τομέα. Αν σχεδιαστεί σωστά και υλοποιηθεί εκτεταμένα, το έργο των ψηφιακών υπογραφών μπορεί να παρέχει στους ιθύνοντες χάραξης οικονομικής πολιτικής ένα μεγαλύτερο εύρος επιλογών κατά την εισαγωγή πολιτικών διοίκησης ανθρωπίνων πόρων στο δημόσιο τομέα
Προτεινόμενες προτάσεις πολιτικής για τη στήριξη της αποτελεσματικής υιοθέτησης και χρήσης ψηφιακών υπογραφών στη δημόσια διοίκηση είναι οι κάτωθι:
- Καθιέρωση ενός καθαρού και απλού ρυθμιστικού/ νομικού πλαισίου για ψηφιακές υπογραφές και ευρεία χρήση της ηλεκτρονικής σφραγίδας, ιδίως σε θέματα που σχετίζονται με τον τρόπο με τον οποίο διασφαλίζεται η ηλεκτρονική ταυτοποίηση των ατόμων, οι διαδικασίες ανάθεσης των προνομίων υπογραφής και η μέθοδος πιστοποίησης για ένα άτομο
- Διευκόλυνση της ηλεκτρονικής επικοινωνίας ανάμεσα στο δημόσιο τομέα και τις επιχειρήσεις/ πολίτες
- Διατήρηση της ακεραιότητας του εγγράφου, αναφοράς στο οποίο χρησιμοποιήθηκε η ηλεκτρονική σφραγίδα
- Εξασφάλιση της συμβατότητας με τις διάφορες εφαρμογές και φορείς παραγωγής περιεχομένου
Αξιοποίηση ανοιχτών δεδομένων στην Ελλάδα
Σύμφωνα με σχετικές εκτιμήσεις, κάθε λεπτό στον κόσμο δημιουργούνται 1,7 τρισεκατομμύρια bytes δεδομένων, τα οποία αντιστοιχούν σε 360.000 DVD.
Περισσότερα ψηφιακά δεδομένα δημιουργήθηκαν τα τελευταία δυο χρόνια από ότι στην προηγούμενη ανθρώπινη ιστορία. Αυτή η τάση και οι μεγάλες ποσότητες δεδομένων που παράγονται, ονομάζονται ‘’Big Data’’.
Ο τομέας των Βig Data αυξάνεται με ρυθμό 40% το χρόνο. Αντίστοιχα, ο δημόσιος τομέας παράγει συνέχεια δεδομένα, σε όλες τις δραστηριότητές του και τα επίπεδα διοίκησης. Τα ανοιχτά δεδομένα δεν έχουν αξιοποιηθεί συστηματικά στην Ελλάδα. Σύμφωνα με το Βαρόμετρο Ανοιχτών Δεδομένων (2013), το οποίο αναλύει τις παγκόσμιες τάσεις και ταξινομεί τις χώρες και τις περιοχές με βάση την ετοιμότητα διασφάλισης ωφελειών από τα ανοιχτά δεδομένα, τα πραγματικά επίπεδα εφαρμογής και την επίδραση τέτοιων πρωτοβουλιών, η Ελλάδα βρίσκεται σε μια από τις τελευταίες θέσεις συγκριτικά με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα κατατάσσεται 27η στις 77 χώρες του Βαρόμετρου, υπερτερώντας απλώς από τις περισσότερες χώρες της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας.
Η αξιοποίηση των ανοιχτών δημόσιων δεδομένων βοηθά στην αύξηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα. Για παράδειγμα, η εισαγωγή δεδομένων και πληροφοριών στο διαδίκτυο, βοηθά στην μείωση του απαιτούμενου χρόνου εξυπηρέτησης και στην εξοικονόμηση των διοικητικών εξόδων. Επιπλέον, εκτός από την αποδοτικότητα του κόστους, ο δημόσιος τομέας μπορεί να αποκομίσει σημαντικά οφέλη και σε όρους διαφάνειας. Συγκεκριμένα, τα ανοιχτά δεδομένα, είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της αξιοπιστίας της δημόσιας διοίκησης. Με αυτό τον τρόπο, όλοι οι πολίτες θα είναι σε θέση να αξιολογήσουν και να ελέγξουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων της δημόσιας διοίκησης αλλά αποκτούν και τη δύναμη να δράσουν.
Μια άλλη πολύ σημαντική πτυχή των ανοιχτών δεδομένων, είναι το γεγονός ότι οι διάφορες υπηρεσίες μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσω crowd-sourcing ή/ και να ανατεθούν στον ιδιωτικό τομέα. Για παράδειγμα, εφαρμογές επαναχρησιμοποίησης περιβαλλοντικών δεδομένων όπως χάρτες ρύπανσης ή εφαρμογές δρομολόγησης θα συμβάλλουν στην εξοικονόμηση χρόνου από το δημόσιο τομέα, ενώ ταυτόχρονα θα παρασχεθεί στον ιδιωτικό τομέα τη δυνατότητα να παράγει εισόδημα. Επίσης θεωρείται ότι τα ανοιχτά δεδομένα τονώνουν τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων.
Για τη μέτρηση της επίδρασης των ανοιχτών δεδομένων (βασική ανεξάρτητη μεταβλητή) στην ανταγωνιστικότητα (εξαρτημένη μεταβλητή) εφαρμόστηκε η τεχνική παλινδρόμησης OLS. Τα αποτελέσματα της εμπειρικής ανάλυσης αναδεικνύουν ότι μια αύξηση κατά 100% στη διάδοση των ανοιχτών δεδομένων στην Ελλάδα αναμένεται να οδηγήσει σε:
–Σημαντική βελτίωση της κατάταξης της σε όρους ανταγωνιστικότητας κατά 25 θέσεις, από την 56η στην 31η
-Σημαντική βελτίωση της κατάταξης της σε όρους διαφάνειας κατά 33 θέσεις (από την 80η στη 47η).
-Δημιουργία 6.332 νέων επιχειρήσεων
Τα αποτελέσματα, ιδίως όσον αφορά στη δημιουργία νέων επιχειρήσεων, ενισχύονται από το γεγονός ότι τα ανοιχτά δεδομένα μπορούν να προσφέρουν ένα νέο πεδίο ανάπτυξης υπηρεσιών για νέα επιχειρηματικότητα. Νέες δραστηριότητες, προϊόντα και υπηρεσίες μπορούν να αναπτυχθούν σε ένα ευρύ πεδίο πιθανών χρήσεων μεταδεδομένων. Με ποσοστό ανεργίας στην περιοχή του 26%, η Ελλάδα αναζητά επιτακτικά τομείς και δραστηριότητες που μπορούν να τροφοδοτήσουν τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, αλλά και να ενισχύσουν βιώσιμα επιχειρηματικά εγχειρήματα που προσφέρουν καινοτόμες υπηρεσίες. Για αυτό το λόγο η προώθηση πολιτικών ανοιχτών δεδομένων αποτελεί ένα κορυφαίο θέμα προτεραιότητας και δε θα πρέπει απλώς να υποβαθμίζεται ως μία ως μικρή τεχνική πτυχή της ψηφιακής ατζέντας.
H υλοποίηση των ακόλουθων δράσεων πολιτικής θα μπορούσε να συμβάλει καθοριστικά στην ανάπτυξη των ανοιχτών δεδομένων
- Παρακολούθηση της προόδου που έχει σημειωθεί σε σχέση με τα ανοιχτά δεδομένα για κάθε δημόσιο οργανισμό
- Υποστήριξη συνεργασιών μεταξύ του δημοσίου τομέα και ιδιωτικών κέντρων δεδομένων (data centers) Δημιουργία μιας πλατφόρμας επικοινωνίας για τα μέλη της Δημόσιας Διοίκησης που να διευκολύνει την ανταλλαγή ιδεών ή/ και εμπειριών στα έργα ανοιχτών δεδομένων
- Ανάπτυξη ενός οδηγού για τα μέλη της Δημόσιας Διοίκησης για την προώθηση και επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων του Δημόσιου τομέα
- Εκπαίδευση και ενημέρωση των μελών της Δημόσιας Διοίκησης μέσω σεμιναρίων στο πως να δημοσιεύουν δημόσια δεδομένα online
Ηλεκτρονικές Δεξιότητες (E-skills)
Οι ψηφιακές δεξιότητες αποτελούν ένα βασικό στρατηγικό εργαλείο για την ευρωπαϊκή οικονομία προκειμένου να προσανατολιστεί προς μια δυναμική, έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Τα άτομα με ισχυρές ψηφιακές δεξιότητες αναμένεται να παίξουν βασικό ρόλο στην ενίσχυση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας. Επίσης, είναι ευρέως αναγνωρισμένο, σε διάφορες διεθνείς εκθέσεις και αναφορές, ότι η επιτυχημένη εφαρμογή των ΤΠΕ εξαρτάται κυρίως από το βαθμό στον οποίο το εργατικό δυναμικό κατέχει τις σχετικές γνώσεις και δεξιότητες ΤΠΕ. Οι ψηφιακές δεξιότητες φαίνεται να είναι βασικές για τους εργαζομένους και τους managers που εργάζονται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στους νέους ανθρώπους, και στους ανέργους. Δεδομένης της ραγδαίας ανάπτυξης της ψηφιακής οικονομίας, τα άτομα με υψηλή γνώση της χρήσης των ΤΠΕ φαίνεται να παρουσιάζουν μεγαλύτερες προκλήσεις και ευκαιρίες.
Από την ανάλυση προκύπτει ότι για κάθε 1000 άτομα που βελτιώνουν το επίπεδο eskills που διαθέτουν:
-θα μπορούσαν να ενισχυθούν οι εξαγωγές από την Ελλάδα κατά €13,9 εκατ.
– θα μπορούσαν να δημιουργηθούν στη χώρα 72 νέες επιχειρήσεις
Οι περισσότεροι σήμερα συναινούν στο ότι το νέο πρότυπο ανάπτυξης στην Ελλάδα θα πρέπει να επικεντρωθεί στις εξαγωγές και στις επενδύσεις. Αλλά το να προσανατολιστεί η χώρα στις εξαγωγές δεν είναι εύκολη επιλογή. Σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν επενδύσεις σε ικανότητες, δεξιότητες και τεχνολογία, έτσι ώστε οι επιχειρηματικές πρακτικές να μπορούν να υποστηρίξουν αυτό το σχέδιο εξαγωγικού προσανατολισμού. Η ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων (e-skills) μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο σε αυτή τη διαδικασία, καθώς παρέχουν τις δυναμικές ικανότητες που είναι απαραίτητες για να αποκτήσουν ευρείες ομάδες του πληθυσμού επαρκή εικόνα για πιθανές αγορές, πελάτες, αλλά και τους ανταγωνιστές.
H υλοποίηση των ακόλουθων δράσεων πολιτικής θα μπορούσε να συμβάλει καθοριστικά στην τόνωση των ψηφιακών και ΤΠΕ δεξιοτήτων:
- Επέκταση προγραμμάτων δια βίου μάθησης των ΤΠΕ
- Ανάληψη πρωτοβουλιών για την υποστήριξη της τεχνολογικής καριέρας στο εργατικό δυναμικό, π.χ. με την εισαγωγή προγραμμάτων καθοδήγησης, με τη δυνατότητα εργασιακής εμπειρίας ή πρακτικής άσκησης σε τέτοιους τομείς στο λύκειο και το πανεπιστήμιο, και με τη δημιουργία ενός Συμβουλίου Τεχνολογικής Εκπαίδευσης και Καριέρας
- Παροχή προγραμμάτων κατάρτισης ΤΠΕ για μετανάστες και γυναίκες
Ψηφιακή Επιχειρηματικότητα και καινοτομία στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Η διείσδυση των ΤΠΕ στις επιχειρήσεις και ειδικά στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση και τόνωση της παραγωγικότητας, της καινοτομίας, της διεθνοποίησης και γενικά της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Νέες ψηφιακές τεχνολογίες και καινοτομίες εξελίσσονται ραγδαία, επηρεάζοντας πολλές βιομηχανίες και αλυσίδες αξίας. Επίσης, αμβλύνονται τα εμπόδια εισόδου για τα πιθανά νέα start-up, ενώ την ίδια στιγμή μπορεί να παρακινούν ήδη υπάρχουσες επιχειρήσεις να ακολουθήσουν μια διαδικασία “δημιουργικής καταστροφής” (creative destruction), προκειμένου να διατηρήσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα. Γενικά, οι ψηφιακές τεχνολογίες δημιουργούν νέες προκλήσεις και ευκαιρίες για την εμφάνιση υψηλής ποιότητας start-ups, δηλαδή επιχειρήσεων με μεγάλη πιθανότητα να μεγαλώσουν, να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, να καινοτομήσουν και να κάνουν εξαγωγές.
Στο πλαίσιο αυτό η προώθηση της – οδηγούμενης από την καινοτομία – επιχειρηματικότητας (innovation driven entrepreneurship) συνιστά βασική πολιτική προτεραιότητα για τις ανεπτυγμένες οικονομίες .
Οι λεγόμενοι ψηφιακοί επιχειρηματίες (digital entrepreneurs) χαρακτηρίζονται από μεγάλη συσχέτιση με τις νέες τεχνολογίες (π.χ βασικές τεχνολογίες γενικής εφαρμογής, ανοιχτά και μεγάλα δεδομένα, κινητές και cloud computing λύσεις), με στόχο ναβελτιώσουν τις λειτουργίες της επιχείρησης και να εισάγουν νέες λύσεις στις συναλλαγές τους με πελάτες και προμηθευτές.
Από την ποσοτική ανάλυση με βάση οικονομετρικές τεχνικές προέκυψε ότι η υιοθέτηση ΤΠΕ από τις ελληνικές ΜΜΕ:
– Αυξάνει την πιθανότητα καινοτομίας κατά περίπου 4-9 ποσοστιαίες μονάδες
–Διευκολύνει σημαντικά τη διεθνοποίηση των επιχειρήσεων, καθώς αυξάνει τη πιθανότητα εξαγωγών κατά περίπου 1,5-4 ποσοστιαίες μονάδες
Η αναβάθμιση της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων/ υπηρεσιών από το ελληνικό παραγωγικό σύστημα, συνιστά βασική συνιστώσα της βελτίωσης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας. Η Ελλάδα δεν μπορεί να ανταγωνιστεί αποτελεσματικά τις οικονομίες χαμηλού κόστους, που εστιάζουν στο χαμηλό κόστος του εργατικού δυναμικού και στην ανειδίκευτη εργασία. Τέτοια στρατηγική είναι μυωπική και δεν οικοδομεί πάνω στις ικανότητες που το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας διαθέτει. Προκειμένου όμως να αυξηθεί η προστιθέμενη αξίας παραγωγής, θα πρέπει να τονωθεί η καινοτομία, και η βασιζόμενη στη γνώση επιχειρηματικότητα. Η υιοθέτηση και διάδοση των ΤΠΕ στη παραγωγική διαδικασία μπορεί να παρέχει πλεονεκτήματα κόστους και καινοτομίας που υπερβαίνουν το κόστος εργασίας. Για αυτό η επένδυση σε ΤΠΕ δεν είναι πολυτελής επένδυση, ακόμα και σε καιρούς αυστηρής δημοσιονομικής κατάστασης. Αντιθέτως, αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης που θα βασίζεται στην καινοτομία και όχι στο χαμηλό κόστος εργασίας.
H υλοποίηση των ακόλουθων δράσεων πολιτικής θα μπορούσε να ενισχύσει καθοριστικά την ενδυνάμωση των ψηφιακών επιχειρηματιών και των καινοτόμων ΜΜΕ
- Εναρμόνιση των σχετικών νόμων και κανονισμών με τα διεθνή πρότυπα, κυρίως σε θέματα που σχετίζονται με τη διεθνοποίηση των ΜΜΕ, την εμπορευματοποίηση και την προστασία δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
- Κίνητρα για τη δημιουργία κοινών ερευνητικών εργαστηρίων ΤΠΕ ,π.χ. με τη παροχή φορολογικών κινήτρων
- Δημιουργία γραφείων μεταφοράς τεχνολογίας μεταξύ των πανεπιστημίων
- Τόνωση των σχημάτων συνεργασίας δημοσίου-ιδιωτικού τομέα για την προώθηση της επένδυσης και της συμμετοχής των επιχειρήσεων στην εμπορευματοποίηση και στη μεταφορά τεχνολογίας
- Διευκόλυνση της πρόσβασης σε εξωτερική χρηματοδότηση για startups που δίνουν έμφαση στη καινοτομία π.χ. μέσω της δημιουργίας δικτύου business angels σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, υβριδίων δημόσιων-ιδιωτικών κεφαλαίων, του crowd-sourcing κ.α.
- Εντοπισμός και διάδοση καλών διεθνών πρακτικών για το πως να προωθηθούν οι ψηφιακοί επιχειρηματίες
