
14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγροτικής Οικονομίας
Νέα ΚΑΠ και ανασυγκρότηση της αγροτικής οικονομίας
Το 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγροτικής Οικονομίας διεξάγεται σε μια περίοδο στην οποία η Νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) για την περίοδο 2014-2020 λαμβάνει σάρκα και οστά, ενώ παράλληλα, η εθνική οικονομία συνεχίζει να ταλανίζεται από την οικονομική κρίση και να αναζητά τις συνθήκες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην διαμόρφωση ενός νέου, ανταγωνιστικού και βιώσιμου παραγωγικού προτύπου.
Από το 1981, η ΚΑΠ αποτελεί ένα από τα κυριότερα εργαλεία δημόσιας παρέμβασης στον Αγροτικό Τομέα, καθώς συνιστά το ισχυρότερο μέσο για μια σθεναρή εισροή πόρων από τον Κοινοτικό προϋπολογισμό στις αγροτικές περιοχές της χώρας μας. Παρόλα αυτά, διαφαίνεται ότι τα αποτελέσματα της εφαρμογής της ΚΑΠ δεν ήταν τα προσδοκώμενα, τόσο σε επίπεδο προσαρμογής της εγχώριας παραγωγής στις προκλήσεις της διεθνοποιημένης πλέον αγοράς των αγροτικών προϊόντων, όσο και σε επίπεδο διασφάλισης ικανοποιητικών κοινωνικοοικονομικών μεγεθών στο αγροτικό εργατικό δυναμικό και στους κατοίκους της ελληνικής υπαίθρου, γενικότερα.
Η νέα ΚΑΠ (2014-2020), στοχεύει στην δημιουργία ενός πλαισίου δημόσιας παρέμβασης έχοντας ως γνώμονα τη στήριξη των παραγωγών και των κατοίκων των αγροτικών περιοχών, τους οποίους ενθαρρύνει να αντιμετωπίσουν μια σειρά εξωγενών οικονομικών, περιβαλλοντικών και χωρικών προκλήσεων. Οι δυο Πυλώνες, όπως αυτοί διαμορφώθηκαν με τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ το 2000, διατηρούνται, αλλά αυξάνονται οι διασυνδέσεις μεταξύ τους με στόχο την διαμόρφωση μιας στρατηγικής που χαρακτηρίζεται από ολιστική προσέγγιση και αξιοποιεί τις συνέργειες. Επίσης, η νέα ΚΑΠ εισάγει μια νέα αρχιτεκτονική στις άμεσες πληρωμές οι οποίες πλέον καθίστανται πιο δίκαιες, καλύτερα στοχευμένες και πιο «πράσινες», αναβαθμίζει τους μηχανισμούς ασφαλείας για τα εισοδήματα των παραγωγών, ενισχύοντας παράλληλα και τις δράσεις αγροτικής ανάπτυξης.
Καθίσταται λοιπόν εμφανές ότι η σημαντικότερη αλλαγή που επιφέρει η νέα ΚΑΠ αφορά την ευελιξία που παρέχεται στα Κράτη Μέλη όσον αφορά τόσο την κατανομή του εθνικού φακέλου του Πυλώνα 1 και την επιλογή της εφαρμογής μιας σειράς εργαλείων, αλλά και την προώθηση της συμπληρωματικότητας τόσο μεταξύ των μέτρων για την αγροτική ανάπτυξη (ενδεικτικά αναφέρεται ότι συγκεκριμένοι στόχοι πολιτικής μπορούν να εξυπηρετούνται από περισσότερα του ενός μέτρα), όσο και μεταξύ των μέτρων των δύο Πυλώνων.
Ο αγροτικός τομέας, παρά τη σχετική συρρίκνωσή του, παραμένει στις ημέρες μας ένας σημαντικός κλάδος της Ελληνικής οικονομίας όσον αφορά στα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη (ακαθάριστη αξία, απασχόληση, εισόδημα, ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών), την εθνική ασφάλεια (αυτάρκεια τροφίμων), τη διασύνδεσή του με άλλους κλάδους της οικονομίας και κυρίως τη μεταποίηση τροφίμων και το εμπόριο, καθώς και τον αναπτυξιακό του ρόλο στις λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές της χώρας. Ως απόρροια της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, ο αγροτικός τομέας χαρακτηρίζεται από την δημιουργία νέων μορφών οργάνωσης, την παραγωγή νέων προϊόντων και την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων συνδεδεμένων με την ευρύτερη οικονομία των αγροτικών περιοχών. Παράλληλα, μέρος του αστικού πληθυσμού αναζητά διέξοδο στον αγροτικό τομέα, αφού η οικονομική κρίση έχει στην ουσία ελαχιστοποιήσει τις δυνατότητες για ευκαιρίες απασχόλησης στα αστικά κέντρα.
Με βάση τα παραπάνω, καθίσταται απολύτως αναγκαία η εξειδίκευση μιας αναπτυξιακής στρατηγικής που να στοχεύει στην ανασυγκρότηση της αγροτικής οικονομίας, και να συμβάλει αποφασιστικά στην επανεκκίνηση της εθνικής οικονομίας της χώρας. Η υλοποίηση της στρατηγικής αυτής διαφαίνεται ότι έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση τόσο την εξειδίκευση αποτελεσματικών επιλογών εφαρμογής των δύο Πυλώνων της Νέας ΚΑΠ, όσο και τη θεσμική αναδιάρθρωση της αγροτικής οικονομίας.
Στο πλαίσιο αυτό, σκοπός του 14ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Αγροτικής Οικονομίας είναι η ανάδειξη των σύγχρονων ζητημάτων της αγροτικής οικονομίας, η ανταλλαγή επιστημονικών γνώσεων και απόψεων και η εξαγωγή τεκμηριωμένων προτάσεων που θα μπορούσαν ενδεχομένως ν’ αποτελέσουν το υπόβαθρο για τη χάραξη μιας νέας στρατηγικής για τον αγροτικό τομέα της χώρας μας.
Οι εργασίες του Συνεδρίου θα επικεντρωθούν κυρίως στα εξής ζητήματα.
Πρώτο, στην ανάλυση των επιπτώσεων της εφαρμογής της ΚΑΠ στην Ελλάδα και την Ευρώπη, καθώς και των επιπτώσεων εναλλακτικών επιλογών εφαρμογής τόσο της νέας ΚΑΠ, όσο και θεσμικών παρεμβάσεων στην χώρα.
Δεύτερο, θα αναδειχθούν τα σημαντικότερα σύγχρονα ζητήματα του πρωτογενούς τομέα, όπως είναι η ανταγωνιστικότητα της πρωτογενούς παραγωγής και η αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας και καινοτομίας, και η διασύνδεσή της με την μεταποίηση και εμπορία των αγροτικών προϊόντων και τροφίμων.
Τρίτο, θα αναλυθούν θέματα που αφορούν το θεσμικό περιβάλλον αλλά και την ανασυγκρότηση του αγροτικού χώρου και την αειφορική διαχείριση του αγροτικού περιβάλλοντος, γενικότερα.
Στο πλαίσιο των εργασιών του συνεδρίου, θα διοργανωθεί σειρά κοινών και παραλλήλων συνεδριών, καθώς και Στρογγυλών Τραπεζών. Οι επιστημονικές εργασίες θα παρουσιαστούν από ειδικούς επιστήμονες τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Οι συμμετέχοντες στις Στρογγυλές Τράπεζες θα είναι μέλη της επιστημονικής κοινότητας, εκπρόσωποι των παραγωγικών φορέων της αγροτικής οικονομίας, καθώς και στελέχη της πολιτικής ηγεσίας της χώρας μας.
Τέλος, επισημαίνεται ότι η Επιστημονική Επιτροπή του Συνεδρίου θα προβεί στην επιλογή 16 εργασιών. Οι συγγραφείς των εν λόγω εργασιών θα προσκληθούν να υποβάλουν την πλήρη εργασία τους προς κρίση για δημοσίευση σε ειδική έκδοση διεθνούς επιστημονικού περιοδικού.
Θεματικές Ενότητες Συνεδρίου
Επιπτώσεις της εφαρμογής της ΚΑΠ – εναλλακτικές επιλογές εφαρμογής της ΚΑΠ 2014-2020
Διαρθρωτικές μεταβολές της γεωργίας και κτηνοτροφίας
Αποτελεσματικότητα αγροτικής παραγωγής, καινοτομία και νέα τεχνολογία
Ανταγωνιστικότητα του αγροδιατροφικού τομέα
Εμπορία αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, κατανάλωση, εισαγωγές, εξαγωγές
Θεσμικό περιβάλλον: σχεδιασμός και εφαρμογή πολιτικής, αγορά γης, αγροτική πίστη, εκπαίδευση, έρευνα, γεωργικές εφαρμογές
Περιβάλλον και φυσικοί πόροι: βιώσιμη διαχείριση και αξιοποίηση
Διασυνδέσεις στον αγροτικό χώρο και αγροτική ανάπτυξη
Υποβολή εισηγήσεων και διαδικασία κρίσης
Υποβολή εκτεταμένης περίληψης (2 σελίδες Α4): 31 Μαρτίου 2016
Κρίση εργασιών για παρουσίαση στο Συνέδριο: έως 30 Ιουνίου 2016
Διεξαγωγή Συνεδρίου: 20-21 Οκτωβρίου 2016
INFO
Σχολή Γεωπονικών Επιστημών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας,
Βόλος, 20-21 Οκτωβρίου 2016