Ποιες είναι οι πιθανές έμμεσες επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία από τον προστατευτισμό των ΗΠΑ;

Η έκθεση της Eurobank εξετάζει τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στις ελληνικές εξαγωγές από πιθανές αμερικανικές προστατευτικές πολιτικές. Αναλύονται τα εμπορικά δεδομένα Ελλάδας-ΗΠΑ και Ελλάδας-ΕΕ, επισημαίνοντας το μερίδιο των ΗΠΑ στις ελληνικές εξαγωγές και την εξάρτηση της Ελλάδας από την ΕΕ. Παράλληλα, παρουσιάζονται βασικά μακροοικονομικά στοιχεία της ελληνικής οικονομίας για το 2024, όπως το ΑΕΠ και το ποσοστό ανεργίας, από την ΕΛΣΤΑΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η μελέτη καταλήγει στην πιθανή αρνητική επίδραση των αμερικανικών δασμών στην ελληνική οικονομία.

 
Ποια είναι η τρέχουσα βαρύτητα των ΗΠΑ στις ελληνικές εξαγωγές εμπορευμάτων και ποιο το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ των δύο χωρών; Το 11μηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2024, οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν το 4,8% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών εμπορευμάτων, με αξία €2.193,8 εκατομμύρια. Το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ είναι πλεονασματικό, με τις ελληνικές εξαγωγές να ξεπερνούν τις εισαγωγές κατά €203,5 εκατομμύρια για την ίδια περίοδο. Το μεγαλύτερο πλεόνασμα παρατηρείται στα τρόφιμα και τα ζώα ζωντανά, ενώ το μεγαλύτερο έλλειμμα στα ορυκτά καύσιμα, λιπαντικά κλπ. Για το σύνολο του 2024, οι ελληνικές εξαγωγές εμπορευμάτων προς τις ΗΠΑ αναμένεται να διαμορφωθούν στο 1% του ΑΕΠ.

Ποιες κατηγορίες ελληνικών προϊόντων εξάγονται περισσότερο στις ΗΠΑ; Οι κύριες κατηγορίες ελληνικών εξαγωγών εμπορευμάτων προς τις ΗΠΑ, το 11μηνο Ιαν-Νοε-24, είναι: τρόφιμα και ζώα ζωντανά (7,7% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών της κατηγορίας), λάδια και λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης (7,2%), μηχανήματα και υλικό μεταφορών (6,5%), βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κυρίως κατά πρώτη ύλη (5,1%) και διάφορα βιομηχανικά είδη (3,9%).

Πώς θα μπορούσαν οι πολιτικές προστατευτισμού των ΗΠΑ να επηρεάσουν άμεσα τις ελληνικές εξαγωγές εμπορευμάτων; Μια πιθανή αύξηση των δασμών (tariffs) στα προϊόντα που εισάγουν οι ΗΠΑ από την ΕΕ-27 θα μπορούσε να μειώσει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών εξαγωγών, επηρεάζοντας αρνητικά την αξία τους. Ο βαθμός στον οποίο θα επηρεαστούν οι ελληνικές εξαγωγές θα εξαρτηθεί από το ύψος των δασμών και την ευαισθησία των εξαγώγιμων προϊόντων σε τέτοιες αλλαγές.

Ποιες είναι οι πιθανές έμμεσες επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία από τον προστατευτισμό των ΗΠΑ; Οι έμμεσες επιπτώσεις προκύπτουν από τους εμπορικούς δεσμούς Ελλάδας-ΕΕ και ΕΕ-ΗΠΑ. Δεδομένου ότι το 20,6% των εξαγωγών εμπορευμάτων της ΕΕ-27 αγοράζεται από τις ΗΠΑ, μια αύξηση των δασμών στις εισαγωγές της ΕΕ από τις ΗΠΑ θα μπορούσε να οδηγήσει σε μειωμένη ζήτηση για ευρωπαϊκά προϊόντα, επηρεάζοντας τα εισοδήματα των φορέων της ΕΕ και κατ’ επέκταση και τις ελληνικές εξαγωγές προς την ΕΕ. Επιπλέον, ένα μέρος των ελληνικών εξαγωγών προς την ΕΕ είναι ενδιάμεσα αγαθά που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή προϊόντων που εξάγονται στις ΗΠΑ, με συνέπεια να επηρεαστούν και αυτές οι εξαγωγές.

Ποιο είναι το μερίδιο της ΕΕ-27 στις ελληνικές εξαγωγές εμπορευμάτων; Το μερίδιο της ΕΕ-27 επί του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών εμπορευμάτων ήταν 55,3% το 11μηνο Ιαν-Νοε-24, με αξία €25,4 δισεκατομμύρια. Αυτό υπογραμμίζει τη μεγάλη εξάρτηση της Ελλάδας από την εμπορική δραστηριότητα με τις χώρες της ΕΕ.

Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση της ελληνικής οικονομίας όσον αφορά το ΑΕΠ, την ανεργία και τον πληθωρισμό; Το τρίτο τρίμηνο του 2024, το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας αυξήθηκε κατά 2,4% σε ετήσια βάση. Το ποσοστό ανεργίας τον Νοέμβριο 2024 ήταν 9,6%. Ο ετήσιος πληθωρισμός, σύμφωνα με τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), διαμορφώθηκε στο 2,9% τον Δεκέμβριο 2024.

Πώς έχουν επηρεαστεί οι διάφοροι οικονομικοί δείκτες στην Ελλάδα πρόσφατα; Η απασχόληση παρουσίασε αύξηση 3,5% σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο 2024. Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος διαμορφώθηκε στις 106,0 μονάδες τον Δεκέμβριο 2024. Ο Δείκτης Όγκου Λιανικού Εμπορίου μειώθηκε κατά 1,5% σε ετήσια βάση τον Οκτώβριο 2024, ενώ ο Δείκτης Παραγωγής Μεταποίησης αυξήθηκε κατά 0,6% σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο 2024. Ο Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτή καταγράφει -44,5 μονάδες τον Δεκέμβριο 2024. Ο Δείκτης PMI Μεταποίησης βρίσκεται στις 53.2 μονάδες για τον Δεκέμβριο 2024.

Ποια είναι η συνολική εικόνα του εξωτερικού τομέα της ελληνικής οικονομίας; Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας ήταν ελλειμματικό, στα -14,4 δισεκατομμύρια ευρώ, για τους 12 μήνες που έληξαν τον Νοέμβριο 2024. Το ισοζύγιο αγαθών παρουσιάζει έλλειμμα, ενώ το ισοζύγιο υπηρεσιών είναι πλεονασματικό, κυρίως λόγω των ταξιδιωτικών εισπράξεων. Τα ισοζύγια πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων είναι επίσης ελλειμματικά, αλλά με χαμηλότερα μεγέθη.

 
Ποιες οι άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στον ελληνικό εξαγωγικό τομέα;

Οι άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στον ελληνικό εξαγωγικό τομέα, όπως αναλύονται στα πηγές, είναι οι εξής:

Άμεσες Επιπτώσεις:

• Μια πιθανή αύξηση των δασμών (tariffs) στα προϊόντα που εισάγουν οι ΗΠΑ από την ΕΕ-27 μπορεί να επηρεάσει αρνητικά ένα μέρος των ελληνικών εξαγωγών εμπορευμάτων προς τις ΗΠΑ.
• Το μέγεθος της επίπτωσης θα εξαρτηθεί από το ύψος της αύξησης των δασμών και την ευαισθησία των ελληνικών εξαγωγών στην άνοδο αυτών των δασμών.
• Το 11μηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2024, οι ελληνικές εξαγωγές εμπορευμάτων προς τις ΗΠΑ ανήλθαν στα €2.193,8 εκατ..
• Οι εξαγωγές εμπορευμάτων της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ εκτιμώνται στο 1% του ΑΕΠ της Ελλάδας για το 2024, ή €2,4 δισεκ..
• Το μερίδιο των ΗΠΑ στις συνολικές εξαγωγές εμπορευμάτων της Ελλάδας ήταν 4,8% το 11μηνο Ιαν-Νοε-24, ελαφρώς υψηλότερο από τον μακροχρόνιο μέσο όρο του 4,5%.
• Οι κατηγορίες εμπορευμάτων με το μεγαλύτερο μερίδιο εξαγωγών προς τις ΗΠΑ είναι τρόφιμα και ζώα ζωντανά (7,7%), λάδια και λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης (7,2%), μηχανήματα και υλικό μεταφορών (6,5%).

Έμμεσες Επιπτώσεις:

• Οι έμμεσες επιπτώσεις πηγάζουν από τους εμπορικούς δεσμούς της Ελλάδας με την ΕΕ-27 και της ΕΕ-27 με τις ΗΠΑ.
• Περίπου το 20% των εξαγωγών εμπορευμάτων της ΕΕ-27 αγοράζεται από φορείς των ΗΠΑ.
• Μια πιθανή άνοδος των δασμών στα προϊόντα που εισάγουν οι ΗΠΑ από την ΕΕ-27 θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά:
  • Τις εξαγωγές εμπορευμάτων της ΕΕ-27 προς τις ΗΠΑ.
  • Τα εισοδήματα των φορέων της ΕΕ-27.
  • Τις ελληνικές εξαγωγές εμπορευμάτων και υπηρεσιών προς την ΕΕ-27.
• Ένα μέρος των ελληνικών εξαγωγών εμπορευμάτων προς την ΕΕ-27 αφορά ενδιάμεσα αγαθά που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τελικών αγαθών που η ΕΕ-27 εξάγει στις ΗΠΑ, γεγονός που δημιουργεί ένα επιπλέον κανάλι έμμεσων επιπτώσεων.
• Το μερίδιο της ΕΕ-27 επί του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών εμπορευμάτων ήταν 55,3% το 11μηνο Ιαν-Νοε-24.
• Το αντίστοιχο μερίδιο των ΗΠΑ επί του συνόλου των εξαγωγών εμπορευμάτων της ΕΕ-27 ήταν 20,6% το ίδιο διάστημα.