Generation Z: Εγκλωβισμένοι ανάμεσα στην υποαμοιβή και την επισφάλεια

Η ελληνική αγορά εργασίας αδυνατεί να αξιοποιήσει και να συγκρατήσει το υψηλό δυναμικό της Generation Z, σπρώχνοντας τους νέους σε συνθήκες οικονομικής εξάρτησης, επισφάλειας και επαγγελματικής εξουθένωσης. Αυτό είναι το κεντρικό, δυσοίωνο συμπέρασμα που προκύπτει από την πανελλαδική έρευνα «Νέοι και Εργασία 2025», την οποία παρουσιάζει το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ ΓΣΕΕ) σε συνεργασία με την εταιρεία ALCO.

Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2025 σε δείγμα 1.500 εργαζόμενων νέων έως 29 ετών, σκιαγραφεί μια γενιά βαθιά μορφωμένη, αξιακά ώριμη, αλλά ταυτόχρονα βαθιά ανασφαλή, η οποία διεκδικεί αξιοπρέπεια μέσα σε ένα περιβάλλον εξάντλησης.

 
Οικονομική εξάρτηση και το «ρήγμα» της αυτονομίας

Παρά το γεγονός ότι το 72% των νέων απασχολείται με καθεστώς πλήρους εργασίας, η οικονομική τους αυτονομία παραμένει επισφαλής.

• 43% των εργαζόμενων νέων έως 29 ετών εξακολουθούν να ζουν με τους γονείς τους. Το ποσοστό αυτό αγγίζει το 66% στην ηλικιακή ομάδα έως 22 ετών, καταδεικνύοντας την καθυστέρηση στην ενηλικίωση και τη συγκρότηση αυτόνομου νοικοκυριού.
• Το 65% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι δεν είναι εφικτό να δημιουργήσει οικογένεια με τις παρούσες συνθήκες εργασίας.
• Η αδυναμία κάλυψης των βασικών αναγκών μέσω του μισθού, οδηγεί σε παρατεταμένη εξάρτηση ή ανάγκη για βοήθεια από τους γονείς.

 
 Υψηλή μόρφωση, χαμηλή σύνδεση με την αγορά εργασίας

Η Generation Z είναι η πιο μορφωμένη γενιά, με σημαντικό ποσοστό να κατέχει πτυχίο Ανώτερης/Ανώτατης Εκπαίδευσης ή Μεταπτυχιακό. Ωστόσο, η εκπαίδευση συχνά αποδεικνύεται αναντίστοιχη των αναγκών του παραγωγικού συστήματος.

• 49% των νέων δηλώνουν ότι η εκπαίδευσή τους δεν τους προετοίμασε επαρκώς για την αγορά εργασίας.
• Το χάσμα αυτό αποτυπώνει όχι μόνο μια θεσμική ασυνέχεια, αλλά και την ανωριμότητα των επιχειρήσεων να αξιοποιήσουν τα προσόντα των νέων.
• Παρά την απογοήτευση, η δίψα για γνώση παραμένει ισχυρή: το 86% δηλώνει ισχυρή διάθεση για συνεχιζόμενη μάθηση.

 
Πίεση, άγχος και η προτεραιότητα της ψυχικής υγείας

Η εργασιακή καθημερινότητα χαρακτηρίζεται από έντονο στρες και έλλειψη αναγνώρισης, οδηγώντας σε συνθήκες εξουθένωσης.

• Το άγχος ή το στρες λόγω εργασίας καταγράφει μέσο όρο 3,7 (σε κλίμακα 1-5), ενώ η συχνή εξουθένωση (burnout) φτάνει στο 3,9.
• Η ικανοποίηση από την ισορροπία μεταξύ ζωής και εργασίας είναι πολύ χαμηλή (ΜΟ 2,7), ενώ η εργασία επηρεάζει αρνητικά την προσωπική ζωή (ΜΟ 3,2).
• Η χαμηλή αναγνώριση της δημιουργικότητας και της πρωτοβουλίας αποτελεί στρατηγικό ζήτημα: μόνο το 36% δηλώνει ότι η εργασία του επιτρέπει να αναπτύσσει ιδέες, ενώ η δημιουργικότητα επιβραβεύεται μόνο για το 24%.

Σε μια κομβική αξιακή στροφή, η Generation Z δίνει ξεκάθαρη προτεραιότητα στην ευημερία έναντι της οικονομικής εξασφάλισης. Το ρήγμα αυτό αποτυπώνεται στο ποσοστό 4,2 (σε κλίμακα 1-5) που δηλώνει ότι θα προτιμούσε να παραιτηθεί αν η εργασία επιβάρυνε σοβαρά την ψυχική του υγεία.

Θεσμική αμφισβήτηση και συλλογική διεκδίκηση

Η έρευνα αναδεικνύει μια βαθιά δυσπιστία στους θεσμούς που θα έπρεπε να προστατεύουν τους εργαζόμενους.

• Η εμπιστοσύνη στους θεσμούς προστασίας των εργαζομένων είναι εξαιρετικά χαμηλή (ΜΟ 2,2 σε κλίμακα 1-5).
• Την ίδια στιγμή, υπάρχει ισχυρή πίστη στη συλλογική δράση (ΜΟ 4,0) ως μέσο βελτίωσης των συνθηκών εργασίας, ενώ η διάθεση συμμετοχής σε απεργία, εφόσον το αίτημα κριθεί δίκαιο, φτάνει επίσης στο 4,0.
• Το 72% δηλώνει ότι επιθυμεί να εργάζεται σε επιχειρήσεις που σέβονται το περιβάλλον και την κοινωνία, αναδεικνύοντας τις σύγχρονες αξίες (ESG) ως κρίσιμο παράγοντα επιλογής εργοδότη.

Συμπερασματικά, η Generation Z ζει ένα «συναισθηματικό και επαγγελματικό ρήγμα» με την ελληνική αγορά εργασίας. Παρά την υψηλή μόρφωση και τις ψηφιακές δεξιότητες (65% επαρκείς), οι νέοι βιώνουν περιορισμένες προοπτικές και έντονη διάθεση μετανάστευσης. Η επισφάλεια, η χαμηλή ικανοποίηση από τις προοπτικές και η αδυναμία οικογενειακής συγκρότησης κινδυνεύουν να μετατρέψουν την αβεβαιότητα σε σταθερά ζωής, δημιουργώντας ένα κρίσιμο ζήτημα για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.

 
mywaypress.gr –Περιεχόμενο αξίας με την υποστήριξη  υβριδικής νοημοσύνης.

Για  αναγνώστες με μεγάλο εύρος προσοχής.