Paul Krugman- Nathan Tankus: Κρίση ρευστότητας, αστάθεια και τρέλα της αγοράς
Η συνέντευξη μεταξύ του Paul Krugman και του Nathan Tankus πραγματεύεται την τρέχουσα αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην απρόβλεπτη πολιτική και τις ενέργειες του προέδρου Trump. Ο Tankus εξηγεί πώς οι υφιστάμενες ευπάθειες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, σε συνδυασμό με την αυξημένη μεταβλητότητα που προκαλεί ο Trump, οδηγούν σε κρίση ρευστότητας και θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα των αγορών, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς κρατικών ομολόγων και του δολαρίου. Επισημαίνεται ότι οι παραδοσιακοί μηχανισμοί διασφάλισης ρευστότητας έχουν αποδυναμωθεί, και ο ρόλος των hedge funds ως αγοραστών τελευταίας καταφυγής έχει αποδειχθεί προβληματικός σε περιόδους υψηλής αβεβαιότητας. Ο Krugman και ο Tankus εκφράζουν ανησυχίες για περαιτέρω αναταραχές και την περιορισμένη δυνατότητα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την αστάθεια που πηγάζει από την πολιτική αβεβαιότητα.
- Ποιες ήταν οι αρχικές ανησυχίες του Nathan Tankus που προηγήθηκαν των πρόσφατων αναταραχών στις χρηματοπιστωτικές αγορές; Ο Nathan Tankus είχε προειδοποιήσει για μια πιθανή χρηματοπιστωτική κρίση πριν από τα γεγονότα που ακολούθησαν τις δηλώσεις του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση ως “κρίση πληρωμών Τραμπ-Μασκ” από τον Ιανουάριο του 2025. Οι ανησυχίες του επικεντρώνονταν στην πιθανή κατάρρευση του συστήματος πληρωμών του δημοσίου, ιδίως σε σχέση με τις παρεμβάσεις του “DOGE” (ένα υποθετικό κρυπτονόμισμα ή ομάδα με επιρροή) στην Υπηρεσία Δημοσιονομικών Θεμάτων, θέτοντας σε κίνδυνο την ικανότητα του κράτους να πραγματοποιεί πληρωμές, να χρηματοδοτεί νοσοκομεία και να εισπράττει φόρους. Επιπλέον, είχε αναφέρει το περιστατικό όπου το ομοσπονδιακό κράτος αφαίρεσε 80 εκατομμύρια δολάρια από τον λογαριασμό της Νέας Υόρκης χωρίς προφανή εξουσιοδότηση, υπονομεύοντας την έννοια της οριστικότητας των πληρωμών και θέτοντας υπό αμφισβήτηση την ασφάλεια των τραπεζικών καταθέσεων.
- Πώς περιγράφει ο Nathan Tankus την τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση και ποια είναι η κύρια αιτία της κατά την άποψή του; Ο Nathan Tankus περιγράφει την τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση ως εξαιρετική και μοναδική, καθώς την συνδέει άμεσα με την απρόβλεπτη, παράξενη και επικίνδυνη συμπεριφορά ενός ατόμου: του Ντόναλντ Τραμπ. Κατά την άποψή του, η κρίση δεν προκαλείται μόνο από τις πολιτικές που εφαρμόζονται, αλλά κυρίως από την αστάθεια και την έλλειψη συνέπειας στις αποφάσεις του. Αυτή η αστάθεια δημιουργεί ακραία μεταβλητότητα στις αγορές, καθώς οι επενδυτές προσπαθούν να ερμηνεύσουν κάθε νέα δήλωση ή ενέργεια, οδηγώντας σε δραματικές αυξομειώσεις στην αξία των περιουσιακών στοιχείων.
- Πώς έχουν αντιδράσει οι χρηματοπιστωτικές αγορές στην αστάθεια που προκαλείται από τις πολιτικές του Τραμπ, σύμφωνα με τη συζήτηση; Οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν αντιδράσει με μεγάλη μεταβλητότητα στην αστάθεια που προκαλείται από τις πολιτικές του Τραμπ. Ο Tankus χρησιμοποιεί την έκφραση “it’s so over, we’re so back” για να περιγράψει την ευμετάβλητη ψυχολογία της αγοράς, όπου ακόμη και φήμες ή προσωρινές υποχωρήσεις στις πολιτικές του Τραμπ μπορούν να οδηγήσουν σε απότομες αλλαγές στην αξία των μετοχών. Ωστόσο, τονίζει ότι αυτή η αντίδραση είναι περισσότερο προϊόν επεξεργασίας της κοινής γνώμης παρά βαθιάς ανάλυσης των πληροφοριών. Επιπλέον, η αβεβαιότητα επηρεάζει τις πραγματικές επενδύσεις, καθώς οι επιχειρήσεις διστάζουν να πραγματοποιήσουν μακροπρόθεσμες επενδύσεις όταν η μελλοντική πολιτική κατεύθυνση είναι τόσο αβέβαιη.
- Ποιος ήταν ο ρόλος των τραπεζικών κανονισμών, όπως η Βασιλεία III, στην τρέχουσα κατάσταση των χρηματοπιστωτικών αγορών; Οι κανονισμοί όπως η Βασιλεία III, που επιβλήθηκαν μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, είχαν ως στόχο να ενισχύσουν την κεφαλαιακή επάρκεια και τη ρευστότητα των μεγάλων τραπεζών. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Tankus, αυτοί οι κανονισμοί, ενώ αντιμετώπισαν ορισμένες αδυναμίες του προηγούμενου συστήματος (Βασιλεία II), οδήγησαν σε μια πιο άκαμπτη κατάσταση των ισολογισμών των τραπεζών. Οι τράπεζες αναγκάζονται να διατηρούν μεγάλα αποθέματα “υψηλής ποιότητας ρευστών περιουσιακών στοιχείων” και δεν μπορούν να επεκτείνουν και να συρρικνώσουν τους ισολογισμούς τους τόσο εύκολα όσο στο παρελθόν, ιδίως στην αγορά ομολόγων του Δημοσίου (Treasuries). Αυτό οδήγησε άλλα ιδρύματα, όπως τα hedge funds, να αναλάβουν τον ρόλο του “τελικού αγοραστή” στην αγορά Treasuries.
- Πώς τα hedge funds κατέληξαν να διαδραματίζουν έναν τόσο κεντρικό ρόλο στην παροχή ρευστότητας στην αγορά ομολόγων του Δημοσίου (Treasuries) και ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι αυτής της κατάστασης; Λόγω των κανονιστικών περιορισμών στις τράπεζες, τα hedge funds έχουν αναδειχθεί ως σημαντικοί πάροχοι ρευστότητας στην αγορά Treasuries. Χρησιμοποιούν υψηλά χρηματοδοτούμενες στρατηγικές για να αγοράζουν και να πωλούν ομόλογα, εκμεταλλευόμενα μικρές διαφορές τιμών. Ωστόσο, αυτό δημιουργεί συστημικό κίνδυνο, καθώς τα hedge funds δεν υπόκεινται στους ίδιους κανονισμούς και εποπτεία με τις τράπεζες. Σε περιόδους αυξημένης μεταβλητότητας, όπως αυτή που προκαλείται από την αβεβαιότητα των πολιτικών του Τραμπ, τα hedge funds μπορεί να αναγκαστούν να συρρικνώσουν τους ισολογισμούς τους και να αποχωρήσουν από την αγορά, οδηγώντας σε έλλειψη ρευστότητας και πιθανές καταρρεύσεις τιμών, όπως παρατηρήθηκε τον Μάρτιο του 2020.
- Γιατί η ρευστότητα ξηραίνεται σε πολλές διαφορετικές αγορές (συμπεριλαμβανομένων των αγορών συναλλάγματος) κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αβεβαιότητας; Η ρευστότητα ξηραίνεται σε πολλές αγορές λόγω της απότομης αύξησης της μεταβλητότητας που προκαλείται από την απρόβλεπτη πολιτική κατάσταση. Τα hedge funds και άλλοι χρηματοδοτούμενοι επενδυτές χρησιμοποιούν μοντέλα αξιολόγησης κινδύνου που βασίζονται σε ιστορικά δεδομένα. Όταν η μεταβλητότητα αυξάνεται δραματικά, αυτά τα μοντέλα υποδεικνύουν αυξημένο κίνδυνο, αναγκάζοντας τους επενδυτές να μειώσουν την έκθεσή τους, να πουλήσουν περιουσιακά στοιχεία και να αποπληρώσουν χρέη. Αυτή η διαδικασία “απομόχλευσης” οδηγεί σε μείωση της ρευστότητας, ακριβώς τη στιγμή που είναι περισσότερο απαραίτητη, δημιουργώντας έναν προκυκλικό φαύλο κύκλο. Αυτό επηρεάζει όχι μόνο την αγορά Treasuries αλλά και άλλες αγορές, όπως η αγορά συναλλάγματος, όπου η μεταβλητότητα έχει αυξηθεί σε επίπεδα χειρότερα και από την περίοδο της πανδημίας COVID-19.
- Γιατί η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) δεν παρεμβαίνει πιο αποφασιστικά για να σταθεροποιήσει τις αγορές στην παρούσα κρίση, όπως έκανε τον Μάρτιο του 2020; Παρόλο που η Fed έχει τη δυνατότητα να παρέμβει για να αντιμετωπίσει ζητήματα ρευστότητας, όπως έκανε τον Μάρτιο του 2020, η παρούσα κατάσταση είναι διαφορετική. Η κύρια πηγή της αστάθειας δεν είναι μια ξαφνική εξωτερική διαταραχή όπως μια πανδημία, αλλά η συνεχής και απρόβλεπτη συμπεριφορά του προέδρου. Η Fed ανησυχεί επίσης για τον πληθωρισμό, ο οποίος ενδέχεται να επιδεινωθεί από τους δασμούς. Επιπλέον, μια άμεση και μαζική παρέμβαση για την αντιστάθμιση της αστάθειας που προκαλείται από τις πολιτικές του Τραμπ θα μπορούσε να θεωρηθεί πολιτικά φορτισμένη και να την εμπλέξει σε μια έντονα πολιτικοποιημένη κατάσταση. Η Fed προτιμά να δει μια πολιτική λύση στην τρέχουσα αβεβαιότητα και θα παρέμβει μόνο εάν υπάρξει κίνδυνος για την ακεραιότητα του συστήματος πληρωμών ή μια επικείμενη κατάρρευση.
- Ποιες είναι οι πρόσθετες ανησυχίες που εκφράζει ο Nathan Tankus πέρα από τη μεταβλητότητα των αγορών και πώς αυτές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια ευρύτερη κρίση; Πέρα από τη μεταβλητότητα των αγορών που προκαλείται από τις εμπορικές πολιτικές, ο Nathan Tankus εκφράζει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με αυτό που αποκαλεί “κρίση πληρωμών Τραμπ-Μασκ”. Αυτές οι ανησυχίες περιλαμβάνουν τις αυθαίρετες κατασχέσεις κεφαλαίων από λογαριασμούς (όπως αυτός της Νέας Υόρκης), την αμφισβήτηση της οριστικότητας των πληρωμών και τις προσπάθειες παρέμβασης στο σύστημα πληρωμών του δημοσίου. Εάν το σύστημα πληρωμών καταρρεύσει, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάρρευση του δημοσιονομικού μηχανισμού που στηρίζει την αξία του δολαρίου, προκαλώντας ένα δεύτερο κύμα χρηματοπιστωτικής κρίσης και θέτοντας σε κίνδυνο βασικές λειτουργίες του κράτους, όπως η καταβολή κοινωνικών παροχών. Ο Tankus τονίζει ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές δεν έχουν ακόμη τιμολογήσει πλήρως αυτούς τους κινδύνους και ότι υπάρχει πιθανότητα μιας πολύ σοβαρότερης κρίσης εάν αυτά τα ζητήματα δεν αντιμετωπιστούν.
Περισσότερα για τον Nathan Tankus στο crisesnotes.com
Πρωτότυπο συνέντευξης και παραπομπή σε πηγές τεκμηρίωσης: paulkrugman.substack.com
mywaypress.gr
