Το φαινόμενο Brain Drain

Η πρόσφατη έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης άλλαξε για πάντα το τεχνολογικό τοπίο. Τα chatbot είναι πλέον σε θέση να λαμβάνουν μηνύματα και να αναπτύσσουν εφαρμογές που βασίζονται σε κώδικα απλά μέσω εντολών φυσικής γλώσσας και είναι σε θέση να επιτελούν πραγματικά αξιοσημείωτα επιτεύγματα. Αυτή η καινοτομία είναι κάτι εντελώς νέο και άνευ προηγουμένου.

 
Λοιπόν, τι οδήγησε αυτό το πρόσφατο κύμα καινοτομίας; Η απάντηση είναι ξεκάθαρη: η σκυτάλη της καινοτομίας έχει περάσει από τον ακαδημαϊκό κόσμο στις εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης.

Σύμφωνα με την Έκθεση Δείκτη Τεχνητής Νοημοσύνης του Πανεπιστημίου Στάνφορντ για το 2023 , μέχρι το 2014, τα πιο σημαντικά μοντέλα μηχανικής μάθησης αναπτύχθηκαν από τον ακαδημαϊκό κόσμο. Έκτοτε, εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης ανέλαβαν και το 2022 υπήρχαν 32 σημαντικά μοντέλα μηχανικής εκμάθησης που παράγονται στη βιομηχανία σε σύγκριση με μόλις τρία που παράγονται από τον ακαδημαϊκό χώρο.

Ενώ ο ακαδημαϊκός κόσμος εμπλέκεται στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης εδώ και χρόνια, οι πραγματικές ανακαλύψεις φαίνεται να προέρχονται από εταιρείες όπως η Microsoft, η Google, η OpenAI και άλλες.

Από έξω, μπορεί να φαίνεται ότι οι τεχνολογικοί γίγαντες έχουν οδηγήσει αυτές τις προόδους και ξεπέρασαν τον ακαδημαϊκό κόσμο στην έρευνα και την ανάπτυξη. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι οι εταιρείες έχουν επιτύχει αυτές τις ανακαλύψεις χάρη στη συνεισφορά του ακαδημαϊκού κόσμου.

Αυτή η τάση έχει οδηγήσει σε σημαντική διαρροή εγκεφάλων, καθώς οι εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης προσφέρουν δελεαστικά προνόμια, άφθονους υπολογιστικούς πόρους και πρόσβαση σε διαφορετικά σύνολα δεδομένων προκειμένου να προσελκύσουν ειδικευμένους επιστήμονες υπολογιστών από τον ακαδημαϊκό χώρο. Αυτή η διαρροή εγκεφάλων είχε ήδη αντίκτυπο στην έρευνα και την εκπαίδευση.

Ωστόσο, αυτό έχει εγείρει ανησυχίες μεταξύ των ακτιβιστών που πιστεύουν ότι ένας μικρός αριθμός εταιρειών έχει στρατολογήσει την πλειοψηφία των κορυφαίων ερευνητών τεχνητής νοημοσύνης και ότι η τεχνογνωσία και η γνώση τους δεν μοιράζονται με την κοινωνία γενικότερα. Αυτό είναι προβληματικό, καθώς η συγκέντρωση της καινοτομίας σε λίγες εταιρείες αποτρέπει κάθε ευκαιρία να μετριαστεί η σημαντική αναστάτωση και οι αρνητικές συνέπειες που θα μπορούσε να έχει η τεχνητή νοημοσύνη.

Διαβάστε ολόκληρη την ιστορία εδώ .

Πηγή: analyticsindiamag.com

 
Plus
Επιβραδύνεται αλλά παραμένει το brain drain – Κλειδί οι επενδύσεις για να μεταστραφεί σε brain gain

Αναμφισβήτητα, η πολυετής κρίση χρέους της περασμένης δεκαετίας επηρέασε εντόνως αρνητικά τις παραγωγικές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας, οδηγώντας στη μείωση όχι μόνο του παραγόμενου αλλά και του δυνητικού προϊόντος, σημειώνει ανάλυση του οικονομικού δελτίου της eurobank.

Συγκεκριμένα, από το 2010 μέχρι το 2021, οι επενδύσεις παγίων ήταν διαρκώς χαμηλότερες από τις αντίστοιχες αποσβέσεις, συντελώντας στη συρρίκνωση του φυσικού κεφαλαίου κατά €94,8 δισεκ. σε τρέχουσες τιμές  (βλέπε info 1). Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τη μακροοικονομική βάση δεδομένων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (AMECO, έκδοση Νοε-22), το 2021 η παραγωγικότητα των συντελεστών της παραγωγής (Total Factor Productivity) ήταν μικρότερη κατά 21,1% σε σύγκριση με την κορυφή του 2007. Τέλος, σε ό,τι αφορά τον πληθυσμό ικανό προς εργασία (ηλικιακή ομάδα 15-64 ετών), από τα 7,4 εκατ. το 2009 μειώθηκε στα 6,7 εκατ. το 2022.

Η μείωση του πληθυσμού ικανού προς εργασία τα τελευταία 13 χρόνια, πέραν άλλων σημαντικών παραγόντων όπως ο χαμηλός ρυθμός γεννητικότητας, συνδέεται και με τη μετανάστευση Ελλήνων και Ελληνίδων στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους (μεγάλη ύφεση και μεγάλη στασιμότητα), μια εξέλιξη που είναι ευρέως γνωστή στον δημόσιο διάλογο ως εκροή ανθρώπινου κεφαλαίου (brain drain).

Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), αναφορικά με τις μεταναστευτικές ροές προς και από την Ελλάδα των ατόμων με ελληνική υπηκοότητα (τα εν λόγω στοιχεία είναι ενδεικτικά του brain drain περιέχοντας ωστόσο το σύνολο των ηλικιακών ομάδων–Info 2) παρατηρούμε τα εξής:

-Από το 2010 μέχρι το 2021, η εξερχόμενη μετανάστευση από την Ελλάδα των ατόμων με ελληνική υπηκοότητα (όλων των ηλικιών) ήταν διαρκώς υψηλότερη από την αντίστοιχη εισερχόμενη μετανάστευση προς την Ελλάδα. Σωρευτικά, η εξερχόμενη μετανάστευση ανήλθε στα 592,2 χιλ. άτομα και η εισερχόμενη στα 342,9 χιλ. άτομα. Ως εκ τούτου, το μεταναστευτικό ισοζύγιο των ατόμων με ελληνική υπηκοότητα (καθαρή εισερχόμενη μετανάστευση) διαμορφώθηκε στα -249,2 χιλ. άτομα.

-Η καθαρή μεταναστευτική εκροή των ατόμων με ελληνική υπηκοότητα σταδιακά φθίνει. Από τα 39,1 χιλ άτομα το 2012 μειώθηκε στα 5,9 χιλ. άτομα το 2021 (δεύτερος μικρότερος ρυθμός). Το εν λόγω αποτέλεσμα εξηγείται σε έναν βαθμό από τις καλύτερες προοπτικές που εμφανίζει σήμερα η ελληνική οικονομία σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία. Παρατηρούμε ότι καθαρή μεταναστευτική εκροή των ατόμων με ελληνική υπηκοότητα κορυφώθηκε κατά τη διάρκεια των ετών της μεγάλης ύφεσης στην Ελλάδα και διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα κατά τη διάρκεια των ετών της μεγάλης στασιμότητας. Το 2021 παρότι η οικονομία ανέκαμψε απότομα από την ύφεση που προκάλεσε η πανδημία, η καθαρή μεταναστευτική ροή παρέμεινε αρνητική (εκροή), αποτέλεσμα που φανερώνει ότι εξακολουθούν να υφίστανται δομικά χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας που εμποδίζουν την αντιστροφή του φαινομένου.

-Όσο βελτιώνονται οι προοπτικές που εμφανίζει η ελληνική οικονομία, όσο μειώνεται η αβεβαιότητα και η ανεργία, όσο δημιουργούνται προϋποθέσεις για αύξηση των επενδύσεων και εξασφάλισης περισσότερων και καλύτερα αμειβομένων θέσεων εργασίας, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα η καθαρή μεταναστευτική εκροή των τελευταίων 12 ετών να μετατραπεί σε εισροή (brain gain) με ευεργετικές επιδράσεις για την οικονομία και το κοινωνικό σύνολο.

Info 1:  Ο εν λόγω υπολογισμός βασίζεται σε στοιχεία των τριμηνιαίων μη χρηματοοικονομικών λογαριασμών θεσμικών τομέων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ). Για μια εμπεριστατωμένη ανάλυση αναφορικά με τις προοπτικές ανάκτησης των απωλειών, σε όρους φυσικού κεφαλαίου και όχι μόνο, της κρίσης χρέους, βλέπε Καραβίας Φ. και Αναστασάτος Τ. (2022), “Το Αναδυόμενο Μοντέλο Ανάπτυξης της Ελληνικής Οικονομίας: 5 Βασικοί Πυλώνες, Μεγάλα Επενδυτικά Έργα και η Συνεισφορά τους στο ΑΕΠ”, Οικονομία και Αγορές, Δεκέμβριος 2022, Eurobank Research (https://www.eurobank.gr/el/omilos/oikonomikes-analuseis/oikonomiki-epitheorisi/economy-and-markets-12-12-22).

Info 2: Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η εισερχόμενη μετανάστευση (immigration) ορίζεται ως η ενέργεια με την οποία ένα πρόσωπο επιλέγει ως συνήθη τόπο διαμονής και εγκαθίσταται στη χώρα για μια περίοδο, η οποία είναι, ή αναμένεται να είναι, δώδεκα μήνες τουλάχιστον, ενώ προηγουμένως ο συνήθης τόπος διαμονής του ήταν σε άλλη χώρα. Η εξερχόμενη μετανάστευση (emigration) ορίζεται ως η ενέργεια με την οποία ένα πρόσωπο, το οποίο είχε προηγουμένως το συνήθη τόπο διαμονής του στη χώρα, παύει να έχει το συνήθη τόπο διαμονής του στη χώρα για μια περίοδο η οποία είναι, ή αναμένεται να είναι, δώδεκα μήνες τουλάχιστον.