Γιατί οι ηγέτες πρέπει να προετοιμάζονται για το χειρότερο
Προετοιμαστείτε για το χειρότερο: Πέντε βήματα για τους ηγέτες σε μια εποχή κρίσεων
Οι κρίσεις είναι εγγυημένες: πόλεμος και πανδημίες, βλάβες υποδομών και τρομοκρατικές απειλές, ακραία καιρικά φαινόμενα και κλιματικές καταστροφές. Σε έναν κόσμο στον οποίο τα ακραία φαινόμενα φαίνεται να αυξάνονται σε συχνότητα και σοβαρότητα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι πρέπει να κάνουν περισσότερα για να προετοιμαστούν για αυτά.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αντληθούν διδάγματα σχετικά με την ετοιμότητα από κρίσεις όπως η πανδημία COVID-19, ακόμη και αν χρειάζονται χρόνια για να κατανοηθούν πλήρως, ενώ παράλληλα πρέπει να προετοιμαστούμε για τα χειρότερα σενάρια σε άλλους τομείς. Κάτι τέτοιο είναι χρονοβόρο και δαπανηρό, αλλά τελικά λογικό και αναλογικό. Η Ουκρανία, για παράδειγμα, αντιστάθηκε στην επιθετικότητα της Ρωσίας στον κυβερνοχώρο στο πρώτο μέρος της στρατιωτικής εκστρατείας της Μόσχας το 2022, αντλώντας διδάγματα από προηγούμενες απειλές, επενδύοντας στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και οικοδομώντας αποτελεσματικές διεθνείς συνεργασίες.
Γιατί έχει σημασία η προληπτική ηγεσία σε περίοδο κρίσης; Η ετοιμότητα και η ανθεκτικότητα —συμπεριλαμβανομένης της πραγματικής δέσμευσης και της πραγματικής παρακολούθησης— αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους της ικανότητας μιας κυβέρνησης να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις αναδυόμενες επιπτώσεις μιας κρίσης, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα ευρύτερους στόχους. Τομείς εργασίας σε καταστάσεις κρίσης, όπως η διαχείριση μαζικών θανάτων, η μαζική εκκένωση και η στέγαση και η συνέχεια της κυβέρνησης μπορεί να φαίνονται σχεδόν ευφάνταστοι ή κινδυνολογικοί για αξιωματούχους που δεν ασχολούνται καθημερινά με την κατανόηση του σχετικού κινδύνου. Και αυτό το είδος εργασίας ανταγωνίζεται για πόρους με πιο ελκυστικές πολιτικά και άμεσες ανάγκες. Ωστόσο, για την προστασία των κοινωνιών κατά τρόπο ανάλογο προς τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν, είναι σημαντικό οι πολιτικοί σε όλο το πολιτικό φάσμα, μαζί με ανώτερους αξιωματούχους, να υπερασπίζονται με συνέπεια τις ανάγκες χρηματοδότησης της εθνικής ετοιμότητας και να τις καθοδηγούν μέσω συχνά απρόθυμων κυβερνητικών συστημάτων. Η ανεπαρκής προετοιμασία και η έλλειψη αρχικών επενδύσεων θα έχουν σοβαρές συνέπειες, τόσο από οικονομική άποψη όσο και από την άποψη της ανθρώπινης ευημερίας.
Καμία κυβέρνηση δεν θα πει ότι δεν ενδιαφέρεται για αυτά τα θέματα, αλλά τα πρακτικά βήματα και η εστίαση της ηγεσίας στη μακροπρόθεσμη βελτίωση και την καινοτομία συχνά λείπουν. Ναι, μπορεί να είναι ένα αποθαρρυντικό έργο για οποιαδήποτε κυβέρνηση. Αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν δείξει ότι η αντιμετώπιση ορισμένων από τα θεμελιώδη στοιχεία δεν θα είναι ποτέ κακή επένδυση. Έχοντας αυτό κατά νου, ακολουθούν πέντε βήματα που πρέπει να κάνουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για να οικοδομήσουν ανθεκτικότητα για την επόμενη κρίση.
- Ενισχύστε τα θεμέλια
Τώρα είναι η ώρα να επικεντρωθούμε στο υποτιμημένο αλλά σημαντικό έργο της οργάνωσης συστημάτων για την επιτυχία. Η ικανότητα μιας κυβέρνησης να αξιολογεί και, κυρίως, να επικοινωνεί τον σχετικό κίνδυνο βρίσκεται στο επίκεντρο αυτού. Οι κυβερνήσεις με σαφή εθνική στρατηγική που καθορίζει δραστηριότητες προτεραιότητας για το σύνολο της κοινωνίας θα αποκτήσουν γερά θεμέλια: το ολοκληρωμένο μοντέλο ασφάλειας της Φινλανδίας είναι ένα καλό παράδειγμα αυτού, και το Ηνωμένο Βασίλειο δημοσίευσε πρόσφατα το δικό του πλαίσιο ανθεκτικότητας. Τα βασικά στοιχεία της διακυβέρνησης και των πόρων είναι ιδιαίτερα σημαντικά για να διασφαλιστεί ότι τα βασικά θεσμικά όργανα σε τοπικό και εθνικό επίπεδο συμμετέχουν και διαθέτουν την ηγεσία, τις δεξιότητες, τους πόρους και τις εγκαταστάσεις που απαιτούνται για τον σχεδιασμό και την αντιμετώπιση κρίσεων.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι είναι μια ψευδής οικονομία να μην επενδύουμε στην προετοιμασία για την κρίση και την ανθεκτικότητα. Η Munich Re, μια πολυεθνική ασφαλιστική εταιρεία με έδρα τη Γερμανία, εκτιμά ότι οι φυσικές καταστροφές το 2021 κόστισαν 280 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως – εκ των οποίων μόνο 120 δισεκατομμύρια δολάρια ήταν ασφαλισμένα. Και αυτό δεν περιλαμβάνει τις μη μετρήσιμες ατομικές και κοινωνικές επιπτώσεις τέτοιων γεγονότων. Η προετοιμασία για την αντιμετώπιση κρίσεων πρέπει να προστατεύεται ακόμη και όταν εμφανίζονται νέες προτεραιότητες, διότι η αφαίρεση πόρων από τις λειτουργίες ετοιμότητας οδηγεί αναπόφευκτα σε κρίσιμα κενά όταν πλήττονται μελλοντικές κρίσεις.
Επιπλέον, οι κυβερνήσεις πρέπει να δώσουν μεγάλη αξία στο βαθιά άχαρο έργο της δημιουργίας δομών και διακυβέρνησης για να εξασφαλίσουν δυναμική και εποπτεία για να παραδώσουν ένα σαφές σχέδιο εργασίας – η απουσία του οποίου θα γίνει γρήγορα μια κρίσιμη αδυναμία. Η συνεπής και ενεργητική ηγεσία μαζί με τη σαφή λογοδοσία σχετικά με την ανθεκτικότητα έχει πραγματικά σημασία.
- Εκμεταλλευτείτε την τεχνολογία με σύνεση
Πολλές κυβερνήσεις έχουν υποτιμήσει τη χρησιμότητα της επιστήμης και της τεχνολογίας στη διαχείριση κινδύνων. Οι κυβερνήσεις χρειάζονται περισσότερη περιέργεια μεταξύ των ηγετικών ομάδων για το πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η τεχνολογία για την αξιολόγηση του κινδύνου και την υποστήριξη των υπευθύνων λήψης αποφάσεων. Η αμφισβήτηση του status quo για την ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων που συνδυάζουν τις καλύτερες τεχνικές γνώσεις με την παραδοσιακή εμπειρία διαχείρισης κινδύνου προσφέρει μερικές συναρπαστικές δυνατότητες.
Το νέο Εθνικό Κέντρο Κατάστασης του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ένα πρωτοποριακό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η επιστήμη των δεδομένων μπορεί να βοηθήσει τους αξιωματούχους να προβλέψουν και να πλοηγηθούν σε εκτυλισσόμενες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, συγκεντρώνοντας δημόσιες και κυβερνητικές πληροφορίες για να απαντήσουν σε δύσκολες ερωτήσεις. Η συγχώνευση δεδομένων από όλες τις πηγές με αυτόν τον τρόπο έχει ήδη αποδειχθεί χρήσιμη για τη διαχείριση κινδύνων γύρω από σημαντικά εθνικά γεγονότα, όπως η σύνοδος κορυφής της Ομάδας των Επτά (G2021) του G7, καθώς και για την πρόβλεψη κινδύνων σε περιόδους ακραίων καιρικών φαινομένων. Τα συνθετικά περιβάλλοντα θα μπορούσαν επίσης να παρέχουν ασφαλείς και χαμηλού κόστους τρόπους αντιμετώπισης κρίσεων και αποφάσεων, χρησιμοποιώντας δεδομένα και πληροφορίες για την προσομοίωση ενός σεναρίου κρίσης και δοκιμάζοντας διαφορετικούς τρόπους δράσης για να διαπιστωθεί ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις. Επιπλέον, οι πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να βοηθήσουν τους επαγγελματίες, επισημαίνοντας τους κινδύνους που πρέπει να εξετάσουν και να διαχειριστούν προτού γίνουν οξείς.
- Κατανοήστε τις αλυσίδες εφοδιασμού
Οι αλληλεξαρτήσεις των αλυσίδων εφοδιασμού είναι εξαιρετικά περίπλοκες και η απειλή διαταραχής είναι πλέον τακτικό φαινόμενο. Οι επιπτώσεις των διαταραχών της εφοδιαστικής αλυσίδας στην εθνική ασφάλεια μπορεί να είναι σοβαρές, ακόμη και απειλητικές για τη ζωή. Η πανδημία COVID-19 παρείχε ένα ευεργετικό μάθημα για το πώς μπορούν να διαλυθούν οι αλυσίδες ιατρικού εφοδιασμού, αφήνοντας τις χώρες να αγωνίζονται για βασικούς πόρους για τη διαχείριση της κρίσιμης υγείας του πληθυσμού. Και μεγάλο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής βασικών τεχνολογικών εξαρτημάτων συμβαίνει σε περιοχές με σημαντικό κίνδυνο φυσικών κινδύνων ή γεωπολιτικών συγκρούσεων.
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι οι αντίπαλοι της Δύσης έχουν συχνά καλύτερη κατανόηση των τρωτών σημείων της εφοδιαστικής αλυσίδας από ό, τι οι δυτικές κυβερνήσεις. Η επένδυση σε επαγγελματικές τεχνικές ομάδες για τη συλλογή και εκμετάλλευση δεδομένων θα συμβάλει στην πρόβλεψη του κινδύνου και θα υποστηρίξει τόσο τις κυβερνήσεις όσο και τον εμπορικό τομέα να καλύψουν τα τρωτά σημεία προτού εκτεθούν από γεγονότα ή εσκεμμένα εκμεταλλευτούν.
- Επενδύστε σε πρακτικές διεθνείς συνεργασίες
Το κόστος της ετοιμότητας για συμβάντα υψηλού αντίκτυπου αλλά χαμηλής πιθανότητας είναι τεράστιο. Η επένδυση στην προβολή, η κατανόηση της εργασίας σε άλλες χώρες και η εξεύρεση ομοϊδεατών διεθνών εταίρων είναι έξυπνες επιλογές για τις κυβερνήσεις. Η διεθνής συνεργασία μπορεί να δημιουργήσει επιπλέον ικανότητα ανταπόκρισης σε πολλά είδη γεγονότων.
Γιατί να το κάνετε μόνοι σας εάν μπορείτε να συγκεντρώσετε πόρους όπως εξειδικευμένες ιατρικές ικανότητες ή εξαιρετικά εξειδικευμένη χημική, βιολογική, ραδιολογική και πυρηνική (ΧΒΡΠ) εμπειρογνωμοσύνη; Πολλές χώρες το κάνουν ήδη: για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση συντονίζει τη μη στρατιωτική της βοήθεια προς την Ουκρανία μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ και δημιουργεί αποθέματα ΧΒΡΠ εξοπλισμού σε διάφορες χώρες. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει συνεχώς να συγκρίνουν η μία τις βέλτιστες πρακτικές της άλλης, διμερώς ή μέσω πολυμερών οργανισμών – κάτι που το ΝΑΤΟ κάνει καλά. Οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να κάνουν χρήση των κατευθυντήριων γραμμών και των στόχων που αναπτύχθηκαν σε διεθνή φόρουμ, όπως οι επτά βασικές απαιτήσεις του ΝΑΤΟ για εθνική ανθεκτικότητα. Σε μια στιγμή κρίσης, οι στενές προσωπικές επαφές μεταξύ των υπαλλήλων διαχείρισης κρίσεων είναι εξαιρετικά χρήσιμες. Οι βασικοί αξιωματούχοι χρειάζονται χρόνο για να αναπτύξουν αυτές τις σχέσεις πριν χτυπήσουν οι κρίσεις.
- Υιοθετήστε μια προσέγγιση για το σύνολο της κοινωνίας
Υπάρχουν κάποια πράγματα που μόνο ένα έθνος-κράτος μπορεί να κάνει για να προετοιμαστεί και να ανταποκριθεί σε κρίσεις, αλλά αυτό είναι μόνο ένα κομμάτι στο παζλ. Οι τοπικές κυβερνήσεις, τα άτομα, η ακαδημαϊκή κοινότητα, οι εμπορικές οντότητες και οι φιλανθρωπικές οργανώσεις διαδραματίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη της ανθεκτικότητας μιας χώρας: η υποστήριξη αυτού σε εθνικό επίπεδο είναι ζωτικής σημασίας.
Οι κυβερνήσεις πρέπει να συμμετάσχουν σε ολόκληρη την κοινωνία για να αναπτύξουν μια «νοοτροπία ετοιμότητας» που εμπνέει όλους να κατανοήσουν τον ρόλο τους και να αναλάβουν την ευθύνη. Αυτό σημαίνει ανταλλαγή όσο το δυνατόν περισσότερων πληροφοριών πριν και κατά τη διάρκεια κρίσεων, ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε όλους στην κοινωνία να λαμβάνουν λογικές αποφάσεις. Σημαίνει επίσης έγκαιρη συνεργασία με τμήματα της βιομηχανίας για τη δημιουργία λύσεων, κάτι που λειτούργησε καλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 όσον αφορά την ανάπτυξη νέων εμβολίων σε χρόνο ρεκόρ με την υποστήριξη των κυβερνήσεων. Η συμμετοχή σε ασκήσεις σεναρίων κινδύνου υπό την ηγεσία της κυβέρνησης και οι βελτιώσεις στην επικοινωνία των κυβερνήσεων σε περίπτωση κρίσης αποτελούν επίσης βασικούς παράγοντες για την ευρεία κοινωνική ανθεκτικότητα έναντι σοβαρών καταστροφών. Για παράδειγμα, τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία έχουν επενδύσει στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων ατόμων και οργανισμών, ώστε να μπορούν να κατανοήσουν τον κίνδυνο και να ενεργήσουν προς το συμφέρον τους. Αυτό μειώνει το βάρος για την κυβέρνηση, αφήνοντας τους αξιωματούχους να διαχειρίζονται μόνο ό, τι μόνο οι κυβερνήσεις μπορούν να χειριστούν.
Ακούγοντας το κάλεσμα αφύπνισης
Η πανδημία COVID-19 και η φρίκη του συμβατικού πολέμου στην Ουκρανία θα έπρεπε να είχαν βαθύ αντίκτυπο στο πόσο σοβαρά λαμβάνουν οι κυβερνήσεις το έργο των επαγγελματιών ανθεκτικότητας, τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Ωστόσο, αυτός ο τομέας της εθνικής ασφάλειας εξακολουθεί να μην επενδύεται επαρκώς και σπάνια τοποθετείται στο επίκεντρο. Οι χρόνιοι κίνδυνοι, όπως η κλιματική αλλαγή, απλώς ενισχύουν την ανάγκη προετοιμασίας και εξοπλισμού ολόκληρης της κοινωνίας ώστε να είναι πιο ανθεκτική. Οι δυτικές κυβερνήσεις δεν έχουν την πολυτέλεια να κοιμηθούν κατά τη διάρκεια της κλήσης αφύπνισης που έχουν ηχήσει οι πρόσφατες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Με τόσα πολλά πραγματικά ζητήματα υψηλής πίεσης να διαχειριστεί, είναι δύσκολο για οποιαδήποτε κυβέρνηση να δώσει προτεραιότητα στον σχεδιασμό για μελλοντικούς κινδύνους. Αλλά, όταν προκύπτουν αναπόφευκτα σοβαρές κρίσεις, οι κυβερνήσεις σπάνια μετανιώνουν που έχουν επενδύσει χρόνο, πόρους και συνεπή εστίαση σε αυτόν τον τομέα. Τώρα είναι η ώρα για τις κυβερνήσεις να μάθουν από το παρελθόν και να θέσουν την ανθεκτικότητα και την ετοιμότητα στο επίκεντρο των στρατηγικών εθνικής ασφάλειας τους.
Η Elizabeth Sizeland είναι ανώτερη συνεργάτης στο Scowcroft Strategy Initiative του Κέντρου Στρατηγικής Scowcroft του Ατλαντικού Συμβουλίου για τη Στρατηγική και την Ασφάλεια και πρώην αναπληρώτρια σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η Veera Parko είναι επισκέπτρια ερευνήτρια στο Κέντρο Μελέτης του Κογκρέσου και της Προεδρίας και διευθύντρια διεθνών υποθέσεων στο φινλανδικό Υπουργείο Εσωτερικών.
Το πρωτότυπο εδώ:
Prepare for the worst: Five steps for leaders in an age of crises
Πηγή: atlanticcouncil.org
