Η άνοδος των αποκεντρωμένων και εναλλακτικών πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης

Το τοπίο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συνεχώς εξελίσσεται, ωθούμενο από αλλαγές στη συμπεριφορά των χρηστών, ενημερώσεις πλατφορμών και την αντιληπτή πολιτικοποίηση των παραδοσιακών πλατφορμών, επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο συνδέονται χρήστες και επιχειρήσεις.

Ως απάντηση στις αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με την ιδιωτικότητα, την εποπτεία περιεχομένου και την ανάγκη για περισσότερο “έλεγχο”, παρατηρείται μια αυξητική τάση για χρήστες και επιχειρήσεις να δημιουργήσουν παρουσία σε αποκεντρωμένες πλατφόρμες όπως το Mastodon και το BlueSky, καθώς και σε εναλλακτικές όπως το Lemon8, όπου ο έλεγχος των δεδομένων και η αλληλεπίδραση που καθοδηγείται από την κοινότητα έχουν προτεραιότητα. Οι εκλογές του 2024 αναμόρφωσαν την παγκόσμια πολιτική, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ και την ΕΕ, πυροδοτώντας ανανεωμένη εξέταση της τεχνολογικής ρύθμισης και της διακυβέρνησης δεδομένων.

Σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της Teneo (teneo.com) για τις προοπτικές των Διευθυνόντων Συμβούλων και των Επενδυτών, Vision 2025, οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι και οι επενδυτές αναγνωρίζουν ότι οι αλλαγές στους κανόνες και τις πολιτικές για τα δεδομένα και την ιδιωτικότητα, καθώς και οι πολιτικές έναντι της Κίνας, θα μπορούσαν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην επιχείρησή τους το 2025. Αυτές οι μεταβαλλόμενες πολιτικές δυναμικές είναι ιδιαίτερα έντονες στον τεχνολογικό τομέα, όπου η ρυθμιστική αβεβαιότητα επηρεάζει ήδη τις στρατηγικές των πλατφορμών και τη λήψη εταιρικών αποφάσεων.

Εξελίξεις όπως η κατάργηση από τη Meta του ελέγχου γεγονότων από τρίτους και η συνεχιζόμενη συζήτηση για το μέλλον του TikTok στις ΗΠΑ έχουν επιταχύνει το ενδιαφέρον για εναλλακτικούς ψηφιακούς χώρους. Αυτή η αλλαγή είναι ήδη ορατή: η βάση χρηστών του Mastodon αυξήθηκε από 3,5 εκατομμύρια το 2022 σε 9 εκατομμύρια το 2024, ενώ το αμερικανικό κοινό του RedNote αυξήθηκε από 300.000 σε 3 εκατομμύρια μέσα σε μια εβδομάδα από την προσωρινή απαγόρευση του TikTok νωρίτερα φέτος.

Αυτές οι μετακινήσεις αντικατοπτρίζουν μια ευρύτερη τάση προς αποκεντρωμένες πλατφόρμες που καθοδηγούνται από τους χρήστες, όπου ο έλεγχος, η ιδιωτικότητα και η κοινότητα έχουν προτεραιότητα έναντι της αλγοριθμικής εμβέλειας. Οι αποκεντρωμένες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, που βασίζονται στις αρχές του Web3, μειώνουν τον κεντρικό έλεγχο χρησιμοποιώντας τεχνολογία ανοιχτού κώδικα και κατανεμημένα δίκτυα. Αυτό επιτρέπει τη διακυβέρνηση που καθοδηγείται από την κοινότητα και δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να διαμορφώσουν συλλογικά την πλατφόρμα. Ενώ αυτό προσφέρει στους χρήστες μεγαλύτερη αυτονομία και ιδιωτικότητα, παρουσιάζει επίσης προκλήσεις στην εποπτεία περιεχομένου και τη χρηστικότητα.

Για τις επιχειρήσεις, οι στρατηγικές αλληλεπίδρασης πρέπει να προσαρμοστούν – η επιτυχία εξαρτάται πλέον από την αυθεντικότητα, την ευελιξία και την καινοτομία στην πλοήγηση σε αυτούς τους κατακερματισμένους ψηφιακούς χώρους. Καθώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποκεντρώνονται, οι οργανισμοί πρέπει να επανεξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο συνδέονται με βασικά κοινά. Οι επωνυμίες που θα αγκαλιάσουν αυτόν τον μετασχηματισμό δεν θα παραμείνουν απλώς μπροστά από τις εξελίξεις, αλλά θα βοηθήσουν στη διαμόρφωση του μέλλοντος της ψηφιακής αλληλεπίδρασης.

Ποιον θα επηρεάσει αυτό;

Η αποκέντρωση των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης θα επαναπροσδιορίσει τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν οργανισμοί, δημιουργοί και χρήστες.

Οργανισμοί: Η μετάβαση από τους αλγορίθμους και τις υπερ-στοχευμένες διαφημίσεις στην αυθεντικότητα, την εμπιστοσύνη και την αλληλεπίδραση με την κοινότητα είναι ουσιαστική. Με μειωμένη πρόσβαση στα δεδομένα των χρηστών, στρατηγικές που δίνουν προτεραιότητα στην ιδιωτικότητα, όπως οι συνεργασίες με δημιουργούς και η διαφήμιση βάσει περιεχομένου, θα αποκτήσουν μεγαλύτερη σημασία.

Influencers και γενικοί χρήστες: Οι influencers θα αποκτήσουν μεγαλύτερο έλεγχο στην δημιουργία εσόδων, αλλά θα πρέπει να πλοηγηθούν σε κατακερματισμένα κοινά σε πολλαπλές πλατφόρμες. Οι γενικοί χρήστες θα έχουν μεγαλύτερο έλεγχο των δεδομένων τους, αλλά θα αντιμετωπίσουν επίσης προκλήσεις σε αποκεντρωμένους χώρους με λιγότερες διασφαλίσεις εποπτείας.

Προγραμματιστές, Ρυθμιστικές Αρχές και η Ευρύτερη Βιομηχανία: Η αποκέντρωση ανοίγει πόρτες για καινοτομία στην ασφάλεια και τη διαχείριση περιεχομένου, ενώ απαιτεί από τις ρυθμιστικές αρχές να εξισορροπήσουν την ιδιωτικότητα με την λογοδοσία. Η εποπτεία που καθοδηγείται από την κοινότητα θα είναι καθοριστική για τη διαμόρφωση ασφαλών και χωρίς αποκλεισμούς ψηφιακών χώρων.

Ενώ αυτές οι αλλαγές δημιουργούν συναρπαστικές ευκαιρίες, οι οργανισμοί θα πρέπει να είναι στρατηγικοί σχετικά με το πού επενδύουν. Όπως ακριβώς οι επιχειρήσεις αρχικά υιοθέτησαν μια επιφυλακτική προσέγγιση στο TikTok, θα πρέπει να παρακολουθούν τη μετανάστευση του κοινού πριν δεσμευτούν πλήρως σε νέες πλατφόρμες.

Αναδυόμενες πλατφόρμες

Το Lemon8, η εφαρμογή της ByteDance που εστιάζει στον τρόπο ζωής, δίνει έμφαση σε κομψό, αισθητικό περιεχόμενο, αλλά στερείται δομημένης δημιουργίας εσόδων, περιορίζοντας την απήχησή του στους δημιουργούς. Το RedNote, μια ταχέως αναπτυσσόμενη εφαρμογή κοινωνικών αγορών, έχει σημειώσει αύξηση των λήψεων στις ΗΠΑ, αλλά ενδέχεται να αντιμετωπίσει έλεγχο σχετικά με την ασφάλεια των δεδομένων.

Το Likee και το Clapper παρέχουν εναλλακτικές λύσεις βίντεο μικρής διάρκειας, με το μουσικό-κεντρικό φορμά του Likee να μοιάζει με το TikTok, ενώ η αμερικανική ιδιοκτησία του Clapper θα μπορούσε να το καταστήσει μια βιώσιμη εναλλακτική λύση για τους λάτρεις του TikTok εάν επανέλθει η απαγόρευση.

Εν τω μεταξύ, αποκεντρωμένες πλατφόρμες όπως το Mastodon και το PeerTube κερδίζουν έδαφος στο συνειδητοποιημένο για την ιδιωτικότητα “fediverse” – ένα παγκόσμιο κοινωνικό δίκτυο διασυνδεδεμένων διακομιστών – παράλληλα με το Bluesky, το οποίο προσφέρει προσαρμόσιμες ροές παρόμοιες με τη λειτουργικότητα του X και εποπτεία υπό την καθοδήγηση των χρηστών. Ωστόσο, η αποκέντρωση παρουσιάζει προκλήσεις – από την πολύπλοκη πλοήγηση έως την ασυνεπή εποπτεία και την εξάρτηση από ανεξάρτητους διακομιστές για σταθερότητα.

Παραμένει ασαφές ποιες από αυτές τις πλατφόρμες είναι μια φευγαλέα μόδα και ποιες θα αποκτήσουν ευρεία αποδοχή. Προς το παρόν, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να παραμείνουν ενήμερες και να πειραματιστούν με προσοχή αντί να δεσμευτούν πλήρως, διασφαλίζοντας ότι επενδύουν σε πλατφόρμες όπου βρίσκεται το κοινό τους – και όπου θα είναι πιο πιθανό να αλληλεπιδράσει.

Προκλήσεις  και ευκαιρίες
Η μετάβαση σε αποκεντρωμένες και εναλλακτικές πλατφόρμες είναι κάτι περισσότερο από μια απλή αντίδραση στις αλλαγές του κλάδου – είναι ένας ευρύτερος μετασχηματισμός στην διαδικτυακή κουλτούρα. Καθώς αυξάνονται οι ανησυχίες σχετικά με την ιδιωτικότητα, τον έλεγχο περιεχομένου και τη σταθερότητα των πλατφορμών, οι χρήστες πειραματίζονται με χώρους που δίνουν προτεραιότητα στην αυθεντικότητα, την δημιουργική ελευθερία και τον έλεγχο από τον χρήστη έναντι του περιεχομένου που καθοδηγείται από αλγορίθμους.

Για τους οργανισμούς, αυτή η μετάβαση φέρνει τόσο προκλήσεις όσο και ευκαιρίες. Η διαχείριση κατακερματισμένων κοινών και η μειωμένη πρόσβαση σε αναλυτικά στοιχεία θα απαιτήσουν προσαρμοστικότητα, αλλά όσοι επικεντρωθούν στην ιδιωτικότητα, την κοινότητα και την εμπιστοσύνη μπορούν να δημιουργήσουν ισχυρότερες συνδέσεις. Η επιτυχία σε αυτό το νέο τοπίο θα απαιτήσει ευελιξία, δημιουργικότητα και μια νέα προσέγγιση στην ψηφιακή στρατηγική. Αγκαλιάζοντας την αποκέντρωση και τις εναλλακτικές πλατφόρμες, και αποκτώντας μια βαθύτερη κατανόηση των προτύπων μετανάστευσης του κοινού, οι οργανισμοί μπορούν να παραμείνουν μπροστά από τις εξελίξεις και να πλοηγηθούν αποτελεσματικά στο μέλλον των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

mywaypress.gr