Η απόσυρση των κινήτρων νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ και σε άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες, ασκεί ανοδικές πιέσεις στα επιτόκια των ομολογιακών εκδόσεων
Τα τελευταία χρόνια οι αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες κατόρθωσαν να ξεπεράσουν τα προβλήματα που δημιούργησε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Παράλληλα, διατήρησαν ικανοποιητικούς ρυθμούς οικονομικής αναπτύξεως, ενώ το 2018 αναμένεται να επιταχύνουν το ρυθμό της οικονομικής τους δραστηριότητας για τρίτο συνεχές έτος.
Η οικονομική επέκταση που καταγράφηκε διεθνώς, ενισχύθηκε εν μέρει από τη διευκολυντική νομισματική πολιτική που υιοθετήθηκε στις προηγμένες οικονομίες, η οποία με τη σειρά της οδήγησε στη βελτίωση των χρηματοδοτικών συνθηκών, όπως επιβεβαιώνουν τα τεράστια ποσά κεφαλαίων που κατευθύνθηκαν στις αναδυόμενες και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, με ιστορικά χαμηλό κόστος.
Το μέγεθος των κεφαλαίων που θα κατευθυνθεί προς τις αναδυόμενες οικονομίες τα επόμενα δύο χρόνια αποτελεί γρίφο. Οι πρόσφατες εκτιμήσεις του ΔΝΤ θέλουν τις επενδυτικές ροές προς τις αναδυόμενες οικονομίες να μειώνονται περί τα $40 δισ. κατά μέσο όρο ετησίως τη διετία 2018-2019 στο πλαίσιο ενός ομαλού σεναρίου εξομαλύνσεως της νομισματικής πολιτικής της Fed και έως $60 δισ. αν η νομισματική συστολή συνοδευθεί και με αύξηση της αποστροφής του επενδυτικού κινδύνου. Αξίζει να σημειωθεί, ότι από τα μέσα Απριλίου οι ροές ξένων κεφαλαίων για επενδυτικές τοποθετήσεις (μετοχές-ομόλογα) στις αναδυόμενες οικονομίες είναι αρνητικές. Η εξέλιξη αποδίδεται στην αβεβαιότητα που απορρέει από ένα συνδυασμό παραγόντων, όπως οι γεωπολιτικές εντάσεις, κυρίως στην Ασία και τη Μέση Ανατολή, καθώς και οι πρόσφατες και προσεχείς εκλογικές διαδικασίες σε αναπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες.
Παράλληλα, η αβεβαιότητα για την παγκόσμια οικονομία επηρεάζεται σημαντικά από την αυξανόμενη τάση του εμπορικού προστατευτισμού, η οποία έχει αντίκτυπο, τόσο στην οικονομική δραστηριότητα, όσο και στην εμπιστοσύνη.
Η απόσυρση των κινήτρων νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ και σε άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες, είτε με τον περιορισμό των διογκωμένων ισολογισμών των κεντρικών τραπεζών, είτε με αύξηση των επιτοκίων αναφοράς, ασκεί ανοδικές πιέσεις στα επιτόκια των ομολογιακών εκδόσεων ανεξαρτήτου διάρκειας, σε διεθνές επίπεδο.
Η κατάσταση απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή δεδομένου ότι η διασταλτική νομισματική πολιτική που έχει αρχίσει να εφαρμόζεται στις ανεπτυγμένες οικονομίες ενδέχεται να προχωρήσει με ταχύτερο ρυθμό από ότι προβλέπουν οι αγορές. Η περίπτωση των ΗΠΑ είναι χαρακτηριστική, καθώς εφαρμόζονται μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης σε μια οικονομία που φαίνεται ότι λειτουργεί υπό καθεστώς πλήρους δυναμικότητας. Οι ανοδικές πιέσεις στα επιτόκια στις ΗΠΑ ενισχύθηκαν εξαιτίας της ταχείας διευρύνσεως του δημοσιονομικού ελλείμματος.
Ο αυξημένος δανεισμός της κυβερνήσεως και η αναμενόμενη αύξηση του δημόσιου χρέους ωθούν υψηλότερα τα μακροπρόθεσμα επιτόκια. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου του αμερικανικού Δημοσίου έχει αυξηθεί κατά περίπου 150 μονάδες βάσης από το ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 1,31% που επέτυχε τον Ιούλιο του 2016. Ωστόσο, το έλλειμμα της Ομοσπονδιακής Κυβερνήσεως στις ΗΠΑ αναμένεται να αυξηθεί κατά 3 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ από το 2015 έως το 2022 και να διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα να επιταχυνθεί, η ανοδική τάση του δημόσιου χρέους στη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας.
Η παρατηρούμενη αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ, σε συνδυασμό με τις προοπτικές διατηρήσεώς της, στη διάρκεια του τρέχοντος έτους και του επόμενου, καθώς και η δημιουργία ενός περιβάλλοντος αποφυγής υψηλών επενδυτικών κινδύνων, έχουν στρέψει το επενδυτικό ενδιαφέρον προς το δολάριο ΗΠΑ. Διαπιστώνεται, ότι από τα μέσα Απριλίου τα νομίσματα των αναδυόμενων οικονομιών επιδεικνύουν μια γενικευμένη αποδυνάμωση. Ωστόσο, η αδυναμία ορισμένων εθνικών νομισμάτων είναι ιδιαίτερα εμφανής για τις χώρες με υψηλό εξωτερικό δανεισμό.
Πηγή: Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της Διευθύνσεως Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank.
