Η επίμονη συσσώρευση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων αποτελεί παράγοντα δημοσιονομικού κινδύνου

Η επίμονη συσσώρευση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων αποτελεί παράγοντα δημοσιονομικού κινδύνου, επηρεάζοντας τη ρευστότητα των προμηθευτών και τη μακροοικονομική σταθερότητα. Μελέτες δείχνουν ότι οι καθυστερήσεις πληρωμών μειώνουν την επενδυτική δραστηριότητα και επηρεάζουν αρνητικά την πιστοληπτική συμπεριφορά των επιχειρήσεων

 
Οικονομική ανάλυση: Η δυναμική των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης και μακροοικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα (Μάιος/Ιούνιος 2025) περιέχονται στο δελτίο «7 ΗΜΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ» της Eurobank Research. Η ανάλυση επικεντρώνεται στις δομικές και εποχικές δυναμικές των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης για τον Μάιο του 2025, ενώ παράλληλα παρέχει μια επισκόπηση βασικών μακροοικονομικών δεικτών για την ελληνική οικονομία.

 
Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της Γενικής Κυβέρνησης (Μάιος 2025)

Σύμφωνα με τα τελευταία μηνιαία στοιχεία, το συνολικό ποσό των ληξιπρόθεσμων οφειλών της Γενικής Κυβέρνησης διαμορφώθηκε στα €3,34 δισ. τον Μάιο του 2025. Αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση κατά €0,69 δισ. (26,0%) σε σχέση με το τέλος του 2024, και κατά €0,37 δισ. σε ετήσια βάση. Η διαφορά μεταξύ της ετήσιας μεταβολής και της μεταβολής σε σχέση με το τέλος του 2024 αποδίδεται στην εντονότερη αύξηση των πληρωμών υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης τους τελευταίους μήνες του 2024, εισάγοντας την έννοια της εποχικότητας στην εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.

 
Ανάλυση ανά κατηγορία:

• Νοσοκομεία: Το μεγαλύτερο μέρος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, €1,60 δισ., αφορά τα Νοσοκομεία, καταγράφοντας αύξηση 16,4% σε ετήσια βάση. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι στις υποχρεώσεις αυτές δεν έχουν συνυπολογιστεί οι υποχρεώσεις clawback και rebate των προμηθευτών, γεγονός που σημαίνει ότι το πραγματικό μέγεθος των ληξιπρόθεσμων οφειλών είναι σημαντικά μικρότερο από το αναφερόμενο ποσό. Από το 2021 και μετά, έχουν τεθεί σε δράση προγράμματα ρύθμισης του clawback σε δόσεις, ενώ την περίοδο 2019-2025 υπήρξαν συμψηφισμοί clawback ύψους περίπου €0,55 δισ. με έργα έρευνας και ανάπτυξης ή επενδυτικά σχέδια. Η Ενιαία Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο στη διαχείριση των καθαρών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των νοσοκομείων.
• Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ): Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των ΟΤΑ ανέρχονταν στα €0,36 δισ., σημειώνοντας αύξηση 26,0% σε ετήσια βάση και 57,1% από το τέλος του 2024. Η αύξηση αποδίδεται σε δομικά προβλήματα των ΟΤΑ και στην εποχικότητα των υποχρεώσεων.
• Κρατικός Προϋπολογισμός (ΚΠ): Οι υποχρεώσεις του ΚΠ ανήλθαν στα €0,25 δισ., αυξημένες κατά 22,0% σε ετήσια βάση και 60,3% από το τέλος του 2024. Το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών οφείλεται σε καθυστερήσεις πληρωμών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), οι οποίες ανήλθαν στα €0,23 δισ. (αύξηση 54% ετησίως). Παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτό είναι η καθυστέρηση στην ωρίμανση των επενδυτικών σχεδίων, δομικά προβλήματα στην υλοποίηση δημόσιων επενδύσεων, έλλειψη τεχνικής επάρκειας, χρονοβόρες εγκρίσεις και χαμηλή διοικητική ικανότητα.
• Λοιπά Νομικά Πρόσωπα της Γενικής Κυβέρνησης: Αυτές οι υποχρεώσεις διαμορφώθηκαν στα €0,25 δισ., αυξημένες κατά 14,7% σε ετήσια βάση και 38,9% από το τέλος του 2024. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά την εποχικότητα των πληρωμών και καθυστερήσεις στη χρηματοδότηση ή/και τη διαχειριστική ανταπόκριση.
• Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ): Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των ΟΚΑ έφτασαν τα €0,60 δισ., αυξημένες κατά 10,8% σε ετήσια βάση και 3,2% από το τέλος του 2024. Παρά την πρόοδο στην εκκαθάριση των κύριων συντάξεων, καθυστερήσεις στην απονομή επικουρικών συντάξεων και αναδρομικές υποχρεώσεις συμβάλλουν στη διατήρηση αυξημένων οφειλών.
• Εκκρεμείς Επιστροφές Φόρων: Σε αντίθεση με τις άλλες κατηγορίες, οι ληξιπρόθεσμες επιστροφές φόρων μειώθηκαν στα €0,27 δισ., καταγράφοντας μείωση -19,9% σε ετήσια βάση και -18,7% από το τέλος του 2024. Η μείωση αυτή αποδίδεται στην επιτάχυνση των διαδικασιών επιστροφής από την ΑΑΔΕ μέσω ψηφιοποίησης και στη βελτιωμένη συμμόρφωση των φορολογουμένων.

 
Επιπτώσεις και προτάσεις αντιμετώπισης

Η πρόσφατη αύξηση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης υπογραμμίζει την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις σε τομείς όπως η Υγεία, η Κοινωνική Ασφάλιση και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Παράγοντες όπως η εποχικότητα, το καθεστώς clawback/rebate και οι καθυστερήσεις στις επικουρικές συντάξεις συντηρούν διαχρονικά υψηλά υπόλοιπα.

Για την αποκλιμάκωση αυτών των υποχρεώσεων απαιτείται, πέραν της δημοσιονομικής ευχέρειας, η ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας και η ενσωμάτωση καλών πρακτικών, όπως η δημοσίευση καθαρών στοιχείων (ιδίως για τα νοσοκομεία) και η επιτάχυνση των διαδικασιών εκκαθάρισης. Η πτωτική τάση στις επιστροφές φόρων αποτελεί θετική εξέλιξη και μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει την ανομοιογένεια στην αποκλιμάκωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, με βελτιώσεις στα νοσοκομεία λόγω της ΕΚΑΠΥ, αλλά αυξήσεις σε ΟΤΑ και ΟΚΑ. Οι καθυστερήσεις αποδίδονται κυρίως σε διαρθρωτικά προβλήματα της διοίκησης και όχι σε ταμειακές πιέσεις.

Η επίμονη συσσώρευση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων αποτελεί παράγοντα δημοσιονομικού κινδύνου, επηρεάζοντας τη ρευστότητα των προμηθευτών και τη μακροοικονομική σταθερότητα. Μελέτες δείχνουν ότι οι καθυστερήσεις πληρωμών μειώνουν την επενδυτική δραστηριότητα και επηρεάζουν αρνητικά την πιστοληπτική συμπεριφορά των επιχειρήσεων. Η ενσωμάτωση καλών πρακτικών, η συνέχιση του έργου της ΕΚΑΠΥ, η δημοσίευση καθαρών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των νοσοκομείων (χωρίς clawback και rebate) και η ενίσχυση της διοικητικής και τεχνικής ικανότητας των φορέων υλοποίησης αποτελούν κρίσιμες προϋποθέσεις για τη σταθερή αποκλιμάκωση.

 
Βασικά Μακροοικονομικά Μεγέθη

Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ)

Το 1ο τρίμηνο του 2025, η ετήσια μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ ήταν +2,2% σε ετήσια βάση (YoY), ενώ η τριμηνιαία μεταβολή ήταν 0,0% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (QoQ). Οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το σύνολο του 2025 είναι 2,3%, και για το 2026 είναι 2,2%.

 
Δείκτης Οικονομικού Κλίματος

Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στις 106,1 μονάδες τον Ιούνιο του 2025. Σημείωσε μείωση -0,9 μονάδες σε μηνιαία βάση και -3,7 μονάδες σε ετήσια βάση.

…

Η ελληνική οικονομία παρουσιάζει μια μικτή εικόνα, με συνεχιζόμενη αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ και μείωση της ανεργίας. Ωστόσο, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της Γενικής Κυβέρνησης παραμένουν ένα σημαντικό ζήτημα, ιδιαίτερα στους τομείς της υγείας, των ΟΤΑ και του ΠΔΕ. Η αντιμετώπιση αυτών των υποχρεώσεων απαιτεί συστηματικές παρεμβάσεις, ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας και υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών, όπως επισημαίνεται και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η θετική εξέλιξη στις επιστροφές φόρων μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για άλλους τομείς, υποδεικνύοντας ότι με στοχευμένες ενέργειες είναι δυνατή η αποτελεσματική διαχείριση και αποκλιμάκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών.

 
mywaypress.gr –Περιεχόμενο αξίας με την υποστήριξη  υβριδικής νοημοσύνης.

Για  αναγνώστες με μεγάλο εύρος προσοχής.

mywaypress.gr  Hybrid Intelligence