Η Θεσσαλονίκη με το ψηφιακό βλέμμα στραμμένο στο μέλλον αλλά και την ιστορία της
Η ψηφιακή στρατηγική 2017-2030 του Δήμου Θεσσαλονίκης -Παρουσίαση της μελέτης για τα αρχαιολογικά ευρήματα στον Σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης
Η παρουσίαση της ψηφιακής στρατηγικής του Δήμου Θεσσαλονίκης, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου 2017, από τον Αντιδήμαρχο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Κοινωνίας των Πολιτών, Νίκο Φωτίου, την Αντιδήμαρχο Αστικής Ανθεκτικότητας και Αναπτυξιακών Προγραμμάτων, Λίνα Λιάκου και αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες.
Ο χρονικός ορίζοντας της πολιτικής που χαράσσεται γύρω από τη συγκεκριμένη στρατηγική εκτείνεται από το τρέχον έτος έως και το 2030 και προβλέπει επικαιροποίηση των δεδομένων σε τρία στάδια, το 2020, το 2025 και το 2030.
Η ψηφιακή στρατηγική 2017-2030 του Δήμου Θεσσαλονίκης είναι αποτέλεσμα συλλογικής εργασίας με την ενεργή συμμετοχή φορέων της πόλης από διαφορετικούς χώρους, προωθώντας έτσι την αρχή της συν-δημιουργίας και συμμετοχής. Στη συντακτική ομάδα μετείχαν οι Σταύρος Καλαπόθας (The Things Network), Παναγιώτης Κρανιδιώτης (Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών – ΕΕΛΛΑΚ), Σίμος Μισιρλόγλου (Δήμος Θεσσαλονίκης), Αφροδίτη Μπουικίδου (Μητροπολιτική Αναπτυξιακή Α.Ε.), Χαράλαμπος Μπράτσας (Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης Ελλάδας), Ευθύμης Ταμπούρης (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας).
Ο Νίκος Φωτίου, αναφέρθηκε στην αλματώδη ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας και στη νέα αρχιτεκτονική του 21ου αιώνα, με τις πόλεις να καλούνται να αντιμετωπίζουν δημιουργικά και αποτελεσματικά τα σύγχρονα προβλήματα της αστικής διακυβέρνησης, να ενημερώνουν τους πολίτες και να ενισχύουν τις καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες. «Η Θεσσαλονίκη ανταποκρινόμενη στις ανάγκες, στις προκλήσεις και στις ευκαιρίες της ψηφιακής εποχής, φιλοδοξεί να καταστεί ‘’έξυπνη’’ και ‘’ανθεκτική’’ πόλη με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Ήδη, από το 2012, συμπεριλάβαμε στον εσωτερικό οργανισμό του Δήμου το Τμήμα Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Στην κούρσα του εκσυγχρονισμού και της καινοτομίας, ο Δήμος μας επιθυμεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο μέσα σε ένα γενικότερο σχεδιασμό για μια Μητροπολιτική Πόλη. Διαθέτει βούληση, έμψυχο δυναμικό και σχέδιο, προωθεί συνέργειες με επιστημονικούς και επαγγελματικούς φορείς, ιδρύματα αλλά και ομάδες ενώ συμμετέχει σε εθνικά και διεθνή δίκτυα πόλεων και συγκροτεί πολιτικές φτιάχνοντας χρήσιμα εργαλεία για την εφαρμογή τους».
»Η συγκρότηση μιας οραματικά φιλόδοξης, αλλά και επιχειρησιακά λειτουργικής και ρεαλιστικής ψηφιακής στρατηγικής, θα συμβάλει καταλυτικά στη χάραξη των κατάλληλων πολιτικών, στη λήψη των ορθών αποφάσεων και στο σχεδιασμό των αναγκαίων δράσεων για μια πόλη σύγχρονη, ανοιχτή, συμμετοχική, αναπτυσσόμενη και αξιοβίωτη».
Όπως διευκρίνισε στη διάρκεια της συνέντευξης, ο Αντιδήμαρχος, οι πολίτες μπορούν ήδη να παρακολουθήσουν τα πρώτα αποτελέσματα της ψηφιακής στρατηγικής του Δήμου Θεσσαλονίκης, σε επίπεδο παρεμβάσεων μέσω της ηλεκτρονική υπηρεσίας «Βελτιώνω την Πόλη μου», να έχουν γνώση της πορείας του Προϋπολογισμού, ενώ προτεραιότητα θα δοθεί σε τομείς όπως η ηλεκτρονική χορήγηση πιστοποιητικών και στην κατάθεση των δικών τους προτάσεων για να αλλάξουν την εικόνα της γειτονιάς τους.
Από την πλευρά της η Αντιδήμαρχος Αστικής Ανθεκτικότητας και Αναπτυξιακών Προγραμμάτων, Λίνα Λιάκου, έδωσε έμφαση στη συλλογική δουλειά ανάμεσα στις υπηρεσίες του Δήμου Θεσσαλονίκης, σε ομάδες της πόλης, τεχνολογικά ιδρύματα, την πανεπιστημιακή κοινότητα και τόνισε: «Η ψηφιακή στρατηγική είναι ένα απαραίτητο εργαλείο για να διεκδικήσουμε πόρους, να δημιουργήσουμε συνέργειες και αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία θα κινηθούν σημαντικοί τομείς, όπως ο πολιτισμός, η διαχείριση των απορριμμάτων και η επιχειρηματικότητα».
Η Λίνα Λιάκου αναφέρθηκε ιδιαίτερα στη συνεργασία με την εταιρία ΙΒΜ, η οποία το προηγούμενο διάστημα οδήγησε στην εξειδίκευση της ψηφιακής στρατηγικής και των ανοικτών δεδομένων και κατέληξε εκτιμώντας ότι οι προσπάθειες του Δήμου μπορεί να αποτελέσουν παράδειγμα για τη Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη, αλλά και για την υπόλοιπη χώρα.
Στην επιμέρους παρουσίαση της ψηφιακής στρατηγικής, προχώρησε ο υπεύθυνος ψηφιακής πολιτικής (chief digital officer) του Δήμου Θεσσαλονίκης, Μπάμπης Τσιτλακίδης, τονίζοντας ότι οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες αποτελούν πλέον απαραίτητο εργαλείο για να απαντήσουμε στις νέες προκλήσεις, να σχεδιάσουμε πολιτικές και να δημιουργήσουμε μια έξυπνη και ανθεκτική πόλη. Με βάση τη διάρθρωσή της, η στρατηγική βασίζεται στους ακόλουθους πέντε άξονες:
-Η διασυνδεμένη πόλη
-Μια πόλη για όλους
-Μια πόλη που αξιοποιεί τα δεδομένα της
-Η συμμετοχική πόλη
-Μια πόλη που στηρίζει την ψηφιακή καινοτομία
Ο κάθε άξονας λαμβάνει υπόψη τις ωφέλειες για την πόλη και τους πολίτες, τις προτεραιότητες, τους στόχους, τις δράσεις καθώς και το όραμα του Δήμου και τη σύνδεσή του με την υλοποίηση της στρατηγικής «Θεσσαλονίκη 2030».
Όπως εξήγησε ο ίδιος, οι πέντε αυτοί άξονες αποκαλύπτουν το όραμα για μια πόλη που εξασφαλίζει για όλους σταθερή, φθηνή και γρήγορη πρόσβαση στο διαδίκτυο, χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς ψηφιακή ανισότητα και άρα με έμφαση στην τρίτη ηλικία και σε επιπλέον της ελληνικής γλώσσες. Για μια πόλη που αξιοποιεί τα δεδομένα της, εξασφαλίζοντας έτσι διαφάνεια, τη λογοδοσία των αρχών, αλλά και την αξιολόγηση και χάραξη πολιτικής. Για μια πόλη συμμετοχική, όπου ενθαρρύνεται η συμμετοχή του πολίτη στα κοινά, όπου ο πολίτης αισθάνεται μέρος της διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Για μια πόλη, τέλος, που στηρίζει την επιχειρηματικότητα και εμποδίζει την φυγή εξειδικευμένου δυναμικού.
Ο υπεύθυνος ψηφιακής πολιτικής εξήγησε ότι στον τομέα των ανοιχτών δεδομένων έχει ήδη γίνει πολλή δουλειά στον Δήμο Θεσσαλονίκης, ο οποίος περιλαμβάνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εμβληματικές ευρωπαϊκές πόλεις που προωθούν τα ανοιχτά δεδομένα, ενώ συνεργάζεται ήδη με την ΙΒΜ για τη δημιουργία μιας διαδικτυακής πλατφόρμας όπου θα συγκεντρωθούν όλα τα ανοιχτά δεδομένα όλων των φορέων της Θεσσαλονίκης. Στον τομέα της συμμετοχικότητας του πολίτη, στόχος είναι η δημιουργία και λειτουργία μιας πλατφόρμας διαβούλευσης, ενώ στον τομέα της ψηφιακής καινοτομίας και επιχειρηματικότητας στόχος είναι οι βραβευμένες ομάδες των διαγωνισμών Apps4Thessaloniki και Hackathon να έρθουν σε επαφή με το Οικοσύστημα Καινοτομίας της Θεσσαλονίκης OK!Thess, ώστε οι ιδέες τους να έχουν την προοπτική επιχειρηματικής αξιοποίησης.
Όπως ανακοινώθηκε στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, εξάλλου, στις άμεσες δράσεις που προβλέπονται να πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο της ψηφιακής στρατηγικής 2017-2030 περιλαμβάνονται πέρα παραπάνω και η επέκταση των ψηφιακών υπηρεσιών που προσφέρει ο Δήμος Θεσσαλονίκης προς τους πολίτες (έκδοση πιστοποιητικών), η προώθηση της ψηφιακής κουλτούρας στους κόλπους των υπηρεσιών του Δήμου, προκειμένου να προωθηθεί η ψηφιοποίηση της καθημερινής γραφειοκρατικής λειτουργίας του, ενώ υπάρχουν και σκέψεις για την προώθηση του συμμετοχικού προϋπολογισμού εκ μέρους των Κοινοτήτων.
Σε παρέμβασή του ο εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος για δράσεις κυκλοφορίας, Γιώργος Δημαρέλος, αναφέρθηκε σε παραδείγματα τα οποία δείχνουν πώς θα λειτουργήσει η ψηφιακή στρατηγική σε τομείς όπως η ελεγχόμενη στάθμευση, η κινητικότητα των αστικών λεωφορείων, η χρήση της περιφερειακής οδού και των δρόμων της πόλης, τα κοινόχρηστα ποδήλατα, τα έργα και η κίνηση των απορριμματοφόρων, επισημαίνοντας ότι τα δεδομένα από αυτές τις λειτουργίες υπάρχουν, αλλά προς το παρόν είναι αποσπασματικά, ενώ θα μπορούσαν να αξιοποιούνται συνολικά για την εξαγωγή συμπερασμάτων και τη χάραξη ή επαναχάραξη πολιτικών.
Παρουσίαση της μελέτης για τα αρχαιολογικά ευρήματα στον Σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης
Η παρουσίαση της μελέτης με τίτλο «Σταθμός Βενιζέλου με κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων που έχουν αποκαλυφθεί», πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου 2017, στην αίθουσα Συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης.
Η μελέτη εκπονήθηκε από την «Αττικό Μετρό Α.Ε.» και βασίζεται στα πορίσματα της Ομάδας Εργασίας που συστάθηκε στο πλαίσιο του Μνημονίου Συναντίληψης μεταξύ των Υπουργείων Πολιτισμού και Υποδομών, της «Αττικό Μετρό Α.Ε.» και του Δήμου Θεσσαλονίκης και έχει εγκριθεί από την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, κατόπιν ομόφωνης γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.
Στον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος, Γιάννης Μπουτάρης, υπερθεμάτισε όσον αφορά τη σημασία που αποδίδει η Διοίκηση του Δήμου στο επιστημονικό δυναμικό της πόλης, καθώς και στο ιστορικό της παρελθόν, που αναδεικνύεται, όπως τόνισε, πολύτιμο. «Συνειδητοποιήσαμε την αξία των ευρημάτων στο ύψος της κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου, από τις επαφές μας με τους Αρχαιολόγους. Και έτσι είπαμε ότι τα ευρήματα αυτά πρέπει να αποτελέσουν έναν πυρήνα για το όραμα της πόλης να αναδείξει την ιστορία της, με όλα τα επακόλουθα που έχει αυτή η ανάδειξη, αλλά και την τουριστική αξιοποίηση των αρχαιοτήτων».
Ο Γιάννης Μπουτάρης σημείωσε ότι η λύση για τον ανασχεδιασμό του σταθμού Βενιζέλου που εγκρίθηκε από την Υπουργό Πολιτισμού κατόπιν ομόφωνης γνωμοδότησης του ΚΑΣ είναι η καλύτερη δυνατή. «Η λύση αυτή αποτελεί πλέον τον πυρήνα αυτού που ονειρευόμαστε ως τον αρχαιολογικό περίπατο της πόλης. Να ξεκινάμε με άξονα τα ευρήματα του σταθμού, στις μικρές πλατείες που θα δημιουργηθούν στο Αλκαζάρ και στο Μπεζεστένι, εν συνεχεία στην Πλατεία Διοικητηρίου, στον Άγιο Δημήτριο, την Αχειροποίητο, τη Ρωμαϊκή Αγορά, την Παναγία Χαλκέων και το Καπάνι. Είναι ευθύνη του Δήμου να αναδείξει την ιστορία της πόλης και τα πλούτη της. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η καταναλωτική κοινωνία στην οποία ζούμε δεν αποφέρει μακροπρόθεσμα οφέλη, σε αντίθεση με την αξιοποίηση της ιστορίας μας» κατέληξε ο Δήμαρχος.
Η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και πρόεδρος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, Μαρία Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη, έκανε μια αναδρομή της διαχείρισης των αρχαιολογικών ευρημάτων, η οποία, όπως υπενθύμισε, απασχόλησε το ΚΑΣ ήδη από τον Ιανουάριο του 2013. «Η λύση που εγκρίθηκε και σήμερα παρουσιάζεται στο φυσικό κοινό της, στους πολίτες της Θεσσαλονίκης, αποτελεί επίτευγμα της σύγχρονης μηχανικής, που συνομιλεί με ειλικρίνεια και επί ίσοις όροις με την αρχαιολογική προΰπαρξη για την οποία εμπνεύστηκε. Καταρρέει ο ισχυρισμός μη ύπαρξης εφικτής τεχνικής λύσης για τη διατήρηση των αρχαίων κατά χώραν με την ταυτόχρονη πρόοδο του έργου κατασκευής του σταθμού» τόνισε χαρακτηριστικά η κ. Βλαζάκη. Η ίδια, διευκρίνισε ότι μια νέα Ομάδα Εργασίας θα αναλάβει τον τρόπο ανάδειξης των αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν στους διάφορους σταθμούς του Μετρό, ώστε όλος ο κόσμος, πολίτες και επισκέπτες, να έρθουν σε επαφή με το παρελθόν της πόλης.
«Η αρχαιολογική έρευνα, η ανασκαφική τεχνογνωσία και πρωτίστως το ίδιο το εύρημα αναδεικνύεται ως στοιχείο προστιθέμενης και ανεκτίμητης αξίας, προσδίδοντας περιεχόμενο στην έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης» κατέληξε η κ. Βλαζάκη.
Ο Πρόεδρος της Αττικό Μετρό ΑΕ, στην εισήγησή του κάλεσε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να ενώσουν τις δυνάμεις τους, για ένα έργο που θα αλλάξει την πόλη.
Σε παρέμβασή του ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης και συντονιστής της συζήτησης, Παναγιώτης Αβραμόπουλος, πρότεινε να δοθεί η δυνατότητα να καταστεί επισκέψιμος ο αρχαιολογικός χώρος του Σταθμού Βενιζέλου για περιορισμένο χρονικό διάστημα ενός περίπου μηνός, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους πολίτες να επισκεφθούν τον αρχαιολογικό χώρο προτού ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής του Σταθμού. Η πρότασή του έγινε δεκτή από τον Προϊστάμενο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, Ιωάννη Κανονίδη.
Ο κ. Κανονίδης, στην ομιλία του έκανε λόγο για επιτυχή κατάληξη της πρότασης της Ομάδας Εργασίας. «Επιτυγχάνεται η προστασία της υλικής υπόστασης ενός σημαντικού αρχαιολογικού χώρου, καθώς και η ένταξή του στην καθημερινή ζωή των πολιτών, ώστε η μνημειακή διασταύρωση του παρελθόντος να αναβιώσει μέσα από το σύγχρονο σταυροδρόμι Εγνατίας και Βενιζέλου, διατηρώντας αδιάλειπτα την ιστορική και συλλογική μνήμη» ανέφερε.
Ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του ΥΠΠΟΑ, Δημοσθένης Σβολόπουλος, επισήμανε τα επιμέρους προβλήματα και τις λύσεις που δόθηκαν, και συγκεκριμένα:
-Τη διατήρηση in situ του συνόλου των αρχαιοτήτων εντός του κελύφους του σταθμού και του περιγράμματος του Τεχνικού Έργου και την προβολή τους με τον βέλτιστο τρόπο, με τη διαμόρφωση ενός αρχαιολογικού χώρου που να αποτελεί οργανικό τμήμα του ανασχεδιασμένου Σταθμού
-Τον σχεδιασμό σύμφωνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές του Σταθμού και
-Τον σχεδιασμό του περιβάλλοντος αστικού χώρου
Ο Διευθυντής Έργων του Μετρό Θεσσαλονίκης, Γιώργος Κωνσταντινίδης, προχώρησε στην παρουσίαση σχεδίων, με αντικείμενο τις λύσεις ανασχεδιασμού του σταθμού με την κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων.
Η Πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Όλγα Σακαλή, ευχαρίστησε τα μέλη του συλλόγου, τον Δήμαρχο, τα στελέχη του Δήμου, τους επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς καθώς και τους πολίτες που με την επιμονή τους συνέβαλλαν στη σημερινή ευτυχή, όπως τόνισε, κατάληξη.
