
Η κακοδιαχείριση των πόρων του ΤΑΑ οδηγεί σε ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης και σε άνιση κατανομή του πλούτου
Αντί να αφήσει ένα ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα, αφήνει μια πικρή γεύση στους πολλούς που βλέπουν να κυκλοφορεί πολύ χρήμα μακριά από αυτούς.
Άρθρο του δημοσιογράφου Κώστα Καλλίτση στην εφημερίδα Καθημερινή ασκεί κριτική στη διαχείριση του Ταμείου Ανάκαμψης (ΤΑΑ) στην Ελλάδα. Υποστηρίζει ότι το ΤΑΑ, το οποίο προοριζόταν για την ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας και την ενίσχυση της πράσινης/ψηφιακής μετάβασης, έχει κακοδιαχειριστεί. Ο Καλλίτσης ισχυρίζεται ότι το ΤΑΑ χρησιμοποιείται ως συμπληρωματικό ταμείο του ΕΣΠΑ ή για την κάλυψη πελατειακών αναγκών, αντί να προωθεί σύγχρονες, διεθνώς εμπορεύσιμες δραστηριότητες. Επιπλέον, επισημαίνει ότι το ΤΑΑ έχει μετατραπεί σε δεκανίκι του προϋπολογισμού, χρηματοδοτώντας κοινωνικές πολιτικές που κανονικά θα έπρεπε να καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τέλος, εκφράζει την ανησυχία ότι η κακοδιαχείριση των πόρων του ΤΑΑ οδηγεί σε ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης και σε άνιση κατανομή του πλούτου.
- Ποια είναι η βασική κριτική του Κώστα Καλλίτση για το Ταμείο Ανάκαμψης στην Ελλάδα;
Η βασική κριτική είναι ότι το ΤΑΑ δεν αξιοποιείται σωστά για να ανασυγκροτήσει την παραγωγική βάση της ελληνικής οικονομίας. Αντί να ενισχύσει την πράσινη μετάβαση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την εξωστρέφεια, έχει καταλήξει να λειτουργεί σαν ένα συμπληρωματικό ταμείο του ΕΣΠΑ ή σαν ένας κουμπαράς για διάφορες ανάγκες, συμπεριλαμβανομένων και πελατειακών. Ο Καλλίτσης υποστηρίζει ότι το ΤΑΑ έχει χάσει την ευκαιρία να δημιουργήσει ένα δυνατό αναπτυξιακό αποτύπωμα.
- Πώς επηρεάζει η κακή διαχείριση του ΤΑΑ την ελληνική οικονομία, σύμφωνα με τον Καλλίτση;
Η κακή διαχείριση οδηγεί σε ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης, οι οποίοι προβλέπεται να μειωθούν σημαντικά μετά το 2026. Επίσης, δημιουργεί ανισότητα, καθώς ο πλούτος συγκεντρώνεται σε λίγους, ενώ οι πολλοί δεν βλέπουν τα οφέλη των ευρωπαϊκών πόρων. Το ΤΑΑ θα έπρεπε να λειτουργήσει ως καταλύτης για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και αναβάθμιση της παραγωγικής βάσης, κάτι που δεν συμβαίνει.
- Ποια είναι η άποψη του Καλλίτση για τη σχέση του ΤΑΑ με τον κρατικό προϋπολογισμό;
Ο Καλλίτσης επισημαίνει ότι το ΤΑΑ χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για τη χρηματοδότηση κοινωνικών πολιτικών, οι οποίες κανονικά θα έπρεπε να καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό υπονομεύει τον επενδυτικό χαρακτήρα του ΤΑΑ και μειώνει την αποτελεσματικότητά του στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων.
- Ποια είναι η προειδοποίηση που έκανε ο Ιρλανδός τεχνοκράτης σχετικά με το ΤΑΑ και τις μεταρρυθμίσεις;
Ο Ιρλανδός τεχνοκράτης προειδοποίησε ότι το ΤΑΑ, μαζί με το ΕΣΠΑ και τη νέα ΚΑΠ, αποτελούσαν μια ανεπανάληπτη ευκαιρία για την Ελλάδα να αναπτυχθεί με υψηλούς ρυθμούς (4-6%). Ωστόσο, αυτή η ευκαιρία χάνεται επειδή δεν προχωρούν βασικές μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων.
- Ποιος είναι ο κίνδυνος από τη διοχέτευση πόρων του ΤΑΑ σε παραδοσιακές δραστηριότητες;
Η διοχέτευση πόρων σε παραδοσιακές δραστηριότητες, αντί για την πράσινη/ψηφιακή μετάβαση και την ενίσχυση σύγχρονων, διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών υψηλής προστιθέμενης αξίας, περιορίζει το δυναμικό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Δεν προωθεί την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα, απαραίτητα για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα.
- Πώς συνδέονται οι κρατικές ενισχύσεις λόγω της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης με την κακοδιαχείριση του ΤΑΑ, σύμφωνα με τον Καλλίτση;
Παρόλο που οι κρατικές ενισχύσεις βοήθησαν νοικοκυριά και επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης, η κακοδιαχείριση των πόρων του ΤΑΑ που ακολούθησε υπονόμευσε την ευκαιρία να δημιουργηθεί ένα ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα. Η έλλειψη αυστηρότητας και τα ψηφοθηρικά κριτήρια κατά τη διανομή των πόρων οδήγησαν σε αναποτελεσματική χρήση τους.
- Τι θα έπρεπε να έχει επιτύχει το ΤΑΑ, σύμφωνα με τον Καλλίτση;
Το ΤΑΑ θα έπρεπε να έχει ενισχύσει την πράσινη μετάβαση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας, καθώς και να προωθήσει οικονομίες κλίμακας μέσω συνεργασιών, συγχωνεύσεων και εξαγορών επιχειρήσεων. Επίσης, θα έπρεπε να έχει αφήσει ένα δυνατό αναπτυξιακό αποτύπωμα, δημιουργώντας ευκαιρίες και ευημερία για τους πολλούς, όχι μόνο για λίγους.
- Ποια είναι η μακροπρόθεσμη επίπτωση της κακοδιαχείρισης του ΤΑΑ;
Η μακροπρόθεσμη επίπτωση είναι η επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, η αύξηση των ανισοτήτων και η απώλεια μιας σημαντικής ευκαιρίας για την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας. Επιπλέον, δημιουργείται μια πικρή γεύση στους πολίτες, οι οποίοι βλέπουν μεγάλα ποσά να διακινούνται, αλλά δεν αισθάνονται βελτίωση στην καθημερινότητά τους.
Η κριτική του Κώστα Καλλίτση για το Ταμείο Ανάκαμψης (ΤΑΑ) αποκαλύπτει τις αδυναμίες του στους εξής τομείς:
- Αποτυχία επίτευξης των διακηρυγμένων στόχων: Το ΤΑΑ ξεκίνησε με υψηλές προσδοκίες για την ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας, την ενίσχυση της πράσινης μετάβασης, του ψηφιακού μετασχηματισμού, της εξωστρέφειας και των οικονομιών κλίμακας. Ωστόσο, στην πράξη, κατέληξε σε μια ευτελή διαχείριση, παρόμοια με ένα συμπληρωματικό ταμείο του ΕΣΠΑ ή έναν κουμπαρά με ευρωπαϊκά χρήματα διαθέσιμα για κάθε ανάγκη.
- Ενίσχυση παραδοσιακών δραστηριοτήτων εις βάρος της πράσινης/ψηφιακής μετάβασης: Ένα σημείο κριτικής είναι ότι το ΤΑΑ ενισχύει τις παραδοσιακές δραστηριότητες αντί να προωθεί την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και την ενίσχυση σύγχρονων διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών υψηλής προστιθέμενης αξίας.
- Μετατροπή σε “δεκανίκι” του προϋπολογισμού: Το ΤΑΑ έχει μετατραπεί σε ένα μέσο χρηματοδότησης κοινωνικών πολιτικών που κανονικά θα έπρεπε να καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
- Κακοδιαχείριση πόρων: Αντί να αφήσει ένα ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα, η κακοδιαχείριση των πόρων του ΤΑΑ οδηγεί σε ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης και σε μια άνιση κατανομή του πλούτου.
- Μη υλοποίηση μεταρρυθμίσεων: Παρά την ευκαιρία που προσφέρει το ΤΑΑ για ανάπτυξη, η μη υλοποίηση βασικών μεταρρυθμίσεων εμποδίζει την αξιοποίηση των δυνατοτήτων του.
Επιπλέον, ο Καλλίτσης υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αναπτυχθεί με υψηλότερους ρυθμούς (4%-6%) εάν είχαν προχωρήσει οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.
Ποιους στόχους είχε αρχικά το ΤΑΑ;
Αρχικά, το ΤΑΑ είχε τους εξής διακηρυγμένους στόχους:
- Ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας.
- Ενίσχυση της πράσινης μετάβασης.
- Ενίσχυση του ψηφιακού μετασχηματισμού.
- Ενίσχυση της εξωστρέφειας.
- Ενίσχυση των οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, συγχωνεύσεων και εξαγορών επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με τον Καλλίτση, το ΤΑΑ αντιπροσώπευε μια ανεπανάληπτη ευκαιρία για την Ελλάδα να αναπτυχθεί με υψηλότερους ρυθμούς, υπό την προϋπόθεση ότι θα είχαν προχωρήσει βασικές μεταρρυθμίσεις.
Πώς έχει παρεκκλίνει η διαχείριση του ΤΑΑ;
Η διαχείριση του ΤΑΑ έχει παρεκκλίνει από τους αρχικούς στόχους της με διάφορους τρόπους, σύμφωνα με την κριτική του Κώστα Καλλίτση.
- Ευτελής διαχείριση: Αντί να επιδιώκει την ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης και την ενίσχυση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, η διαχείριση του ΤΑΑ έχει καταντήσει ευτελής. Έχει μετατραπεί σε ένα συμπληρωματικό ταμείο του ΕΣΠΑ ή σε έναν κουμπαρά με ευρωπαϊκά χρήματα διαθέσιμα για κάθε ανάγκη.
- Ενίσχυση παραδοσιακών δραστηριοτήτων: Παρατηρείται μια τάση ενίσχυσης των παραδοσιακών δραστηριοτήτων εις βάρος της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης και της ενίσχυσης σύγχρονων διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών υψηλής προστιθέμενης αξίας.
- Χρηματοδότηση κοινωνικών πολιτικών: Το ΤΑΑ έχει μετατραπεί σε ένα “δεκανίκι” του προϋπολογισμού, χρηματοδοτώντας κοινωνικές πολιτικές που κανονικά θα έπρεπε να καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
- Κακοδιαχείριση πόρων: Η κακοδιαχείριση των πόρων του ΤΑΑ οδηγεί σε ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης και σε μια άνιση κατανομή του πλούτου. Αντί να αφήσει ένα ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα, αφήνει μια πικρή γεύση στους πολλούς που βλέπουν να κυκλοφορεί πολύ χρήμα μακριά από αυτούς.
- Μη υλοποίηση μεταρρυθμίσεων: Ενώ το ΤΑΑ θα μπορούσε να προσφέρει μια ανεπανάληπτη ευκαιρία για την Ελλάδα να αναπτυχθεί με υψηλότερους ρυθμούς (4%-6%), η μη υλοποίηση βασικών μεταρρυθμίσεων εμποδίζει την αξιοποίηση των δυνατοτήτων του.
Ποια προβλήματα παρουσιάζει η διαχείριση του ΤΑΑ;
Η διαχείριση του ΤΑΑ παρουσιάζει τα εξής προβλήματα, σύμφωνα με την κριτική του Κώστα Καλλίτση:
- Ευτελής διαχείριση: Το ΤΑΑ έχει καταντήσει να είναι μια ευτελής διαχείριση, σαν ένα συμπληρωματικό ταμείο του ΕΣΠΑ ή ένας κουμπαράς με ευρωπαϊκά λεφτά διαθέσιμα για κάθε ανάγκη.
- Ενίσχυση παραδοσιακών δραστηριοτήτων: Ενισχύει τις παραδοσιακές δραστηριότητες σε βάρος της πράσινης/ψηφιακής μετάβασης και της ενίσχυσης σύγχρονων διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών υψηλής προστιθέμενης αξίας.
- Χρηματοδότηση κοινωνικών πολιτικών: Έχει μετατραπεί σε “δεκανίκι” του προϋπολογισμού, χρηματοδοτώντας κοινωνικές πολιτικές που κανονικά θα έπρεπε να καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
- Κακοδιαχείριση πόρων: Η κακοδιαχείριση των πόρων οδηγεί σε ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης και σε μια άνιση κατανομή του πλούτου.
- Μη υλοποίηση μεταρρυθμίσεων: Παρά την ευκαιρία που προσφέρει το ΤΑΑ για ανάπτυξη με ρυθμούς 4%-6%, η μη υλοποίηση βασικών μεταρρυθμίσεων εμποδίζει την αξιοποίηση των δυνατοτήτων του.
- Διανομή άνω των 60 δισ. ευρώ χωρίς αυστηρότητα: Εξαιτίας της πανδημίας, της ενεργειακής κρίσης και των οικονομικών παρενεργειών του πολέμου στην Ουκρανία, υπήρξε μια διανομή άνω των 60 δισ. ευρώ, εν μέρει οριζοντίως, χωρίς αυστηρότητα και ενίοτε με ψηφοθηρικά κριτήρια.
Αυτά τα προβλήματα έχουν ως αποτέλεσμα να μην αφήνει το ΤΑΑ ένα δυνατό αναπτυξιακό αποτύπωμα, αλλά να οδηγεί σε ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης και σε μια πικρή γεύση στους πολλούς που βλέπουν να κυκλοφορεί πολύ χρήμα μακριά από αυτούς.