Η κλιματική κρίση επιβαρύνει τους κατοίκους της Χίου με έντονα συναισθήματα άγχους, απογοήτευσης και φόβου

Η κύρια ανησυχία των κατοίκων της Χίου σχετικά με την κλιματική αλλαγή είναι οι δασικές πυρκαγιές

 
Έρευνα που διεξήχθη από την HELMEPA, εξετάζει τις αντιλήψεις των κατοίκων της Χίου για την κλιματική αλλαγή και περιλαμβάνει τόσο ποσοτικά στοιχεία από ερωτηματολόγια όσο και ποιοτικά στοιχεία από ομάδες εστίασης. Η έρευνα εστιάζει στις απόψεις των Χιωτών για την ύπαρξη, τα αίτια και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς και στην προθυμία τους να αναλάβουν δράση για την αντιμετώπισή της.

 
Κύρια ανησυχία των κατοίκων της Χίου

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η κύρια ανησυχία των κατοίκων της Χίου σχετικά με την κλιματική αλλαγή είναι οι δασικές πυρκαγιές. Πάνω από τους μισούς ερωτηθέντες δήλωσαν “πάρα πολύ” ανήσυχοι για τις δασικές πυρκαγιές. Αυτή η έντονη ανησυχία πιθανώς συνδέεται με την καταστροφική πυρκαγιά που έπληξε το νησί το 2012. Η συγκεκριμένη ανησυχία επιβεβαιώνεται και από πανελλαδικές έρευνες.

Εκτός από τις δασικές πυρκαγιές, οι κάτοικοι της Χίου εκφράζουν επίσης σημαντική ανησυχία για:

• Την έλλειψη νερού και τροφίμων.
• Την εναλλαγή των εποχών και τις μεταβολές στο τοπικό κλίμα.
• Τις επιπτώσεις στην γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή.
• Τις ακραίες καιρικές συνθήκες.

Σημειώνεται ότι η ανησυχία για την κλιματική αλλαγή δεν περιορίζεται σε θεωρητικό επίπεδο. Οι κάτοικοι της Χίου θεωρούν ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη ορατές στο νησί. Παρατηρούν αλλαγές όπως η μεταβολή των εποχών, η μείωση των βροχοπτώσεων, η αυξημένη συχνότητα και ένταση των πυρκαγιών και η έλλειψη γλυκού νερού.

Ιι δασικές πυρκαγιές αποτελούν την κύρια ανησυχία των κατοίκων της Χίου για την κλιματική αλλαγή. Η ανησυχία τους ενισχύεται από την αντίληψη ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη ορατές στο νησί.

 
Αποτελεσματικές ατομικές δράσεις για την Κλιματική Αλλαγή στη Χίο

Σύμφωνα με την έρευνα, οι κάτοικοι της Χίου δείχνουν σαφή προτίμηση σε συγκεκριμένες ατομικές δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής:

• Επαναχρησιμοποίηση και Ανακύκλωση: Αυτή η δράση αναδείχθηκε ως η πιο δημοφιλής, με σχεδόν 2 στους 3 ερωτηθέντες να την επιλέγουν. Επιπλέον, η επιθυμία για ενημέρωση σχετικά με την ανακύκλωση αγγίζει το 80%.
• Εξοικονόμηση Ενέργειας και Νερού: Η εξοικονόμηση πόρων θεωρείται επίσης σημαντική, με λιγότερους από τους μισούς να την επιλέγουν ως άμεση δράση και το 87% να εκφράζει ενδιαφέρον για ενημέρωση.
• Φύτευση Πρασίνου & Μείωση Πλαστικών: Περίπου το 1/3 των ερωτηθέντων προκρίνουν αυτές τις δράσεις.

Ενώ η αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου καταλαμβάνει την τελευταία θέση στις προτιμήσεις, πιθανώς λόγω του κόστους ή της αμφιβολίας για το συνολικό οικολογικό αποτύπωμα της ηλεκτροκίνησης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αλλαγή νοοτροπίας αναδείχθηκε ως καθοριστικός παράγοντας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η οποία θα οδηγήσει σε μεταβολή της καταναλωτικής και παραγωγικής συμπεριφοράς, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.

 
Προτάσεις κατοίκων Χίου για την ευαισθητοποίηση σχετικά με την Κλιματική Αλλαγή

Οι κάτοικοι της Χίου προτείνουν διάφορους τρόπους για την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι πιο δημοφιλείς επιλογές είναι:

• Οργάνωση βιωματικών δράσεων: Η οργάνωση βιωματικών δράσεων, όπως δενδροφυτεύσεις και αναδασώσεις, θεωρείται ο πιο αποτελεσματικός τρόπος ευαισθητοποίησης, με ποσοστό 91,1% των ερωτηθέντων να συμφωνούν. Η υψηλή προτίμηση στις δενδροφυτεύσεις παρατηρείται και σε πανελλαδικό επίπεδο.
• Ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού: Η δημιουργία σχετικού εκπαιδευτικού υλικού για την κλιματική αλλαγή θεωρείται επίσης σημαντική, με 85,2% να συμφωνούν με αυτή την πρόταση.
• Αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης: Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και η δημιουργία βίντεο ευαισθητοποίησης συγκεντρώνουν επίσης υψηλά ποσοστά αποδοχής, με 79% των ερωτηθέντων να τα επιλέγουν.

Συμπληρωματικά, η ποιοτική έρευνα μέσω ομάδων εστίασης τόνισε τη σημασία της εκπαίδευσης και ενημέρωσης των πολιτών ως βασικό παράγοντα για την ευαισθητοποίηση και την ενεργή δράση. Οι συμμετέχοντες τόνισαν ότι η σωστή ενημέρωση αποτελεί το πρώτο βήμα. Επιπλέον, τα οικονομικά κίνητρα, όπως αυστηρότερα πρόστιμα για παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και ανταμοιβές για φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις, θεωρήθηκαν σημαντικά για την κινητοποίηση των πολιτών.

Οι κάτοικοι της Χίου επιθυμούν οι εκστρατείες ενημέρωσης να:

• Τονίζουν το μέγεθος του προβλήματος.
• Υπογραμμίζουν ότι η κλιματική αλλαγή τους αφορά προσωπικά.
• Καλούν σε ενεργή συμμετοχή στην εξεύρεση λύσεων.
• Εξηγούν τις αιτίες του προβλήματος.
• Δηλώνουν ότι υπάρχει ακόμα ευκαιρία για δράση.
• Έχουν μελλοντοστραφή χαρακτήρα, εστιάζοντας στην προστασία του μέλλοντος των παιδιών και του νησιού.

Σημειώνεται ότι οι Χιώτες θεωρούν τον όρο “κλιματική αλλαγή” πιο κατάλληλο για χρήση σε εκστρατείες, ενώ στις ομάδες εστίασης εκφράστηκε προτίμηση για τον όρο “κλιματική κρίση”. Αυτή η διαφοροποίηση δείχνει την ανάγκη για προσεκτική επιλογή ορολογίας, λαμβάνοντας υπόψη και τις δύο απόψεις.

 
Το συναισθηματικό βάρος της Κλιματικής Αλλαγής για τους Χιώτες

Η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί απλώς ένα αφηρημένο πρόβλημα για τους κατοίκους της Χίου. Αντιθέτως, η έρευνα αποτυπώνει ένα έντονο συναισθηματικό φορτίο που συνδέεται με την κλιματική αλλαγή. Τα κυρίαρχα συναισθήματα που βιώνουν οι Χιώτες είναι το άγχος, η απογοήτευση και ο φόβος.

• Πάνω από τους μισούς ερωτηθέντες δήλωσαν ότι αισθάνονται άγχος και απογοήτευση.
• Περίπου οι μισοί εξέφρασαν και φόβο για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
• Σχεδόν 3 στους 4 Χιώτες παραδέχονται ότι η κλιματική αλλαγή τους προκαλεί φόβο.

Αυτά τα συναισθήματα ενισχύονται από:

• Την έντονη ανησυχία για τις δασικές πυρκαγιές, η οποία συνδέεται με τραυματικές εμπειρίες, όπως η καταστροφική πυρκαγιά του 2012.
• Την αντίληψη ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη ορατές στο νησί, με αλλαγές όπως η μεταβολή των εποχών, η μείωση βροχοπτώσεων, η αυξημένη συχνότητα πυρκαγιών και η έλλειψη νερού.

Παράλληλα με τα αρνητικά συναισθήματα, η έρευνα καταγράφει και μια ισχυρή αίσθηση ηθικής ευθύνης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

• Πάνω από 88% δηλώνουν ότι νιώθουν ηθική υποχρέωση να συμβάλλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.
• Αυτή η αίσθηση ευθύνης φαίνεται να ενισχύεται με την ηλικία.

Επιπλέον, η ποιοτική έρευνα μέσω ομάδων εστίασης αναδεικνύει:

• Την αγωνία και την αβεβαιότητα που νιώθουν οι Χιώτες για το μέλλον.
• Την στενή σύνδεση με τον τόπο τους και τη σημασία της γεωργίας, η οποία απειλείται από την κλιματική αλλαγή.
• Την αγάπη για το νησί και την αίσθηση ευθύνης απέναντι στις επόμενες γενιές, που τους ωθούν να διαφυλάξουν το μέλλον της Χίου.

Συνοψίζοντας, η κλιματική αλλαγή επιβαρύνει τους κατοίκους της Χίου με έντονα συναισθήματα άγχους, απογοήτευσης και φόβου. Παράλληλα, η αίσθηση ηθικής ευθύνης και η αγάπη για τον τόπο τους δημιουργούν ένα κίνητρο για δράση και συμμετοχή σε συλλογικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.