Πώς μπορεί η Ευρώπη να χρηματοδοτήσει την άμυνά της χωρίς να “σπάσει” τα δημόσια οικονομικά της;

Η εντεινόμενη γεωπολιτική αβεβαιότητα και η ανάγκη ενίσχυσης της ασφάλειας θέτουν πιεστικά το ερώτημα του πώς μπορεί η Ευρώπη να αυξήσει σημαντικά τις αμυντικές της δαπάνες χωρίς να εκτροχιάσει τους εθνικούς προϋπολογισμούς. Το ζήτημα αυτό αναλύεται σε άρθρο του RUSI (Royal United Services Institute), το οποίο προτείνει μια καινοτόμο λύση στο σύνθετο αυτό πρόβλημα.

Η Ευρώπη βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με την ανάγκη για ισχυρότερη άμυνα, καθώς η ρωσική επιθετικότητα δοκιμάζει την αποφασιστικότητα του Γηραιάς Ηπείρου και οι πρόσφατες εμπορικές αναταράξεις κλονίζουν τα οικονομικά της θεμέλια. Παρά την ευρεία προθυμία για αύξηση των αμυντικών δαπανών, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν ένα λεπτό οικονομικό ισοζύγιο. Το αυξανόμενο κόστος της υγείας, οι στεγαστικές κρίσεις και ο δυσαρεστημένος από χρόνια στασιμότητας πληθυσμός προσθέτουν στις πιέσεις που δέχονται οι κυβερνήσεις.

 
Η πρόκληση της χρηματοδότησης

Η αύξηση των αμυντικών δαπανών απαιτεί σημαντικούς πόρους. Η παραδοσιακή προσέγγιση της κάθε χώρας να δανείζεται αυτόνομα για την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα επιτόκια και αυξημένο εθνικό χρέος. Παράλληλα, η ανάγκη για διαλειτουργικότητα και αποδοτικότερη χρήση των πόρων υπογραμμίζει την αξία της συνεργασίας και του συντονισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

 
Μια καινοτόμος πρόταση: Η Τράπεζα Άμυνας, Ασφάλειας και Ανθεκτικότητας (DSR Bank)

Το άρθρο του RUSI προτείνει τη δημιουργία μιας Τράπεζας Άμυνας, Ασφάλειας και Ανθεκτικότητας (Defence, Security & Resilience Bank – DSR Bank) ως βασικό κλειδί για την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ ασφάλειας και οικονομικής σταθερότητας. Αντί κάθε χώρας να δανείζεται μόνη της, η DSR Bank θα συγκέντρωνε τη χρηματοοικονομική τους ισχύ, επιτρέποντάς τους να δανείζονται συλλογικά με πολύ χαμηλότερα επιτόκια.

 
Πώς θα λειτουργούσε η DSR Bank;

Η DSR Bank θα λειτουργούσε ως ένας πολυμερής χρηματοπιστωτικός θεσμός, ο οποίος θα αντλει κεφάλαια από τις αγορές εκδίδοντας ομόλογα με την εγγύηση των συμμετεχόντων κρατών. Τα κεφάλαια αυτά θα διοχετεύονταν στη συνέχεια στα κράτη μέλη για τη χρηματοδότηση αμυντικών προγραμμάτων, την απόκτηση στρατιωτικού εξοπλισμού και την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανικής βάσης.

Η πρόταση της DSR Bank προσφέρει μια νέα προοπτική στο πρόβλημα της χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής άμυνας. Τα βασικά πλεονεκτήματα αυτής της προσέγγισης περιλαμβάνουν:

Μειωμένο κόστος δανεισμού: Η συλλογική μόχλευση θα επέτρεπε στις χώρες να έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση με πιο ευνοϊκούς όρους.

Ενίσχυση της διαλειτουργικότητας: Η κοινή χρηματοδότηση θα μπορούσε να κατευθύνει τις επενδύσεις σε εξοπλισμό και συστήματα που είναι συμβατά μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.

Ασφάλεια εφοδιαστικών αλυσίδων: Η Τράπεζα θα μπορούσε να διαδραματίσει ρόλο στην εξασφάλιση κρίσιμων πρώτων υλών για την αμυντική βιομηχανία μέσω μακροπρόθεσμων συμβάσεων.

Ενίσχυση της Αμυντικής Βιομηχανικής βάσης: Η σταθερή ροή χρηματοδότησης θα παρείχε κίνητρα στις ευρωπαϊκές αμυντικές εταιρείες για επενδύσεις στην έρευνα, ανάπτυξη και παραγωγή.

Μακροπρόθεσμος προγραμματισμός: Παρέχοντας χρηματοδότηση με μεγάλες διάρκειες αποπληρωμής, η DSR Bank θα διευκόλυνε τον μακροπρόθεσμο αμυντικό σχεδιασμό.

 
 Άλλες προσεγγίσεις

Εκτός από την πρόταση της DSR Bank, άλλες προσεγγίσεις για τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής άμυνας που έχουν συζητηθεί περιλαμβάνουν:

Ευελιξία στους δημοσιονομικούς κανόνες: Ορισμένες χώρες ζητούν μεγαλύτερη ευελιξία στους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ώστε να μπορούν να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες χωρίς τον κίνδυνο υπερβολικών ελλειμμάτων.

Νέα ενωσιακά δανειακά μέσα (π.χ. SAFE): Προτάσεις για τη δημιουργία νέων εργαλείων σε επίπεδο ΕΕ για τη χορήγηση δανείων στα κράτη μέλη για αμυντικούς σκοπούς.

Επέκταση της δανειοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ): Διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της ΕΤΕπ ώστε να περιλαμβάνει και επενδύσεις στον αμυντικό τομέα.

Χρήση διαρθρωτικών ταμείων: Δυνατότητα διοχέτευσης μέρους των διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων της ΕΕ σε έργα που σχετίζονται με την άμυνα.

Έκδοση Ευρωομολόγων Άμυνας: Κοινή έκδοση χρέους από την ΕΕ για τη χρηματοδότηση αμυντικών δαπανών.

Κοινές προμήθειες: Συντονισμός των κρατών μελών στις αγορές στρατιωτικού εξοπλισμού για επίτευξη οικονομιών κλίμακας.

Ενώ καθεμία από αυτές τις προσεγγίσεις έχει τα πλεονεκτήματά της, η DSR Bank ξεχωρίζει ως ένας ολοκληρωμένος μηχανισμός που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τόσο το ζήτημα της χρηματοδότησης όσο και αυτό του συντονισμού και της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.

 
Μια ελπιδοφόρα οδός

Η χρηματοδότηση της ενισχυμένης ευρωπαϊκής άμυνας αποτελεί μια σύνθετη πρόκληση που απαιτεί καινοτόμες λύσεις. Η πρόταση της DSR Bank, όπως αναλύεται στο άρθρο του RUSI, προσφέρει μια ελπιδοφόρα οδό για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης. Συγκεντρώνοντας τη χρηματοοικονομική ισχύ των ευρωπαϊκών χωρών, η DSR Bank θα μπορούσε να επιτρέψει την αύξηση των αμυντικών δαπανών με βιώσιμο τρόπο, ενισχύοντας παράλληλα τη συνεργασία, τη διαλειτουργικότητα και την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Η υιοθέτηση ενός τέτοιου μηχανισμού, σε συνδυασμό με άλλες συμπληρωματικές προσεγγίσεις, θα μπορούσε να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση της ασφάλειας και της σταθερότητας της Ευρώπης στο μέλλον.

Είναι σαφές ότι η συζήτηση για τη βέλτιστη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής άμυνας θα συνεχιστεί, όμως η πρόταση της DSR Bank προσθέτει μια σημαντική και αξιόλογη διάσταση σε αυτήν, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για συλλογική δράση και καινοτόμους χρηματοοικονομικούς μηχανισμούς.

Πηγή: rusi.org

 
mywaypress.gr

Σχετικά Άρθρα