Πώς ο Γκάρι Κασπάροφ μετατρέπει το Thanksgiving σε μάθημα Δημοκρατίας

Μια data-driven προσέγγιση στην ελευθερία: Από τα ράφια των σούπερ μάρκετ του Τέξας μέχρι τις ουρές της Σοβιετικής Ένωσης, ο σκακιστικός νους αναλύει γιατί η αφθονία είναι η πιο απτή απόδειξη της ελευθερίας.

 
Για τους περισσότερους Αμερικανούς, η Ημέρα των Ευχαριστιών (Thanksgiving) είναι μια γιορτή συνυφασμένη με την οικογενειακή θαλπωρή και την κατανάλωση φαγητού. Για τον Γκάρι Κασπάροφ, τον θρυλικό 13ο Παγκόσμιο Πρωταθλητή στο σκάκι και νυν ακτιβιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η γιορτή αυτή αποτελεί ένα κομβικό γεωπολιτικό «δεδομένο» (βλέπε persuasion.community). Σε μια εποχή έντονης αμφισβήτησης των δυτικών αξιών, ο Κασπάροφ χρησιμοποιεί την έννοια της «απτής αφθονίας» ως το απόλυτο μετρήσιμο μέγεθος της επιτυχίας μιας ελεύθερης κοινωνίας.

 
Η στρατηγική της «απτής» ελευθερίας

Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, ο Κασπάροφ ιεραρχεί το Thanksgiving υψηλότερα ακόμη και από την 4η Ιουλίου (Ημέρα της Ανεξαρτησίας) στο αξιακό του ημερολόγιο. Η ανάλυσή του βασίζεται σε μια θεμελιώδη διάκριση: ενώ η δημοκρατία και η ελευθερία είναι αφηρημένες έννοιες, η αφθονία που γιορτάζεται στο Thanksgiving είναι απτή — μπορείς να την γευτείς, να την μυρίσεις και να την ακούσεις.

Η πολιτική θεωρία του Κασπάροφ είναι ξεκάθαρη: Η δημοκρατία και η ελευθερία δεν είναι αυτοσκοποί, αλλά το «όχημα» για την ανθρώπινη ευημερία. Το γεμάτο πιάτο και η ελευθερία να επισκεφθείς αγαπημένα πρόσωπα αποτελούν τα «εμπειρικά αποτελέσματα» (fruits) μιας ελεύθερης κοινωνίας.

Case Study 1: Το «σοκ του Σούπερ Μάρκετ» ως ιστορικός καταλύτης

Αν προσεγγίσουμε την ιστορία με όρους δεδομένων (data points), η επίσκεψη του Μπόρις Γέλτσιν στο Τέξας τον Σεπτέμβριο του 1989 αποτελεί ένα κρίσιμο σημείο καμπής.

• Το Δεδομένο: Ο Γέλτσιν, τότε μέλος του Ανώτατου Σοβιετ, επισκέφθηκε ένα μέσο σούπερ μάρκετ της αλυσίδας Randall’s, λίγο μετά την περιήγησή του στο Διαστημικό Κέντρο Johnson.
• Η Ανάλυση: Ενώ η ΕΣΣΔ μπορούσε να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ στην πυραυλική τεχνολογία και τα διαστημικά λεωφορεία (στρατιωτική/κρατική ισχύς), απέτυχε παταγωδώς στην καθημερινή αφθονία.
• Το Αποτέλεσμα: Η ποικιλία των προϊόντων (ακόμα και τα χρωματιστά παγωτά) λειτούργησε ως πολιτισμικό σοκ που έπεισε τον μελλοντικό Ρώσο πρόεδρο για τη δομική αποτυχία του σοβιετικού συστήματος.

Όπως επισημαίνει ο Κασπάροφ, το κατάστημα αυτό ήταν μέτριο για τα αμερικανικά δεδομένα, αλλά αρκετό για να διαλύσει τον μύθο της κομμουνιστικής επάρκειας.

Case Study 2: Τα προσωπικά Metrics του Κασπάροφ

Ο Κασπάροφ παραθέτει τρία προσωπικά βιωματικά δεδομένα που λειτούργησαν ως δείκτες της διαφοράς μεταξύ ελεύθερων και ανελεύθερων καθεστώτων:

1. Ο Δείκτης του Γάλακτος (Γαλλία/Βέλγιο, 1976-77): Παρατηρώντας μια οικογένεια να περνά τα σύνορα για να αγοράσει γάλα χωρίς την άδεια κάποιου επιτρόπου (commissar), ο Κασπάροφ συνειδητοποίησε ότι οι ελεύθερες κοινωνίες διασφαλίζουν την ελευθερία κίνησης και την εμπιστοσύνη στην αγορά.
2. Ο Δείκτης της Δημιουργικότητας (Ιταλία, 1980): Η παρακολούθηση της ταινίας The Empire Strikes Back χωρίς λογοκρισία, του έδειξε ότι οι ελεύθερες κοινωνίες προάγουν τη δημιουργική έκφραση, σε αντίθεση με τα καθεστώτα όπου οι «Darth Vaders» έχουν την εξουσία.
3. Ο Δείκτης της Ουράς (Μόσχα, 1991): Σε ομιλία του ενώπιον εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, ο Κασπάροφ χρησιμοποίησε μια απλή μετρική σύγκριση: Στην Αμερική είδε ουρές μόνο στην Disneyland. Το όραμά του για τη Ρωσία ήταν μια χώρα όπου οι άνθρωποι θα περιμένουν σε ουρές για διασκέδαση και όχι για φαγητό.

Η «παράδοξη» ανθεκτικότητα και η σύγχρονη κριτική

Ο αρθρογράφος χρησιμοποιεί ιστορικά δεδομένα για να αποδομήσει τον σύγχρονο πεσιμισμό που επικρατεί στις ΗΠΑ. Αναφέρεται στην προκήρυξη του Αβραάμ Λίνκολν κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, η οποία καθιέρωσε το Thanksgiving. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ακόμη και εν καιρώ πολέμου, η παραγωγική μηχανή της ελευθερίας («το αλέτρι, η σαΐτα, το πλοίο») δεν σταμάτησε, και τα ορυχεία απέδιδαν περισσότερο από ποτέ.

Σήμερα, ο Κασπάροφ εντοπίζει μια «ιδεολογική παρακμή» και στα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος:

• Η Ριζοσπαστική Δεξιά βλέπει την Αμερική ως «αμαρτωλή και παρεκκλίνουσα».
• Η Ριζοσπαστική Αριστερά την αντιμετωπίζει ως «εγκληματική και αποικιοκρατική».

Η ευγνωμοσύνη ως πολιτική πράξη

Η ανάλυση του Κασπάροφ καταλήγει σε ένα στρατηγικό συμπέρασμα: Η αυτο-μαστίγωση και η άρνηση των επιτευγμάτων της φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι αυτοκαταστροφικές. Αν ο Λίνκολν μπορούσε να βρει λόγους ευγνωμοσύνης μέσα στον Εμφύλιο και ο Γέλτσιν να εντυπωσιαστεί από ένα μέτριο σούπερ μάρκετ, τότε η σύγχρονη απαξίωση της δυτικής αφθονίας στερείται λογικής βάσης.

Για τον Κασπάροφ, η ευγνωμοσύνη δεν είναι απλώς συναίσθημα, αλλά το καύσιμο για δράση: «Αν είσαι ευγνώμων για κάτι, τότε έχεις κάτι για το οποίο αξίζει να πολεμήσεις». Σε έναν κόσμο δεδομένων και αριθμών, η γαλοπούλα στο τραπέζι είναι η πιο ισχυρή στατιστική απόδειξη της ανθρώπινης ελευθερίας.

 
mywaypress.gr –Περιεχόμενο αξίας με την υποστήριξη  υβριδικής νοημοσύνης.

Για  αναγνώστες με μεγάλο εύρος προσοχής.