Τα δάση απορροφούν πολύ λιγότερο άνθρακα

Τα δάση: Από «σύμμαχοι» του κλίματος σε πιθανή απειλή – Η εξασθένηση του ρόλου τους στην απορρόφηση άνθρακα

 
Βασισμένο σε ανάλυση του World Resources Institute (wri.org)

Σε έναν κόσμο που παλεύει να περιορίσει την κλιματική αλλαγή, τα δάση θεωρούνται εδώ και καιρό ένας από τους πιο ισχυρούς μας συμμάχους. Λειτουργώντας ως φυσικοί «πνεύμονες» του πλανήτη, απορροφούν σημαντικές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα (CO2) από την ατμόσφαιρα, συμβάλλοντας έτσι στην αναχαίτιση της υπερθέρμανσης. Ωστόσο, νέα δεδομένα και αναλύσεις αποκαλύπτουν μια ανησυχητική τάση: η ικανότητα των δασών να απορροφούν εκπομπές έχει εξασθενήσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, δημιουργώντας ένα στρατηγικό πλαίσιο ανησυχίας και επείγουσας ανάγκης για δράση.

 
Η κρίσιμη εξισορρόπηση που διαταράσσεται

Σε «τυπικές» χρονιές, τα δάση και η υπόλοιπη βλάστηση απορροφούν περίπου το 30% των εκπομπών που προέρχονται από την καύση ορυκτών καυσίμων. Αυτή η φυσική διεργασία είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ισορροπίας του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Ωστόσο, όπως επισημαίνει το World Resources Institute (WRI), «τα τελευταία χρόνια ήταν κάθε άλλο παρά τυπικά».

Το 2023 και το 2024, η απορρόφηση CO2 ήταν μόλις το ένα τέταρτο των μέσων επιπέδων. Αυτή η δραματική μείωση οφείλεται σε μια σειρά από παράγοντες, με τις τεράστιες πυρκαγιές να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Για παράδειγμα, η καταστροφικότερη περίοδος πυρκαγιών στον Καναδά το 2023 επιδείνωσε περαιτέρω αυτή την ανισορροπία, καθώς η απώλεια δέντρων και οι εκπομπές από τις πυρκαγιές μετέτρεψαν τα δάση από απορροφητές σε εκπομπούς άνθρακα.

 
Ένα «συγκλονιστικό» στατιστικό: Ο «νεροχύτης» συρρικνώνεται

Το φαινόμενο του «νεροχύτη» άνθρακα (sink effect), δηλαδή η ικανότητα των δασών να δεσμεύουν άνθρακα, έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο και πλέον δεκαετιών το 2023, με μόλις 1,1 δισεκατομμύρια τόνους ισοδύναμου CO2 (λαμβάνοντας υπόψη όλα τα αέρια του θερμοκηπίου). Αν και παρουσίασε μια μικρή αύξηση το 2024, η γενική τάση είναι ανησυχητική.

Πιο συγκλονιστικό είναι το στατιστικό που αναδεικνύει την αύξηση των πυρκαγιών το 2023 και το 2024: απελευθέρωσαν πάνω από 4 δισεκατομμύρια τόνους αερίων του θερμοκηπίου και τα δύο αυτά έτη. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος αυτής της απειλής, αυτή η ποσότητα είναι «ισοδύναμη με την προσθήκη του ενός τρίτου των ετήσιων εκπομπών της Κίνας στην ατμόσφαιρα κάθε χρόνο». Φανταστείτε να προσθέτουμε κάθε χρόνο στην ατμόσφαιρα τις εκπομπές μιας από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές δυνάμεις του κόσμου, απλά από την καύση των δασών μας.

 
Η υπαρκτή απειλή της μετατροπής: Από «σύμμαχο» σε «εχθρό»

Ο πραγματικός κίνδυνος, σύμφωνα με την ανάλυση, είναι ότι η απώλεια δέντρων λόγω γεωργίας, υλοτομίας, πυρκαγιών και άλλων παραγόντων, μετατρέπει τα δάση του κόσμου από καθαρούς απορροφητές σε καθαρές πηγές εκπομπών CO2. Αυτή η μετατροπή, από «απορροφητή» άνθρακα σε «πηγή» άνθρακα, έχει ήδη ξεκινήσει σε ορισμένες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των τροπικών δασών της Βολιβίας και των βόρειων δασών του Καναδά, όπως διαπιστώνει το WRI.

Πρόκειται για μια αναλογία που θυμίζει έναν φίλο που ξαφνικά μετατρέπεται σε αντίπαλο. Τα δάση, που κάποτε μας βοηθούσαν να αναπνέουμε, τώρα, σε ορισμένες περιπτώσεις, επιδεινώνουν το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής.

 
Στρατηγικές αντιμετώπισης: Οκτώ «μοχλοί» για τη διάσωση

Η ανάλυση του WRI, παρόλο που περιγράφει μια ζοφερή εικόνα, προσφέρει και λύσεις. Προτείνει οκτώ ευρείς «μοχλούς» για την ενίσχυση των δασικών απορροφητών άνθρακα. Αυτοί οι μοχλοί κυμαίνονται από την καλύτερη διαχείριση για τον περιορισμό των επιπτώσεων των πυρκαγιών και την ισχυρότερη προστασία των δασών, μέχρι τεχνικές που επιτρέπουν τη συνεχή υλοτομία των δασών εκμετάλλευσης, διατηρώντας ταυτόχρονα καλύτερα την απορρόφηση CO2.

Αυτό το στρατηγικό πλαίσιο ιδεών υπογραμμίζει ότι η λύση δεν είναι απλή και απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση. Πρέπει να επενδύσουμε στην πρόληψη των πυρκαγιών, στην αποτελεσματικότερη κατάσβεσή τους, στην αυστηρότερη προστασία των παρθένων δασών, αλλά και στην ανάπτυξη βιώσιμων πρακτικών δασοκομίας που να λαμβάνουν υπόψη τη λειτουργία των δασών ως απορροφητών άνθρακα.

 
 Η επιτακτική ανάγκη για δράση

Η εξασθένηση της ικανότητας των δασών να απορροφούν άνθρακα δεν είναι απλώς ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα. Είναι ένα ζήτημα που επηρεάζει άμεσα την πορεία της κλιματικής αλλαγής και, κατ’ επέκταση, την ευημερία του πλανήτη και της ανθρωπότητας. Η άμεση και συντονισμένη δράση σε παγκόσμιο επίπεδο είναι πλέον επιτακτική, όχι μόνο για την προστασία των δασών μας, αλλά και για τη διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος για όλους.

 
mywaypress.gr –Περιεχόμενο αξίας με την υποστήριξη  υβριδικής νοημοσύνης.

Για  αναγνώστες με μεγάλο εύρος προσοχής.