PLUS - SPECIAL REPORTS

Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος σύμβολο ανάπτυξης

22 Φεβρουαρίου, 2016 8:21 μμ

• Η 61^η συνεδρίαση της Ειδικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ελληνικού Δημοσίου με το ΙΣΝ για το ΚΠΙΣΝ πραγματοποιήθηκε, για πρώτη φορά, μέσα στο εργοτάξιο του ΚΠΙΣΝ και μεταδόθηκε ζωντανά μέσω του www.SNF.org

• Η πρώτη χρήση των κτιρίων του ΚΠΙΣΝ

• Κατασκευαστικές εξελίξεις για το ΚΠΙΣΝ- Οφέλη για την εικόνα της Ελλάδας και τους κατοίκους της

Λίγους μήνες πριν την κατασκευαστική ολοκλήρωση του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) και την παράδοσή του στο Ελληνικό Δημόσιο, πραγματοποιήθηκε σήμερα, για πρώτη φορά εντός του εργοταξίου, η 61^η συνεδρίαση της Ειδικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ελληνικού Δημοσίου (Ε.Σ.Ε.Ε.Δ.) με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για το ΚΠΙΣΝ, η οποία έχει ως στόχο την έγκαιρη προετοιμασία και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μερών, προκειμένου να διασφαλιστεί η βέλτιστη μελλοντική λειτουργία του έργου.

Συγκεκριμένα, η συνεδρίαση έλαβε χώρα στην Εναλλακτική Σκηνή εντός των νέων κτιριακών εγκαταστάσεων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ), ενώ για πρώτη φορά δόθηκε η δυνατότητα σε δημοσιογράφους να παρακολουθήσουν από κοντά τη συνεδρίαση και να συμμετέχουν στο διάλογο με τα μέλη της Ειδικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του ΕΔ. Επιπλέον, στο πλαίσιο της ζωντανής μετάδοσης της συνεδρίασης, μέσω του ιστότοπου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, το κοινό είχε την ευκαιρία να θέσει απευθείας στα αρμόδια μέλη της Επιτροπής τις ερωτήσεις του σε σχέση με το έργο, αποκτώντας με αυτό τον τρόπο, μια πιο άμεση και ολοκληρωμένη ενημέρωση για την εξέλιξή του.

Η 61^η συνεδρίαση της Ειδικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ελληνικού Δημοσίου για το ΚΠΙΣΝ εστίασε κυρίως σε θέματα αναφορικά με το πλαίσιο της μελλοντικής λειτουργίας του ΚΠΙΣΝ, καθώς και στις ενέργειες που ο κάθε φορέας που συμμετέχει στην Επιτροπή οφείλει να υλοποιήσει μέσα στο επόμενο διάστημα, συνδράμοντας τόσο στην επιτυχημένη ολοκλήρωση, όσο και βέλτιστη μελλοντική λειτουργία του έργου. Κατά την συνάντηση, παρουσιάστηκαν επίσης, τα αποτελέσματα της πρόσφατης μελέτης επιδράσεων του έργου που εκπόνησε η εταιρία The Boston Consulting Group για λογαριασμό του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

Στις συνεδριάσεις της Ειδικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του ΕΔ, εκτός από εκπροσώπους του ΙΣΝ και του ΚΠΙΣΝ, συμμετέχουν επίσης εκπρόσωποι όλων των φορέων που συμβάλλουν στην υλοποίηση του ΚΠΙΣΝ και θα έχουν καίριο ρόλο στη μελλοντική λειτουργία του, όπως είναι το Γραφείο του Πρωθυπουργού, το Υπουργείο Οικονομικών, το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων, το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού, το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, ο Δήμος Καλλιθέας, η Εθνική Λυρική Σκηνή και η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Στις συνεδριάσεις της Επιτροπής συμμετέχουν, επίσης, εκπρόσωποι του Οργανισμού «Φίλοι και Υποστηρικτές του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος», της ομάδας διαχείρισης έργου, Faithful & Gould, καθώς και του αναδόχου του έργου, Κοινοπραξίας Salini Impregilo-Τέρνα.

«Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) βρίσκεται πια στην τελική του ευθεία και, μέσα στους επόμενους μήνες, θα είμαστε σε θέση να το παραδώσουμε στον τελικό του ιδιοκτήτη, την ελληνική κοινωνία, η οποία είμαστε βέβαιοι πως θα το αγκαλιάσει και θα το φροντίσει», δήλωσε ο Ανδρέας Δρακόπουλος, Πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. «Το ΚΠΙΣΝ σχεδιάστηκε, κατασκευάστηκε και, σε λίγο καιρό, θα ολοκληρωθεί, έχοντας ως γνώμονα τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και, κυρίως, τις αδιαπραγμάτευτες δυνατότητές της για ανάπτυξη. Αποτελεί ένα σύγχρονο έργο που εισάγει ένα νέο πρότυπο συνεργασίας ανάμεσα στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, με την κοινωνία να έχει, από τα πρώτα κιόλας στάδια κατασκευής του, έναν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της ταυτότητάς του. Το ΚΠΙΣΝ παραδίδεται στην Ελληνική Πολιτεία, και ως εκ τούτου στην κοινωνία, εντός του προκαθορισμένου χρονοδιαγράμματος και προϋπολογισμού της δωρεάς και χωρίς καμία οικονομική εκκρεμότητα να βαραίνει το μελλοντικό του διαχειριστή και ιδιοκτήτη».

Το μαγνητοσκοπημένο υλικό της συνεδρίασης είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο του Ιδρύματος (www.SNF.org), ενώ πρόθεση του Ιδρύματος είναι να μεταδώσει ζωντανά όλες τις επερχόμενες συνεδριάσεις της Ειδικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του ΕΔ για το ΚΠΙΣΝ.

Τα αποτελέσματα της μελέτης επιδράσεων είναι επίσης διαθέσιμα στον ιστότοπο (www.SNF.org) του Ιδρύματος.

Κατασκευαστικές εξελίξεις για το ΚΠΙΣΝ

Το ΚΠΙΣΝ πλησιάζει την κατασκευαστική του ολοκλήρωση, με το 94% των εργασιών να έχουν ήδη αποπερατωθεί. Στο πλαίσιο αυτό, πριν τη διεξαγωγή της 61^ης συνεδρίασης της Ειδικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ελληνικού Δημοσίου, πραγματοποιήθηκε ξενάγηση για τους εκπροσώπους του Τύπου εντός του εργοταξίου του ΚΠΙΣΝ, κατά την οποία παρουσιάστηκαν ορισμένα από τα πιο σημαντικά σημεία του έργου. Ειδικότερα:

Κέντρο Επισκεπτών του ΚΠΙΣΝ: Είναι το πρώτο κτίριο του συγκροτήματος σχεδιασμένο από τον Renzo Piano που άνοιξε για το κοινό και δίνει μια πρώτη γεύση της αισθητικής και του σχεδιασμού που θα χαρακτηρίζει και τα υπόλοιπα κτίρια του ΚΠΙΣΝ. Αποτελεί, δε, λειτουργική συνέχεια του αρχικού και προσωρινού Κέντρου Επισκεπτών που είχε σχεδιαστεί από τους φοιτητές αρχιτεκτονικής, Σπύρο Γιωτάκη και Άγι-Παναγιώτη Μουρελάτο, οι οποίοι επιλέχθηκαν από τον Renzo Piano, μέσα από πανελλήνιο σπουδαστικό διαγωνισμό. Το προσωρινό Κέντρο Επισκεπτών λειτούργησε από τον Οκτώβριο του 2013 έως τον Ιανουάριο του 2016, φιλοξενώντας περισσότερες από 300 εκδηλώσεις και πάνω από 58.000 επισκέπτες -μεταξύ αυτών, 9.000 μαθητές- ενημερώνοντάς τους για την πορεία του έργου και προσφέροντας μια ευρεία ποικιλία πολιτιστικών και επιμορφωτικών δράσεων. Το νέο Κέντρο Επισκεπτών, που άνοιξε μόλις τις πόρτες του, προσφέρει επίσης την ευκαιρία στο κοινό να ενημερωθεί για τις τεχνικές λεπτομέρειες της κατασκευής του έργου, καθώς και για την αποστολή του ΚΠΙΣΝ. Μέσα από εκθέσεις και δραστηριότητες για το κοινό, το Κέντρο Επισκεπτών προσφέρει μια πρώτη γεύση της μελλοντικής λειτουργίας του ΚΠΙΣΝ.
Τοίχος & Τεχνητός Λόφος: Η πρόθεση του Renzo Piano ήταν να δημιουργηθεί ένας «Τόπος», ένας νέος χώρος που θα φιλοξενήσει το ΚΠΙΣΝ, μέσα από την ανύψωση της γης, που δημιουργεί ένα λόφο με ήπια ανοδική κλίση. Κάτω από αυτό το λόφο, χωροθετήθηκαν οι κτιριακές εγκαταστάσεις της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (ΕΒΕ) και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ) ως μια ενιαία εσώσκαφη κατασκευή.
Πάρκο Σταύρος Νιάρχος: Η κλίση του Πάρκου είναι περίπου 5% με τα διαγώνια μονοπάτια να εξασφαλίζουν μικρότερη κλίση, έτσι ώστε να επιτρέπει σε όλους τους επισκέπτες να μετακινούνται άνετα. Στόχος, επίσης, ήταν ολόκληρο το Πάρκο να είναι προσβάσιμο και φιλικό προς όλους τους επισκέπτες, με ιδιαίτερη μέριμνα προς όσους αντιμετωπίζουν κινητικές δυσκολίες. Η επιλογή και σύνθεση των φυτών έγινε με τέτοιο τρόπο, ώστε να εναλλάσσεται η εποχική ανθοφορία και να δημιουργούνται ενδιαφέροντες χρωματισμοί, αρώματα και υφές. Όλα τα φυτά που επιλέχθηκαν είναι ενδημικά της Μεσογείου. Το Πάρκο θα διαθέτει συνολικά 1.450 δέντρα (έως τώρα έχουν φυτευτεί περίπου 800 δέντρα), 280.000 θάμνους, φυτά εδαφοκάλυψης και αγροστώδη.
Κανάλι: Έχει μήκος 400μ., πλάτος 30μ., και βάθος 70εκ. στα άκρα και έως 140εκ. στο κέντρο, και αποτελεί μια συνεχή επιφάνεια νερού. Το Κανάλι ενισχύει και επαναφέρει συμβολικά τη σύνδεση της πόλης με τη θάλασσα και θα λειτουργεί σε περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων ως αποδέκτης των ομβρίων υδάτων, εξασφαλίζοντας, σε συνδυασμό με άλλα προβλεπόμενα μέτρα, την αντιπλημμυρική προστασία του έργου. Τροφοδοτείται με νερό από τη θάλασσα, το οποίο φιλτράρεται πριν περάσει μέσα στο κανάλι και επιστρέφει πάλι στη θάλασσα με συνεχόμενη ροή.
Εσπλανάδα: Η περιοχή της Εσπλανάδας στο νοτιοανατολικό τμήμα του έργου, παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης της περιβάλλουσας αστικής περιοχής προς τη θάλασσα. Αποτελεί ένα πολύ σημαντικό στοιχείο του έργου, το οποίο θα λειτουργήσει ως περιοχή προσέγγισης στο ΚΠΙΣΝ. Στο βόρειο τμήμα της προβλέπεται φύτευση με κουκουναριές.
Ενεργειακό Στέγαστρο: Αποτελεί ένα κατασκευαστικό και τεχνικό επίτευγμα, τόσο για τα εγχώρια, όσο και τα διεθνή κατασκευαστικά δεδομένα. Κατασκευασμένο από 2 καμπύλες πλάκες φεροτσιμέντου, διαστάσεων 100×100μ., στηρίζεται πάνω σε 30 λεπτές μεταλλικές κολώνες και έχει συνολικό βάρος 4.700 τόνους. Φτάνει τα 46 μέτρα ύψος και, λόγω της γεωμετρίας του και της λευκής απόχρωσης, δημιουργεί την οπτική ψευδαίσθηση μιας ανάλαφρης κατασκευής που αιωρείται πάνω από το ΚΠΙΣΝ. Καλύπτεται από 5.700 φωτοβολταϊκά πάνελ και παράγει ηλεκτρική ενέργεια 2GWh ανά έτος.
Αρχαιολογικά ευρήματα: Σε μια έκταση περίπου 3.000τμ και συγκεκριμένα σε τμήμα της περιοχής που κατασκευάστηκε ο Λόφος και το Κανάλι, αποκαλύφθηκε ένα εκτεταμένο αρχαίο νεκροταφείο, τμήματα του οποίου είχαν ανασκαφεί από την Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία στις αρχές του περασμένου αιώνα. Η έκταση, η πυκνότητα και η μεγάλη διάρκεια χρήσης τριών σχεδόν αιώνων συνηγορούν υπέρ του χαρακτηρισμού του ως μια από τις σημαντικότερες νεκροπόλεις της Αττικής κατά την αρχαϊκή περίοδο.
Αγορά: Πρόκειται για εξωτερικό χώρο διαστάσεων 40×40μ που περικλείεται και οριοθετείται από τα υαλοστάσια των κτιρίων, και είναι ο κοινός χώρος μεταξύ της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (ΕΒΕ) και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ). Συνδέεται οπτικά με τους δύο κεντρικούς χώρους υποδοχής της ΕΒΕ και της ΕΛΣ, των οποίων αποτελεί φυσική προέκταση. Από την Αγορά μπορεί κανείς να προσεγγίσει όλες τις σημαντικές λειτουργίες του ΚΠΙΣΝ.
Κτίριο Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (ΕΒΕ): Το νέο κτίριο των 23.000τμ θα στεγάσει τις υπάρχουσες λειτουργίες της ΕΒΕ, εξυπηρετώντας τις ανάγκες των ερευνητών (Εθνική Ερευνητική Βιβλιοθήκη), αλλά και ένα εξ ολοκλήρου νέο τμήμα της βιβλιοθήκης, με διευρυμένο φάσμα λειτουργιών, ανοικτό στο ευρύτερο κοινό (Εθνική Δημόσια Δανειστική Βιβλιοθήκη).
Κτίριο Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ): Συνολικής επιφάνειας 28.000τμ., το κτίριο της ΕΛΣ θα στεγάσει μια από τις σημαντικότερες αίθουσες παραστάσεων του αιώνα μας. Η σωστή οργάνωση και ο σχεδιασμός του χώρου, καθώς και ο κατάλληλος τεχνικός εξοπλισμός της σκηνής καθιστούν το νέο κτίριο ένα απόλυτα λειτουργικό χώρο, κατάλληλο να φιλοξενήσει διεθνούς επιπέδου παραστάσεις λυρικού θεάτρου και μπαλέτου.

Η δωρεά των €596 εκατομμυρίων από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για την κατασκευή και τον εξοπλισμό του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, καθώς και για τη μετάβαση της ΕΒΕ και της ΕΛΣ στις νέες τους εγκαταστάσεις, αποτελεί τη μεγαλύτερη δωρεά στην πρόσφατη ελληνική ιστορία και μία από τις μεγαλύτερες μεμονωμένες δωρεές παγκοσμίως, στον τομέα της Τέχνης και του Πολιτισμού.

Μελέτη επιδράσεων: Συνοπτική έκθεση-Ιστορικό

Σκοπός της μελέτης αυτής είναι η αξιολόγηση των επιδράσεων από την κατασκευή και τη λειτουργία του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), το οποίο θα ανοίξει τις πύλες του στο κοινό την άνοιξη του 2017.

Σχεδιασμένο από τον παγκοσμίου φήμης αρχιτέκτονα Renzo Piano, το ΚΠΙΣΝ θα στεγάσει την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ), την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ) και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος (ΠΣΝ) αποτελώντας μια παρακαταθήκη της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς για το μέλλον. Η δωρεά των €596 εκατομμυρίων από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την κατασκευή και τον εξοπλισμό του ΚΠΙΣΝ είναι η μεγαλύτερη δωρεά στην πρόσφατη ελληνική ιστορία και μία από τις μεγαλύτερες μεμονωμένες δωρεές παγκοσμίως στους τομείς της Τέχνης, του Πολιτισμού και της Παιδείας. Όταν ολοκληρωθεί, η κυριότητα και η ευθύνη για τη διαχείριση και λειτουργία του ΚΠΙΣΝ θα μεταβιβαστούν πλήρως στο Ελληνικό Δημόσιο.

Η μελέτη ανατέθηκε από το ΙΣΝ στην εταιρεία The Boston Consulting Group (BCG) και βασίστηκε στην εκτενή εμπειρία και τεχνογνωσία της BCG από αντίστοιχα έργα, καθώς και σε πλήθος πληροφοριών από ποικίλες πηγές (συνεντεύξεις, δεδομένα από οργανισμούς, γνώμες ειδικών). Η μελέτη επικαιροποιεί προγενέστερη μελέτη επιδράσεων που είχε εκπονηθεί από τη BCG, το 2010, με πρωτοβουλία και ανάθεση του ΙΣΝ.

Γενικό συμπέρασμα της μελέτης επιδράσεων

Η μελέτη συμπεραίνει ότι το ΚΠΙΣΝ θα έχει σημαντικό και μακροχρόνιο θετικό αντίκτυπο τόσο στη χώρα όσο και διεθνώς. Το ΚΠΙΣΝ αναμένεται να αποτελέσει πολιτιστικό προορισμό για την Ελλάδα, προσφέροντας πολλαπλά οφέλη στη χώρα και τους κατοίκους της. Το ΚΠΙΣΝ θα είναι ένα πρότυπο περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, τόσο για τα ελληνικά όσο και για τα διεθνή δεδομένα, σε σύγκριση με κτίρια αντίστοιχης κλίμακας και πολυπλοκότητας. Εξίσου σημαντική είναι και η ενίσχυση της δοκιμαζόμενης ελληνικής οικονομίας που έχει ήδη σημειωθεί την περίοδο κατασκευής του ΚΠΙΣΝ και θα συνεχιστεί κατά την περίοδο λειτουργίας του. Η θετική αυτή επίδραση συμπεριλαμβάνει τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την επιπρόσθετη οικονομική δραστηριότητα και τη δημιουργία φορολογικών εσόδων, λαμβάνοντας υπόψη τα άμεσα αλλά και έμμεσα οφέλη από την κατασκευή και λειτουργία του ΚΠΙΣΝ.

Κύρια πορίσματα

Οφέλη για την εικόνα της Ελλάδας και τους κατοίκους της

Το ΚΠΙΣΝ αναμένεται να αποτελέσει προορισμό σύγχρονης αρχιτεκτονικής και βιωσιμότητας για την Αθήνα, αναδεικνύοντας παράλληλα την πολιτιστική και εκπαιδευτική ελληνική κληρονομιά.

Σύμφωνα με τη μελέτη, το ΚΠΙΣΝ αναμένεται να αυξήσει τον αριθμό και τις κατηγορίες των τουριστών που επισκέπτονται την Αθήνα και να επεκτείνει την τουριστική περιοχή της Αθήνας πέραν του ιστορικού της κέντρου, αυξάνοντας ταυτόχρονα την προβολή και άλλων σημαντικών πολιτιστικών προορισμών στην περιοχή της Λεωφόρου Συγγρού. Σύμφωνα με τον κ. Ανδρέα Ανδρεάδη, πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ): «Το ΚΠΙΣΝ θα αποτελέσει αναμφίβολα ένα σημείο αναφοράς για τη σύγχρονη Αθήνα, συνεισφέροντας στην αναγέννηση του πολιτισμού της». Επιπλέον, δεδομένης της θέσης του, το ΚΠΙΣΝ θα ενισχύσει τη δημιουργία ενός μητροπολιτικού πόλου στο παράκτιο μέτωπο της Αθήνας, ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη αντίστοιχων έργων και την ανάπλαση ολόκληρης της περιοχής.

Η έντονη προβολή του ΚΠΙΣΝ σε παγκόσμιο επίπεδο ενισχύει την εικόνα της Ελλάδας διεθνώς. Ήδη από την ημέρα ανακοίνωσης της δωρεάς έχουν γίνει πολυάριθμες αναφορές στο ΚΠΙΣΝ από τα διεθνή ΜΜΕ.

Το ΚΠΙΣΝ αναμένεται να είναι πλήρως προσβάσιμο σε όλους. Η Εθνική Λυρική Σκηνή και η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος στις νέες εγκαταστάσεις τους, καθώς και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, θα παρέχουν πλήθος εκδηλώσεων με ελεύθερη πρόσβαση, όπως:

Πάρκο Σταύρος Νιάρχος: Θερινές προβολές ταινιών, αθλητικές δραστηριότητες, καλλιτεχνικές εκθέσεις
ΕΛΣ: Ομιλίες, παιδικά εργαστήρια, «Συναυλία τσέπης» στο Πάρκο
ΕΒΕ: Στήριξη επιχειρηματικότητας, λέσχες ανάγνωσης βιβλίων, μαθήματα υπολογιστών

Επίσης, το ΚΠΙΣΝ θα είναι εξοπλισμένο με υποδομές τελευταίας τεχνολογίας για τη διευκόλυνση της πρόσβασης ατόμων με αναπηρία. Για πρώτη φορά, η ΕΛΣ και η ΕΒΕ θα είναι πλήρως προσβάσιμες σε άτομα με αναπηρία , παρέχοντας εξοπλισμό όπως ατομικές οθόνες με υπότιτλους στην ΕΛΣ και ψηφιοποιημένα κείμενα στην ΕΒΕ. Τέλος, το ΚΠΙΣΝ σκοπεύει να προσφέρει ειδικές δραστηριότητες για ΑμεΑ, όπως έχει ήδη γίνει στο Κέντρο Επισκεπτών και στις εκδηλώσεις του Ιουνίου 2015 «Η Νύχτα Μέρα στο Πάρκο Σταύρος Νιάρχος»:

Ξεναγήσεις για άτομα με προβλήματα όρασης
Καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο για παιδιά
Φυσιοθεραπευτική υποστήριξη για τους συμμετέχοντες στον αγώνα δρόμου «SNFCC Run 2015 – Τρέχοντας προς το Μέλλον»
Εργαστήρια αρχιτεκτονικής και εγκαταστάσεις χορού για άτομα με προβλήματα όρασης

Το παράδειγμα αυτό μπορεί επίσης να ενθαρρύνει και άλλα πολιτιστικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Ελλάδα να ενισχύσουν τα προγράμματά τους για τη συμμετοχή ατόμων με αναπηρία.

Η μελέτη συμπεραίνει, περαιτέρω, ότι το ΚΠΙΣΝ θα υπηρετήσει την εκπαιδευτική και πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας. Η μετεγκατάσταση της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (ΕΒΕ) στο νέο κτίριο 23.000 τ.μ., θα επιτρέψει την ασφαλή φύλαξη των θησαυρών της και θα τους καταστήσει προσβάσιμους για χρήση από το ευρύτερο κοινό. Επιπλέον, χάρη στις καινούριες εγκαταστάσεις και λειτουργίες της, η ΕΒΕ θα είναι σε θέση να προσφέρει πολλές επιπλέον από τις συνήθεις παροχές μιας βιβλιοθήκης και να γίνει ένας εκπαιδευτικός και κοινωνικός πόλος έλξης για την τοπική και ευρύτερη κοινωνία. Οι νέες αυτές λειτουργίες συμπεριλαμβάνουν:

000 τ.μ. δημόσια εθνική δανειστική βιβλιοθήκη
Εμπλουτισμένο πρόγραμμα εκδηλώσεων για τον Ελληνικό πολιτισμό
Πρωτοβουλίες προσέγγισης νέου κοινού και συνεργασία με τις δημοτικές και δημόσιες βιβλιοθήκες
Κοινωνικά κέντρα, μουσικά στούντιο και κέντρα ανάγνωσης και δημιουργικότητας για παιδιά

Ομοίως, το ΚΠΙΣΝ θα προσφέρει στην Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) μια νέα σταθερή βάση, ικανή να στεγάσει με ακόμη καλύτερες προδιαγραφές, παγκοσμίου επιπέδου παραστάσεις, επιτρέποντας στην ΕΛΣ να αναβαθμίσει το καλλιτεχνικό της ρεπερτόριο και να απευθυνθεί σε ευρύτερο κοινό. Παράλληλα, στην Εναλλακτική Σκηνή των νέων εγκαταστάσεων, εξοπλισμένη με τεχνολογία αιχμής, μπορούν να διοργανωθούν εκδηλώσεις για την προσέλκυση νέων θεατών και τη μύησή τους στην εκπαιδευτική αξία της λυρικής τέχνης, ενθαρρύνοντας έτσι νέους καλλιτέχνες. Ενδεικτικές εκδηλώσεις συμπεριλαμβάνουν:

Συναυλίες για νέους και εφήβους
Συνεργασίες με τοπικές σχολές χορού
Φιλοξενία ομάδων όπερας ή θεάτρου που δεν έχουν πρόσβαση σε άλλες εγκαταστάσεις
Καλοκαιρινές παραγωγές που θα μπορούν να φιλοξενηθούν και στο Πάρκο Σταύρος Νιάρχος

Οι εκτεταμένες αθλητικές εγκαταστάσεις του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος (π.χ. στίβος, όργανα γυμναστικής) θα παρέχουν στην τοπική και ευρύτερη κοινωνία ποικίλες ευκαιρίες για άσκηση και αναψυχή καθ΄ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Ο θετικός εκπαιδευτικός και πολιτιστικός αντίκτυπος του ΚΠΙΣΝ είναι ήδη εμφανής ακόμη και πριν τη λειτουργία του. Το εργοτάξιο του ΚΠΙΣΝ αποτέλεσε ένα «ανοικτό πανεπιστήμιο», αναβαθμίζοντας τις δεξιότητες 6.000 διαφορετικών εργαζομένων και των μηχανικών και αρχιτεκτόνων που εργάστηκαν ή επισκέφθηκαν το χώρο, με νέες μεθόδους επίβλεψης και κατασκευής, μερικές εκ των οποίων χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά παγκοσμίως. Περισσότεροι από 58.000 επισκέπτες επισκέφθηκαν μέχρι σήμερα το Κέντρο Επισκεπτών, και περίπου 40.000 παρευρέθηκαν στις εκδηλώσεις του Ιουνίου 2015 «Η Νύχτα Μέρα στο Πάρκο Σταύρος Νιάρχος». Τέλος, το «Ταξίδι προς το ΚΠΙΣΝ» μετέφερε το μήνυμα του ΚΠΙΣΝ σε 20.000 ανθρώπους σε όλη την Ελλάδα τα τελευταία τρία χρόνια, περιλαμβάνοντας σειρά δωρεάν εκδηλώσεων, όπως εργαστήρια ανάγνωσης βιβλίων, αγώνες ρητορικής και παραστάσεις όπερας.

Διεθνές πρότυπο περιβαλλοντικής βιωσιμότητας

Το ΚΠΙΣΝ είναι το πρώτο δημόσιο κτίριο στην Ελλάδα και ένα από τα λίγα κτίρια αντίστοιχης κλίμακας και πολυπλοκότητας παγκοσμίως, το οποίο αναμένεται να λάβει την πιστοποίηση LEED Platinum. Σύμφωνα με τη μελέτη, το 95% των απορριμμάτων της κατασκευής έχει ανακυκλωθεί. Επίσης, οι πρωτοβουλίες για την ενεργειακή αποδοτικότητα στις εγκαταστάσεις των κτιρίων και τους χώρους του ΚΠΙΣΝ θα οδηγήσουν στον περιορισμό των ετήσιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 2,750 τόνους και, παράλληλα, στη μείωση των λειτουργικών δαπανών κατά €600.000 ετησίως. Οι πρωτοβουλίες αυτές περιλαμβάνουν ένα ενεργειακό στέγαστρο 10.000 τ.μ., καθώς και τελευταίας τεχνολογίας θερμομόνωση.

Επιπροσθέτως, οι βέλτιστες πρακτικές στη χρήση του νερού εξασφαλίζουν τη χρήση αποκλειστικά μη πόσιμου νερού για την άρδευση των 210.000 τ.μ. του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος. Ήδη, το Πάρκο έχει ενισχύσει την τοπική βιοποικιλότητα και το οικοσύστημα με πολλαπλούς τρόπους. Για παράδειγμα:

450 δέντρα και 280.000 θάμνοι μεσογειακών ειδών διαμορφώνουν ένα βιώσιμο οικοσύστημα
Τα φυτεμένα δώματα καλύπτουν 17.000 τ.μ. της έκτασης του Πάρκου

Αποτέλεσμα των πρωτοβουλιών αυτών είναι η επιστροφή πλήθους πτηνών και εντόμων στην περιοχή της Καλλιθέας για πρώτη φορά έπειτα από αρκετά χρόνια.

Τέλος, η μελέτη υπογραμμίζει τη συμβολή του ΚΠΙΣΝ στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας μέσω των σημαντικών αντιπλημμυρικών έργων και της ανάπτυξης του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος που διπλασιάζει την επιφάνεια πρασίνου ανά άτομο στην ευρύτερη περιοχή.

Σημαντική ενίσχυση της δοκιμαζόμενης ελληνικής οικονομίας

Η μελέτη αναδεικνύει την άμεση και μακροχρόνια συνεισφορά του ΚΠΙΣΝ στην ελληνική οικονομία. Το 75% των €596 εκατομμυρίων της συνολικής δωρεάς από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει δαπανηθεί στην Ελλάδα. Επιπλέον, η άμεση αλλά και ευρύτερη συνεισφορά στην οικονομία κατά την περίοδο της κατασκευής δημιούργησε περισσότερες από 13.000 θέσεις εργασίας, προσέθεσε €1,1 δις στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας (0,2% του ΑΕΠ ετησίως) και συνεισέφερε €57 εκ. σε φορολογικά έσοδα. Με την ολοκλήρωση του έργου και την έναρξη της λειτουργίας του, το ΚΠΙΣΝ αναμένεται να προσφέρει €140 εκ. ετησίως στο ΑΕΠ, να δημιουργήσει 2.300 θέσεις πλήρους απασχόλησης και να συνεισφέρει €19 εκ. σε ετήσια φορολογικά έσοδα. Τα μεγέθη αυτά βασίζονται στην οικονομική δραστηριότητα από τη λειτουργία του ΚΠΙΣΝ, στην επιπλέον δαπάνη των επισκεπτών του ΚΠΙΣΝ, καθώς και στα πολλαπλασιαστικά οφέλη των ανωτέρω στην ευρύτερη οικονομία.

Η μελέτη υπογραμμίζει πως τα €19 εκ. ετήσιων φορολογικών εσόδων από τη λειτουργία του ΚΠΙΣΝ θα υπερκαλύψουν τις ανάγκες της κρατικής χρηματοδότησης, η οποία συμπεριλαμβάνει τις επιπρόσθετες ανάγκες χρηματοδότησης της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης για τη λειτουργία τους στο ΚΠΙΣΝ.

Η μελέτη επίσης αναδεικνύει την επιτυχημένη συνεργασία δημοσίου-ιδιωτικού τομέα, όπως επιτεύχθηκε μεταξύ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και του Ελληνικού Δημοσίου, για την κατασκευή του ΚΠΙΣΝ, προς όφελος του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου. Αποτέλεσμα της επιτυχούς συνεργασίας του ΙΣΝ και του Δημοσίου ήταν επίσης και το ενισχυμένο νομικό πλαίσιο που καλύπτει την κατασκευή και λειτουργία του ΚΠΙΣΝ. Επιπροσθέτως, ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στη διαφάνεια και την αποτελεσματική συνεργασία των δυο πλευρών, η οποία ενισχύεται μέσω των τακτικών συνεδριάσεων της Ειδικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ελληνικού Δημοσίου. Με τον τρόπο αυτό, το ΚΠΙΣΝ μπορεί να αποτελέσει πρότυπο αντίστοιχων συνεργασιών, ιδίως για την ανάπτυξη παρόμοιων κοινωφελών έργων:

«Πέραν της ενίσχυσης που παρέχει το ΚΠΙΣΝ στην Ελλάδα εν καιρώ κρίσης, η ανάπτυξη και η ολοκλήρωση του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αποτελεί ένα νέο πρότυπο συνεργασίας ανάμεσα στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα», δήλωσε ο κ. Βασίλης Αντωνιάδης, Διευθύνων Σύμβουλος και επικεφαλής της BCG στην Αθήνα. «Η στενή συνεργασία και η διαφάνεια ανάμεσα στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το ελληνικό κράτος διασφάλισαν μια αποτελεσματική διαδικασία η οποία θα έχει ευρύτερες και μακροχρόνιες θετικές επιδράσεις».

Προϋποθέσεις για επιτυχή λειτουργία

Καθώς το Κράτος θα είναι ο αποκλειστικός ιδιοκτήτης και υπεύθυνος για τη λειτουργία του ΚΠΙΣΝ, η πλήρης αξιοποίηση των θετικών επιδράσεων που περιγράφονται ανωτέρω εξαρτάται από τη συνέχιση της κρατικής στήριξης σε ποικίλα μέτωπα:

Ανθρώπινο δυναμικό ΚΠΙΣΝ: Επαρκές προσωπικό και κατάλληλες διαδικασίες διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού (π.χ. διαδικασίες πρόσληψης, εκπαιδευτικά σεμινάρια)
Προϋπολογισμός: Επαρκής χρηματοδότηση της ΕΒΕ, της ΕΛΣ και της ΚΠΙΣΝ ΑΕ προκειμένου να εξασφαλιστεί η λειτουργία τους σύμφωνα με τα επιχειρησιακά τους σχέδια
Προσέλκυση κοινού: Εμπλουτισμένο πρόγραμμα εκδηλώσεων για το κοινό, συνοδευόμενο από συντονισμένες ενέργειες δημοσίων σχέσεων, προσέγγισης του κοινού, μάρκετινγκ και ανάπτυξης, και ενίσχυση των μέσων πρόσβασης
Συνεργασίες: Συνέχιση συνεργασιών προς όλες τις κατευθύνσεις: Μεταξύ των φορέων του ΚΠΙΣΝ, με όποιον μπορεί να συμβάλλει στην υποστήριξη του ΚΠΙΣΝ, αλλά και με την κοινωνία γενικότερα
ΔΣ (μόνο για την ΚΠΙΣΝ ΑΕ): Διοικητικό Συμβούλιο που πρεσβεύει τις αξίες του ΚΠΙΣΝ και προωθεί τον πολιτιστικό και εκπαιδευτικό του χαρακτήρα
Νομικό πλαίσιο (μόνο για την ΕΒΕ): Προσαρμογή του νομικού πλαισίου ώστε να επιτρέπεται ο δανεισμός βιβλίων και οι επιπρόσθετες υπηρεσίες στην ΕΒΕ, σύμφωνα με το επιχειρησιακό της σχέδιο

INFO

Σχετικά με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) (www.SNF.org) είναι ένας από τους μεγαλύτερους ιδιωτικούς φιλανθρωπικούς οργανισμούς στον κόσμο και πραγματοποιεί δωρεές στους τομείς της τέχνης και του πολιτισμού, της παιδείας, της υγείας και του αθλητισμού και της κοινωνικής πρόνοιας. Το Ίδρυμα ενισχύει οργανισμούς που προβλέπεται να προσφέρουν αισθητά, διαχρονικά και θετικά αποτελέσματα στην κοινωνία, με έμφαση σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι, και επίσης επιδεικνύουν αποτελεσματική διοίκηση και σωστή διαχείριση. Το ΙΣΝ στηρίζει ενεργά προγράμματα που συμβάλλουν στην σύμπραξη φορέων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ως αποτελεσματικά μέσα υποστήριξης του κοινού καλού.

Το 2016, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος συμπληρώνει 20 χρόνια κοινωφελούς δράσης. Από την έναρξη της λειτουργίας του, το 1996, έως σήμερα, το ΙΣΝ έχει διαθέσει συνολικά €1.5 δισεκατομμύρια ($1.8 δισεκατομμύρια), μέσω 3.316 δωρεών σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, σε 111 κράτη ανά τον κόσμο.

Τον Ιούνιο του 2015, το Ίδρυμα ανακοίνωσε μία νέα πρωτοβουλία, ύψους €100.000.000 ($112 εκατομμύρια), επιπλέον των τακτικών του δωρεών, ως συμβολή στην προσπάθεια αντιμετώπισης της επιδεινούμενης κρίσης στην Ελλάδα, παρέχοντας άμεση υποστήριξη στα πιο ευάλωτα μέλη της ελληνικής κοινωνίας. Η νέα πρωτοβουλία ακολουθεί τις δύο προηγούμενες πρωτοβουλίες του 2012 και 2013, ύψους €100.000.000 ($130 εκατομμύρια/$136 εκατομμύρια) έκαστη. Η πρωτοβουλία του 2012, η οποία έχει πλέον ολοκληρωθεί, αποσκοπούσε, επίσης, στην άμεση ανακούφιση από τις δυσμενείς συνέπειες της κοινωνικοοικονομικής κρίσης, ενώ η πρωτοβουλία του 2013 έχει ως στόχο την αντιμετώπιση του υψηλού ποσοστού ανεργίας των νέων, σκοπεύοντας στη δημιουργία καλύτερων προοπτικών εργασίας και ευκαιριών για τη νέα γενιά.

Η μεγαλύτερη μεμονωμένη δωρεά του Ιδρύματος είναι το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) στην Αθήνα, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2016. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου είναι €596 εκατομμύρια ($831 εκατομμύρια), ποσό που συμπεριλαμβάνει δύο δωρεές αξίας €5 εκατομμυρίων ($6 εκατομμυρίων) έκαστη, προς την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και την Εθνική Λυρική Σκηνή, για τη μετάβαση στα νέα τους κτίρια. Σχεδιασμένο από τον Renzo Piano, περιλαμβάνει τις νέες εγκαταστάσεις της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καθώς και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος. Το ΚΠΙΣΝ αποτελεί επιβεβαίωση της δέσμευσης του Ιδρύματος στο μέλλον της χώρας, καθώς και μοχλό σημαντικής βραχυπρόθεσμης και μεσοπρόθεσμης οικονομικής ανάπτυξης.

INFO Photo

Είσοδος στο Πάρκο Σταύρος Νιάρχος από την οδό Δοϊράνης / Entrance to the Stavros Niarchos Park from Doiranis Street

Στο χώρο υποδοχής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Ο Πύργος των Βιβλίων / At the lobby of the National Library of Greece. The Book Caste

Εθνική Λυρική Σκηνή. Στον χώρο υποδοχής κοιτάζοντας προς τα πάνω / Greek National Opera. At the opera lobby looking up

Εθνική Λυρική Σκηνή. Η πλατεία της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος από ψηλά / Greek National Opera. The parterre and the orchestra area of the Stavros Niarchos Hall from above