Μια Ευρωπαϊκή Έκθεση 5 προέδρων με άμεσο ενδιαφέρον για την Ελλάδα
Η δημοσιοποίηση της Έκθεσης των 5 Προέδρων δίνει βασικές κατευθύνσεις για τα επόμενα βήματα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση που θα συζητηθούν το φθινόπωρο και έχουν άμεσο ενδιαφέρον για την Ελλάδα
Η χρηματοπιστωτική κρίση ανέδειξε αδυναμίες στο Ευρωπαϊκό οικοδόμημα αρκετές από τις οποίες ήταν γνωστές, αλλά και αδυναμίες που δεν είχαν εκτιμηθεί επαρκώς. Μετά το ξέσπασμα της κρίσης οι κινήσεις των ευρωπαίων ηγετών στόχευσαν καταρχήν στην αντιμετώπιση ατελειών στην εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ενώ είχε εδραιωθεί η κοινή άσκηση νομισματικής πολιτικής, η εποπτεία των τραπεζών καθώς και η διαχείριση αναδιαρθρώσεων παρέμεινε εθνική υπόθεση χωρίς να υπάρχει κοινός συντονισμός παρά το γεγονός ότι πολλές τράπεζες είχαν επεκταθεί σε πολλές χώρες μέλη, και πλέον οι σχετικές αρμοδιότητες εποπτείας έχουν μεταφερθεί στην ΕΚΤ και αντίστοιχους υπερεθνικούς μηχανισμούς.
Καθώς η χρηματοπιστωτική κρίση μετεξελίχτηκε σε μια κρίση δημοσίου χρέους, και μετά τις πρώτες ενέργειες αντιμετώπισης της άμεσης κρίσης μέσω της δημιουργίας των ανάλογων θεσμών και μηχανισμών, η προσοχή των Ευρωπαίων στράφηκε στην ενδυνάμωση των μηχανισμών εποπτείας και συντονισμού των δημοσιονομικών και οικονομικών πολιτικών. Έτσι δημιουργήθηκε το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο ενώ η εποπτεία επεκτάθηκε πέρα από τα δημοσιονομικά μεγέθη και σε μακροοικονομικά μεγέθη όπως η ανταγωνιστικότητα κόστους και το ιδιωτικό χρέος (Πίνακας 2).
Παρά την μεγάλη έκταση αυτών των πρωτοβουλιών, παρέμειναν άλυτα ζητήματα, όπως η απουσία ενός κεντρικού μηχανισμού που θα μπορεί να υλοποιεί σταθεροποιητικές δημοσιονομικές παρεμβάσεις, η ανάπτυξη μιας κεντρικής ομπρέλας προστασίας των καταθέσεων και ο καλύτερος συντονισμός των οικονομικών και των δημοσιονομικών πολιτικών.
Η Έκθεση των 5 Προέδρων (βλέπε INFO), βασιζόμενη στην επικοινωνία της Επιτροπής του 2012 και την ενδιάμεση έκθεση του 2012, δημοσιοποίησε τις προτάσεις της για τα επόμενα βήματα της Ένωσης με στόχο της αντιμετώπιση αυτών και άλλων ερωτημάτων (Πίνακας 3).
Οι προτάσεις αυτές ουσιαστικά προβλέπουν την ενεργοποίηση εθνικών συμβουλίων ανταγωνιστικότητας και δημοσιονομικής εποπτείας στις χώρες μέλη και τον κεντρικό συντονισμό αυτών μέσω του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, με στόχο τον καλύτερο συντονισμό των οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών.
Παράλληλα προβλέπεται η ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης και της Ένωσης Κεφαλαιαγορών. Όταν ο συντονισμός οικονομικών πολιτικών φτάσει σε επαρκή επίπεδα, και μετά το 2025, προβλέπει τη δημιουργία μιας κεντρικής υποδομής δημοσιονομικών παρεμβάσεων. Δυνητικά ταχύτερη προβλέπεται η διαδικασία για έναν αυτοχρηματοδοτούμενο κοινό μηχανισμό εγγύησης καταθέσεων. Κυρίως όμως, η έκθεση αυτή δεν προχωράει στη διατύπωση πιο συγκεκριμένων προτάσεων, που είχαν περιληφθεί στην επικοινωνία της Επιτροπής και σε ομιλίες του Προέδρου της ΕΚΤ και που αφορούν τη ρητή μετάβαση σε έναν μηχανισμό κοινής άσκησης οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής καθώς η μελέτη αυτών των λεπτομερειών θα είναι αντικείμενο ειδικής ομάδας εργασίας.
Αντίστοιχα, η πρόβλεψη για τη δημιουργία εθνικών Συμβουλίων Ανταγωνιστικότητας προβλέπεται ότι στο τελικό στάδιο θα οδηγήσει σε ελάχιστες προδιαγραφές για τις εθνικές οικονομικές πολιτικές και «ισχυρή λήψη αποφάσεων σε επίπεδο ζώνης του ευρώ».
Η ταχεία διασαφήνιση των σχετικών λεπτομερειών και εδώ θα είναι σημαντική για να αποκλειστούν σκέψεις για τη διάσπαση της ενιαίας αγοράς και για την ανταλλαξιμότητα του ευρώ, τουλάχιστον για το διάστημα μέχρι το τρίτο στάδιο, μετά το 2025.
Σημειώνεται ότι η επίπτωση δημιουργίας τέτοιων σκέψεων έχει αποδειχθεί στην περίπτωση της Ελλάδας ότι μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία μιας χώρας.
Επιπλέον, επιθυμητή είναι η αναλυτική περιγραφή της νέας δομής των οργάνων της Ένωσης, ειδικά μετά την ενδυνάμωση της εκτελεστικής δράσης του Συμβουλίου Αρχηγών και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Σχετικές συζητήσεις αναμένονται από το Φθινόπωρο του 2015.
INFO:
INFO: Η έκθεση ετοιμάστηκε από τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνεργασία με τον Πρόεδρο της Συνόδου Κορυφής για το Ευρώ, του Eurogroup, της ΕΚΤ και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Πηγή: Εβδομαδιαίο Δελτίο για την ελληνική οικονομία του ΣΕΒ
