ΣΕΒ: Ανοδικές εξαγωγικές επιδόσεις, καθοδικές μεσοπρόθεσμες προοπτικές

• Τα βιομηχανικά προϊόντα διευρύνουν τις επιδόσεις τους παρά τη μεταρρυθμιστική στασιμότητα

 
-Τα προϊόντα μετάλλου (ειδικά αλουμινίου) συνεχίζουν να έχουν τη μεγαλύτερη συνεισφορά στις εξαγωγές (πλην καυσίμων)

-Οι εξαγωγικές επιδόσεις επιβαρύνονται από τις εξαιρετικά δυσμενείς επιπτώσεις των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων

-Η βελτίωση των εξαγωγών μπορεί να στηριχθεί σε προϊόντα με διαχρονική αναγνωσιμότητα και παρουσία σε ξένες αγορές

 
Το πρώτο εξάμηνο του 2015 διατηρήθηκε η ανοδική πορεία των εξαγωγών συνολικά, με αύξηση 13,7% (χωρίς πετρελαιοειδή) και την αξία πλέον στα 9.194,8 εκ. ευρώ από τα 8.086,6 εκ. το 2014, σύμφωνα με σχετική μελέτη του ΣΕΒ στο Εξαμηνιαίο Δελτίο Εξαγωγών.

Οι επιδόσεις είναι αποτέλεσμα κυρίως ενδογενών προσπαθειών επιβίωσης των επιχειρήσεων σε μια περίοδο μεταρρυθμιστικής στασιμότητας, χωρίς περαιτέρω απλοποίηση του διασυνοριακού εμπορίου και διευκόλυνση των μεγάλων εξαγωγικών ροών, με συνεχώς δυσμενέστερους όρους χρηματοδότησης και ρευστότητας αλλά και με υποτονική προώθηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας προϊόντων που συνεισφέρουν διαχρονικά στην οικονομία. Το πρώτο εξάμηνο επαναεπιβεβαιώνει ότι η ελληνική βιομηχανία και μεταποίηση παραμένουν βασικοί εξαγωγικοί πυλώνες. Ακόμα και σε μια περίοδο οικονομικής στασιμότητας και έλλειψης σύγχρονης στρατηγικής εξωστρέφειας, οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων καλύπτουν πάνω από το 75% του συνόλου και αποτελούν σημαντική πηγή εσόδων για τις επιχειρήσεις και το κράτος. Οι εξαγωγές ειδών μετάλλου (και ειδικότερα αλουμινίου) έχουν τη μεγαλύτερη συνεισφορά (πλην καυσίμων), αναδεικνύοντας για άλλη μια φορά την ανάγκη ταχείας άρσης των άμεσων επιβαρύνσεων στο κόστος παραγωγής που πλήττουν τη διεθνή ανταγωνιστικότητά τους. Θετικά κινούνται επίσης τα αγροτικά προϊόντα, όπου ειδικά το λάδι παρουσίασε αύξηση της τάξης του 203%. Ταυτόχρονα, η συνεχιζόμενη διολίσθηση του Ευρώ έναντι του Δολαρίου αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα στην αύξηση των εξαγωγών (πλην καυσίμων) προς τρίτες χώρες. Όμως, η σημαντική πτώση των τιμών του πετρελαίου έχει οδηγήσει σε πτώση της αξίας των πετρελαιοειδών κατά 37,4% αλλά και σε απώλεια μεριδίου επί του συνόλου των εξαγωγών. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να μιλήσουμε για καμπή στην εξαγωγική προοπτική. Η παρατεταμένη αβεβαιότητα και έλλειψη εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία τεκμηριώνεται και από στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τις εισπράξεις από εξαγωγές, με εξασθένηση 1,9% τον Ιούνιο 2015, ενώ σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2014 υπάρχει στασιμότητα (0,2%).

Η ανασφάλεια για τις μεσοπρόθεσμες εξαγωγικές επιδόσεις επιβαρύνεται από τις εξαιρετικά δυσμενείς επιπτώσεις των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Η περαιτέρω μείωση των εισπράξεων από εξαγωγές για το δεύτερο εξάμηνο του 2015 είναι αναμενόμενη, ενώ χαρακτηριστικά αναφέρονται οι δυσκολίες εξόφλησης εισαγωγών, οι καθυστερήσεις στις διαδικασίες εισαγωγής Α’ και Β΄ υλών και οι ακυρώσεις παραγγελιών λόγω δυσλειτουργιών στη διαχείριση αντικαταβολών. Ήδη, τον Ιούλιο του 2015 καταγράφεται θεαματική πτώση των εισαγωγών κατά 32% (22,6% χωρίς τα καύσιμα). Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στις επερχόμενες δεσμεύσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας με τους εταίρους. Αυτές αφορούν στην απλοποίηση των προ-τελωνειακών διαδικασιών, στο νέο σχέδιο διευκόλυνσης του διασυνοριακού εμπορίου, στη δημιουργία του «single window», στο σχέδιο προώθησης των εξαγωγών, στην αναδιάρθρωση των τελωνείων, κτλ. Όλα αυτά θα πρέπει να ολοκληρωθούν σε στενή συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα. Όλα τα παραπάνω συνηγορούν ότι η βελτίωση των εξαγωγών δεν μπορεί να είναι συγκυριακή υπόθεση, ούτε μπορεί να στηριχθεί σε προϊόντα που δεν διαθέτουν εχέγγυα κλίμακας, ποιότητας και δια- χρονικής αναγνωσιμότητας σε ξένες αγορές. Εκτός μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής εξωστρέφειας (με την ενεργό συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο σχεδιασμό και υλοποίησή της), πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα οι συνέπειες των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, ώστε να επανέλθουμε το συντομότερο σε κανονική εξαγωγική και αναπτυξιακή ροή. Όσο δεν συμβαίνει αυτό, πλήττεται η δυνατότητα της οικονομίας να λειτουργήσει ανοικτά προς όφελος όλων.

 
Η δυναμική των βιομηχανικών προϊόντων
Τα βιομηχανικά προϊόντα εμφανίζουν αξιοσημείωτη δυναμική το πρώτο εξάμηνο του 2015. Σε επίπεδο μεγάλων κατηγοριών προϊόντων, το μεγαλύτερο μερίδιο στο σύνολο των εξαγωγών κατέχουν τα βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη (14% περίπου) και ακολουθούν οι εξαγωγές χημικών (10% περίπου), μηχανημάτων και υλικού μεταφορών (8% περίπου) και τα διάφορα βιομηχανικά είδη (6,5% περίπου). Από τα βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη, κυριαρχούν οι εξαγωγές αλουμινίου, οι οποίες το Α’ 6μηνο του 2015 ανήλθαν στα €676 εκ. παρουσιάζοντας άνοδο 24,2%, ενώ καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μερίδιο των εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων αλλά και των συνολικών εξαγωγών εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών. Οι εξαγωγές χαλκού, οι οποίες κατέχουν επίσης σημαντικό μερίδιο, ανήλθαν στα €254 εκατ. παρουσιάζοντας άνοδο 19,1% κατά το ίδιο διάστημα, ενώ και ο κλάδος του τσιμέντου κινείται ανοδικά με αύξηση εξαγωγών κατά 15,8%. Από τις εξαγωγές χημικών, το μεγαλύτερο μέρος καταλαμβάνουν τα φάρμακα, με μερίδιο 8,5% στο σύνολο των εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων, οι οποίες όμως υποχωρούν το Α’ 6μηνο του 2015 κατά -4,6% και ακολουθούν οι εξαγωγές πλαστικών, με μερίδιο 2,5% και αξιοσημείωτη άνοδο +11,9%. Στην κατηγορία των μηχανημάτων και υλικού μεταφορών, ιδιαίτερα θετικές επιδόσεις παρουσιάζουν οι εξαγωγές μηχανών γραφεί- ου και Η/Υ, οι οποίες ανήλθαν στα €230 εκ. περίπου παρουσιάζοντας άνοδο 98,8%. Επίσης, σημαντικό μερίδιο καταλαμβάνουν οι εξαγωγές ηλεκτρικών μηχανημάτων και συσκευών οι οποίες ση- μειώνουν πτώση 7,5%, ενώ οι εξαγωγές οχημάτων και λοιπού μεταφορικού εξοπλισμού ανήλθαν στα €225 εκ. παρουσιάζοντας άνοδο 53,4%. Τέλος, από την κατηγορία διάφορα βιομηχανικά είδη, το μεγαλύτερο μερίδιο κατέχουν τα ενδύματα/αξεσουάρ ένδυσης, οι εξαγωγές των οποίων όμως υποχώρησαν το Α’ 6μηνο του 2015 στα €293 εκ. παρουσιάζοντας μείωση 10,4%. Από τα υπόλοιπα προϊόντα αυτής της ομάδας, αξιοσημείωτη άνοδο παρουσίασαν το α’ 6μηνο του 2015 τα έπιπλα (+45%), τα υποδήματα (+16%) και οι συσκευές και όργανα επιστημονικών ελέγχων (+15,1%) που όμως κατέχουν μικρά μερίδια στο σύνολο των εξαγωγών.