Λιμάνια Ευρώπης: Σχεδιάζοντας το μέλλον στη Θεσσαλονίκη

Ανθεκτικότητα, Βιωσιμότητα και Καινοτομία στο επίκεντρο του ESPO 2025

 
Θεσσαλονίκη– Σε μια εποχή που ο παγκόσμιος χάρτης ανασχεδιάζεται ταχύτατα από γεωπολιτικές αναταράξεις, οικονομικές πιέσεις και την επιτακτική κλιματική κρίση, οι ευρωπαϊκοί λιμένες καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τον ρόλο τους και να χαράξουν την πορεία τους προς το μέλλον. Η Θεσσαλονίκη γίνεται για δύο ημέρες, 8 και 9 Μαΐου 2025, ο ευρωπαϊκός κόμβος αυτού του κρίσιμου διαλόγου, φιλοξενώντας για πρώτη φορά το ετήσιο Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Θαλάσσιων Λιμένων (ESPO Conference).

Η 21η διοργάνωση του θεσμού, υπό την αιγίδα κεντρικών και περιφερειακών αρχών και με οικοδεσπότη τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ Α.Ε.) στο εμβληματικό Makedonia Palace, συγκεντρώνει την αφρόκρεμα του ευρωπαϊκού λιμενικού συστήματος: ηγετικά στελέχη από σημαντικούς λιμένες όπως η Αμβέρσα-Μπριζ, το Ρότερνταμ, η Βαλένθια, εκπροσώπους θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, καθώς και επιχειρηματικούς και ακαδημαϊκούς παράγοντες. Το “παρών” δίνει και ο νέος Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού της Ε.Ε., κ. Απόστολος Τζιτζικώστας, υπογραμμίζοντας την υψηλή θεσμική βαρύτητα του γεγονότος.

 
Η νέα στρατηγική της ΕΕ: Μια επιτακτική ανάγκη

Το φετινό Συνέδριο δεν είναι μια τυπική συνάντηση. Έρχεται σε μια στιγμή όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζει μια νέα, ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή στρατηγική για τα λιμάνια. Όπως τόνισε ο Πρόεδρος της ESPO, κ. Ansis Zeltiņš, σε συνέντευξη Τύπου που προηγήθηκε: “Σήμερα ζούμε σε μία πολύ ζωντανή και ραγδαία μεταβαλλόμενη γεωπολιτική συγκυρία… τα λιμάνια της ΕΕ διαδραματίζουν και θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, είτε στη μετάβαση στην ενέργεια, είτε στην ανθεκτική και βιώσιμη οικονομία της ΕΕ, είτε στις πτυχές ασφάλειας και άμυνας των χωρών μας.”

Στο επίκεντρο αυτής της νέας στρατηγικής βρίσκονται τρεις αλληλένδετοι πυλώνες: η ανθεκτικότητα, η βιωσιμότητα και η καινοτομία. Η Γενική Γραμματέας της ESPO, κα Isabelle Ryckbost, υπογράμμισε την ανάγκη για κοινή ευρωπαϊκή στρατηγική για “την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος και την προσαρμογή στα νέα δεδομένα της διεθνούς ναυτιλίας”.

Ανθεκτικότητα ενάντια στις κρίσεις: Η πρόσφατη ιστορία, από την πανδημία έως τις τρέχουσες γεωπολιτικές εντάσεις, κατέδειξε την τρωτότητα των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων. Οι λιμένες, ως κρίκοι αυτών των αλυσίδων, πρέπει να είναι σχεδιασμένοι όχι μόνο για αποδοτικότητα, αλλά πρωτίστως για προσαρμοστικότητα και ικανότητα αντιμετώπισης κρίσεων. Αυτό περιλαμβάνει την ενίσχυση των υποδομών, τη διαφοροποίηση των συνδέσεων και την ικανότητα ταχείας ανταπόκρισης σε απρόβλεπτα γεγονότα.

Βιωσιμότητα και πράσινη μετάβαση: Η πίεση για μείωση των εκπομπών άνθρακα και υιοθέτηση περιβαλλοντικά φιλικών πρακτικών είναι τεράστια. Η πράσινη μετάβαση δεν είναι πλέον επιλογή, αλλά επιτακτική ανάγκη. Όπως επεσήμανε ο Εκτελεστικός Πρόεδρος του ΟΛΘ Α.Ε. και Πρόεδρος της ΕΛΙΜΕ, κ. Αθανάσιος Λιάγκος, “οι υποδομές για ηλεκτροδότηση πλοίων, η ανάπτυξη εναλλακτικών καυσίμων και ο εκσυγχρονισμός των αλυσίδων εφοδιασμού δεν είναι πλέον προαιρετικές δράσεις αλλά αναγκαίες επενδύσεις.” Οι λιμένες καλούνται να πρωτοστατήσουν στην ενεργειακή μετάβαση και τη μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος.

Καινοτομία και Ψηφιακή Μετάβαση: Η υιοθέτηση τεχνολογιών αιχμής, η ψηφιοποίηση λειτουργιών και η προώθηση “έξυπνων” λύσεων είναι προαπαιτούμενα για την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Από τα logistics και την ασφάλεια μέχρι τη διαχείριση φορτίων, η ψηφιακή μετάβαση μεταμορφώνει κάθε πτυχή της λιμενικής λειτουργίας. “Τα λιμάνια που δεν θα επενδύσουν εγκαίρως σε ‘’έξυπνες’’ λύσεις, απλώς θα μείνουν πίσω,” τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Λιάγκος.

 
Η Θεσσαλονίκη: Ένα παράδειγμα δυναμικής εξέλιξης

Η επιλογή της Θεσσαλονίκης ως τόπου διεξαγωγής του συνεδρίου αποτελεί “ισχυρή αναγνώριση” της πορείας και των επιδόσεων του λιμένα της, σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΟΛΘ Α.Ε., κ. Ιωάννη Τσάρα. Ο ΟΛΘ παρουσιάζει ένα ζωντανό παράδειγμα δυναμικής εξέλιξης ακόμη και εν μέσω δύσκολων συγκυριών. Οι εξαιρετικές επιχειρησιακές και οικονομικές επιδόσεις του 2024, με ρεκόρ διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων (+9%), συμβατικού φορτίου (+9%) και αφίξεων κρουαζιερόπλοιων (+19%), τεκμηριώνουν την αποτελεσματικότητα της στρατηγικής του Οργανισμού.

Η στρατηγική αυτή, που βασίζεται στους πυλώνες της συνεχούς αναβάθμισης υποδομών, της βιωσιμότητας, της καινοτομίας και της ποιότητας υπηρεσιών, περιλαμβάνει το εγκεκριμένο Master Plan και ένα φιλόδοξο επενδυτικό πλάνο ύψους 180 εκατ. ευρώ. Αιχμή του δόρατος είναι η επέκταση του 6ου προβλήτα, ένα έργο που αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη του πρώτου εξαμήνου του 2025 και θα ενισχύσει καθοριστικά τον ρόλο της Θεσσαλονίκης ως διαμετακομιστικού κόμβου για τα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Παράλληλα, πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα MEP για την παρακολούθηση εκπομπών αερίων των πλοίων και ο εκτεταμένος ψηφιακός μετασχηματισμός, αποδεικνύουν τη δέσμευση του ΟΛΘ στους άξονες της βιωσιμότητας και της καινοτομίας.

 
Το Μέλλον: Συνεργασία και κοινή πορεία

Όπως ξεκάθαρα ανέφερε ο κ. Τσάρας, “η πρόοδος δεν μπορεί να είναι υπόθεση ενός λιμένα μόνο. Η συνεργασία, ο συντονισμός και ο διαμοιρασμός γνώσης και εμπειρίας είναι προϋποθέσεις για την ανάδειξη των ευρωπαϊκών λιμανιών σε κόμβους βιώσιμης ανάπτυξης, καινοτομίας και γεωπολιτικής σταθερότητας.”

Το ESPO Conference 2025 στη Θεσσαλονίκη αποτελεί ακριβώς την πλατφόρμα για αυτή τη συνεργασία. Για δύο ημέρες, οι συζητήσεις στα πάνελ, με τη συμμετοχή άνω των 250 εκπροσώπων, θα εξετάσουν κρίσιμα ζητήματα όπως οι μακροοικονομικές επιδόσεις των λιμένων, οι επενδύσεις στην πράσινη καινοτομία, η ενεργειακή επάρκεια, η ασφάλεια και η αναγκαία διασύνδεση λιμένα-πόλης για την κοινωνική αποδοχή.

Στο πέρας των εργασιών, στόχος είναι η απόκτηση βαθύτερης κατανόησης για το μέλλον που διαμορφώνεται και για τον συλλογικό ρόλο που οι ευρωπαϊκοί λιμένες καλούνται να διαδραματίσουν. Η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική, που θα συζητηθεί εκτενώς, θα αποτελέσει τον οδικό χάρτη για λιμένες πιο ανθεκτικούς, πιο πράσινους, πιο ψηφιακούς και πιο ενσωματωμένους στο κοινωνικό και οικονομικό γίγνεσθαι της Ευρώπης του αύριο. Από τη Θεσσαλονίκη, ο παλμός του ευρωπαϊκού λιμενικού μέλλοντος χτυπά δυνατά, θέτοντας τις βάσεις για μια συλλογική πορεία προς την ανάπτυξη και τη σταθερότητα.

mywaypress.gr