Η Παγκόσμια Οικονομία υπό πίεση

Προειδοποιήσεις οικονομολόγων για εμπορικές αναταράξεις και την επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης

 
Γενεύη, Ελβετία – Η παγκόσμια οικονομική προοπτική έχει επιδεινωθεί από την αρχή του έτους, καθώς ο αυξανόμενος οικονομικός εθνικισμός και η αστάθεια των δασμών τροφοδοτούν την αβεβαιότητα και κινδυνεύουν να παγώσουν τη λήψη μακροπρόθεσμων αποφάσεων, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ που δημοσιεύθηκε στις 28 Μαΐου 2025. Η πλειοψηφία των οικονομολόγων που συμμετείχαν στην έρευνα αναγνωρίζει ότι η τρέχουσα οικονομική πολιτική των ΗΠΑ έχει διαρκή παγκόσμιο αντίκτυπο, με το 87% να αναμένει ότι θα καθυστερήσει στρατηγικές επιχειρηματικές αποφάσεις και θα αυξήσει τους κινδύνους ύφεσης. Μια ισχυρή πλειοψηφία (79%) των ερωτηθέντων οικονομολόγων θεωρεί τις τρέχουσες γεωοικονομικές εξελίξεις ως σημάδια μιας σημαντικής διαρθρωτικής αλλαγής για την παγκόσμια οικονομία, παρά ως μια προσωρινή αναστάτωση.

Η έκθεση «Chief Economists Outlook» υπογραμμίζει μια κατάσταση όπου η αβεβαιότητα κυριαρχεί, οι περιφερειακές οικονομικές προοπτικές αποκλίνουν σημαντικά, οι ανησυχίες για το δημόσιο χρέος εντείνονται και η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) αναδεικνύεται ταυτόχρονα ως καταλύτης ανάπτυξης και πηγή οικονομικών κινδύνων.

 
Το νέφος της αβεβαιότητας και οι επιπτώσεις του

Η παγκόσμια αβεβαιότητα θεωρείται εξαιρετικά υψηλή από το 82% των επικεφαλής οικονομολόγων. Ενώ μια οριακή πλειοψηφία (56%) αναμένει βελτίωση των συνθηκών τον επόμενο χρόνο, οι ανησυχίες παραμένουν. Σχεδόν όλοι οι επικεφαλής οικονομολόγοι (97%) τοποθετούν την εμπορική πολιτική μεταξύ των τομέων ύψιστης αβεβαιότητας, ακολουθούμενη από τη νομισματική πολιτική (49%) και τη δημοσιονομική πολιτική (35%). Αυτή η αβεβαιότητα αναμένεται να επιβαρύνει βασικούς οικονομικούς δείκτες, συμπεριλαμβανομένου του όγκου του εμπορίου (70%), της αύξησης του ΑΕΠ (68%) και των άμεσων ξένων επενδύσεων (62%). Ως αποτέλεσμα, οι περισσότεροι επικεφαλής οικονομολόγοι (87%) προβλέπουν ότι οι επιχειρήσεις θα αντιδράσουν στην αβεβαιότητα καθυστερώντας στρατηγικές αποφάσεις, αυξάνοντας έτσι τους κινδύνους ύφεσης.

 
Αυξανόμενο δημόσιο χρέος και αμυντικές δαπάνες

Παράλληλα, οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους κλιμακώνονται, καθώς οι αμυντικές δαπάνες αυξάνονται. Το 74% των ερωτηθέντων αναφέρει τη βιωσιμότητα του χρέους ως πηγή ανησυχίας τόσο για τις προηγμένες όσο και για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Μια συντριπτική πλειοψηφία (86%) αναμένει ότι οι κυβερνήσεις θα καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες για αμυντικές δαπάνες μέσω αυξημένου δανεισμού. Αυτή η εξέλιξη ενδέχεται να παραγκωνίσει τις απαραίτητες επενδύσεις σε δημόσιες υπηρεσίες και υποδομές.

 
Αποκλίνουσες περιφερειακές αναπτυξιακές προοπτικές

Οι αναπτυξιακές προσδοκίες διαφέρουν σημαντικά ανά γεωγραφική περιοχή. Στις αρχές Απριλίου, εν μέσω κορύφωσης της αβεβαιότητας, οι περισσότεροι επικεφαλής οικονομολόγοι (77%) ανέμεναν ασθενή ή πολύ ασθενή ανάπτυξη έως το 2025 στις ΗΠΑ, παράλληλα με υψηλό πληθωρισμό (79%) και εξασθένηση του δολαρίου (76%). Αντίθετα, για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, εκφράστηκε επιφυλακτική αισιοδοξία για τις προοπτικές της Ευρώπης, κυρίως λόγω προσδοκιών για δημοσιονομική επέκταση, ιδίως στη Γερμανία. Οι προοπτικές για την Κίνα παραμένουν συγκρατημένες, με τους οικονομολόγους διχασμένους ως προς το αν θα επιτύχει τον στόχο της για αύξηση του ΑΕΠ κατά 5% φέτος. Η μεγαλύτερη αισιοδοξία καταγράφεται για τη Νότια Ασία, όπου το 33% των ερωτηθέντων αναμένει ισχυρή ή πολύ ισχυρή ανάπτυξη εντός του τρέχοντος έτους.

 
Τεχνητή Νοημοσύνη: Καταλύτης ανάπτυξης με ενσωματωμένους κινδύνους

Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) είναι έτοιμη να οδηγήσει το επόμενο κύμα οικονομικού μετασχηματισμού, απελευθερώνοντας σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες αλλά εισάγοντας και σοβαρούς κινδύνους. Σχεδόν οι μισοί (46%) των επικεφαλής οικονομολόγων αναμένουν ότι η ΤΝ θα προσφέρει μια μέτρια παγκόσμια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 0-5 ποσοστιαίες μονάδες την επόμενη δεκαετία, ενώ ένα επιπλέον 35% προβλέπει κέρδη 5-10 μονάδων. Βασικοί μοχλοί ανάπτυξης περιλαμβάνουν την αυτοματοποίηση εργασιών (68%), την επιταχυνόμενη καινοτομία (62%) και την ενίσχυση των εργαζομένων (49%).

Ωστόσο, παρά τις δυνατότητές της, οι ανησυχίες παραμένουν: το 47% αναμένει καθαρές απώλειες θέσεων εργασίας την επόμενη δεκαετία, σε σύγκριση με μόλις 19% που αναμένει κέρδη. Πάνω απ’ όλα, οι ερωτηθέντες επισήμαναν την κακή χρήση της ΤΝ για παραπληροφόρηση και κοινωνική αποσταθεροποίηση ως τον κορυφαίο κίνδυνο για την οικονομία (53%). Άλλοι βασικοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν την αυξανόμενη συγκέντρωση ισχύος στην αγορά (47%) και την αναστάτωση των υφιστάμενων επιχειρηματικών μοντέλων (44%).

 
Η ανάγκη για συντονισμένη δράση

«Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι ηγέτες των επιχειρήσεων πρέπει να ανταποκριθούν στην αυξημένη αβεβαιότητα και τις εμπορικές εντάσεις με μεγαλύτερο συντονισμό, στρατηγική ευελιξία και επενδύσεις στο αναπτυξιακό δυναμικό μετασχηματιστικών τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη», δήλωσε η Saadia Zahidi, Διευθύνουσα Σύμβουλος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. «Αυτά τα βήματα είναι απαραίτητα για την πλοήγηση στις σημερινές οικονομικές αντιξοότητες και τη διασφάλιση μακροπρόθεσμης ανθεκτικότητας και ανάπτυξης».

Για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων της ΤΝ, οι επικεφαλής οικονομολόγοι τόνισαν την ανάγκη για τολμηρή δράση τόσο από τις κυβερνήσεις όσο και από τις επιχειρήσεις. Για τις κυβερνήσεις, οι κορυφαίες προτεραιότητες περιλαμβάνουν την επένδυση σε υποδομές ΤΝ (89%), την προώθηση της υιοθέτησης σε βασικούς κλάδους (86%), τη διευκόλυνση της κινητικότητας ταλέντων ΤΝ (80%) και την επένδυση στην αναβάθμιση δεξιοτήτων και την επανατοποθέτηση (75%). Για τις επιχειρήσεις, η έμφαση δίνεται στην προσαρμογή των βασικών διαδικασιών για την ενσωμάτωση της ΤΝ (95%), στην επανεκπαίδευση των εργαζομένων (91%) και στην εκπαίδευση της ηγεσίας για την καθοδήγηση του μετασχηματισμού που βασίζεται στην ΤΝ (83%).

Η παρούσα έκθεση, η οποία βασίζεται σε εκτενείς διαβουλεύσεις και έρευνες με επικεφαλής οικονομολόγους από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα που διεξήχθησαν στις αρχές Απριλίου 2025, υπογραμμίζει μια κρίσιμη καμπή. Τα ευρήματά της αποτελούν τόσο μια αυστηρή προειδοποίηση όσο και ένα κάλεσμα για την υιοθέτηση προληπτικών στρατηγικών που θα καλλιεργήσουν τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομική ανάπτυξη, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του Φόρουμ για το Μέλλον της Ανάπτυξης.

mywaypress.gr – Για προσεκτικούς αναγνώστες