Συμμετοχή του Νηρέα σε ερευνητικό έργο του Joint Programming Initiative (JPI) on Water
• Συμμετοχή του Διεθνούς Ερευνητικού Κέντρου Νερού Νηρέας του Πανεπιστημίου Κύπρου σε πρωτοπόρο έρευνα για τον προσδιορισμό αντιβιοτικών και βακτηρίων/γονιδίων ανθεκτικών σε αντιβιοτικά, σε αστικά λύματα στην Ευρώπη
To Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Νερού – Νηρέας του Πανεπιστημίου Κύπρου, συμμετέχει σε μία από τις επτά προτάσεις που επιλέχθηκαν να χρηματοδοτηθούν από το δίκτυο Water – JPI (Joint Programming Initiative), στο πλαίσιο της 1ης πιλοτικής κοινής διεθνικής πρόσκλησης υποβολής προτάσεων. Η πρόσκληση υποβολής προτάσεων του Δικτύου Water – JPI, της Πρωτοβουλίας Κοινού Προγραμματισμού «Water Challenges for a Changing World» στοχεύει στην προώθηση της εφαρμοσμένης έρευνας μέσα από την ανάπτυξη συνεργασίας και τη δικτύωση ερευνητικών οργανισμών και επιχειρήσεων στην Ευρώπη.
Ο κύριος στόχος της παρούσας πρόσκλησης με γενικό θέμα «Ρύποι Αναδυόμενου Ενδιαφέροντος για το Νερό – Ρύποι και Παθογόνοι Μικροοργανισμοί Ανθρωπογενούς Προέλευσης» ήταν η υποστήριξη της διεπιστημονικής έρευνας και καινοτόμων προσεγγίσεων σε ζητήματα που αφορούν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή κοινωνία σε θέματα νερού. Η πρόσκληση καλύπτει τρεις τομείς που χαρακτηρίζονται ως κλειδί για την προώθηση της έρευνας στην αντιμετώπιση του προβλήματος μείωσης των διαθέσιμων υδάτινων πόρων με έμφαση τόσο στην ποιότητα όσο και στην ποσότητα των υδάτινων αποθεμάτων, ως εξής: (α) ταυτοποίηση και λήψη μέτρων για την πρόληψη της ρύπανσης των υδάτινων πόρων από ρύπους αναδυόμενου ενδιαφέροντος, (β) μέθοδοι επεξεργασίας για την απομάκρυνση των προαναφερθέντων μικρορύπων και (γ) επιπτώσεις που έχουν οι ρύποι αυτοί στα περιβαλλοντικά οικοσυστήματα και στην ανθρώπινη υγεία. Επιπρόσθετος στόχος της πρόσκλησης είναι να προωθήσει τη διεπιστημονική εργασία, να ενθαρρύνει τις προτάσεις που συνδυάζουν βασική και εφαρμοσμένη έρευνα, να τονώσει την κινητικότητα των ερευνητών στο πλαίσιο της κοινοπραξίας και να ενισχύσει τη συνεργασία στην έρευνα και την καινοτομία κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος του έργου.
Συνολικά, υποβλήθηκαν 105 προτάσεις στο Water-JPI εκ των οποίων 64 πληρούσαν τα κριτήρια συμβατότητας και προχώρησαν σε περαιτέρω αξιολόγηση. Από αυτές οι 20 πέρασαν στην επόμενη φάση αξιολόγησης, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Ελσίνκι το Μάιο του 2014. Η τελική επιτροπή αξιολόγησης WATER – JPI αποτελείτο από 12 καταξιωμένους επιστήμονες από 10 χώρες (9 μέλη της ΕΕ και 1 μη μέλος της ΕΕ) με διεθνώς αναγνωρισμένη έρευνα και εμπειρία σε θέματα που εμπίπτουν στο γνωστικό πεδίο της πρόσκλησης. Οι προτάσεις αξιολογήθηκαν έχοντας ως βάση τρία κριτήρια: (1) ποιότητα της πρότασης (επιστημονική / τεχνική ποιότητα, καινοτομία, συνάφεια με τους στόχους της πρόσκλησης και δυνατότητα διεκπεραίωσης των δράσεων της πρότασης), (2) ικανότητα και εμπειρία των συντονιστών/εταίρων του έργου (διαχείριση του έργου και προστιθέμενη αξία της διακρατικής κοινοπραξίας) και (3) επιπτώσεις του έργου (κοινωνικές επιπτώσεις, ενεργή συμμετοχή από ενδιαφερόμενα μέρη, διάχυση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων, νομοθεσία, κ.λπ.).
Εντέλει 7 προτάσεις επιλέχθηκαν για χρηματοδότηση. Το Ερευνητικό Κέντρο Νερού – Νηρέας του Πανεπιστημίου Κύπρου, συμμετέχει στο έργο «StARE – Stopping antibiotic Resistance Evolution» το οποίο έχει ως στόχο να δώσει τεκμηριωμένες απαντήσεις αναφορικά με τις επιπτώσεις της επαναχρησιμοποίησης των επεξεργασμένων αστικών λυμάτων ως μία εναλλακτική πηγή νερού για σκοπούς άρδευσης και για εμπλουτισμό των υδάτινων υδροφορέων. Η πρακτική της επαναχρησιμοποίησης είναι ιδιαίτερα σημαντική στις μέρες μας, μιας και πολλές χώρες στρέφονται στη χρήση των επεξεργασμένων αστικών λυμάτων εξαιτίας της μειωμένης διάθεσης υδάτινων πόρων. Ωστόσο, η πρακτική αυτή συνοδεύεται από διάφορες προκλήσεις σχετικά με τη διαλυμένη οργανική ύλη που περιέχεται στα αστικά λύματα μετά από τη βιολογική τους επεξεργασία (εναπομένουσα οργανική ύλη), η οποία περιέχει χημικούς και βιολογικούς μικρορύπους, όπως αντιβιοτικά και ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια/γονίδια. Το StARE έρχεται να δώσει απαντήσεις αναφορικά με την παρουσία αντιβιοτικών και ανθεκτικών βακτηρίων/γονιδίων στα επεξεργασμένα λύματα διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών και την εφαρμογή αποδοτικών και οικονομικά βιώσιμων προηγμένων τεχνολογιών για την απομάκρυνση αυτών των μικρορύπων, έτσι ώστε να είναι δυνατή η ασφαλής διάθεσή τους στο περιβάλλον.
Το έργο StARE περιλαμβάνει ερευνητικούς φορείς από 7 ευρωπαϊκές χώρες (Κύπρος, Γερμανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Νορβηγία, Πορτογαλία και Φιλανδία), έχει διάρκεια 3 έτη και ο συνολικός προϋπολογισμός του ανέρχεται στα 2.1 εκατομμύρια ευρώ. Η χρηματοδότηση της Κυπριακής πλευράς θα πραγματοποιηθεί από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου. Το γενικό συντονισμό και υλοποίηση του έργου, έχει το Καθολικό Πανεπιστήμιο της Πορτογαλίας, μέσω της επίκουρης καθηγήτριας Δρ. Célia M. Manaia, ενώ ο συντονισμός της κυπριακής ομάδας πραγματοποιείται από τη Δρ. Δέσπω Φάττα-Κάσινου, διευθύντρια του Διεθνούς Ερευνητικού Κέντρου Νερού Νηρέας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Η έναρξη του έργου προγραμματίζεται για το Δεκέμβριο του 2014.
