Alpha Bank: «Oι εξαιρετικά δυσμενείς εξελίξεις στο χρηματοοικονομικό σύστημα της χώρας ήταν αποτέλεσμα της δημοσιονομικής εκτροπής και της συνεπαγόμενης κρίσης δημοσίου χρέους και, επιπλέον, αποτέλεσμα ατυχών πολιτικών διεργασιών, ιδιαίτερα στην περίοδο Σεπτεμβρίου 2011 – Νοεμβρίου 2012»
•« H ομαλοποίηση της κατάστασης στο ελληνικό χρηματοοικονομικό σύστημα έχει αρχίσει διστακτικά με την επιστροφή των καταθέσεων από τον Ιούλιο του 2012 και κυρίως με την δραστική αναδιάρθρωση και συγκέντρωση των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων στο 2ο 6μηνο του 2012»
• «H πιστοληπτική ικανότητα των οικονομικών μονάδων στον ιδιωτικό τομέα μειώνεται ουσιαστικά όσο η ύφεση επιδεινώνεται»
• «Eνώ οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά € 82,6 δις έναντι του Σεπτ.’2009, οι χορηγήσεις των τραπεζών (πριν τις διαγραφές) στην ίδια περίοδο μειώθηκαν μόνο κατά € 14,8 δις. Αυτό έγινε δυνατό λόγω της κάλυψης των συνεπαγόμενων χρηματοδοτικών ανοιγμάτων των τραπεζών από την ΕΚΤ και την ΤτΕλλάδος.»
• «H διαφαινόμενη αποκατάσταση της ομαλότητας στο ελληνικό χρηματοοικονομικό σύστημα το 2013 αναμένεται να συμβάλλει αποφασιστικά στην έγκαιρη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας από το 2ο 6μηνο του 2013»
• «H Βιομηχανία εμφανίζει σημεία σταθερότητας, παρουσιάζοντας μάλιστα αύξηση της παραγωγικής δραστηριότητας ιδίως στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων»
• «Έχουν υποβληθεί 700 επενδυτικά σχέδια για επενδύσεις στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, συνολικού προϋπολογισμού € 400 εκατ. (μέσος προϋπολογισμός € 500 χιλ. ανά σχέδιο)»
«H ομαλοποίηση της κατάστασης στο ελληνικό χρηματοοικονομικό σύστημα έχει αρχίσει διστακτικά με την επιστροφή των καταθέσεων από τον Ιούλιο του 2012 και κυρίως με την δραστική αναδιάρθρωση και συγκέντρωση των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων στο 2ο 6μηνο του 2012»
« Συνεχίζεται, με αργό αλλά σταθερό τρόπο, η σταδιακή βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας στην ελληνική οικονομία.
Η αποκατάσταση της ομαλότητας στο χρηματοοικονομικό σύστημα της χώρας αναμένεται να ενισχυθεί μετά τις αποφάσεις του Eurogroup της 26ης Νοεμβρίου 2012 για την επαναλειτουργία του 2ου Προγράμματος Προσαρμογής και Χρηματοδοτικής Ενίσχυσης της Ελληνικής Οικονομίας, την καταβολή των δόσεων που είχαν διακοπεί από τον Ιούνιο του 2012 και την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών έως τον Απρίλιο του 2013.
Ήδη, η ομαλοποίηση της κατάστασης στο ελληνικό χρηματοοικονομικό σύστημα έχει αρχίσει διστακτικά με την επιστροφή των καταθέσεων από τον Ιούλιο του 2012 και κυρίως με την δραστική αναδιάρθρωση και συγκέντρωση των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων στο 2ο 6μηνο του 2012.
Ειδικότερα, οι συνολικές καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα στα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα σημείωσαν περαιτέρω μικρή άνοδο τον Οκτ.΄12, με αποτέλεσμα να ανέλθουν στα € 155,2 δις, από € 154,2 δις τον Σεπτ.΄12 και έναντι € 150,5 δις τον Ιούν.’12.
Συνολικά, ωστόσο, οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα τον Οκτ.΄12 ήταν σημαντικά μειωμένες κατά € 18,9 δις έναντι του Δεκ.2011 και κατά € 82,6 δις έναντι του ιστορικά υψηλού τους επιπέδου των € 237,8 δις τον Σεπτ. 2009 (Πίνακας 1).
«H πιστοληπτική ικανότητα των οικονομικών μονάδων στον ιδιωτικό τομέα μειώνεται ουσιαστικά όσο η ύφεση επιδεινώνεται»
Επίσης, σύμφωνα με την Έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική του Νοεμβρίου 2012, ο λόγος των τραπεζικών δανείων σε καθυστέρηση προς το σύνολο των δανείων ανήλθε στο 18,7% στο τέλος του 1ου 3μήνου του 2012, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι η επιδείνωση της ποιότητας των δανείων συνεχίζεται.
Επίσης, η πιστοληπτική ικανότητα των οικονομικών μονάδων στον ιδιωτικό τομέα μειώνεται ουσιαστικά όσο η ύφεση επιδεινώνεται.
Έναντι των ανωτέρω, ο ρυθμός μεταβολής της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα (επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και νοικοκυριά) ήταν και πάλι αρνητικός τον Οκτ.’12 και διαμορφώθηκε στο -4,8%% σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης του κατά -4,5% τον Σεπτ.’12, -4,8% τον Αύγ.’12 και -2,2% τον Οκτ.’11.
Η καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα ήταν και πάλι αρνητική κατά € 1,04 δισ. τον Οκτ.’12 από αρνητική ροή € 468 εκατ. τον Σεπτ.’12.
Μάλιστα, όπως τονίζεται και στην Έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος (Νοέμβριος 2012), η μηνιαία καθαρή ροή τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά είναι συστηματικά αρνητική εδώ και πολλούς μήνες.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι, η μεγάλη πτώση των καταθέσεων των τραπεζών στο 10μηνο Ιαν.-Οκτ.’2012 αλλά ιδιαιτέρως στην περίοδο Σεπτ.’2009-Οκτ.’2012 δεν αντανακλάται στο σύνολό της σε αντίστοιχη μείωση των τραπεζικών πιστώσεων.
«Eνώ οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά € 82,6 δις έναντι του Σεπτ.’2009, οι χορηγήσεις των τραπεζών (πριν τις διαγραφές) στην ίδια περίοδο μειώθηκαν μόνο κατά € 14,8 δις. Αυτό έγινε δυνατό λόγω της κάλυψης των συνεπαγόμενων χρηματοδοτικών ανοιγμάτων των τραπεζών από την ΕΚΤ και την ΤτΕλλάδος»
Όπως φαίνεται στον Πίνακα 1, ενώ οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά € 82,6 δις έναντι του Σεπτ.’2009, οι χορηγήσεις των τραπεζών (πριν τις διαγραφές) στην ίδια περίοδο μειώθηκαν μόνο κατά € 14,8 δις.
Αυτό έγινε δυνατό λόγω της κάλυψης των συνεπαγόμενων χρηματοδοτικών ανοιγμάτων των τραπεζών από την ΕΚΤ και την ΤτΕλλάδος.
Ωστόσο, η μεγάλη μείωση των καταθέσεων και η μεγάλη στενότητα ρευστότητας (παρά τη σημαντική χρηματοδοτική ενίσχυση που παρέχεται από την ΕΚΤ και την Τράπεζα της Ελλάδος), σε συνδυασμό με την ταχεία αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την μείωση της πιστοληπτικής ικανότητας των επιχειρήσεων που προκύπτουν λόγω της εμβάθυνσης της ύφεσης στην οικονομία, έχουν επηρεάσει αναπόφευκτα και τη δυνατότητα των τραπεζών να συνεχίσουν την πιστωτική τους επέκταση στα επίπεδα που βρισκόταν πριν από τη δημοσιονομική εκτροπή του 2009 και την κρίση δημοσίου χρέους στην Ελλάδα το 2010.
Αυτή ακριβώς την δραστικά περιορισμένη δυνατότητα των τραπεζών να χρηματοδοτούν τον ιδιωτικό τομέα αντικατοπτρίζουν οι έρευνες της Τραπέζης της Ελλάδος και άλλων οργανισμών, σύμφωνα με τις οποίες εκτός από τη μειωμένη ζήτηση για δάνεια εκ μέρους των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, η πτώση της πιστωτικής επέκτασης των τραπεζών προσδιορίζεται επίσης και από παράγοντες προσφοράς δανείων.
Ειδικότερα, οι έρευνες δείχνουν ότι και οι όροι της προσφοράς δανείων από τις τράπεζες έχουν γίνει πολύ περισσότερο αυστηροί, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του 2012.
Ως αποτέλεσμα, το ποσοστό των αιτήσεων για δανειοδότηση που πράγματι εγκρίνονται έχει μειωθεί σημαντικά στα τελευταία δύο χρόνια.
«Οι τράπεζες ανταποκρίθηκαν επιτυχώς στις αντιξοότητες»
Επίσης, ο περιορισμός της ρευστότητας των τραπεζών και η μείωση της πιστοληπτικής ικανότητας των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών αντικατοπτρίζεται από τα ευρήματα των ερευνών σύμφωνα με τα οποία πολλές επιχειρήσεις θεωρούν ότι οι Τράπεζες δεν ικανοποιούν το σύνολο των αναγκών τους για χρηματοδότηση, ενώ προβλήματα χρηματοδότησης φαίνεται να αντιμετωπίζουν ακόμη και εξαγωγικοί κλάδοι και επιχειρήσεις της χώρας.
Όλα αυτά είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της μεγάλης μείωσης των καταθέσεων (Πίνακας 1) αλλά και της δραστικής περικοπής των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών λόγω της συμμετοχής τους στην ανταλλαγή των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου που είχαν στην κατοχή τους, με απώλεια – διαγραφή άνω του 70% της αξίας αυτών των ομολόγων.
Οι επιπτώσεις στη χρηματοδότηση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων θα ήταν πολύ μεγαλύτερη αν δεν υπήρχε η σημαντική χρηματοδοτική ενίσχυση από την ΕΚΤ και από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Όπως ήδη τονίστηκε, αυτές οι εξαιρετικά δυσμενείς εξελίξεις στο χρηματοοικονομικό σύστημα της χώρας ήταν αποτέλεσμα της δημοσιονομικής εκτροπής και της συνεπαγόμενης κρίσης δημοσίου χρέους και, επιπλέον, αποτέλεσμα ατυχών πολιτικών διεργασιών, ιδιαίτερα στην περίοδο Σεπτεμβρίου 2011 – Νοεμβρίου 2012.
Οι τράπεζες ανταποκρίθηκαν επιτυχώς στις αντιξοότητες.
Στο πλαίσιο αυτό, χρησιμοποίησαν κάθε δυνατότητα που τους έδιναν η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Ελλάδος, με χρήση παντός είδους ενεχύρου που μπορούσαν να συγκεντρώσουν, για να αντλήσουν ρευστότητα και να περιορίσουν κατά το δυνατό τη ζημιά από την προαναφερθείσα μεγάλη μείωση της ρευστότητας που σε μεγάλο βαθμό επιβλήθηκε στη χώρα.
«H διαφαινόμενη αποκατάσταση της ομαλότητας στο ελληνικό χρηματοοικονομικό σύστημα το 2013 αναμένεται να συμβάλλει αποφασιστικά στην έγκαιρη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας από το 2ο 6μηνο του 2013»
Παρά τις καταβληθείσες προσπάθειες, πάντως, η μετ’ εμποδίων λειτουργία του ελληνικού χρηματοοικονομικού συστήματος και η συνεπαγόμενη περιορισμένη ρευστότητα συνέβαλε ουσιαστικά στην εμβάθυνση της ύφεσης στην ελληνική οικονομία το 2011 και το 2012.
Αντίθετα, η διαφαινόμενη αποκατάσταση της ομαλότητας στο ελληνικό χρηματοοικονομικό σύστημα το 2013 αναμένεται να συμβάλλει αποφασιστικά στην έγκαιρη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας από το 2ο 6μηνο του 2013 και σε επίτευξη ικανοποιητικών ρυθμών ανάπτυξης από το 2014 και μετά.
Επιπλέον, ουσιαστική ένδειξη για την έναρξη της διαδικασίας ομαλοποίησης της λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας αποτελεί και η εντυπωσιακή βελτίωση του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα τον Νοέμβριο του 2012, με το γενικό δείκτη του ΙΟΒΕ να ανέρχεται στις 79,0 μονάδες (υψηλότερη τιμή των τελευταίων 20 μηνών) τον Νοέμ.’12, από 75,8 μον. τον Οκτ.’12, 77,0 μον. τον Αύγ.’12, 74,1 μον. τον Ιούν.12 και 74,0 μον. τον Νοέμ.’11.
Η βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος και της καταναλωτικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης για τις εξελίξεις στην οικονομία θα λάβουν μεγαλύτερες διαστάσεις όταν εξαλειφθεί και η εναπομένουσα αβεβαιότητα όσον αφορά την καταβολή των δόσεων των € 34,5 δις μετά τις 13 Δεκεμβρίου 2012 και των € 9,3 δις στο 1ο 3μηνο του 2013.
Καταθέσεις Ιδιωτών
Οι συνολικές καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα στα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα σημείωσαν περαιτέρω μικρή άνοδο τον Οκτ.΄12, με αποτέλεσμα το υπόλοιπό τους να ανέλθει στα € 155,2 δισ. (νοικοκυριά € 131,0 δισ, επιχειρήσεις € 24,2 δισ) από € 154,2 δις τον Σεπτ.΄12, € 153,8 δις τον Αύγ.΄12, έναντι € 150,5 δις τον Ιούν.’12, € 176,3 δισ τον Οκτ.΄11 και € 174,1 δισ. τον Δεκ.΄11.
Η αύξηση των καταθέσεων τον Οκτ.΄12 σε μηνιαία βάση προήλθε από την άνοδο των προθεσμιακών καταθέσεων (Οκτ.΄12: € 94,8 δισ, Σεπτ.΄12: 93,1 δισ) που υπερκέρασε τη μείωση των καταθέσεων ταμιευτηρίου (Οκτ.΄12: € 44,5 δισ, € 45,2 δισ) και όψεως (Οκτ.΄12: € 15,8 δισ, Σεπτ.΄12: 15,9 δισ).
Σε ετήσια βάση, οι καταθέσεις ιδιωτών μειώθηκαν κατά -12,7% τον Οκτ.΄12, έναντι -16,2% τον Σεπ.΄12 και -16,6% τον Οκτ.΄11.
Από τις επιμέρους συνιστώσες των καταθέσεων, οι καταθέσεις Ταμιευτηρίου (Οκτ.΄12: € 44,5 δισ) ήταν μειωμένες κατά -18,8% τον Οκτ.΄12, έναντι -19,3% τον Οκτ.΄11.
Επίσης, οι καταθέσεις Όψεως που ήταν στα € 15,8 δις τον Οκτ.’12, ήταν μειωμένες κατά -18,1% σε ετήσια βάση, έναντι μείωσης τους κατά -14,2% τον Οκτ.΄11.
Από την άλλη πλευρά, οι καταθέσεις προθεσμίας ανήλθαν στα € 94,1 δις τον Οκτ.’12, με πτώση κατά -8,3% σε ετήσια βάση, έναντι μείωσής τους κατά -15,5% τον Οκτ.΄11.
Σημειώνεται ότι η πτώση των καταθέσεων μετά το αποτέλεσμα των εκλογών της 6ης Μαΐου 2012 ανήλθε στα € 15,4 δισ έως τις εκλογές της 16ης Ιουνίου 2012.
Εξ αυτών έως το τέλος Οκτ.΄12 είχαν επιστρέψει στις ελληνικές τράπεζες μόνο τα € 4,7 δισ.
Η επιστροφή των καταθέσεων αναμένεται να επιταχυνθεί και παράλληλα να ανακάμψει η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά με:
α) την εκταμίευση αρχικά των € 34,4 δις (από τη δόση των 43,7 δισ) μετά την 13η Δεκ.΄12 και των προβλεπόμενων € 9,3 δισ στο 1ο 3μηνο΄13 και
β) την αναμενόμενη αποκατάσταση των κεφαλαίων των τραπεζών που ουσιαστικά εξαλείφθηκαν με το PSI Plus.
Συνολικά, οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα ήταν τον Οκτ.΄12 σημαντικά μειωμένες κατά € 18,9 δισ έναντι του Δεκεμβρίου 2011 και κατά € 82,4 δισ από το υψηλότερο ιστορικό επίπεδό, των € 237,6 δισ, που επιτεύχθηκε τον Σεπτέμβριο του 2009.
Επισημαίνεται ότι η πτώση των ιδιωτικών καταθέσεων ξεκίνησε το 2010, μετά από μια αξιοσημείωτη άνοδό τους στην περίοδο 2002–2009, όταν σημειώθηκε μέση ετήσια αύξησή τους κατά +12,4%, έναντι μέσης ετήσιας αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ κατά +5,9%.
Συγκεκριμένα, το 2009 οι καταθέσεις των ιδιωτών αυξήθηκαν στα € 133 δις έναντι του 2002 και αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ στην ίδια περίοδο κατά € 76,8 δισ.
Η μείωση των ιδιωτικών καταθέσεων από το 2009 εκδηλώθηκε με εκτεταμένη υποκατάσταση των εγχώριων καταθέσεων με τοποθετήσεις σε καταθέσεις ή χρεόγραφα στο εξωτερικό, ενώ παρουσιάστηκε και αποθησαυρισμός τραπεζογραμματίων € μεγάλης ονομαστικής αξίας, χρυσών λιρών, κ.λπ.
Με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα τα κεφάλαια αυτά θα επιστρέψουν σταδιακά στις αναμορφωμένες-ανακεφαλαιοποιημένες εγχώριες τράπεζες συμβάλλοντας στην ανάκαμψη και ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Δείκτες Οικονομικού Κλίματος
«H Βιομηχανία εμφανίζει σημεία σταθερότητας, παρουσιάζοντας μάλιστα αύξηση της παραγωγικής δραστηριότητας ιδίως στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων»
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, που καταρτίζεται από το ΙΟΒΕ και δημοσιεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατέγραψε σημαντική αύξηση τον Νοέμ.’12 στις 79,0 μονάδες που αποτελεί την υψηλότερη τιμή των τελευταίων 20 μηνών, ύστερα από πτώση του στο 75,8 τον Οκτ.’2012, από 76,1 τον Σεπτ.’12, που επήλθε μετά ένα 3μηνο ανόδου (Αύγ.’12: 77,0, Ιούλ.’12: 76,1 Ιούν.’12: 74,1).
Επιπλέον, σημειώνεται ότι ο δείκτης του Νοέμ.’12 (79,0) σχηματίζεται σε σημαντικά υψηλότερο επίπεδό από ό,τι τον Νοέμ.’11 (74,0).
Παράλληλα, ανεκόπη τον Νοέμ.’12 και η πτωτική εξέλιξη του δείκτη οικονομικού κλίματος (ESI) στη ΖτΕ (Νοέμ.’12: 85,7 ,Οκτ.’12: 84,3, Σεπτ.’12: 85,2, Αύγ.΄12: 86,1) και στην ΕΕ-27 (Νοέμ.΄12: 88,1, Οκτ.΄12: 86,1, Σεπτ.΄12: 86,2, Αύγ.΄12: 87,0).
Ειδικότερα, στην Ελλάδα, οι εξελίξεις στους επιμέρους σχετικούς δείκτες οικονομικής εμπιστοσύνης (με βάση και τα στοιχεία των ερευνών του ΙΟΒΕ) έχουν ως ακολούθως:
Στη Βιομηχανία, ο δείκτης οικονομικής εμπιστοσύνης βελτιώθηκε εκ νέου στις -17,6 μονάδες τον Νοέμ.΄12, από -20,1 τον Οκτ.’12, -21,8 -25,4 τον Σεπτ.΄12, έναντι -23,6 τον Νοέμ.’11.
Η βελτίωση του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών στη Βιομηχανία οφείλεται κυρίως:
α) Στην ικανοποιητική εξέλιξη των εκτιμήσεων των επιχειρήσεων για την πορεία της παραγωγής στους προσεχές 3-μηνο (Νοέμ.΄12: -1,98, Οκτ.΄12: -2,6, Σεπτ.΄12: 3,7, Αύγ.΄12: -12,5, Νοέμ.΄11:-16,8 ).
β) Στην επίσης καλή διαμόρφωση στο προσεχές 3μηνο των πωλήσεων, έναντι κυρίως του περυσινού τους επιπέδου (Νοέμ.΄12: -4,6, Νοέμ.΄11:-12,5) και στην εξαγωγική δυναμική των βιομηχανικών εξαγωγών (Νοέμ.΄12: 12,1, Οκτ.΄12: 14,5, Σεπτ.΄12: 16,9, Αύγ.΄12: 12,4, 16,4, Νοέμ.΄11: -6,4).
γ) Αυξήθηκε επίσης ελαφρά ο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) στη βιομηχανία στο 41,8 τον Νοέμ.’12, από 41 τον Οκτ.’12.
Γενικά, η Βιομηχανία εμφανίζει σημεία σταθερότητας, παρουσιάζοντας μάλιστα αύξηση της παραγωγικής δραστηριότητας ιδίως στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων.
«Έχουν υποβληθεί 700 επενδυτικά σχέδια για επενδύσεις στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, συνολικού προϋπολογισμού € 400 εκατ. (μέσος προϋπολογισμός € 500 χιλ. ανά σχέδιο)»
Πραγματοποιούνται ήδη σημαντικές εξαγωγές στον κλάδο των τροφίμων, ενώ επισημαίνεται ότι στο Υπουργείο Γεωργικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχουν υποβληθεί 700 επενδυτικά σχέδια για επενδύσεις στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, συνολικού προϋπολογισμού € 400 εκατ. (μέσος προϋπολογισμός € 500 χιλ. ανά σχέδιο), στο πλαίσιο κοινοτικού προγράμματος για τη μεταποιητική βιομηχανία που επιδοτεί μεγάλες επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα.
Τουλάχιστον 330 από τις ανωτέρω προτάσεις αναμένεται να ενταχθούν τελικά στο πρόγραμμα.
«Οι ατέρμονες συζητήσεις για επιβολή νέων σημαντικών περικοπών στα εισοδήματα και τις συντάξεις το 2013 και το 2014 συνεχίζουν να επηρεάζουν αρνητικά τις καταναλωτικές προσδοκίες»
Στο Λιανικό Εμπόριο, οι επιχειρηματικές προσδοκίες βελτιώθηκαν τον Νοέμ.΄12, παραμένοντας, ωστόσο, σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Ειδικότερα, ο σχετικός δείκτης προσδοκιών διαμορφώθηκε στο -40,1 τον Νοέμ.’12, ύστερα από την πτώση του στο -48,4 και -37 τον Οκτ. και Σεπτ.΄12, έναντι -34,9 τον Νοέμ.΄11.
Η βελτίωση αυτή μπορεί να προέρχεται σε κάποιο βαθμό και από την αυξημένη εμπορική κινητικότητα λόγω των επερχόμενων εορτών.
Οι προσδοκίες των επιχειρήσεων ήταν για καλυτέρευση των βραχυχρόνιων προοπτικών για τις πωλήσεις (Νοέμ.΄12: -50,4, Οκτ.΄12: -62,5, Σεπτ.΄12: -52,8, Αύγ.΄12:-38,6, Νοέμ.΄11: -38,1), που αντιστάθμισε τη μικρή επιδείνωση των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες (Νοέμ.΄12: -58,9, Οκτ.΄12: -54,1,Σεπτ.΄12: -55,2, Νοέμ.΄11: -56,2 ).
Στις Υπηρεσίες ο δείκτης οικονομικού κλίματος ενισχύθηκε σημαντικά στο -38,4 έπειτα από -46,0 τον Οκτ.΄12, -40,9 τον Σεπτ.΄12 και έναντι -31,5 τον Νοέμ.΄11.
Οι προοπτικές της ζήτησης για το επόμενο 3μηνο αμβλύνθηκαν περαιτέρω στο -27,4 τον Νοέμ.΄12 από -37,5 τον Οκτ.΄12 και -27,4 τον Σεπτ.΄12, έναντι -38,3 τον Νοέμ.΄11.
Ειδικότερα, στον κλάδο του εξωτερικού τουρισμού οι επιχειρηματικές προσδοκίες κινούνται σε σχετικά ικανοποιητικά επίπεδα.
Στα «Τουριστικά Πρακτορεία» ο δείκτης αυξήθηκε αλματικά στις 106,2 μονάδες τον Νοέμ.΄12 από 57,8 τον Οκτ.΄12, έναντι 73,8 τον Νοέμ.΄11.
Η ευνοϊκή αυτή εξέλιξη προοιωνίζει άνοδο των επιχειρηματικών προσδοκιών και στα ««Ξενοδοχεία-Εστιατόρια».
Στις Κατασκευές, ο δείκτης οικονομικού κλίματος επιδεινώθηκε εκ νέου στο -56,7 τον Νοέμ.΄12 από το βελτιωμένο -53,3 τον Οκτ.’12 και από -58,2 τον Σεπτ΄12, κινείται πάντως σε πολύ βελτιωμένα από τα περυσινό επίπεδο (Νοέμ.΄11: -70,2).
Η δυσμενέστερη διαμόρφωση του δείκτη προέρχεται κυρίως από την αποδυνάμωση των επιχειρηματικών προσδοκιών στις κατασκευές Δημοσίων Έργων (Νοέμ.΄12: 59,4, Οκτ.΄12: 68,8, Νοέμ.΄11: 36,1).
Αντίθετα, μεγάλη άνοδο είχαν οι επιχειρηματικές προσδοκίες στην κατασκευή κατοικιών (Νοέμ.΄12: 65,8, Οκτ.΄12: 48,5, Νοέμ.΄11:19,4).
Τέλος, η Καταναλωτική Εμπιστοσύνη των Νοικοκυριών ενισχύθηκε τον Νοέμ.΄12 στο -74,1 μετά από ένα 2μηνο υποχώρησης (Οκτ.΄12: -77,5, Σεπτ.΄12: -75,6, Αύγ.΄12: -65,2), έναντι -82,3 τον Νοέμ.΄11.
Η ευνοϊκή αυτή εξέλιξη οφείλεται στην ψήφιση του 3ου Μνημονίου, που έδωσε τέλος σε μια περίοδο παρατεταμένων διαπραγματεύσεων και πολιτικών επί του θέματος αντεγκλήσεων, και επέδρασε θετικά σε ένα μέρος των νοικοκυριών.
Συγκεκριμένα, για το προσεχές 12μηνο, οι αρνητικές προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού περιορίσθηκαν περαιτέρω, ενώ αντίθετα επιδεινώθηκαν οριακά οι εκτιμήσεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση της χώρας.
Σημαντική άνοδος παρατηρήθηκε και στην πρόθεση για αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο και παράλληλα σημειώθηκε θεαματική πτώση του ποσοστού αυτών που δηλώνουν ότι μόλις τα βγάζουν πέρα (Νοέμ.΄12: 46%, Οκτ.΄12: 60,0%).
Οι ατέρμονες συζητήσεις για επιβολή νέων σημαντικών περικοπών στα εισοδήματα και τις συντάξεις το 2013 και το 2014 συνεχίζουν να επηρεάζουν αρνητικά τις καταναλωτικές προσδοκίες.
Μάλιστα επηρεάζουν αρνητικά τις οικονομικές εξελίξεις το 2012 ακόμη και αν αφορούν μέτρα που θα ληφθούν από το 2013 και το 2014.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η Τρόικα διατυπώνει ήδη ακριβείς εκτιμήσεις για την ανάγκη λήψης νέων μέτρων για την ομαλή υλοποίηση των προϋπολογισμών του 2015 και του 2016.
Αν τα μέτρα αυτά απαιτηθεί να εξειδικευτούν και να ανακοινωθούν το 2013 θα επηρεάζουν αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα στη χώρα το 2013, 2014, 2015 και το 2016.
Λιανικές Πωλήσεις
Ο γενικός δείκτης όγκου των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο (εκτός καυσίμων) μειώθηκε κατά -11,2% σε ετήσια βάση στο 9μηνο’12, έναντι πτώσης του κατά -8,7% στο 9μηνο’11.
Επίσης, ο δείκτης όγκου σημείωσε μεγάλη πτώση κατά -12,2% σε ετήσια βάση τον Σεπτ.’12 από -8,7% τον Αύγ.’12, -9,0% τον Ιούλ.’12 και από μικρότερη πτώση κατά -5,2% τον Σεπτ.’11.
Η πτώση του όγκου των λιανικών πωλήσεων συνδυάζεται με:
α) την πτώση του αριθμού των νέων ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων (12μηνος ρυθμός, 10μηνο.΄12: -40,0%),
β) την πτώση της ζήτησης υπηρεσιών-εκτός λιανικού εμπορίου και τραπεζών-(ΙΟΒΕ), που υποχώρησε στις 54,7 μονάδες στο 11μηνο.΄12 (ιστορικώς χαμηλό επίπεδο), έναντι 61,7 του μέσου όρου του 2011,
γ) τον αρνητικό ετήσιο ρυθμό της πιστωτικής επέκτασης σε όλη τη διάρκεια του 11μηνου.’12,
δ) την απροθυμία των νοικοκυριών να προβούν σε σημαντικές καταναλωτικές αγορές, καθώς τον Νοέμ.΄12 το 82% των νοικοκυριών (ΙΟΒΕ) δήλωσε ότι δεν προτίθεται να προβεί σε αγορές διαρκών καταναλωτικών αγορών είτε τώρα είτε στους προσεχείς 12 μήνες.
Τα δεδομένα αυτά συνεχίζουν να δείχνουν την έντονη μείωση της κατανάλωσης το 2012.
Είναι ενδεικτικό ότι η ιδιωτικής κατανάλωση (σε σταθερές τιμές του 2005) μειώθηκε κατά -8,4% σε ετήσια βάση στο 1ο 6μηνο΄12, ενώ συνολικά το 2012 εκτιμάται ότι θα μειωθεί περισσότερο από -7,0% (2011: -7,1%).
Η εξέλιξη, πάντως, της κατανάλωσης στο τρέχον έτος προσδιορίζεται αφενός από την εφαρμογή των σημαντικών μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής το 2012 με ταυτόχρονη διατήρηση της στενότητας ρευστότητας και της αβεβαιότητας στην οικονομία, λόγω της μη εκταμίευσης της δόσης της χρηματοδοτικής ενίσχυσης από τη ΖτΕ και από το ΔΝΤ, έως το τέλος του 2012.
Η προσπάθεια ελαχιστοποίησης της καταβολής του ΦΠΑ
Αναφορικά με τους βασικούς κλάδους του λιανικού εμπορίου (βλ. Πίνακα) παρατηρείται ότι στο 9μηνο΄12 σημειώθηκε σημαντική μείωση του όγκου των πωλήσεων στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων κατά -6,7%, σε ετήσια βάση, μετά την πτώση τους κατά -3,8% στο 9μηνο’11, ενώ συνεχίζεται η πτώση των πωλήσεων και στα μικρά καταστήματα τροφίμων κατά -14,9% στο 9μηνο΄12.
Η εξαιρετικά μεγάλη πτώση των καταγεγραμμένων πωλήσεων στην ανελαστική κατηγορία των τροφίμων στα μικρά καταστήματα, έναντι της φυσιολογικής πτώσης τους στα μεγάλα καταστήματα δείχνει ότι στον τομέα αυτό επιδρούν τόσο η ύφεση όσο και η προσπάθεια ελαχιστοποίησης της καταβολής του ΦΠΑ.
Πολύ μικρότερη, έναντι της πτώσης του γενικού δείκτη όγκου, ήταν η μείωση των πωλήσεων στα πολυκαταστήματα (9μηνο΄12: -5,3%, σε ετήσια βάση, Σεπτ.’12: +3,0%), γεγονός που υποδηλώνει αφενός ότι τα μεγάλα μη εξειδικευμένα καταστήματα αντεπεξέρχονται καλύτερα στις συνθήκες ύφεσης εξασφαλίζοντας καλύτερες προϋποθέσεις παραμονής τους στην αγορά και αφετέρου την υποχρέωσή τους να πραγματοποιούν τις πωλήσεις τους μόνο με έκδοση ακριβών αποδείξεων.
Παράλληλα, συνεχίζεται η μεγάλη πτώση των πωλήσεων στα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης κατά -20,8% (9μηνο’11: -17,7%), στα καταστήματα επίπλων– ηλεκτρικών ειδών-οικιακού εξοπλισμού κατά -17,1% (9μηνο’11: -16,2%), στα καταστήματα πωλήσεως βιβλίων-χαρτικών και λοιπών ειδών κατά -12,6% (9μηνο’11: -4,6%).
Τέλος, μεγάλη ήταν και η πτώση στον κλάδο των φαρμακευτικών-καλλυντικών κατά -10,6%, έναντι μείωσης κατά -10,7% στο 9μηνο’11.
Πηγή: Εβδομαδιαίο Οικονομικό Δελτίο της Διευθύνσεως Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank.
www.mywaypress.gr
