Alpha Bank: Μηδενικό -ίσως και πλεονασματικό- το πρωτογενές ισοζύγιο έναντι στόχου της Τρόικα για πρωτογενές έλλειμμα
Ερωτηματικά για τη διατύπωση και δημοσίευση αβάσιμων και αστήρικτων εκτιμήσεων και αναλύσεων
Η σημερινή ανακοίνωση των αναλυτών της Διευθύνσεως Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank, επαναφέρει την αμείλικτη γλώσσα των αριθμών που αποδεικνύουν την υπαρκτή δυναμική της ελληνικής οικονομίας παρά τις εμμονικές αναγνώσεις διαφόρων και τις αστήρικτες ενδείξεις οίκων.
Δημοσιονομική Προσαρμογή
Συνεχίζεται η διατύπωση και η δημοσίευση αβάσιμων και αστήρικτων εκτιμήσεων και αναλύσεων, στις οποίες υποστηρίζεται ότι η εκτέλεση του Π2012 είναι εκτός στόχου.
Για παράδειγμα, ακόμη και η S&P’s ανακοίνωσε την υποβάθμιση του χρέους της Ελλάδος, από CCC με προοπτικές σταθερές σε CCC με προοπτικές αρνητικές, θέτοντας την προοπτική για περαιτέρω υποβάθμιση της χώρας, αν οι προσδοκώμενες, από την S&P’s, «αρνητικές αποκλίσεις από τους στόχους που έχουν τεθεί για το έλλειμμα του 2012 και για τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις δεν καλυφθούν με επιπλέον κεφάλαια ή άλλη διευκόλυνση από την Τρόικα».
Το ερώτημα είναι από πού προέκυψαν όλα αυτά.
Διότι η εκτέλεση του Προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης (ΓΚ) στο 1ο 6μηνο του 2012 ήταν πολύ ικανοποιητική, αφού εκτιμάται ότι το πρωτογενές έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης σε ενοποιημένη βάση περιορίστηκε σημαντικά στα € 1,07 δις στο 1ο 6μηνο του 2012, από € 4,6 δις στο 1ο 6μηνο.’11.
Ήταν δηλαδή μειωμένο στο 1ο 6μηνο.’12 κατά € 3,53 δις έναντι του 1ου 6μηνου.’11.
Επίσης, το πρωτογενές έλλειμμα της Κεντρικής Κυβέρνησης ήταν κατά € 3,0 δις χαμηλότερο από το 1ο 6μηνο.’11 και κατά € 1,95 δις χαμηλότερο από τον στόχο που είχε τεθεί από την Τρόικα για το 1ο 6μηνο.’12.
Αντίθετα με τις εκτιμήσεις της S&P’s, η ικανοποιητική εκτέλεση του Π2012 στο 1 6μηνο.’12 (η οποία πραγματοποιήθηκε κάτω από εξαιρετικά αντίξοες οικονομικές και πολιτικές συνθήκες για τη χώρα και σε μια περίοδο μεγάλης πτώσης του ΑΕΠ), επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις ότι, με την ομαλή υλοποίηση στο 2ο 6μηνο του 2012 των δημοσιονομικών μέτρων που έχουν ήδη θεσπιστεί και εφαρμόζονται, το πρωτογενές ισοζύγιο της ΓΚ θα είναι μηδενικό ή πλεονασματικό ήδη το 2012, έναντι του στόχου της Τρόικα για πρωτογενές έλλειμμα ΓΚ ύψους € 2,05 δις.
Ειδικότερα, το ανωτέρω συμπέρασμα στηρίζεται:
α) Στη σημαντική αύξηση των εσόδων της ΓΚ σε ενοποιημένη βάση κατά 3,1% στο 1 6μηνο.’12, όταν το Πρόγραμμα Προσαρμογής του Μαρτίου 2012 προβλέπει μείωση των εσόδων αυτών το 2012 ως σύνολο κατά -2,6%.
Αυτό επιτεύχθηκε παρά το ότι τα καθαρά έσοδα του Τ.Π. ήταν μειωμένα κατά -0,6% σε ετήσια βάση στο 1ο 6μηνο.’12, ή κατά € 1,15 δις από τον στόχο που είχε τεθεί για το 6μηνο αυτό, λόγω:
1.των αρνητικών επιπτώσεων από το προεκλογικό κλίμα και την αβεβαιότητα που επικράτησε μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012,
2.του γεγονότος ότι στο 1ο 6μηνο.’12 δεν είχαν ακόμη υποβληθεί οι φορολογικές δηλώσεις για το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (ΦΕΦΠ),
3. του ότι τα σημαντικότερα από τα μέτρα που έχουν ληφθεί για αύξηση των εσόδων κατά το 2012 θα τεθούν σε ισχύ μετά τον Ιούλιο 2012.
Όσον δε αφορά τις επιστροφές φόρων, ήταν μεν μειωμένες κατά -34,6% σε ετήσια βάση στο 1ο 6μηνο.’12, αλλά επίσης σημαντικά μειωμένες κατά -13% ήταν και οι εισπράξεις από τον ΦΠΑ.
Επιπλέον, οι επιστροφές φόρων στο 1ο 6μηνο.’12 διαμορφώθηκαν σε επίπεδο υψηλότερο κατά € 103 εκατ. από τον στόχο που είχε τεθεί για το 6μηνο αυτό.
Επίσης, τα έσοδα του ΠΔΕ ήταν αυξημένα κατά 87,8% (ή κατά € 782 εκατ.) σε ετήσια βάση στο 1ο 6μηνο.’12, ενώ η αύξησή τους το 2012 ως σύνολο εκτιμάται στο 26%.
Ωστόσο, και τα έσοδα αυτά ήταν κατά € 410 εκατ. χαμηλότερα από τον στόχο που είχε τεθεί στο 6μηνο αυτό.
Από την άλλη πλευρά, αξιοσημείωτη είναι η αύξηση στο 1ο 6μηνο.’12 των ιδίων εσόδων των Νομικών Προσώπων που είναι ενταγμένα στη ΓΚ κατά 21,2% σε ετήσια βάση και των ιδίων εσόδων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) κατά 45,1%.
Μειωμένα και πάλι κατά -2,6% σε ετήσια βάση (ή κατά € 322 εκατ.) ήταν τα ίδια έσοδα των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ).
Με βάση τα ανωτέρω και τις εκτιμήσεις για τα έσοδα που μπορεί να εισπραχθούν, ιδιαίτερα στην Κεντρική Κυβέρνηση (στον Τ.Π. και στον ΠΔΕ), στο 2ο 6μηνο.2012, εκτιμάται ότι τα έσοδα της ΓΚ το 2012 μπορεί και πρέπει να είναι αυξημένα τουλάχιστον κατά 2,0%, έναντι πτώσης τους κατά -2,6% που προβλέπει ο επικαιροποιημένος Π2012.
Μπορεί δηλαδή να είναι κατά € 4,0 δις υψηλότερα το 2012 από τα € 86 δις που προβλέπει η Τρόικα.
β) Στη σημαντική μείωση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ κατά -5,7% στο 1ο 6μηνο.’12, όταν το Πρόγραμμα Προσαρμογής (Μαρτ.’12) προβλέπει μείωσή τους κατά -5,8% το 2012 ως σύνολο.
Η μείωση αυτή των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ στο 1ο 6μηνο.’12, επηρεάστηκε ευνοϊκά από τα ακόλουθα:
1.Από την μείωση κατά -4,6% σε ετήσια βάση των δαπανών του ΠΔΕ, έναντι εκτιμήσεων για αύξησή τους κατά 2,9% το 2012 ως σύνολο. Βέβαια, οι ανάγκες τις οικονομίας απαιτούν οι δαπάνες του ΠΔΕ να διαμορφωθούν στα € 7,3 δις το 2012, όπως έχει προϋπολογιστεί. Ωστόσο, έχει ήδη συμφωνηθεί με την Τρόικα να είναι μειωμένες και κατά πάσα πιθανότητα δεν θα υπερβούν τα € 6,3 δις, το 2012, από € 6,61 δις το 2011, σημειώνοντας νέα πτώση κατά -4,7%, όπως και στο 1ο 6μηνο.’12.
2.Από τον καταλογισμό του κύριου όγκου των δαπανών από καταπτώσεις εγγυήσεων (€ 1,16 δις) στο 2ο 6μηνο.’12, αφού στο 1ο 6μηνο.’12 καταλογίστηκαν μόνο € 174 δις.
3.Από τη μείωση των πρωτογενών δαπανών των ΟΚΑ κατά -6,3%, όταν για το έτος ως σύνολο προβλέπεται μείωσή τους κατά -4,4%. Με την πρόσφατη μείωση των επικουρικών συντάξεων, η μείωση των δαπανών των ΟΚΑ θα είναι πιθανότητα άνω του -6,3% το 2012 ως σύνολο.
4.Σημειώνεται η μείωση στους αποδιδόμενους πόρους κατά € 1,0 δις περίπου σε ετήσια βάση στο 1ο 6μηνο.’12 (λόγω και της μεγάλης πτώσης των εσόδων από τον ΦΠΑ), αλλά τόση θα είναι περίπου και η μείωση του κονδυλίου αυτού για το 2012 ως σύνολο, όπως άλλωστε έχει προϋπολογιστεί.
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, η μείωση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ στο 1ο 6μηνο.’12 περιορίστηκε από τα ακόλουθα:
(1) Από τη μεγάλη αύξηση των πρωτογενών δαπανών των ΟΤΑ κατά 27,1% (ή κατά € 638 εκατ.) σε ετήσια βάση, όταν για το έτος 2012 ως σύνολο προβλέπεται μείωσή τους κατά -9,0%.
(2) Από την αύξηση των πρωτογενών δαπανών των Νομικών Προσώπων που είναι ενταγμένα στη ΓΚ κατά 8,9% σε ετήσια βάση, έναντι προϋπολογισμού για αύξησή τους κατά 5,2% το 2012 ως σύνολο.
(3) Από την αύξηση των πληρωμών για λειτουργικές δαπάνες του Τ.Π. κατά 12,0%, όταν για το 2012 ως σύνολο οι δαπάνες αυτές αναμένεται να είναι μειωμένες κατά -8,8%.
Γενικά, η μείωση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ στο 1ο 6μηνο του 2012 οφείλεται κυρίως στη σημαντική μείωση κατά -7,4% των μισθολογικών αμοιβών και των συντάξεων της κεντρικής κυβέρνησης και, ειδικότερα, στη μείωση των μισθολογικών δαπανών στα νοσοκομεία κατά -14,7% και τη μείωση των δαπανών για κοινωνική προστασία κατά -6,1%.
Οι μειώσεις αυτές κατά κύριο λόγο αντικατοπτρίζουν τις εξαιρετικά επώδυνες μειώσεις μισθών και συντάξεων και άλλων παροχών στο δημόσιο τομέα και μόνο σε ελάχιστο ποσοστό μπορεί να οφείλονται σε καθυστερήσεις πληρωμών.
Συμπερασματικά, παρά το ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές αβεβαιότητες όσον αφορά την εκτέλεση του Π2012 κατά το 2ο 6μηνο του 2012, εκείνα που δεν μπορεί να αμφισβητηθούν είναι:
α) η πολύ ικανοποιητική εκτέλεση του Π2012 στο 1ο 6μηνο του 2012, υπό εξαιρετικά αρνητικές οικονομικές και πολιτικές συνθήκες για τη χώρα και
β) οι πολύ καλύτερες προοπτικές για την ομαλή εκτέλεση του Π2012 στο 2ο 6μηνο του 2012, με την εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί και εφαρμόζονται.
Με αυτά τα δεδομένα, είναι εφικτή η αύξηση των εσόδων της ΓΚ κατά τουλάχιστον 2,0% το 2012 (έναντι στόχου για πτώση τους κατά -2,6%) και η πτώση των πρωτογενών δαπανών της ΓΚ κατά -5,8%, όπως έχει προϋπολογιστεί.
Αν αυτά συμβούν όχι μόνο δεν θα υπάρξουν αρνητικές αποκλίσεις στον Π2012, αλλά το πρωτογενές ισοζύγιο της ΓΚ θα μηδενιστεί ή θα καταστεί πλεονασματικό ήδη από το 2012, αντί για έλλειμμα € 2,05 δις (1,0% του ΑΕΠ) που προβλέπει ο επικαιροποιημένος Π2012.
Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των φορέων της ΓΚ
Πληρώθηκαν € 120 δις και υπάρχουν πράγματι καθυστερήσεις σε πληρωμές ύψους € 1,27 δις!
Ένα πολύ δημοφιλές θέμα της Τρόικα (αλλά και της S&P’s όπως προαναφέρθηκε), και κατά συνέπεια πολλών αναλυτών και οικονομικών σχολιαστών εγχωρίως και διεθνώς, είναι το θέμα των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των φορέων της γενικής κυβέρνησης στην Ελλάδα προς τρίτους (εκτός γενικής κυβέρνησης).
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα παγκοσμίως που δημοσιεύει τακτικά (κάθε μήνα), επεξεργασμένα και λεπτομερή στοιχεία στον τομέα αυτό και μάλιστα για το σύνολο της γενικής κυβέρνησης.
Σημειώνεται, επίσης, ότι μετά την κρίση δημοσίου χρέους στην Ελλάδα, σχεδόν το σύνολο των προμηθευτών του ελληνικού δημοσίου απαιτεί πληρωμή τοις μετρητοίς.
Αυτό σημαίνει ότι το Ελληνικό Δημόσιο πληρώνει τοις μετρητοίς άνω των € 80 δις ετησίως, ενώ, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, βαρύνεται και με ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις (πληρωμές που δεν εξοφλήθηκαν μετά από παρέλευση 90 ημερών από την προμήθεια), ύψους € 6,6 δις.
Δεδομένου ότι τα € 5,34 δις αυτών των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων υπήρχαν ήδη στο τέλος του 2010, αυτό σημαίνει ότι η Ελληνική Κυβέρνηση έχει πραγματοποιήσει πληρωμές τοις μετρητοίς άνω των € 120 δις το 2011 και στο 1ο 6μηνο του 2012, και έναντι αυτών δεν κατάφερε, στο διάστημα αυτών των 18 μηνών, να πληρώσει εγκαίρως πληρωμές ύψους € 1,27 δις περίπου.
Αυτό είναι το πραγματικό μέγεθος του συγκεκριμένου προβλήματος στην Ελλάδα.
Πληρώθηκαν € 120 δις και υπάρχουν πράγματι καθυστερήσεις σε πληρωμές ύψους € 1,27 δις.
Είναι δε αξιοσημείωτο ότι από τα € 6,62 δις που ήταν το σύνολο των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της ελληνικής ΓΚ στο τέλος Ιουν.2012, τα € 4,61 δις αφορούν υποχρεώσεις των νοσοκομείων (€ 1,63 δις) και των Ασφαλιστικών Ταμείων (€ 2,98 δις).
Ωστόσο, η ύπαρξή του προβλήματος αυτού οφείλεται στους ακόλουθους παράγοντες:
α) Τα έσοδα των Ασφαλιστικών Ταμείων (ΑΤ) σημειώνουν μεγάλη πτώση (όπως ήδη προαναφέρθηκε και για το 1ο 6μηνο.’12), αφού σε έρευνες του ΣΔΟΕ, του ΣΕΠΕ και του ΙΚΑ σε επιχειρήσεις ανά την Ελλάδα βρίσκεται ότι άνω του 40% των εργαζομένων είναι ανασφάλιστοι και δεν πληρώνουν εισφορές σε ασφαλιστικά ταμεία.
Επίσης, οι ληξιπρόθεσμες βεβαιωμένες απαιτήσεις του Δημοσίου από επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα ανέρχονται σε δεκάδες δις €.
β) Η συνεχιζόμενη εμμονή στη χρηματοδότηση των νοσοκομείων και της αγοράς των φαρμάκων από το κράτος και τα ασφαλιστικά ταμεία (με ελάχιστη ίδια συμμετοχή των ασφαλισμένων και των νοσηλευομένων) περιορίζει τη δυνατότητα πληρωμής των υποχρεώσεων των Νοσοκομείων και των ΑΤ στα διαθέσιμα του κράτους και των ΑΤ, τα οποία είναι σημαντικά περιορισμένα λόγω της πτώσης των εσόδων από εισφορές, αλλά και των φορολογικών εσόδων, όπως προαναφέρθηκε.
γ) Είχε συμφωνηθεί ότι ένα σημαντικό μέρος των ληξιπρόθεσμων οφειλών των φορέων της ΓΚ θα εξοφλείτο έως τον Σεπτέμβριο του 2012 με την χρησιμοποίηση ενός μέρους των χρημάτων από τη δόση των € 31 δις που αναμένει να λάβει η Ελλάδα από το 1ο και το 2ο Πακέτο Χρηματοδοτικής Στήριξής της από τη Ζώνη του Ευρώ και το ΔΝΤ.
Η δόση θα καταβληθεί μόλις λήξει η τρέχουσα εξέταση της Τρόικα για την υλοποίηση του προγράμματος προσαρμογής έως το 1ο 6μηνο.’12 και για την εκπλήρωση των προϋποθέσεων υλοποίησής του στην περίοδο 2013-2014.
Πληθωρισμός και εσωτερική υποτίμηση
Ο πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 1,3% τον Ιούλιο του 2012, όπως και τον Ιούνιο του 2012 (εναρμονισμένος πληθωρισμός: 0,9%), παρά το ότι ο πληθωρισμός με βάση τον Δείκτη Τιμών Εισαγωγών στη Βιομηχανία διαμορφωνόταν στο 5,1% τον Μάιο του 2012.
Όσον αφορά την επίπτωση της ύφεσης στον πληθωρισμό στην Ελλάδα σημειώνεται ότι αυτή είναι εμφανής στην πτώση των τιμών πολλών βασικών διεθνώς μη εμπορεύσιμων προϊόντων, όπως τα ενοίκια κατοικιών (-2,2%), οι οικιακές υπηρεσίες (-3,2%), οι ιατρικές, οδοντιατρικές υπηρεσίες (-2,2%), οι τιμές των αυτοκινήτων – μείωση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας (-2,5%), οι υπηρεσίες αναψυχής (-2,1%), τα δίδακτρα ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων (-1,0%), οι τηλεφωνικές υπηρεσίες (-1,9%), οι τιμές των ξενοδοχείων (-11,5%), οι τιμές στα κουρεία- κομμωτήρια (-2,3%), κ.ά.
Εάν ληφθεί υπόψη το ότι οι ανωτέρω μειώσεις τιμών έλαβαν χώρα σε μια περίοδο κατά την οποία η φορολογική επιβάρυνση των συνεπών φορολογουμένων αυξάνεται και ο πληθωρισμός με βάση το Δείκτη Τιμών Εισαγομένων βιομηχανικών προϊόντων εξακολουθεί να διαμορφώνεται στο 5,0%, γίνεται φανερό ότι το μέγεθος της εσωτερικής υποτίμησης στην Ελλάδα (ακόμη και με βάση το σχετικό ΔΤΚ έναντι των βασικών ανταγωνιστών της) είναι ήδη σημαντικό.
