G20 – Ενίσχυση της συνεργασίας για έναν κόσμο που αλλάζει
Αυτό το άρθρο παρέχει μια επισκόπηση του Group of Twenty (G20), εξετάζοντας τον ρόλο του στη διεθνή οικονομική διακυβέρνηση από την έναρξή του. Περιγράφει την εξέλιξη της ομάδας από μια απάντηση στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 σε έναν κεντρικό πυλώνα της διεθνούς συνεργασίας, που αντιμετωπίζει πλέον ένα ευρύ φάσμα συστημικών προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένων της κλιματικής αλλαγής και της υγείας. Το κείμενο τονίζει τα δυνατά σημεία του G20, όπως η ικανότητά του να διαχειρίζεται κρίσεις και να ενσωματώνει διάφορους παράγοντες, ενώ αναγνωρίζει επίσης τις προκλήσεις του, συμπεριλαμβανομένων των γεωπολιτικών εντάσεων και της δυσκολίας επίτευξης συναίνεσης. Τέλος, προτείνει βελτιώσεις για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και του αντίκτυπου του G20 στο μέλλον.
Πώς εξελίχθηκε ο ρόλος της G20 από την ίδρυσή της;
Η G20 ιδρύθηκε αρχικά το 1999 ως ένα άτυπο φόρουμ για τους υπουργούς Οικονομικών και τους κεντρικούς τραπεζίτες μετά την ασιατική χρηματοπιστωτική κρίση του 1997-1998. Σκοπός της ήταν να συζητήσει θέματα διεθνούς οικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, αναβαθμίστηκε σε σύνοδο κορυφής ηγετών, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για δράση στο υψηλότερο επίπεδο. Έκτοτε, έχει εξελιχθεί σε κεντρικό πυλώνα της διεθνούς συνεργασίας, διευρύνοντας την ατζέντα της πέρα από την κρίση για να συμπεριλάβει ένα ευρύ φάσμα συστημικών παγκόσμιων προκλήσεων, ενώ παραμένει βασικό όργανο για την παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση.
Ποιες είναι οι βασικές φάσεις στην εξέλιξη των συνόδων κορυφής της G20 μεταξύ 2008 και 2025;
Η εξέλιξη των συνόδων κορυφής της G20 από το 2008 έως το 2025 μπορεί να διαχωριστεί σε τέσσερις διακριτές φάσεις. Η πρώτη φάση (2008-2012) ήταν η φάση διαχείρισης της κρίσης, εστιάζοντας στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Η δεύτερη φάση (2013-2014) σηματοδότησε μια μετάβαση πέρα από την κρίση, με την ατζέντα να επεκτείνεται για να συμπεριλάβει γεωπολιτικούς κινδύνους. Η τρίτη φάση (2015-2021) επικεντρώθηκε στην αντιμετώπιση συστημικών παγκόσμιων προκλήσεων και ευθυγράμμιση με την ευρύτερη διεθνή αναπτυξιακή ατζέντα, όπως οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs). Η τέταρτη φάση (2022-2025) χαρακτηρίζεται από την ανάληψη της προεδρίας από τις αναδυόμενες οικονομίες του Παγκόσμιου Νότου, εν μέσω αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων.
Ποια ήταν ορισμένα από τα βασικά επιτεύγματα της G20 κατά την αρχική φάση διαχείρισης της κρίσης (2008-2012);
Κατά την περίοδο 2008-2012, η G20 σημείωσε σημαντικά επιτεύγματα στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Αυτά περιλαμβάνουν την εφαρμογή ισχυρότερων απαιτήσεων κεφαλαιακής επάρκειας για τους πιστωτές, βελτιωμένες λογιστικές πρακτικές, αυξημένη εποπτεία των οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και εκτεταμένη εποπτεία του σκιώδους τραπεζικού συστήματος. Σημαντικά αποτελέσματα ήταν επίσης η μετατροπή του Financial Stability Forum σε Financial Stability Board με μεγαλύτερη εκπροσώπηση των αναδυόμενων οικονομιών, η σημαντική αύξηση των πόρων για τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (όπως το ΔΝΤ) και ο παγκόσμια συντονισμένος δημοσιονομικός κόφτης.
Πώς επηρέασαν οι γεωπολιτικές εντάσεις τις συνόδους κορυφής της G20 κατά την περίοδο 2013-2014;
Η περίοδος 2013-2014 χαρακτηρίστηκε από αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, οι οποίες επηρέασαν σημαντικά τις συνόδους κορυφής. Η σύνοδος κορυφής της Αγίας Πετρούπολης το 2013 επισκιάστηκε από τις συζητήσεις για τη χρήση χημικών όπλων στη Συρία. Η σύνοδος κορυφής του Brisbane το 2014 διεξήχθη υπό τη σκιά της προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσία. Αυτά τα γεγονότα ανέδειξαν την ικανότητα της G20 να χρησιμεύσει ως πλατφόρμα για κρίσιμο πολιτικό διάλογο, ακόμη και αν αυτό απέκκλινε από την αρχική οικονομική ατζέντα και δημιούργησε εντάσεις μεταξύ των μελών.
Πώς συνδέθηκε η G20 με την ατζέντα της βιώσιμης ανάπτυξης κατά την περίοδο 2015-2021;
Κατά την περίοδο 2015-2021, η G20 άρχισε να ευθυγραμμίζεται περισσότερο με την ευρύτερη διεθνή αναπτυξιακή ατζέντα, επηρεαζόμενη από την υιοθέτηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) του ΟΗΕ το 2015. Οι σύνοδοι κορυφής όπως η Αττάλεια (2015) και η Hangzhou (2016) άρχισαν να συμπεριλαμβάνουν θέματα όπως η μετανάστευση, οι προσφυγικές ροές και η ανάγκη για “οικονομική ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς”. Η σύνοδος κορυφής της Ρώμης το 2021, ενόψει της COP26, σηματοδότησε ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός στην ατζέντα του κλίματος, με τους ηγέτες να υποστηρίζουν τον στόχο του περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Ποιες είναι οι βασικές δυνάμεις της G20 ως πλατφόρμας για την παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση;
Η G20 διαθέτει αρκετές βασικές δυνάμεις. Έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά της ως μηχανισμός διαχείρισης κρίσεων και συμβάλλει στην παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη μέσω συντονισμένων πολιτικών. Έχει εξελιχθεί σε μια κεντρική καθοδηγητική επιτροπή που συνεργάζεται με άλλα διεθνή όργανα. Η ενσωμάτωσή της με οντότητες όπως το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα ενισχύει τη θέση της. Επιπλέον, η συμμετοχή πολυάριθμων ομάδων εμπλεκόμενων μερών και της κοινωνίας των πολιτών (όπως Business20, Civil20, Think20) προσθέτει διάφορες προοπτικές. Τέλος, η G20 είναι ένα δυναμικό, προσαρμόσιμο και χωρίς αποκλεισμούς δίκτυο, ικανό να αναλαμβάνει νέες προκλήσεις και να ενσωματώνει νέα μέλη όπως η Αφρικανική Ένωση.
Ποιες είναι οι βασικές προκλήσεις και περιορισμοί που αντιμετωπίζει η G20;
Παρά τις δυνάμεις της, η G20 αντιμετωπίζει αρκετές προκλήσεις και περιορισμούς. Η λήψη αποφάσεων με συναίνεση μπορεί να είναι δύσκολη λόγω της πολυφωνίας των συμφερόντων και των προοπτικών των μελών, ιδιαίτερα με τις ανταγωνιστικές απόψεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Η G20 είναι επίσης ευάλωτη στον κατακερματισμό κατά περιόδους παγκόσμιας διχόνοιας. Επιπλέον, η προσοχή των μέσων ενημέρωσης συχνά επικεντρώνεται στη “πολιτική παράσταση” των συνόδων κορυφής, επισκιάζοντας την τεχνική και ουσιαστική εργασία πολιτικής που πραγματοποιείται όλο το χρόνο. Τέλος, η πολυπλοκότητα και η κλίμακα της διαδικασίας της G20 καθιστούν δύσκολη την επίτευξη άμεσων επιτυχιών.
Ποιες είναι ορισμένες συστάσεις για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της G20 στο μέλλον;
Για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της G20, προτείνονται διάφορες συστάσεις. Αυτές περιλαμβάνουν την ενίσχυση των προσωπικών δυναμικών μεταξύ των ηγετών μέσω ιδιωτικών συζητήσεων, τη βελτίωση της συνέχειας και τη διατήρηση της δέσμευσης, πιθανώς επεκτείνοντας την “τρόικα” για να συμπεριλάβει τις επόμενες προεδρίες και ευθυγραμμίζοντας σε ένα κοινό όραμα και εφικτές προτεραιότητες. Είναι επίσης σημαντικό να βελτιωθεί η δημόσια επικοινωνία και η εσωτερική δέσμευση για την αύξηση της δημόσιας κατανόησης και υποστήριξης. Τέλος, η G20 πρέπει να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη του κοινού στην ηγεσία και τις αγορές αντιμετωπίζοντας τις βαθύτερες συνδέσεις μεταξύ των χρηματοπιστωτικών συστημάτων, της πραγματικής οικονομίας και των κοινωνικών συνεπειών των οικονομικών αποφάσεων.
Πηγή: brookings.edu
mywaypress.gr – Για προσεκτικούς αναγνώστες
