Opening Remarks-Opening Provocation

Στο άνοιγμα της δεύτερης ημέρας του Athens Democracy Forum, ο πρόεδρος του Democracy & Culture Foundation Αχιλλέας Τσάλτας σημείωσε πόσα πράγματα έχουν αλλάξει από την πρώτη διοργάνωση δέκα χρόνια πριν. Αναφέρθηκε στη μετατόπιση των ΗΠΑ: από τον πρώτο μαύρο πρόεδρο στον Ντόναλντ Τραμπ, στην Αραβική Άνοιξη που επέφερε πολέμους, στην Πολωνία, που τότε ο πρωθυπουργός της Ντόναλντ Τουσκ αναλάμβανε χρέη προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και σήμερα κινείται στα όρια του εθνικισμού, φτάνοντας ως τις μέρες μας με την επιθετικότητα της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας. Ο Αχιλλέας Τσάλτας σημείωσε τα τρία πράγματα που έμαθε αυτά τα χρόνια από τη διοργάνωση του Athens Democracy Forum: α) η δημοκρατία δεν μπορεί να εξαχθεί, μπορεί μόνο να εισαχθεί, β) για την κατάκτηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας χρειάζεται η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και γ) η δημοκρατία είναι πολιτισμός.

Πώς θα ήταν οι εκλογές να μη βρίσκονταν στον πυρήνα της δημοκρατίας;
Πώς θα ήταν να αναλάμβαναν νομοθετικό και αποφασιστικό ρόλο οι καθημερινοί πολίτες και
Πώς θα ήταν αν αναβίωνε η συμμετοχή των πολιτών στα κοινοβούλια με κληρωτίδα και όχι με εκλογές;

Αυτά τα τρία ερωτήματα ―πραγματικά και ρητορικά― έθεσε η Claudia Chwalisz, ιδρύτρια και επικεφαλής του DemocracyNext, στην ομιλία της που στόχο είχε να προκαλέσει το κοινό να στοχαστεί για το αύριο της δημοκρατίας, επικεντρώνοντας στην άμεση συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, στις αποφάσεις που τους αφορούν και που σήμερα, λόγω της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, δεν έχουν αποφασιστικό ρόλο.

 
– Tools of Democracy Tutorial:  Direct, Deliberative or Digital?  Seeking the Perfect Model

 
Συμμετοχή και αμεροληψία ήταν οι κεντρικοί άξονες της παρέμβασης του Carsten Berg, πολιτικού επιστήμονα στο Berggruen Institute, που μοιράστηκε με το κοινό του Athens Democracy Forum τις βασικές ιδέες που αναπτύσσονται για την επόμενη «φάση» της δημοκρατίας. Όπως σημείωσε, η σημερινή δημοκρατία όχι μόνο αντιμετωπίζει εξωγενή προβλήματα, όπως η απολυταρχία, αλλά και ενδογενή ― μεταξύ των πολιτών και της διαρραγείσας εμπιστοσύνης των πολιτών με τους θεσμούς ―που αγνοούν τις επιθυμίες και τις ανάγκες των πολιτών― αλλά και μεταξύ τους.

Ανέφερε ως παραδείγματα τη Γερμανία και την Ιρλανδία όπου έχουν δημιουργηθεί συνελεύσεις πολιτών που γνωμοδοτούν στους θεσμούς και πρότεινε τη θεσμοθέτηση της τυχαίας επιλογής των πολιτών σε μια προσπάθεια δημιουργίας αμεσότερης δημοκρατίας. Πρόσθεσε, εντούτοις, ότι τέτοιες πρακτικές συχνά «τραυματίζουν» και τη δημοκρατία και τους πολίτες, προτείνοντας έναν συνδυασμό της άμεσης και της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, που θα αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών και στο πολίτευμα και μεταξύ τους, με τα ψηφιακά εργαλεία να αποτελούν, όπως πιστεύει, το μέσον προς την επίτευξη αυτού του σκοπού.

 
 -Breakfast Briefing:  Ένα Καλύτερο Μέλλον για τα Ασυνόδευτα Ανήλικα

“Παιδιά με προσφυγική προέλευση εργάζονται μαζί μας, δεν εργαζόμαστε μόνο εμείς για εκείνα. Η συνθήκη αυτή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για εμάς, και προσδίδει προστιθέμενη αξία στο έργο μας» εξήγησε η Γκέλυ Αρώνη, Head of the Unit for Integration and Support of UAM’s Secretary Special. Η εκπαίδευση είναι ζωτικής σημασίας για αυτά τα παιδιά, έχουμε λειτουργικά παιδιά, τα οποία αρνούνται να πάνε στο σχολείο, διότι ξέρουν ότι μόλις ενηλικιωθούν θα τους διώξουν από τη χώρα. Δεν ενδιαφέρονται να μάθουν ελληνικά καθώς πιστεύουν ότι δεν έχει καμία αξία για αυτά. Αντιμετωπίζουν την Ελλάδα ως πέρασμα και όχι ως τελικό προορισμό. Το να παρέχουμε πρόσβαση στο σχολείο δεν συνιστά ενσωμάτωση των παιδιών αυτών. Πρέπει να προσφέρουμε ευκαιρίες εξέλιξης, πρέπει να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί στην προσέγγισή μας και να μελετήσουμε τι έχουν να προσφέρουν αυτά τα παιδιά.

«Για να πετύχουμε την ενσωμάτωσή τους πρέπει να εκπαιδεύσουμε τους εκπαιδευτικούς οι οποίο είναι υπαμειβόμενοι. Υπάρχει σημαντικός αριθμός παιδιών που πρέπει να πειστεί να πάει στο σχολείο» εξήγησε. Πρέπει να μετακινηθούμε από μεθόδους ενσωμάτωσης σε πραγματικές πολιτικές.

Η χρηματοδότηση για τα παιδιά που ενηλικιώνονται είναι τρομακτικά περιορισμένη, γεγονός  που πρακτικά τους αναγκάζει να γίνουν ενήλικες μέσα σε μια νύχτα, εξήγησε η Μαριλίνα Πολένα γενική διευθύντρια, Solidarity Now.
Η συμμετοχή στην εκπαίδευση είναι πρωταρχικής σημασίας για την συναισθηματική τους ανάπτυξη,  που ους επιτρέπει να γίνουν ισότιμα μέλη της κοινωνίας είπε η καθηγήτρια Τζέννιφερ Καρβουνίδη που παρουσίασε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία το 24% των παιδιών ηλικίας 15 ετών έχουν προσφυγική προέλευση. Η ίδια εξήγησε ότι η πρώτη γενιά προσφύγων υπολείπεται σημαντικά σε επίπεδο επιτευγμάτων σε σχέση με τη δεύτερη γενιά προσφύγων.  Έρευνες μάλιστα καταδεικνύουν ότι η ενσωμάτωση είναι πολύ δύσκολη μετά την ηλικία των 12 ετών.

Αν προσφέρουμε πρόσβαση σε δεξιότητες σε αυτά τα παιδιά, αλλά και δικαιώματα, και αν πιστέψουμε σε αυτά, τότε  μπορούν αν κάνουν θαύματα είπε ο Hρακλής Μοσκόφ,  γενικός γραμματέας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. «Μέσα από τον κόμβο ψυχικής υγείας που έχουμε δημιουργήσει,  μαθαίνουμε τα παιδιά να πιστεύουν στον εαυτό τους  και στη συνέχεια να διαπρέπουν» πρόσθεσε. Αν τα παιδιά αυτά δεν ενσωματωθούν θα πέσουν από το δίχτυ και κάτω από το δίχτυ προστασίας που προσφέρουμε τα πράγματα είναι πολύ σκοτεινά, είπε κλείνοντας.

 
 -Rething Tech:  Life In and Out of the Metaverse
Η τεχνολογία έχει φέρει πολύ ενθουσιασμό, αλλά η έλλειψη κατανόησης είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να καθυστερήσει την πρόοδο, δήλωσε η Carola Los Arcos Nagore, Politics & Government Outreach Manager, Southern Europe, Meta. «Το metaverse είναι η επόμενη γενιά του Διαδικτύου, που παρέχει μια διαφορετική εμπειρία, εισάγοντας περισσότερες από τις ήδη υπάρχουσες δύο διαστάσεις». Ακούγεται σαν επιστημονική φαντασία, αλλά είναι πολύ λογικό, όσον αφορά στο τι πρόκειται να συμβεί στο διαδίκτυο: θα οδηγήσει στη μεταμόρφωση και την καινοτομία, στον τρόπο που επικοινωνούμε μεταξύ μας, είπε. Το αίσθημα της πρόσβασης και της πραγματικής παρουσίας σε έναν τόπο σίγουρα θα δώσει τεράστιες δυνατότητες στη δημοκρατία, επιτρέποντας σε όλους να είναι παρόντες, ενώ τώρα, όλοι μπορούν να συνδέονται αλλά όχι να είναι παρόντες.

Η χρήση της τεχνολογίας με τον κατάλληλο τρόπο μπορεί να διασφαλιστεί με κανονισμούς. Ωστόσο, η τεχνολογία έχει προχωρήσει τόσο γρήγορα, που η νομοθεσία προσπαθεί να την προλάβει, δήλωσε η Esther O’Callaghan, Ιδρύτρια και C.E.O., Hundo. «Είναι εξαιρετικά σημαντικό να διασφαλίσουμε την ένταξη σε όλους», πρόσθεσε.
«Να βεβαιωθούμε ότι έχουμε λύσει τα προβλήματά μας προτού τα μεταφέρουμε στο μετα-σύμπαν (metaverse)», δήλωσε η Nanna-Louise Linde, Αντιπρόεδρος, Ευρωπαϊκές Κυβερνητικές Υποθέσεις, Microsoft.

«Ζούμε σε εποχές μεγάλων προκλήσεων και αλλαγών, η πρόκληση του πολέμου, η εποχή μετά τη πανδημία,  και η τεχνολογία έχει παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στην εξεύρεση λύσεων σε ορισμένες από αυτές τις προκλήσεις. Είναι ένα εργαλείο για την προστασία της δημοκρατίας και τη διασφάλιση της διαφάνειας», δήλωσε η Nanna-Louise Linde. Δεν είναι μόνο η τεχνολογία που θα καθορίσει τους κανονισμούς, είναι μάλλον η συνεργασία και των δύω αυτών πλευρών (τεχνολογία και κανονισμοί) που πρέπει από κοινού να εξασφαλίσουν τον καλύτερο τρόπο προστασίας της δημοκρατίας.

Τα εργαλεία που θα μπορούσαν να  χρησιμοποιηθούν ώστε να αντιμετωπίσουμε προληπτικά τους πιθανούς κινδύνους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της τεχνολογίας και να δημιουργήσουμε ένα δεσμευτικό πλαίσιο», εξήγησε ο Kyle Bozentko, Εκτελεστικός Διευθυντής, Κέντρο για τις Νέες Δημοκρατικές Διαδικασίες.

 
– Tools of Democracy Tutorial:  Electoral Integrity Index

Ο Declan O’Brien, Senior Program Manager για τις εκλογές και τη δημοκρατία του Ιδρύματος Κόφι Ανάν, ανέλυσε τα εργαλεία που έχει αναπτύξει το Ίδρυμα για την παρακολούθηση της πορείας του πολιτεύματος, διά των εκλογών σε χώρες που έχουν προσφάτως περάσει στη δημοκρατία.

Με βασικό άξονα την παροχή νομιμοποίησης στους νικητές, ασφάλεια στους ηττημένους και εμπιστοσύνη στους θεσμούς, το πρόγραμμα αυτό, όπως εξήγησε ο Declan O’Brien, συλλέγει στοιχεία από χώρες για την επιρροή των ΜΜΕ και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ακεραιότητα των εκλογικών αποτελεσμάτων και διαδικασιών.

Τα διαφορετικά και μαζικά στοιχεία που συλλέγουν οι επιστήμονες του Ιδρύματος ―η αντικειμενικότητα των ΜΜΕ, η επιρροή των social media, η πολιτική αστάθεια και η υποβόσκουσα κοινωνική αναταραχή και βία― τους βοηθούν να συμβουλεύσουν τις χώρες στην ενίσχυση των παραπάνω διαδικασιών, ιδίως σε νεοφώτιστες στη δημοκρατία χώρες και σε εκείνες που βιώνουν πολιτική αστάθεια.

Νωρίτερα, όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Democracy & Culture Foundation, Αχιλλέας Τσάλτας, το Athens Democracy Forum θεσπίζει από την επόμενη χρονιά ―σε συνεργασία με το Ίδρυμα Κόφι Ανάν― το NextGen Democracy Prize που θα απευθύνεται σε νέους 15 έως 25 ετών για τις ιδέες τους για το μέλλον της δημοκρατίας.

 
– Μία Δεκαετία Δημοκρατίας:  Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής

Πρέπει να μάθουμε τον κόσμο να αξιολογεί τις πληροφορίες που λαμβάνει εάν θέλουμε να αλλάξουμε τη μορφή της δημοκρατίας που έχουμε. Πρέπει να αποκτήσουμε κριτική σκέψη όπως είπε η Carol Anderson, συγγραφέας και ακαδημαϊκός στο πλαίσιο της συνεδρίας “A Decade of Democracy: United States” στο πάνελ του 10ου Athens Democracy Forum. Ο κόσμος είναι διχασμένος και πιστεύει ότι με το να μην ψηφίζει παίρνει θέση. Η ελπίδα παραμένει πάντα με τον λαό, είπε. «Υπάρχει πληθυσμός που διψά να συμμετέχει στις εκλογικές διαδικασίες και πρέπει να καταστήσουμε σαφές ποιο είναι το διακύβευμα για όσους απέχουν». Η πολιτική πρέπει να είναι σαφής για τις πολιτικές της θέσεις, ώστε να προσελκύει το κοινό.

Είναι νέα τάση να είμαστε απαισιόδοξοι ως προς τη δημοκρατία και το κλίμα και πρέπει να καταπολεμήσουμε αυτή την τάση, είπε η Lisa Witter, συν-ιδρύτρια του Apolitical Foundation. Πρέπει να εμψυχώνουμε τον κόσμο και να τον κινητοποιούμε να συμμετέχει στις εκλογές και να αποτρέπουμε εκείνους που επιλέγουν να απέχουν από την εκλογική διαδικασία. Στο μυαλό των Αμερικανών η πολιτική αφορά τη νίκη και αντί να αναζητούν τι είδους πολιτική θέλουν, ψάχνουν τρόπους να κερδίσουν. Ας μην μας αποσπούν την προσοχή εκείνοι που θέλουν μόνο τη νίκη. Η αίσθηση του να ανήκεις κάπου είναι πολύ σημαντική και πρέπει να επενδύσουμε σε αυτή την πολιτική.

Το διακύβευμα αυτή τη στιγμή είναι η κουλτούρα της δημοκρατίας και πρέπει άμεσα να ασχοληθούμε με το πρόβλημα. Μακροπρόθεσμα είμαι αισιόδοξη αλλά βραχυπρόθεσμα είμαι πολύ απαισιόδοξη ως προς το ισχύον πολιτικό σύστημα, είπε η Dawn Nakagawa, Executive Vice President, Berggruen Institute.