Έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για την Ρωσική Οικονομία
«Ο ρυθμός ανάπτυξης ανήλθε στο ισχνό 1,4%, σημειώνοντας επιβράδυνση 3,1%, από 4,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2012. Πρόκειται για την μεγαλύτερη πτώση του ρυθμού ανάπτυξης, από την περίοδο της μεγάλης ύφεσης του 2009, η οποία οφείλεται, κυρίως στη μείωση του ρυθμού αύξησης της κατανάλωσης, στη στασιμότητα των επενδύσεων και στο αδύνατο διεθνές οικονομικό περιβάλλον»
«Τα δάνεια σε ξένο νόμισμα αυξήθηκαν κατά 52,0% κατά το πρώτο επτάμηνο τ.ε. πράγμα που δείχνει ότι είναι περισσότερο αποδοτικό για τις τράπεζες να αναζητούν δανεισμό στις διεθνείς αγορές, από το να προσελκύουν εγχώριες καταθέσεις»
«Η κατακόρυφη πτώση των δημοσίων εσόδων, κατά το πρώτο επτάμηνο του έτους, οδήγησε την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση σε αλλαγή στρατηγικής αναφορικά με τα δημόσια οικονομικά. Έτσι η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, έδωσε, σταδιακά την θέση σε δημοσιονομική πολιτική οικονομικής εξυγίανσης»
«Η Παγκόσμια Τράπεζα δημοσίευσε στις 25/09/13 Έκθεση για τις εξελίξεις στην ρωσική οικονομία κατά το πρώτο εξάμηνο τ.ε., καθώς και για τις προοπτικές της μέχρι τέλος του έτους. Στην Έκθεση γίνεται αναλυτική ανασκόπηση των μακροοικονομικών μεγεθών και άλλων οικονομικών δεικτών, λαμβάνοντας υπόψη τις επιδράσεις του παγκόσμιου οικονομικού περιβάλλοντος. Τα κύρια σημεία της Έκθεσης συνοψίζονται ως ακολούθως.
Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν
Κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους η ρωσική οικονομία συνέχισε την αναπτυξιακή πορεία των τελευταίων τριών ετών, ωστόσο ο ρυθμός ανάπτυξης ανήλθε στο ισχνό 1,4%, σημειώνοντας επιβράδυνση 3,1%, από 4,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2012.
Πρόκειται για την μεγαλύτερη πτώση του ρυθμού ανάπτυξης, από την περίοδο της μεγάλης ύφεσης του 2009, η οποία οφείλεται, κυρίως στη μείωση του ρυθμού αύξησης της κατανάλωσης, στη στασιμότητα των επενδύσεων και στο αδύνατο διεθνές οικονομικό περιβάλλον.
Η μείωση του ρυθμού αύξησης της κατανάλωσης, που αποτελεί βασικό μοχλό ανάπτυξης, προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό δεδομένου ότι σημειώθηκε σε χρονική περίοδο όπου η ανεργία κινήθηκε σε ιστορικά χαμηλά, ενώ ταυτόχρονα σημειώθηκε αύξηση στην πιστωτική επέκταση και τους πραγματικούς μισθούς.
Επίσης κατά το πρώτο εξάμηνο σημειώθηκε κάθετη πτώση των επενδύσεων, κυρίως λόγω της αποπεράτωσης έργων υποδομής ευρείας κλίμακας.
Ειδικότερα κατά το πρώτο τρίμηνο οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου σημείωσαν ανεπαίσθητη αύξηση 0,1% σε σύγκριση με 15,5% στο ίδιο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Παρά ταύτα, η οικονομία αναπτύσσεται μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων της, λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς που επιβάλλουν η πτώση της επενδυτικής δραστηριότητας, η στενότητα στην αγορά εργασίας και οι διεθνείς οικονομικές εξελίξεις.
Αν και η ρωσική οικονομία πορεύθηκε καλά σε σύγκριση με τις αναδυόμενες οικονομίες της Ευρώπης και των χωρών – μελών του ΟΟΣΑ, εν τούτοις από τα μέσα του 2012 άρχισε να εκτρέπεται από τους ρυθμούς ανάπτυξης των άλλων αναδυομένων οικονομιών, λόγω της συρρίκνωσης της ρωσικής οικονομίας στα δύο πρώτα τρίμηνα του έτους σε 1,6% και 1,2% αντίστοιχα.
Η επιβράδυνση της ανάπτυξης αποδίδεται και σε άλλους παράγοντες όπως η εξάρτηση της χώρας από τις εξαγωγές αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου, πράγμα που καθιστά την οικονομία της ευάλωτη λόγω της αστάθειας των τιμών.
Οι μειωμένες εξαγωγές αργού πετρελαίου, κατά το πρώτο τρίμηνο, σε συνδυασμό με την σταθεροποίηση των τιμών κάτω από $ 100,00/βαρέλι, δεν παρέσχε την αναμενόμενη ανακούφιση στην οικονομία, δεδομένου ότι η συνεισφορά των εξαγωγών αργού πετρελαίου στην ανάπτυξη ανήλθε σε 0,2% έναντι 2,5% στο ίδιο διάστημα του 2012.
Επίσης, διαρθρωτικά προβλήματα, όπως μη ανταγωνιστικοί τομείς της παραγωγής και αδύναμες αγορές, αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη και τα θέματα αυτά έχουν τεθεί πρόσφατα στην πρώτη γραμμή της συζήτησης για την χάραξη της οικονομικής πολιτικής.
Απασχόληση
Κατά το πρώτο ήμισυ του έτους σημειώθηκε ελαφρά μείωση τόσο του οικονομικά ενεργού πληθυσμού (75 εκατομ.), όσο και των απασχολουμένων (71 εκατομ.).
Η ανεργία παρέμεινε κατά το πρώτο ήμισυ του έτους στα χαμηλά επίπεδα του 5,3%, επιβεβαιώνοντας ότι η περίοδος 2009-2010 (ανεργία 8-9%) ανήκει στο παρελθόν. Σε συνολικό επίπεδο χώρας η ανεργία κατανέμεται ομοιογενώς σε όλες τις ομάδες του πληθυσμού (φύλο, ηλικία, αστικές και αγροτικές περιοχές), ωστόσο σε ορισμένες περιφέρειες παρατηρήθηκαν διαφοροποιήσεις.
Οι μισθοί εξακολούθησαν να αποτελούν την κύρια πηγή ανάπτυξης του διαθέσιμου εισοδήματος, δεδομένου ότι μειώθηκαν τα εισοδήματα από άλλες πηγές, π.χ. συντάξεις, μερίσματα, επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Οι μισθοί των απασχολουμένων στον δημόσιο τομέα αυξήθηκαν με ταχύτερους ρυθμούς από αυτούς των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.
Ακόμα, σημειώνεται ότι ένας παράγοντας που συνετέλεσε στην αύξηση της κατανάλωσης, έστω και με χαμηλότερους ρυθμούς, είναι η χορήγηση καταναλωτικών και άλλων πιστώσεων προς τα νοικοκυριά.
Αυτή η πιστωτική επέκταση έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της χρέωσης των νοικοκυριών, που στο πρώτο πεντάμηνο τ.ε. ανήλθε στο 25% του διαθέσιμου εισοδήματος, ενώ κατά την ίδια χρονική περίοδο του 2012 ανήρχετο σε 19%, και το 2011 σε 17%.
Το ποσοστό του πληθυσμού που διαβιεί κάτω από το επίπεδο της φτώχειας σημείωσε άνοδο κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους και ανήλθε σε 13,8% έναντι 13,5% κατά το ίδιο τρίμηνο του 2012. (Μέσος όρος ποσοστού φτώχειας για ολόκληρο το 2012: 11,0%).
Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών
Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών συνεχίζει να κινείται σε θετικά επίπεδα, αλλά το πλεόνασμα μειώθηκε, στο πρώτο εξάμηνο, στα 32,0 δις δολλάρια, από 55,5 δις δολλάρια κατά την αντίστοιχη χρονική περίοδο του 2012. Η μείωση αποδίδεται, κυρίως, στην μείωση του πλεονάσματος στο εμπορικό ισοζύγιο και περαιτέρω επιδείνωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο των υπηρεσιών.
Πληθωρισμός
Ο πληθωρισμός παρέμεινε για τους πέντε πρώτους μήνες του έτους σε υψηλά επίπεδα, άνω του 7%, λόγω αύξησης των τιμών στα τρόφιμα (8,7%) και στις υπηρεσίες (8,0%), αλλά τον Ιούνιο οι πληθωριστικές πιέσεις υποχώρησαν, με τα αποτελέσματα να γίνονται ορατά τον Αύγουστο όπου ο πληθωρισμός υπολογίσθηκε σε 6,5%, ποσοστό που υπερβαίνει ελαφρά τις προβλέψεις της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, για πληθωρισμό στα επίπεδα του 6,0%, στο τέλος του έτους.
Πιστωτική Επέκταση
Ο ρυθμός των πιστώσεων παραμένει υψηλός και για την περίοδο Αύγουστος 2012 – Ιούλιος 2013, ο όγκος των νέων δανείων σε ρούβλια αυξήθηκε κατά 12,9%, πέρα από την αύξηση του 42,6% που είχε σημειώσει κατά τη διετία 2010-2011. Επίσης τα δάνεια σε ξένο νόμισμα αυξήθηκαν κατά 52,0% κατά το πρώτο επτάμηνο τ.ε. πράγμα που δείχνει ότι είναι περισσότερο αποδοτικό για τις τράπεζες να αναζητούν δανεισμό στις διεθνείς αγορές, από το να προσελκύουν εγχώριες καταθέσεις.
Ο δανεισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) ακολούθησε την ίδια συμπεριφορά σημειώνοντας αύξηση κατά 12,9% σε ρούβλια και 26,1% σε ξένο συνάλλαγμα. Σημειώνεται ότι τα, σε ξένο νόμισμα, χορηγούμενα δάνεια προς τις ΜΜΕ, ανέρχονται στο 10% του συνόλου των νέων δανείων και παρουσιάζουν αυξητική τάση.
Προϋπολογισμός
Η κατακόρυφη πτώση των δημοσίων εσόδων, κατά το πρώτο επτάμηνο του έτους, οδήγησε την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση σε αλλαγή στρατηγικής αναφορικά με τα δημόσια οικονομικά.
Έτσι η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, έδωσε, σταδιακά την θέση σε δημοσιονομική πολιτική οικονομικής εξυγίανσης.
Κατά το διάστημα αυτό, τα δημόσια έσοδα από εξαγωγές αργού πετρελαίου μειώθηκαν από 11,2% του ΑΕΠ, στο 9,8%.
Επίσης η χαμηλότερη κερδοφορία των επιχειρήσεων είχε, ως φυσικό, επακόλουθο την μείωση των φορολογικών εσόδων. Η κυβέρνηση για αντισταθμίσει αυτή τη μείωση, προέβη στην περικοπή των ομοσπονδιακών δημοσίων δαπανών στο 19,1% του ΑΕΠ, από το 20,9% που προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός.
Η εκτέλεση του προϋπολογισμού κινείται εντός του πλαισίου που ορίζει ο σχετικός νόμος, ο οποίος «αφήνει» περιθώριο για δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξης του 0,8% επί του ΑΕΠ.
Στο οκτάμηνο Ιανουάριος-Αύγουστος κατεγράφη πλεόνασμα 0,6% επί του ΑΕΠ (αντίστοιχη περίοδος του 2012: + 0,9%) και εκτιμάται ότι στο τέλος του χρόνου θα σημειωθεί δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξης του 0,5% επί του ΑΕΠ.
Σημειώνεται ότι κατά το 2012 ο προϋπολογισμός της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης κατέγραψε, οριακό, έλλειμμα 0,1% επί του ΑΕΠ.
Ο σχεδιασμός του Υπουργείου Οικονομικών, που ανακοινώθηκε τον περασμένο Ιούλιο, προβλέπει για την επόμενη τριετία 2014-2016, δημοσιονομικά ελλείμματα που δεν θα υπερβούν 0,6% επί του ΑΕΠ, ενώ για πρώτη φορά γίνονται μακροπρόθεσμες προβλέψεις, έως και το 2030, όπου προβλέπονται οριακά δημοσιονομικά ελλείμματα 0,3 -0,4% επί του ΑΕΠ.
Για το άμεσο μέλλον δεν προβλέπονται πρόσθετες δημοσιονομικές ρυθμίσεις, η δε χρηματοδότηση τόσο του Αποθεματικού Ταμείου, όσο και του Ταμείου Εθνικού Πλούτου θα συνεχιστούν κανονικά από μέρος των εισπράξεων που προέρχονται από τις εξαγωγές ενεργειακών προϊόντων.
Προοπτικές
Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι η παγκόσμια οικονομία θα ανακάμψει σταδιακά, οι δε τιμές πετρελαίου θα σταθεροποιηθούν στα σημερινά επίπεδα.
Το Παγκόσμιο ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί με 2,4% στο 2013 και 3,2% στο 2014.
Οι τιμές πετρελαίου (μ.ο) αναμένεται να κινηθούν για όλο το τρέχον έτος στα 105 δολλάρια το βαρέλι και να υποχωρήσουν οριακά κατά το 2014.
Επίσης, λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική δραστηριότητα παραμένει εύθραυστη και κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους, εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της ρωσικής οικονομίας θα ανέλθει στο τέλος τ.ε., σε 1,8%, αναθεωρώντας προγενέστερη εκτίμησή της (Μαΐος 2013) για ρυθμό ανάπτυξης 2,3%.
Στο τελευταίο τρίμηνο του έτους αναμένεται να αρχίσει η ανάκαμψη της ρωσικής οικονομίας και προβλέπεται ρυθμός ανάπτυξης 2,6%, ενώ καλύτερες προοπτικές διαγράφονται για το 2014 με αναμενόμενο ρυθμό ανάπτυξης 3,1%, που, όμως, θα εξαρτηθεί από την εξωτερική ζήτηση και την ανάπτυξη που θα σημειωθεί στους σπουδαιότερους οικονομικούς εταίρους της Ρωσίας και στις χώρες της ευρωζώνης.
Οι πληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να υποχωρήσουν ακόμη περισσότερο προς το τέλος του έτους, λόγω καλύτερη αγροτικής συγκομιδής και αυστηρότερου ελέγχου στις τιμές που ρυθμίζονται με διοικητικές αποφάσεις.
Συνεπώς θεωρείται πολύ πιθανόν, ο στόχος που έθεσε η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας για πληθωρισμό 5,0-6,0% να επιτευχθεί.
Επίσης, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα παραμείνει θετικό για το υπόλοιπο τ.ε., αλλά και το 2014.
Τέλος, η συνεχής αναπτυξιακή πορεία της Ρωσίας, έστω και με πιο βραδείς ρυθμούς, θα συμβάλλει στη μείωση του πληθυσμού της χώρας που διαβιεί κάτω από το εθνικό επίπεδο φτώχειας.
Το τμήμα αυτό του πληθυσμού θα αριθμεί στο τέλος τους 2014, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, 15,2 εκατομμύρια πολιτών (2013: 15,6 εκατ. πολίτες), δηλαδή το 10,7% του συνολικού πληθυσμού της χώρας.
Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της ρωσικής οικονομίας θεωρούνται η περαιτέρω καθυστέρηση της ανάκαμψης της παγκόσμιας ζήτησης, οι χαμηλότερες τιμές πετρελαίου, ο περιορισμός πρόσβασης στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, η εκροή κεφαλαίων, οι γεωπολιτικές εξελίξεις και η καθυστέρηση στην υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση.»
(Πηγή: Πρεσβεία της Ελλάδος στη Μόσχα, Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων)
www. My Way Press.gr
13/10/2013
