Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος: Ασύμμετρη η πρόοδος στο μέτωπο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
✏ «Εμφανή αποτελέσματα σε κάποιους τομείς (πχ. αγορά εργασίας), αλλά σημαντική υστέρηση σε άλλους (πχ. φορολογική διοίκηση)»
✏ «Η οικονομική ύφεση στην Ελλάδα αναμένεται να είναι βαθύτερη και να έχει μεγαλύτερη διάρκεια σε σχέση με άλλα επεισόδια κρίσεων της σύγχρονης οικονομικής ιστορίας»
✏ «Η καταστροφή φυσικού και ανθρώπινου κεφαλαίου και η μεγάλη αποεπένδυση τα τελευταία έτη ενδέχεται να οδηγήσει σε μείωση του ρυθμού ανάπτυξης του δυνητικού ΑΕΠ της χώρας στην μετά-κρίση εποχή»
✏ «Η μεγάλη αύξηση του ποσοστού ανεργίας αποτελεί σημαντική απειλή για την κοινωνική συνοχή»
✏ «Αναγκαιότητα επιτάχυνσης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στις εγχώριες αγορές προϊόντων και υπηρεσιών με στόχο την ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας και την προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων»
✏ «Αναγκαιότητα άμεσης αντιμετώπισης του υψηλού οικονομικού και κοινωνικού κόστους της φοροδιαφυγής καθώς και της προώθησης των δημοσίων επενδύσεων ως μοχλού οικονομικής ανάπτυξης»
✏ «Αναγκαιότητα μείωσης του υψηλού κόστους χρηματοδότησης του εγχώριου τραπεζικού συστήματος»
«Η πορεία του ελληνικού προγράμματος προσαρμογής: επιτυχίες και προκλήσεις»
Ο Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος, Βοηθός Γενικός Διευθυντής και επικεφαλής της Διεύθυνσης Τρέχουσας Οικονομικής Ανάλυσης της Eurobank, παρουσίασε πρόσφατα μια περιεκτική και άκρως δομημένη ανάλυση υπό τον τίτλο: «Η πορεία του ελληνικού προγράμματος προσαρμογής: επιτυχίες & προκλήσεις».
Η ανάλυση αποτέλεσε βασικό κορμό πρόσφατων πολυάριθμων παρουσιάσεων της Eurobank σε Έλληνες και ξένους επενδυτές, περιέχει μια εσωτερική λογική και απαντήσεις με σαφήνεια ιδίως στην ερώτηση όλων για το τι χρειάζεται να γίνει ακόμη για την επανεκκίνηση της οικονομίας και την επιστροφή σε βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης.
Αποτυπώνει με καθαρή ματιά και εξαιρετική ακρίβεια την πορεία υλοποίησης στα πλέον κρίσιμα οικονομικά ζητήματα, υπό το πρίσμα της ενσωμάτωσης επικαιροποιημένων στοιχείων.
Συνοπτικά τα κύρια συμπεράσματα αναφέρουν στα 6 πεδία ενοτήτων τα εξής:
1.Βαθμός αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης των διεθνών επενδυτών για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας
Η μελέτη αναφέρει ότι «καταγράφεται σημαντική βελτίωση του αισθήματος εμπιστοσύνης των διεθνών επενδυτών για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, όπως άλλωστε υποδηλώνει και η μεγάλη αποκλιμάκωση των περιθωρίων απόδοσης (spreads) των ελληνικών κυβερνητικών ομολόγων τους τελευταίους μήνες.
Οι οίκοι αξιολόγησης S&P και FITCH αναβαθμίζουν την πιστοληπτική ικανότητα της Ελληνικής Δημοκρατίας στο B- από CCC ενώ και ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος της Ελλάδας παραμένει σε υψηλό 4-ετίας, ενώ συνεχίζεται η σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.»
• Σταδιακή ανάκαμψη των τραπεζικών καταθέσεων. Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος της Ελλάδας σε υψηλό 4ετίας
• Μεγάλη αποκλιμάκωση των περιθωρίων απόδοσης των ελληνικών κυβερνητικών ομολόγων
Πηγή: Bloomberg, Eurobank Research
2.Δημοσιονομικά μεγέθη
«Η δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας τα τρία τελευταία έτη είναι η μεγαλύτερη που έχει επιτευχθεί από χώρα του ΟΟΣΑ τη μεταπολεμική περίοδο όπως αποτυπώνεται στην μεγάλη μείωση του προβλεπόμενου χρηματοδοτικού κενού της Γενικής Κυβέρνησης την περίοδο 2013-2020 κατόπιν των αποφάσεων του EUROGROUP της 26ης/27ης Νοεμβρίου 2012», σημειώνει ο Δρ.Μονοκρούσος.
«Το κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους της Ελλάδας είναι πιο διαχειρίσιμο τώρα από ότι στο πρόσφατο παρελθόν και καταγράφεται σαφής δέσμευση των εταίρων στην Ευρωζώνη για παροχή επιπλέον διευκολύνσεων (OSI) με στόχο την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του ελληνικού δημοσίου χρέους, υπό την προϋπόθεση της δημιουργίας πλεονασμάτων στο πρωτογενές ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης.»
• Πρωτόγνωρη δημοσιονομική προσαρμογή στη σύγχρονη οικονομική ιστορία
«Το 2012, η Ελλάδα κατέγραψε το υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα σε κυκλικά προσαρμοσμένους όρους στην Ευρωζώνη (4,8% έναντι 0,5% του ΑΕΠ). Η ανάλυση σημειώνει ότι ο στόχος για τη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος 4,5% του ΑΕΠ το 2016 θεωρείται επιτεύξιμος, κρίνοντας από τις δημοσιονομικές επιδόσεις της επταετίας πριν την είσοδο της Ελλάδας στην ΟΝΕ.»
Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΔΝΤ, Eurobank Research
• Σημαντική μείωση του προβλεπόμενου χρηματοδοτικού κενού της Γενικής Κυβέρνησης την περίοδο 2013-2020
«Η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων αναμένεται να μειώσει σημαντικά την αναγκαιότητα επιστροφής της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές την επόμενη δεκαετία.»
• Συνολικές χρηματοδοτικές ανάγκες και πηγές χρηματοδότησης (δισ. ευρώ) (ολόκληρη μπάρα = συνολική ετήσια δανειακή ανάγκη)
Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή , ΔΝΤ, Eurobank Research
• Σαφής δέσμευση των εταίρων στην Ευρωζώνη για παροχή επιπλέον διευκολύνσεων (OSI) στην Ελλάδα με στόχο την περαιτέρω ελάφρυνση του δημοσίου χρέους
Δημόσιο χρέος (% ΑΕΠ) – Ανάλυση βιωσιμότητας χρέους
Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΔΝΤ, Eurobank Research
• Το κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους της Ελλάδας είναι πιο διαχειρίσιμο τώρα από ότι στο πρόσφατο παρελθόν
«Το μέσο επιτόκιο στα δάνεια του επίσημου τομέα που έχει λάβει έως τώρα η Ελλάδα στα πλαίσια του 1ου και του 2ου προγράμματος προσαρμογής υπολογίζεται σε 1,80% (χαμηλότερο από αυτό άλλων χωρών της Ευρωζώνης που έχουν υπογράψει πρόγραμμα προσαρμογής με την τρόικα).
Επίσης σημαντικό είναι και το ότι το μέσο ονομαστικό επιτόκιο επί του συνολικού δημοσίου χρέους της Ελλάδας την περίοδο 2013-2020, υπολογίζεται σε επίπεδα χαμηλότερα του 3%, υποδηλώνοντας πιθανή αναστροφή του «φαινομένου της χιονοστιβάδας» από το 2015 και εντεύθεν.»
Δαπάνη για την αποπληρωμή τόκων (% ΑΕΠ)
Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή , ΔΝΤ, Eurobank Research
3.Εξωτερικός τομέας
«Το εξωτερικό έλλειμμα της Ελλάδας μειώνεται ταχέως, επωφελούμενο από την συνεχιζόμενη συρρίκνωση των εισαγωγών και την μειωμένη καθαρή δαπάνη για την αποπληρωμή τοκοχρεολυσίων.
Πλεονασματικά ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών αναμένονται από το 2014 και μετά, συμβάλλοντας στην βελτίωση της βιωσιμότητας του εξωτερικού χρέους ενώ το σωρευτικό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας (σε όρους σχετικού μισθολογικού κόστους) που υπέστη η Ελλάδα μετά την ένταξή της στην ΟΝΕ αναμένεται να εξαλειφθεί πλήρως έως το τέλος του 2013 συμβάλλοντας στην βελτίωση των εξαγωγικών επιδόσεων της χώρας.»
• Το εξωτερικό έλλειμμα της Ελλάδας μειώνεται ταχέως, επωφελούμενο από την συνεχιζόμενη συρρίκνωση των εισαγωγών και την μειωμένη καθαρή δαπάνη για την αποπληρωμή τοκοχρεολυσίων
Εξέλιξη βασικών μεγεθών του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών της Ελλάδας (%)
Πραγματοποιήσεις & προβλέψεις (Eurobank Research VECM model)
Πηγή: ΤτΕ, Eurobank Research
• Το σωρευτικό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας (σε όρους σχετικού μισθολογικού κόστους) που υπέστη η Ελλάδα μετά την ένταξή της στην ΟΝΕ αναμένεται να εξαλειφθεί πλήρως έως το τέλος του 2013
Πηγή: AMECO, Eurobank Research
4.Μισθολογικό κόστος και γενικό επίπεδο τιμών
«Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και η οικονομική ύφεση έχουν οδηγήσει σε μεγάλη μείωση του μισθολογικού κόστους (βλ. Πίνακα) ενώ η μετακύληση των μεγάλων μισθολογικών μειώσεων στο μέσο επίπεδο τιμών δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, αν και η διαδικασία επιταχύνεται το τελευταίο διάστημα (βλ.Πίνακα).»
• Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και η οικονομική ύφεση έχουν οδηγήσει σε μεγάλη μείωση των μισθών
Κατώτατος μηνιαίος μισθός (σε ευρώ)
Μέση ετήσια μεταβολή αποδοχών στο σύνολο της οικονομίας (%)
Πηγή: AMECO, ΤτΕ, Eurobank Research
• Η μετακύληση των μεγάλων μισθολογικών μειώσεων στα μέσο επίπεδο τιμών δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, αν και η διαδικασία επιταχύνεται το τελευταίο διάστημα
Εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή (ετήσια μεταβολή, %)
Πηγή:: Eurostat, Eurobank Research
5.Κίνδυνοι και προκλήσεις στην πορεία επανόδου της χώρας σε βιώσιμους ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης
«Η μεγάλη αύξηση του ποσοστού ανεργίας αποτελεί σημαντική απειλή για την κοινωνική συνοχή» σημειώνει ο Δρ. Μονοκρούσος τονίζοντας ότι «η καταστροφή φυσικού και ανθρώπινου κεφαλαίου και η μεγάλη αποεπένδυση της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία έτη ενδέχεται να οδηγήσουν σε μείωση του ρυθμού ανάπτυξης του δυνητικού ΑΕΠ της χώρας στην μετά-κρίση εποχή.»
Η οικονομική ύφεση στην Ελλάδα αναμένεται να είναι βαθύτερη και να έχει μεγαλύτερη διάρκεια σε σχέση με άλλα επεισόδια κρίσεων της σύγχρονης οικονομικής ιστορίας
«Η μεγάλη διάρκεια και το βάθος της οικονομικής ύφεσης οφείλεται, μεταξύ άλλων, στο συστημικό χαρακτήρα της κρίσης, στο αρχικό μέγεθος των διαθρωτικών ανισορροπιών και στις δομικές αγκυλώσεις και αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας τονίζοντας χαρακτηριστικά οτι:
Στην ανωτέρω εξέλιξη έχουν επίσης συμβάλει κάποιες αστοχίες/αδυναμίες του 1ου προγράμματος προσαρμογής όπως π.χ. η αποσταθεροποιητική επίπτωση της αναδιάρθρωσης χρέους (PSI) στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, η υποεκτίμηση του βάθους της ύφεσης και η υπερεκτίμηση της ικανότητας της δημόσιας διοίκησης να εφαρμόσει το συμφωνηθέν πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων.»
Πηγή: ΔΝΤ, Eurobank Research
• Η καταστροφή φυσικού και ανθρώπινου κεφαλαίου και η μεγάλη αποεπένδυση τα τελευταία έτη ενδέχεται να οδηγήσει σε μείωση του ρυθμού ανάπτυξης του δυνητικού ΑΕΠ της χώρας στην μετά-κρίση εποχή
Πηγή: AMECO, Eurobank Research
• Η μεγάλη αύξηση του ποσοστού ανεργίας αποτελεί σημαντική απειλή για την κοινωνική συνοχή
Πηγή: AMECO, ΔΝΤ, Eurobank Research
6.Τι χρειάζεται να γίνει ακόμη για την επανεκκίνηση της οικονομίας και την επιστροφή σε βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης;
O Δρ.Μονοκρούσος σημειώνει ότι «για την επανεκκίνηση της οικονομίας και την επιστροφή σε βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης , απαιτείται επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων/υπηρεσιών και του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων και την ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας.»
Ταυτόχρονα τονίζει «την αναγκαιότητα άμεσης αντιμετώπισης του υψηλού οικονομικού και κοινωνικού κόστους της φοροδιαφυγής, την προώθηση δημοσίων επενδύσεων ως μοχλό οικονομικής ανάπτυξης καθώς και την αναγκαιότητα μείωσης του υψηλού κόστους χρηματοδότησης του εγχώριου τραπεζικού συστήματος. » Όπως τεκμηριώνεται από τους πίνακες που ακολουθούν υπάρχει:
• Ασύμμετρη έως τώρα η πρόοδος στο μέτωπο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, παρουσιάζοντας εμφανή αποτελέσματα σε κάποιους τομείς (πχ. αγορά εργασίας), αλλά σημαντική υστέρηση σε άλλους (πχ. φορολογική διοίκηση)
• Αναγκαιότητα επιτάχυνσης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στις εγχώριες αγορές προϊόντων και υπηρεσιών με στόχο την ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας και την προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων
• Αναγκαιότητα άμεσης αντιμετώπισης του υψηλού οικονομικού και κοινωνικού κόστους της φοροδιαφυγής καθώς και της προώθησης των δημοσίων επενδύσεων ως μοχλού οικονομικής ανάπτυξης
• Αναγκαιότητα μείωσης του υψηλού κόστους χρηματοδότησης του εγχώριου τραπεζικού συστήματος
Ελλάδα Βασικό σενάριο μακροοικονομικών προβλέψεων
INFO: Η επιμέλεια μετάφρασης στα ελληνικά πραγματοποιήθηκε από την κυρία Μαρία Γκαραγκούνη, Πανεπιστήμιο Πειραιά και τον κύριο Αλέξανδρο Παπακωνσταντίνου, University of Kent
ΙΝFO Photo: Ο Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος, Βοηθός Γενικός Διευθυντής και επικεφαλής της Διεύθυνσης Τρέχουσας Οικονομικής Ανάλυσης της Eurobank
www. My Way Press.gr
03/07/13
