Εθνική στρατηγική για την παραβατικότητα ανηλίκων: Αντιμετώπιση συμπτωμάτων ή αιτιών του προβλήματος;
Η στρατηγική κινδυνεύει να αντιμετωπίζει κυρίως τα συμπτώματα, παραβλέποντας τις βαθύτερες αιτίες που τροφοδοτούν την κοινωνική δυσλειτουργία. Η εστίαση στην αστυνόμευση, τον γονικό έλεγχο μέσω εφαρμογών (Kids Wallet) και την ατομική ευθύνη του γονέα, χωρίς ταυτόχρονη και εξίσου δυναμική αντιμετώπιση της οικονομικής ασφυξίας που βιώνουν οι οικογένειες, μοιάζει με προσπάθεια να κλείσουμε τις ρωγμές σε ένα κτήριο με σαθρά θεμέλια
Η σημερινή παρουσίαση της Εθνικής Στρατηγικής κατά της Βίας και Παραβατικότητας Ανηλίκων στο Μέγαρο Μαξίμου, υπό τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, σηματοδοτεί την αναγνώριση ενός σύνθετου κοινωνικού φαινομένου. Η στρατηγική, όπως παρουσιάστηκε, στοχεύει σε μια πολύπλευρη προσέγγιση, απαιτώντας συντονισμό μεταξύ υπουργείων και ειδικών για την επίτευξη μετρήσιμων αποτελεσμάτων. Ωστόσο, η εστίαση σε αυτό το ζήτημα εγείρει ερωτήματα για τις προτεραιότητες της κυβερνητικής πολιτικής, ιδίως όταν η ελληνική κοινωνία μαστίζεται από βαθύτερα και πιο διάχυτα προβλήματα.
Βασικοί άξονες της εθνικής στρατηγικής
Η στρατηγική περιλαμβάνει ένα φάσμα πρωτοβουλιών που αναδεικνύουν την πολυπλοκότητα του φαινομένου:
Ενδοοικογενειακή βία: Ενίσχυση της μεθοδικότητας και αποτελεσματικότητας στην αντιμετώπιση περιστατικών από την Αστυνομία και τους κοινωνικούς λειτουργούς, αναγνωρίζοντας τον κρίσιμο ρόλο του οικογενειακού περιβάλλοντος.
Σχολικός εκφοβισμός (Bullying): Συνέχιση και επικοινωνιακή αναβάθμιση της πλατφόρμας “Stop bullying” ως εργαλείου καταγραφής, προστασίας θυμάτων και παρέμβασης στους θύτες.
Ασφάλεια σε χώρους νέων: Διακριτική αλλά υπαρκτή παρουσία εκπαιδευμένων αστυνομικών για ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας και διαχείριση περιστατικών εφηβικής παραβατικότητας. Η εφαρμογή “Safe Youth” προσφέρει άμεση ειδοποίηση της αστυνομίας.
Διαδικτυακός εθισμός: Εθνικές και ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για τον περιορισμό του εθισμού των νέων στο διαδίκτυο. Κεντρικό εργαλείο αποτελεί το “Kids Wallet”, μια εφαρμογή γονικού ελέγχου που επιτρέπει τον χρονικό περιορισμό χρήσης εφαρμογών και την ψηφιακή επιβεβαίωση ηλικίας, διευκολύνοντας τον διάλογο γονέα-παιδιού για τα όρια.
Αθλητισμός: Έμφαση στη δημιουργία περισσότερων αθλητικών υποδομών ως μέσο δημιουργικής εκτόνωσης, καλλιέργειας ομαδικότητας και αξιών, αλλά και απομάκρυνσης από τις οθόνες.
Ψυχική υγεία: Αναγνώριση της σημασίας της και της μείωσης του στίγματος, με δέσμευση για ανάπτυξη υποστηρικτικών δομών, αν και αναγνωρίζεται ότι υπάρχει ακόμη δρόμος να διανυθεί.
Ο ρόλος της οικογένειας: Τονίζεται η πρωταρχική ευθύνη και ο αναντικατάστατος ρόλος των γονέων στην ανατροφή, την επικοινωνία και τη θέσπιση ορίων.
Η ευρύτερη εικόνα
Η παρουσιαζόμενη στρατηγική, αν και περιλαμβάνει αξιόλογες επιμέρους δράσεις (όπως η έμφαση στην ψυχική υγεία και η προσπάθεια για τον περιορισμό του διαδικτυακού εθισμού), εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ιεράρχηση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία.
Το πραγματικά “μεγάλο πρόβλημα”;
Είναι η ανήλικη παραβατικότητα, με τη μορφή που παρουσιάζεται, το κύριο πρόβλημα που ταλανίζει σήμερα την Ελλάδα; Η απάντηση, για μεγάλο μέρος της κοινωνίας, είναι πιθανότατα αρνητική. Εδώ και χρόνια, πολιτικές που εφαρμόζονται έχουν οδηγήσει σε μια ασφυκτική πραγματικότητα για την πλειοψηφία των νοικοκυριών:
Ακρίβεια: Η ανεξέλεγκτη αύξηση του κόστους βασικών αγαθών και ενέργειας διαβρώνει το εισόδημα και οδηγεί σε φτωχοποίηση.
Κόστος στέγασης: Τα ενοίκια και οι τιμές των ακινήτων έχουν εκτοξευθεί, καθιστώντας τη στέγαση, ειδικά για νέους και οικογένειες, έναν καθημερινό Γολγοθά.
Οικονομική ανασφάλεια: Η χαμηλή αγοραστική δύναμη, οι επισφαλείς εργασιακές σχέσεις και η γενικότερη οικονομική δυσπραγία δημιουργούν ένα περιβάλλον μόνιμου άγχους και αβεβαιότητας.
Η σύνδεση των προβλημάτων
Αυτά τα πιεστικά οικονομικά προβλήματα δεν είναι αποκομμένα από την κοινωνική πραγματικότητα, συμπεριλαμβανομένης της νεανικής συμπεριφοράς. Αντιθέτως:
Επιπτώσεις στην οικογένεια: Η οικονομική πίεση στους γονείς συχνά μεταφράζεται σε αυξημένο στρες, λιγότερο ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά, εντάσεις εντός της οικογένειας και αδυναμία παροχής ευκαιριών.
Ψυχολογικές επιπτώσεις στα παιδιά: Τα παιδιά μεγαλώνουν βιώνοντας την ανασφάλεια των γονιών τους. Το άγχος, η αίσθηση ματαίωσης και η έλλειψη προοπτικής μπορούν να επηρεάσουν βαθιά την ψυχική τους υγεία και να οδηγήσουν σε προβληματικές συμπεριφορές ως μορφή αντίδρασης ή εκτόνωσης.
Κοινωνικός αποκλεισμός: Η φτώχεια και η αδυναμία πρόσβασης σε δραστηριότητες (όπως ο αθλητισμός που η ίδια η στρατηγική προωθεί) μπορούν να οδηγήσουν νέους στην περιθωριοποίηση και την αναζήτηση ταυτότητας σε παραβατικές ομάδες.
Συμπέρασμα: Στρατηγική συμπτωμάτων ή αιτιών;
Η Εθνική Στρατηγική για την Ανήλικη Παραβατικότητα εστιάζει σε σημαντικές εκφάνσεις ενός προβλήματος. Η ενίσχυση δομών ψυχικής υγείας, η αντιμετώπιση του bullying και η προσπάθεια θέσπισης ορίων στην ψηφιακή εποχή είναι αναγκαίες παρεμβάσεις.
Ωστόσο, η στρατηγική κινδυνεύει να αντιμετωπίζει κυρίως τα συμπτώματα, παραβλέποντας τις βαθύτερες αιτίες που τροφοδοτούν την κοινωνική δυσλειτουργία. Η εστίαση στην αστυνόμευση, τον γονικό έλεγχο μέσω εφαρμογών (Kids Wallet) και την ατομική ευθύνη του γονέα, χωρίς ταυτόχρονη και εξίσου δυναμική αντιμετώπιση της οικονομικής ασφυξίας που βιώνουν οι οικογένειες, μοιάζει με προσπάθεια να κλείσουμε τις ρωγμές σε ένα κτήριο με σαθρά θεμέλια.
Μια πραγματικά ολιστική και αποτελεσματική στρατηγική θα έπρεπε να αναγνωρίζει ότι η ευημερία και η υγιής ανάπτυξη των παιδιών είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την οικονομική σταθερότητα, την κοινωνική δικαιοσύνη και την ψυχική ανθεκτικότητα των οικογενειών τους. Χωρίς ουσιαστικές πολιτικές για την ανακούφιση από την ακρίβεια, τη διασφάλιση προσιτής στέγης και τη στήριξη του οικογενειακού εισοδήματος, οποιαδήποτε στρατηγική κατά της παραβατικότητας κινδυνεύει να παραμείνει αποσπασματική και ανεπαρκής στο να αγγίξει τη ρίζα του προβλήματος. Η ασφάλεια και η προοπτική των νέων ξεκινούν από ένα σταθερό και αξιοπρεπές παρόν για τις οικογένειές τους.
mywaypress.gr
